Newag 14WE

To jest dobry artykuł
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z 14WE)
Newag 14WE
Ilustracja
14WE
Kraj produkcji

 Polska

Producent

Newag Nowy Sącz

Lata budowy

2005–2007

Układ osi

2’2’+Bo’Bo’+2’2’

Układ wagonów

r+s+r

Wymiary
Masa służbowa

SKM: 135 t
PP: 137 t

Długość

68 000 mm

Szerokość

2880 mm

Wysokość

4150 mm

Średnica kół

napędne: 1000 mm
toczne: 940 mm

Napęd
Typ silników

LKf-450

Liczba silników

4×145 kW

Napięcie zasilania

3000 V DC

Parametry eksploatacyjne
Moc ciągła

580 kW

Przyspieszenie rozruchu

0,5 m/s²

Maksymalna prędkość eksploatacyjna

110 km/h

System hamulca

SAB-Wabco

Parametry użytkowe
Wysokość wejścia

1157 mm
(od główki szyny)

Liczba miejsc siedzących

SKM[a]: 184
PP[b]: 171

Liczba miejsc ogółem

SKM: 439

Newag 14WE (typ członów 410B+309B+410B, pierwotne nazwy projektu EN57/M i Halny, seria EN61) – normalnotorowy trójczłonowy elektryczny zespół trakcyjny wyprodukowany w latach 2005–2007 w liczbie 9 sztuk przez Newag z Nowego Sącza (do 2005 Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego w Nowym Sączu). Jednostki eksploatowane są przez Szybką Kolej Miejską w Warszawie, Polregio, Koleje Śląskie i Koleje Małopolskie.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Geneza[edytuj | edytuj kod]

Po II wojnie światowej elektryczne zespoły trakcyjne produkowane były aż do 1997 wyłącznie w zakładach Pafawag[5]. Po ich prywatyzacji w latach 90. i wybudowaniu jednej sztuki zespołu ED73 w 1997 zaprzestały produkcji tego typu pojazdów[6]. Przez kilka lat w Polsce nie produkowano żadnych EZT. Nowe pojazdy tego typu pojawiły się na polskich torach dopiero w 2004. Pierwszym z nich był 13WE (EN95) wyprodukowany przez bydgoską Pesę dla Warszawskiej Kolei Dojazdowej. Od tamtego momentu przetargi na dostawę EZT wygrywają trzy przedsiębiorstwa: wspomniana Pesa Bydgoszcz (dawne ZNTK Bydgoszcz), Newag (dawne ZNTK Nowy Sącz) oraz Stadler Rail Polska[7].

Projekt elektrycznego zespołu trakcyjnego typu 14WE wykonało w 2004, we współpracy z Zakładami Naprawczymi Taboru Kolejowego Nowy Sącz, przedsiębiorstwo Energocontrol Kraków[8], zajmujące się między innymi projektowaniem, badaniami i pomiarami konstrukcji pojazdów[9]. Ze względu na większe koszty wprowadzania zupełnie nowego modelu nie zdecydowano się na projektowanie pojazdu od podstaw. Skład powstał jako modernizacja jednostki serii EN57 i pierwotnie jego projekt był oznaczany jako EN57/M[8]. Następnie EC Engineering, funkcjonujące po przekształceniach przedsiębiorstwa Energocontrol Kraków w ramach Grupy Energocontrol, stosowało także nazwę Halny[10], ale producent nie używał jej i nie oferował pojazdów tego typu pod tą nazwą[11]. W dniach 21–24 września 2004 projekt pojazdu 14WE zaprezentowano na Międzynarodowych Targach Kolejowych InnoTrans w Berlinie[8].

Początkowo planowano jedynie budowę egzemplarza przeznaczonego do prezentacji i reklamy[12], jednakże 5 lutego 2004 rozpoczęto tworzenie warszawskiego systemu kolei miejskiej, a 5 maja 2004 powstała spółka Szybka Kolej Miejska. Była ona zainteresowana składami o parametrach podobnych do EN57, ale posiadającymi jednocześnie nowoczesne wyposażenie wnętrza[13] oraz opływową sylwetkę, co odróżniałoby nowy tabor od starego. Pod koniec 2004 warszawski przewoźnik ogłosił przetarg na dostawę sześciu trójczłonowych EZT, który wygrał Newag[12].

Produkcja[edytuj | edytuj kod]

Zbudowano 9 sztuk 14WE, wykorzystując do ich budowy wózki, urządzenia i niektóre instalacje 9 skasowanych zespołów serii EN57[13].

Pierwszych sześć zbudowano w 2005 dla SKM w Warszawie. Drugi pojazd z tego zamówienia oznaczony 14WE-02 został wykorzystany przez producenta do prezentacji na Międzynarodowych Targach Kolejowych Trako 2005 w Gdańsku[14]. W tym samym roku ZNTK Nowy Sącz zmieniły swoją nazwę na Newag, a dzięki 14WE miały szansę zaprezentować się na rynku jako nowe przedsiębiorstwo produkujące tabor kolejowy tego typu[12].

Siódma sztuka wyprodukowana w 2006 to zmodyfikowana wersja oznaczona jako EN61 i przeznaczona do obsługi Pociągu papieskiego, jeżdżącego w województwie małopolskim[15].

Dwie ostatnie sztuki, dla warszawskiego przewoźnika aglomeracyjnego, wybudowano w 2007[13].

Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]

Sprzęg na czole pojazdu
Kabina maszynisty EN61-01

Nadwozie[edytuj | edytuj kod]

EZT typu 14WE składa się z trzech wagonów – rozrządczego ra (typ 410B), silnikowego s (typ 309B) i rozrządczego rb (typ 410B). Wagony są połączone ze sobą tzw. krótkim sprzęgiem „fabrycznym” (bez głowicy, nierozłączalnym w warunkach eksploatacyjnych), gumowymi przegubami zewnętrznym i wewnętrznym, zapewniającymi izolację akustyczną i cieplną, oraz przejściem dla pasażerów o szerokości 1000 mm[1]. Na czołach wagonów sterowniczych (początek i koniec zespołu) zastosowano tzw. sprzęgi długie (samoczynne sprzęgi Scharfenberga), które umożliwiają połączenie zespołów w składy. Oś sprzęgu czołowego w 14WE umieszczona jest na wysokości 1040 mm ponad główką szyny[2]. Wysokość ta jest wymagana przez kartę UIC 522, która została opracowana wraz z kartą UIC 523 w związku z planowanym przed laty wprowadzeniem sprzęgu automatycznego UIC (Union Internationale des Chemins de fer (fr.) – Międzynarodowy Związek Kolei)[16]. W starszym taborze kolejowym, np. zespołach EN57 i ich pochodnych, sprzęgi montowano na wysokości 950 mm[17], co uniemożliwiało połączenie 14WE z tymi pojazdami. Z tego powodu bywały problemy z odholowaniem składów w razie awarii i zdarzało się, że uszkodzony 14WE blokował tunel średnicowy w Warszawie[18].

14WE posiadają w stosunku do EN57 całkowicie nowe nadwozie. Ostoja jest spawana, szkielet wykonano z profili otwartych. Poszycie boków pudła klejone jest z blach nierdzewnych, aluminiowych i tworzywa sztucznego, w części czołowej zastosowano tylko tworzywo sztuczne. Szyby czołowe są wielowarstwowe z ogrzewaniem w masie, szyby boczne natomiast są klejone i zespolone[19]. EZT przeznaczone dla Szybkiej Kolei Miejskiej w Warszawie przystosowano do potrzeb ruchu miejskiego, dostosowując pociąg do wysokich peronów. Podłoga na wysokości zbliżonej do tej w EN57 – 1157 mm ponad główką szyny[1] – umożliwia obsługiwanie peronów o wysokości 760 ÷ 1060 mm. Dodatkowo składy te, w związku z dużym rozrzutem wysokości peronów na przystankach, wyposażone są w jeden stopień oświetlany po otwarciu. W przedsionkach czołowych zamontowano dodatkowe stopnie służbowe dla wsiadania obsługi z poziomu gruntu oraz ewentualnej ewakuacji pasażerów[19]. Zamiast lusterek na zewnątrz kabin maszynisty zastosowano kamery boczne umożliwiające obserwację boków pojazdu oraz czołową, która pokazuje drogę przed pojazdem[15].

Skład Pociągu papieskiego wyróżnia złoty kolor poszycia, herb Jana Pawła II na czołach składu i dewiza polskiego papieża Totus Tuus na bokach[20].

Wnętrze i przestrzeń pasażerska[edytuj | edytuj kod]

Wnętrze warszawskiego 14WE
Wnętrze papieskiego 14WE

W stosunku do EN57 zmniejszono liczbę miejsc siedzących na korzyść stojących. Zastosowano odskokowo-przesuwne drzwi pasażerskie o prześwicie 1300 mm[1] (po 2 pary z każdej strony każdego wagonu), wyposażając je przy tym w przyciski indywidualnego otwierania, fotokomórki i czujniki zapobiegające ściśnięciu pasażera[19].

Wnętrze pojazdów dla SKM Warszawa zostało przystosowane do ruchu aglomeracyjnego. Pojazdy te nie mają toalet[12]. Zamontowano w nich klimatyzację, nowe wandaloodporne siedzenia[11], poręcze i słupki stanowiące uchwyty dla pasażerów stojących, półki bagażowe, a także kasowniki warszawskiej komunikacji miejskiej. Wykładziny wykonano z kształtek z tworzyw sztucznych, okna uchylne są zabezpieczone zamkami przy działającej klimatyzacji[19]. Usunięto wewnętrzne drzwi międzyprzedziałowe (zastępując je przezroczystymi, szklanymi wiatrołapami) i międzywagonowe (zastępując gumowymi przegubami). W zespołach 14WE znalazły się także dwie windy ułatwiające wsiadanie osobom niepełnosprawnym (jedna po każdej stronie składu w pierwszych drzwiach od czoła w wagonie ra), cztery specjalne miejsca do przypięcia wózków inwalidzkich (po dwa w środkowych częściach wagonów ra i rb[1]), osiem stojaków na rowery (po cztery w środkowych częściach wagonów ra i rb) oraz wewnętrzny monitoring, rejestrujący obraz z 12 kamer[19][11][21]. W kabinach maszynisty zainstalowano całkowicie nowe pulpity sterownicze[19] i regulowane fotele[11]. Pod koniec 2015 roku jedna z jednostek została doposażona w ładowarki USB[22].

Pociąg papieski eksploatowany w województwie małopolskim ma nieco inne wnętrze. Wyposażony jest w monitory do prezentacji multimedialnych o trasie przejazdu i papieżu Janie Pawle II oraz słuchawki do odsłuchu lektora w innych językach. Posiada on także toaletę w systemie zamkniętym dostosowaną dla potrzeb osób niepełnosprawnych[3].

Podwozie[edytuj | edytuj kod]

Każdy z wagonów skrajnych jest oparty na dwóch wózkach tocznych typu 36AN o rozstawie osi 2700 mm i średnicy kół 940 mm. Wagon środkowy oparty jest na dwóch wózkach napędnych typu 23MN o rozstawie osi 2700 mm i średnicy kół 1000 mm[1]. Wózki te to zmodernizowane wózki od jednostek serii EN57. Są one wyposażone w obręczowe zestawy kołowe, amortyzatory hydrauliczne i dwa stopnie usprężynowania – I stopień to sprężyny metalowo-gumowe, II natomiast to sprężyny śrubowe[19]. Rozstawy czopów skrętu wynoszą dla wagonów skrajnych i wagonu środkowego odpowiednio 14 900 mm i 15 870 mm[1].

Zasilanie i napęd[edytuj | edytuj kod]

Układ elektryczny EZT typu 14WE zaprojektowano w oparciu o elementy znacznie starszych zespołów serii EN57, na nowe wymieniono manipulatory, styczniki, przełączniki i tablice pneumatyczne[19].

Prąd stały o napięciu 3000 V, przesyłany linią napowietrzną, odbierany jest przez dwa asymetryczne odbieraki prądu typu DSA 200-PKP[1], zamontowane na dachu członu środkowego. Napędza on cztery silniki szeregowe typu LKf-450 po regeneracji o łącznej mocy ciągłej 580 kW i łącznej mocy godzinowej 740 kW, znajdujące się na osiach wózków napędnych wagonu środkowego. Szafa niskiego napięcia umieszczona jest wewnątrz wagonu środkowego wzdłuż jednej ze ścian bocznych[19].

Zestawy wyposażone są w instalację hamulcową SAB-Wabco Instytutu Pojazdów Szynowych, hamulec mechaniczny klockowy i hamulec ręczny śrubowy na jeden wózek[19].

Eksploatacja[edytuj | edytuj kod]

Zestawienie pojazdów[23][24][25][26][27][28][29][30]
Oznaczenie
producenta
Właściciel Użytkownik Oznaczenie
użytkownika
Oznaczenie UIC
14WE-01 SKM Warszawa (2005–2013)
Koleje Śląskie (od 2013)
SKM Warszawa (2005–2012) 101 94 51 2 120 000 ÷ 002
Koleje Śląskie (od 2012) 01
14WE-02 SKM Warszawa (2005–2016)
Industrial Division (od 2016)
SKM Warszawa (2005–2016) 102 94 51 2 120 003 ÷ 005
Koleje Śląskie (od 2017) 02
14WE-03 SKM Warszawa (2005–2013)
Koleje Śląskie (od 2013)
SKM Warszawa (2005–2012) 103 94 51 2 120 006 ÷ 008
Koleje Śląskie (od 2012) 03
14WE-04 SKM Warszawa (2005–2016)
Industrial Division (od 2016)
SKM Warszawa (2005–2016) 104 94 51 2 120 009 ÷ 011
Koleje Małopolskie (2017) 04
Koleje Śląskie (od 2018) 04
14WE-05 SKM Warszawa (2005–2016)
Industrial Division (od 2016)
SKM Warszawa (2005–2016) 105 94 51 2 120 012 ÷ 014
Koleje Śląskie (od 2017) 05
14WE-06 SKM Warszawa (2005–2016)
Industrial Division (od 2016)
SKM Warszawa (2005–2016)
106 94 51 2 120 015 ÷ 017
Koleje Małopolskie (2017) 06
Koleje Śląskie (od 2018) 06
14WE-07 Polregio (od 2006) Małopolski Zakład PR (od 2006) EN61-01 94 51 2 120 793 ÷ 795
14WE-08 SKM Warszawa (od 2005) SKM Warszawa (od 2005) 107 94 51 2 120 018 ÷ 020
14WE-09 SKM Warszawa (od 2005) SKM Warszawa (od 2005) 108 94 51 2 120 021 ÷ 023
Zestawienie właścicieli
Państwo Właściciel Liczba
sztuk
Lata
 Polska SKM Warszawa 2 od 2005
Polregio 1 od 2006
Koleje Śląskie 2 od 2012
Industrial Division 4 od 2016

SKM Warszawa[edytuj | edytuj kod]

14WE w starej malaturze SKMWA
14WE w nowej malaturze ZTM

Pierwszych sześć pojazdów 14WE wyprodukowano i dostarczono warszawskiej Szybkiej Kolei Miejskiej w 2005. Uroczyste przekazanie pierwszej jednostki miało miejsce na stacji Warszawa Centralna 23 września[12]. 3 października pojazd został przyjęty na stan przewoźnika[31] i tego samego dnia miał on wyjechać w pierwszy planowy kurs, ale z powodu awarii musiał zostać zastąpiony wypożyczoną od SKM Trójmiasto jednostką EN57-1107[32]. 5 października, już bez żadnych problemów, skład 14WE-01 wyjechał na mazowieckie tory[33]. 16 października został odebrany[31] i włączony do eksploatacji drugi pojazd tego typu, zaś 11 listopada dostarczono[12] i wpisano na stan trzeci egzemplarz[31]. 24 listopada dostarczono jednostkę 14WE-04[12] i dwa dni później została ona odebrana. 10 grudnia[31], dzień przed zmianą rozkładu jazdy[12], na stan wpisano piąty skład, zaś szósty[31], który także miał zostać wprowadzony do ruchu przed nowym rozkładem[12], ostatecznie odebrano dopiero 28 grudnia[31].

7 marca 2007 rozstrzygnięto przetarg na dostawę kolejnych dwóch identycznych EZT, który ponownie wygrał Newag[34]. Pojazdy zostały dostarczone w sierpniu 2007[35].

W oczekiwaniu na wprowadzenie międzynarodowego systemu identyfikatorów pojazdów w SKM Warszawa utworzono identyfikatory zastępcze w oparciu o oznaczenie typu zespołu – 14WE. W 2006 rozpoczęto wprowadzanie identyfikatorów UIC (PL-SKMWA 94 51 2 120 000 ÷ 023) i firmowych numerów operacyjnych (101 ÷ 108)[36]. Dwa ostatnie 14WE dla SKM Warszawa (o numerach bocznych 107 i 108) zapoczątkowały rejestr europejskich oznaczeń pojazdów trakcyjnych w Polsce i serię 212 w nim[35].

W 2008 ZTM Warszawa wprowadził nowy schemat malowania pojazdów komunikacji miejskiej, a że SKM Warszawa jest przewoźnikiem kolejowym wchodzącym w skład warszawskiego ZTM, to zmianie uległa również malatura pojazdów szynowych[37]. Pierwszym składem prezentującym nowe czerwono-żółto-kremowe malowanie była jednostka 14WE-03 o numerze inwentarzowym 103, którą przemalowano przy okazji naprawy okresowej i która w grudniu 2008 rozpoczęła obsługę pasażerów[38].

We wrześniu 2011 SKM Warszawa ogłosił, że planuje przebudowę wszystkich 14WE – miały one otrzymać nowe wózki, silniki i układy rozruchowe, przez co miały stać się całkowicie nowymi pociągami[39]. Trwały analizy ekonomiczne tego przedsięwzięcia badające jego zasadność wobec alternatywy jaką jest sprzedaż składów 14WE oraz zakup w ich miejsce nowych pojazdów[40]. Ostatecznie zdecydowano, że jednostki 14WE wraz z wprowadzeniem nowego rozkładu jazdy w połowie grudnia 2012 zostaną wycofane z ruchu[41] – sprzedane i zastąpione nowymi pociągami 35WE[42]. Pod koniec 2012 dwie sztuki 14WE przekazano Kolejom Śląskim[43].

22 lipca 2013 SKM Warszawa odebrał ostatni pojazd typu 35WE[44], w związku z czym 24 lipca 2013 wystawionych zostało na sprzedaż sześć pojazdów typu 14WE o numerach 02, 04, 05, 06, 08 i 09[45]. Pod koniec 2016 zostały one zakupione przez Industrial Division. Na początku 2017 nowemu właścicielowi zostały przekazane cztery jednostki[46], zaś pozostałe dwa składy o numerach 08 i 09 pozostały w eksploatacji w SKM Warszawa[27].

W czerwcu 2022 SKM zaprzestała korzystania z 2 własnych pojazdów 14WE, a w sierpniu z 2 dzierżawionych od Industrial Division, co było możliwe dzięki dostawom jednostek 45WEa[47].

Polregio[edytuj | edytuj kod]

Pociąg papieski na stacji Kraków Płaszów

3 września 2005, podczas pielgrzymki kolejarzy do Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie-Łagiewnikach, z inicjatywy kapelana kolejarzy księdza Ryszarda Marciniaka powstał pomysł Pociągu papieskiego łączącego Kraków z Wadowicami, jako podziękowanie za pontyfikat Jana Pawła II[48][3]. W ramach tego projektu miał powstać specjalny skład oraz miał zostać wyremontowany szlak kolejowy wraz z dworcami[48].

Skład został zaprojektowany przez krakowską spółkę EC Engineering na podstawie użytkowanych przez SKM Warszawa składów 14WE i wykonany przez nowosądecki Newag jako siódma jednostka tego typu[3]. Po zakończeniu produkcji skład Pociągu papieskiego, będący własnością Newagu, został przekazany w użytkowanie PKP Przewozom Regionalnym, które oznaczyły go jako EN61-01[49].

28 maja 2006 papież Benedykt XVI podczas wizyty w Polsce poświęcił pociąg i otrzymał od kolejarzy jego miniaturę z inskrypcją „Polscy kolejarze na pamiątkę pierwszej wizyty Papieża Benedykta XVI w ojczyźnie Jana Pawła Wielkiego. Maj A.D. 2006 – Polska”[50], 31 maja odbyła się oficjalna prezentacja składu, a od 3 czerwca pociąg rozpoczął regularne kursowanie Kolejowym Szlakiem Jana Pawła II[3]:

Kilometraż Kolejowego Szlaku JPII[51]
Kilometr Stacja / przystanek Miejsca związane z papieżem
0 Kraków Główny
4,091 Kraków Płaszów
8,473 Kraków Łagiewniki Sanktuarium Bożego Miłosierdzia
19,564 Skawina
41,829 Kalwaria Zebrzydowska Lanckorona Sanktuarium pasyjno-maryjne
43,339 Kalwaria Zebrzydowska
59,312 Wadowice Dom Rodzinny Jana Pawła II, Bazylika Ofiarowania NMP

W styczniu 2007 skład został odkupiony przez PKP Przewozy Regionalne za 7 mln zł i przeszedł na stan Zakładu Małopolskiego[52].

Od 11 września 2008, po kilkuletnich staraniach Fundacji Rozwoju Miasta Bielska-Białej, w wybrane dni trasa Pociągu papieskiego była wydłużana i wiodła przez Andrychów, Kęty, Bielsko-Białą, Żywiec i Czadcę aż do słowackiej Żyliny[53].

W 2009 skład wielokrotnie gościł w różnych rejonach Polski jako forma upamiętniająca wizyty Jana Pawła II w różnych miastach oraz w celu umożliwienia dojazdu na ważne wydarzenia religijne[54][55][56].

Od 1 września 2009 ze względu na malejące zainteresowanie zawieszono kursowanie pociągu. Skład przeznaczono do codziennej obsługi linii z Krakowa do Bielska-Białej[57]. Od 2010 skład obsługiwał połączenia między Krakowem a Zakopanem[3].

30 czerwca 2012 zostało wznowione na okres wakacyjny kursowanie jednostki na pierwotnej trasie, jednakże bez dofinansowania ze strony woj. małopolskiego[58]. Ponowne jego uruchomienie było planowane na wakacje 2013 jeśli będzie się cieszyło odpowiednio dużym zainteresowaniem[59].

22 października 2012 skład EN61-01 został wycofany z eksploatacji[60]. W lipcu 2013 zespół trakcyjny miał powrócić na trasę Kraków – Wadowice, jednak nie było to możliwe ze względu na zużyte poniżej dopuszczalnej normy zestawy kołowe i oczekiwanie na ich naprawę[60]. 2 września 2013 skład przywrócono do eksploatacji[61].

Na dni od 28 marca 2014 do 12 kwietnia 2014 planowano przejazd Pociągu papieskiego przez 14 metropolii. Skład miał wyruszyć z Wadowic, a z sanktuarium łagiewnickiego miał zabrać ogień symbolizujący iskrę. Ogień ten miał być w lampionie, a ten przechowywany w kaplicy umieszczonej wewnątrz jednostki. Ponadto w kaplicy miały się znaleźć również relikwie Jana Pawła[62]. Ostatecznie z braku funduszy pociąg nie został uruchomiony[63].

9 kwietnia 2014 Pociąg papieski został ponownie uruchomiony po półtorarocznej przerwie. Wydarzeniu towarzyszyło otwarcie Domu Rodzinnego Jana Pawła II[64].

Na początku marca 2015 skład odstawiony od 8 miesięcy na bocznicy w Suchej Beskidzkiej został pozbawiony emblematów i napisów Totus Tuus[65]. W kwietniu Małopolski Oddział Przewozów Regionalnych poinformował o planowanym wykorzystaniu Pociągu papieskiego podczas Światowych Dni Młodzieży 2016[66]. W połowie listopada jednostka powróciła na trasę z Krakowa do Bielska-Białej[67] i Wadowic[68]. Na początku 2017 skład ponownie był odstawiony i oczekiwał na naprawę, którą wówczas planowano wykonać w I półroczu tego roku[69].

5 czerwca 2017 Pociąg papieski rozpoczął 3-dniową obsługę połączeń w województwie kujawsko-pomorskim w ramach święta tego województwa[70]. W 2018 roku skład został skierowany do obsługi połączenia Nowy TargZakopane[71][72]. 7 czerwca w składzie odbyła wystawa zdjęć z pontyfikatu Jana Pawła II, którą można było obejrzeć na stacjach Toruń Główny i Bydgoszcz Główna[73]. Pod koniec lipca skład obsługiwał połączenia KętySkawina i Kęty – Kraków Płaszów[74].

Koleje Śląskie[edytuj | edytuj kod]

14WE-03 w barwach Kolei Śląskich

31 października 2012 Koleje Śląskie rozstrzygnęły przetarg na dostawę dwóch używanych, jednoprzestrzennych elektrycznych zespołów trakcyjnych. Specyfikację przetargową spełniały tylko zespoły 14WE, jedynie SKM Warszawa złożył swoją ofertę i to właśnie ona została wybrana. W pierwszej połowie listopada 2012 podpisano umowę na roczną dzierżawę dwóch 14WE z wykupem po zakończeniu[43]. Pojazdy skierowano do obsługi pociągów relacji KatowiceGliwice[75]. Po zakończeniu okresu dzierżawy Koleje Śląskie skorzystały z opcji wykupu pojazdów[76].

W lipcu 2016 przewoźnik, przygotowując się do przeprowadzenia napraw okresowych posiadanych dwóch pojazdów, planował zainstalowanie w nich toalet[77]. Do końca sierpnia w ogłoszonym przetargu na modernizację składów ofertę złożyły ZNTK „Mińsk Mazowiecki”[78]. Pod koniec września została ona zaakceptowana[79] i w połowie października podpisano umowę[80], a w zakres modernizacji, która miała zostać wykonana do końca 2016[79], prócz montażu toalet, weszła również modyfikacja systemu monitoringu i informacji pasażerskiej oraz przemalowanie składów w barwy Kolei Śląskich[80]. Ostatecznie przebudowa przedłużyła się ze względu na większy zakres prac do wykonania nieprzewidziany wcześniej przez wykonawcę. W połowie stycznia 2017 w okolicach Mińska Mazowieckiego widziany był ukończony skład 14WE-01. Wówczas przewoźnik zakładał, że pojazdy powrócą do niego w lutym[81]. Pierwszy skład, oznaczony jako 01, rzeczywiście dotarł do bazy przewoźnika pod koniec lutego[82], a 28 lutego powrócił do eksploatacji[83].

Pod koniec lipca 2017 jeden pojazd 14WE należący do Industrial Division został wynajęty przez Pesę Bydgoszcz. Producent, ze względu na opóźnienia w dostawach składów z rodziny Elf II dla Kolei Śląskich, zdecydował się przekazać temu przewoźnikowi jednostkę 14WE w charakterze pojazdu zastępczego[84]. 28 lipca skład 14WE-02 wyruszył z Mińska Mazowieckiego do Katowic, a trzy dni później dotarł do bazy Kolei Śląskich[84][85]. Na przełomie sierpnia i września przewoźnikowi przekazano drugi pojazd tego typu[86][87]. Wówczas Koleje Śląskie eksploatowały 4 zespoły typu 14WE – 2 własne oraz 2 wypożyczone przez Pesę od Industrial Division[87].

12 stycznia 2018 KŚ podpisały z przedsiębiorstwem Industrial Division półroczną umowę ramową na wynajem pojazdów 14WE[88]. W maju 2018 kolejne 2 pojazdy 14WE trafiły do KŚ jako zastępstwo za opóźnionego elfa II[89].

Industrial Division[edytuj | edytuj kod]

Pod koniec 2016 przedsiębiorstwo Industrial Division odkupiło od SKM Warszawa jednostki typu 14WE. Zgodnie z podpisaną umową, na początku 2017 do nowego właściciela trafiły 4 pojazdy, które skierowano do modernizacji w ZNTK „Mińsk Mazowiecki”[46].

22 marca 2017 Koleje Śląskie otworzyły oferty w przetargu na dzierżawę 11 EZT na cały 2018[90]. W drugiej części tego postępowania, dotyczącej leasingu 4 pojazdów z opcją na kolejne 4 składy, ID zaoferowało jednostki typu 14WE[46]. Ostatecznie ta część przetargu została unieważniona, w związku z czym przedsiębiorstwo nie znalazło nowego użytkownika dla tych pojazdów[91].

25 maja 2017 ID odebrało pierwszy zmodernizowany pojazd o numerze 06[92], zaś 13 czerwca ukończono modernizację drugiego o numerze 04[93]. Zespoły w ramach przebudowy zostały doposażone m.in. w toalety, system informacji pasażerskiej, gniazdka elektryczne[46] i stopnie wejściowe. Pojazdy pomalowano na biało, co stanowiło podkład pod malaturę ewentualnego nowego użytkownika[93].

W okresie od końca lipca do początku września 2017 ID wydzierżawiło wszystkie swoje jednostki typu 14WE. Po 2 pojazdy trafiły do Kolei Śląskich i Kolei Małopolskich[84][87].

Pozostałe 2 kupione składy mają zostać przekazane nowemu właścicielowi na początku 2018[46]. Ostatecznie tak się jednak nie stało[28].

Koleje Małopolskie[edytuj | edytuj kod]

Na początku sierpnia 2017 Koleje Małopolskie rozpoczęły jazdy testowe zespołów 14WE-04 i 06 należących do Industrial Division[94]. 2 września jednostki rozpoczęły poranne i wieczorne kursy z pasażerami na trasach do stacji Tarnów i przystanku Kraków Lotnisko[87].

Nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. wersja dla SKM Warszawa[1][2]
  2. Pociąg papieski dla PR[3][4]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h NEWAG Spółka Akcyjna: Dokumentacja Techniczno-Ruchowa Elektrycznego Zespołu Trakcyjnego Typu 14WE. skm.bip.um.warszawa.pl, 2005-08. [dostęp 2012-08-11]. (pol.).
  2. a b NEWAG Spółka Akcyjna: Dokumentacja Systemu Utrzymania – Elektryczny zespół trakcyjny typu 14WE. skm.bip.um.warszawa.pl, 2005-08. [dostęp 2012-08-11]. (pol.).
  3. a b c d e f Pociąg papieski. W: Judyta Kurowska-Ciechańska, Ariel Ciechański: Koleje album. Carta Blanca, 2007, s. 152-153. ISBN 978-83-60887-96-7. (pol.).
  4. Paweł Terczyński. Elektryczny zespół trakcyjny EN61-001. „Świat Kolei”. 9/2006, s. 17-19. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  5. Ryszard Rusak. Od Pafawagu do Bombardiera. 60 lat Państwowej Fabryki Wagonów Pafawag we Wrocławiu. „Świat Kolei”. 10/2005, s. 12-17. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  6. Paweł Terczyński. Pafawag – kronika produkcji. „Świat Kolei”. 10/2005, s. 18-23. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  7. Piotr Sobolewski. Nowy Zakład Montażu Taboru Kolejowego firmy Stadler w Siedlcach. „Świat Kolei”. 5/2008, s. 3. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  8. a b c Elektryczny zespół trakcyjny EN57/M. Przez modernizację do nowych rozwiązań.. „Energocontrol News”. VIII, grudzień 2004. s. 8. (pol.). 
  9. Energocontrol – O firmie. energocontrol.pl. [dostęp 2012-09-21]. (pol.).
  10. Aktualne realizacje EC Engineering w dziedzinie kolejnictwa. „Energocontrol News”. XI, wrzesień 2005. s. 2-3. (pol.). 
  11. a b c d Oferta Newag Nowy Sącz – EZT serii 14WE. [dostęp 2014-02-22].
  12. a b c d e f g h i j Rafał Wodzicki. Nowy tabor dla SKM Warszawa. Wymysł Kaczyńskiego?. „Świat Kolei”. 12/2005, s. 12-15. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  13. a b c Zespoły trakcyjne 14WE i tzw. Pociąg Papieski. W: Robert Kroma, Janusz Sosiński, Krzysztof Zintel: Normalnotorowe wagony silnikowe kolei polskich 1991–2013. Wyd. 1. Poznań: BWH Kolpress, 2014, s. 240-248, seria: Encyklopedia taboru. ISBN 978-83-933257-6-4. (pol.).
  14. Jacek Gożdziewicz. Trako 2005. „Świat Kolei”. 11/2005, s. 16-19. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  15. a b Oferta Newag Nowy Sącz – EZT serii EN61. [dostęp 2014-02-22].
  16. Rafał Wodzicki: Sprzęg automatyczny w pojazdach typu 14WE eksploatowanych przez SKM. skm.warszawa.pl, 2007-02-14. [dostęp 2012-09-07]. (pol.).
  17. PKP Szybka Kolej Miejska w Trójmieście Sp. z o.o.. Dane techniczne. „Dokumentacja Systemu Utrzymania – Elektryczny Zespół Trakcyjny 5B+6B+5B, 5B+6B+6B+5B (EN57, EN71)”, s. 47, 2010. Gdynia. 
  18. Dawid Krysztofiński: Awaria SKM. Pociąg utknął w tunelu. tvnwarszawa.pl, 2012-03-06. [dostęp 2012-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-06)]. (pol.).
  19. a b c d e f g h i j Dane techniczne pojazdów typu 14WE, eksploatowanych przez SKM.. [dostęp 2014-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-01)].
  20. Kraków: Totus Tuus na szynach. Gazeta Krakowska, 2006-05-11, 2006-05-13. [dostęp 2012-08-12].
  21. Stołeczna Szybka Kolej Miejska – projektowy sukces EC Engineering. „Energocontrol News”. XI, wrzesień 2005. s. 2. (pol.). 
  22. W pociągach SKM Warszawa naładujesz telefon. inforail.pl, 2015-10-26. [dostęp 2015-10-28]. (pol.).
  23. Termin gwarancji; Nadane przez UTK numery inwentarzowe wagonów wchodzących w skład ezt typu 14WE i numery operacyjne tych ezt jako całości. „Załącznik nr 7 do SIWZ”. GOZ-351-1/12, s. 16, 29. skm.bip.um.warszawa.pl. (pol.). 
  24. Zdjęcia przedstawiające oznaczenia UIC wagonów EN61-01ra, EN61-01s i EN61-01rb.
  25. Ryszard Rusak. Chaos na Kolejach Śląskich. „Świat Kolei”. 1/2013, s. 14-17. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  26. Martyn Janduła: Prezes SKM Warszawa: Przygotowujemy się do zakupu nowych pociągów. rynek-kolejowy.pl, 2017-03-23. [dostęp 2017-03-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-23)]. (pol.).
  27. a b Ficek: 14WE-09+08 (108+107). garnek.pl, 2017-05-01. [dostęp 2017-05-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-09)]. (pol.).
  28. a b 14WE dziś na trasie do Otwocka. inforail.pl, 2018-07-03. [dostęp 2018-10-15]. (pol.).
  29. 14WE wróciły do Kolei Śląskich - Wszystko na temat branży kolejowej: PKP, Intercity, przewozy regionalne, koleje mazowieckie, rozkłady jazdy PKP, Kolej [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2020-07-09].
  30. SKM Warszawa chce wynająć pociągi, żeby wzmocnić linię S1. Wrócą sprzedane 14WE? - Wszystko na temat branży kolejowej: PKP, Intercity, przewozy regionalne, koleje mazowieckie,... [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2020-07-09].
  31. a b c d e f Bogdan Waga. Elektryczne na start!. „Koleje Małe i Duże”. 1/2007, s. 25. Katowice: Apland. ISSN 1641-117X. (pol.). 
  32. Karol Trammer. Co zrobić z 55 milionami?. „Z Biegiem Szyn”. nr 6 (21) listpoad-grudzień 2005. s. 8. [dostęp 2012-08-12]. 
  33. Szybka Kolej Miejska Sp. z o.o. Prezentacja 2012. [dostęp 2012-08-12].
  34. WASKM/ZP/3/2006 – Ogłoszenie wyniku. skm.warszawa.pl, 2007-03-07. [dostęp 2012-09-07]. (pol.).
  35. a b Karol Trammer. Numery z SKM. „Z Biegiem Szyn”. nr 5 (32) wrzesień-październik 2007. s. 2. [dostęp 2012-08-12]. 
  36. Rafał Wodzicki: Zmiana oznakowania pojazdów kolejowych SKM Sp. z o.o.. skm.warszawa.pl, 2007-08-06. [dostęp 2012-09-07]. (pol.).
  37. Warszawa: Nowe barwy SKM. ztm.waw.pl, 2008-10-28. [dostęp 2012-08-12].
  38. Warszawa: Nowa kolorystyka pojazdów SKM. skm.warszawa.pl, 2008-12-01. [dostęp 2012-08-12].
  39. Kurier Kolejowy: 14WE przejdą naprawy rewizyjne. kurier-kolejowy.pl, 2012-03-21. [dostęp 2012-08-11].
  40. RW: Modernizować czy kupować. kurier-kolejowy.pl, 2012-05-25. [dostęp 2012-05-25].
  41. Gazeta Wyborcza: Ciągłe awarie 14WE. Jednak nie będzie modernizacji?. Rynek Kolejowy, 2012-06-22. [dostęp 2012-09-01]. (pol.).
  42. RW: SKM zamierza sprzedać wszystkie 14WE. 2012-06-22. [dostęp 2012-08-11].
  43. a b jm: Koleje Śląskie kupią 14WE. 2012-10-31. [dostęp 2012-10-31]. (pol.).
  44. Warszawska Szybka Kolej Miejska posiada najbardziej nowoczesne pociągi w Polsce. W poniedziałek ( 22 bm.) odebrano ostatni z pojazdów 35 WE, które zamówiono w u.br. w Newagu.. 2013-07-24. [dostęp 2014-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-12)]. (pol.).
  45. Szybka Kolej Miejska Sp. z o.o.: Ogłoszenie o zamiarze sprzedaży elektrycznych zespołów trakcyjnych typu 14WE. 2013-07-24. [dostęp 2013-07-25]. (pol.).
  46. a b c d e Michał Szymajda (na podst. mj): ID potwierdza: Oferujemy Kolejom Śląskim 14WE. Są w modernizacji [aktualizacja]. rynek-kolejowy.pl, 2017-03-23. [dostęp 2017-03-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-23)]. (pol.).
  47. W Warszawie coraz więcej Impulsów 2. Nie ma już 14WE [aktualizacja] [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2022-10-18] (pol.).
  48. a b „Pociągiem Papieskim” po Polsce. Tygodnik Solidarność, 2007-08-24. [dostęp 2012-08-15].
  49. EN61. W: Paweł Terczyński: Atlas lokomotyw 2007. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2007, s. 93. ISBN 978-83-920757-7-6.
  50. Józef Dąbrowski, Agnieszka Raczyńska-Lorek. Papieski pociąg. „Niedziela Ogólnopolska”. 32/2006. s. 14. (pol.). 
  51. Ryszard Stankiewicz, Marcin Stiasny: Atlas Linii Kolejowych Polski 2011. Wyd. pierwsze. Rybnik: Eurosprinter, 2011. ISBN 978-83-931006-4-4. (pol.).
  52. Paweł Terczyński. Nowości w komunikacji podmiejskiej Krakowa. „Świat Kolei”. 4/2007. s. 3. 
  53. Wydłużenie trasy pociągu papieskiego – aż na Słowację. tur-info.pl, 2008-07-24. [dostęp 2012-08-11].
  54. pr.pkp.pl: Toruń: Pociąg Papieski na terenie Województwa Kujawsko – Pomorskiego. inforail.pl, 2009-05-27. [dostęp 2012-08-24].
  55. pr.pkp.pl: Gdynia: Pociąg Papieski na Pomorzu. inforail.pl, 2009-05-26. [dostęp 2012-08-24].
  56. pr.pkp.pl: Warszawa: Pociąg Papieski w pielgrzymce po Polsce. inforail.pl, 2009-09-18. [dostęp 2012-08-24].
  57. fe, PAP: Będziemy jeździć Pociągiem Papieskim do Krakowa. 2009-08-07. [dostęp 2012-08-11].
  58. Pociąg papieski znowu na torach Małopolski. 2012-05-25. [dostęp 2012-08-12].
  59. Krzysztof Kuś: Pociąg Papieski kursuje bez dotacji. 2012-07-13. [dostęp 2012-08-12].
  60. a b wadowiceonline.pl: Pociąg Papieski nadal zepsuty. rynek-kolejowy.pl, 2013-08-23. [dostęp 2013-08-25].
  61. wadowice24.pl: Pociąg Papieski wrócił na tory. kurier-kolejowy.pl, 2013-09-03. [dostęp 2013-09-03].
  62. im, mz: „Papieski pociąg do świętości” objedzie metropolie. idziemy.com.pl, 2013-10-08. [dostęp 2013-10-19]. (pol.).
  63. Anna Mączka: Pociąg papieski nie pojedzie. Powód – brak pieniędzy. malopolskaonline.pl, 2014-03-18. [dostęp 2014-04-11]. (pol.).
  64. Anna Mączka: Małopolscy kolejarze uruchomili Pociąg Papieski. Dar ich miłości dla Jana Pawła II. malopolskaonline.pl, 2014-04-09. [dostęp 2014-04-11]. (pol.).
  65. Karol Wieczorek: Czy to już koniec Pociągu Papieskiego?. wadowice24.pl, 2015-03-11. [dostęp 2015-03-13]. (pol.).
  66. Dominik Lebda: Pociąg Papieski pojedzie w Światowe Dni Młodzieży. rynek-kolejowy.pl, 2015-04-01. [dostęp 2015-11-18]. (pol.).
  67. Złoty pociąg odnaleziony!. inforail.pl, 2015-11-17. [dostęp 2015-11-17]. (pol.).
  68. ms: Pociąg Papieski czeka na pielgrzymów, nie na regularnych pasażerów. rynek-kolejowy.pl, 2015-11-18. [dostęp 2015-11-18]. (pol.).
  69. InfoRail: Pociąg Papieski znowu na bocznicy. inforail.pl, 2017-01-19. [dostęp 2017-01-20]. (pol.).
  70. InfoRail.pl: Pociąg Papieski ponownie wozi pasażerów. inforail.pl, 2017-06-05. [dostęp 2017-06-05]. (pol.).
  71. Pociąg papieski na PKR. inforail.pl, 2018-05-02. [dostęp 2018-10-14]. (pol.).
  72. Ruszyła Podhalańska Kolej Regionalna. Omiń korki i wjedź do Zakopanego w osiem minut. rynek-kolejowy.pl, 2018-04-27. [dostęp 2018-10-14]. (pol.).
  73. Pociąg papieski ponownie w województwie kujawsko-pomorskim. rynek-kolejowy.pl, 2018-06-07. [dostęp 2018-10-14]. (pol.).
  74. Pociąg Papieski dziś na trasie Skawina – Kęty – Kraków Płaszów. inforail.pl, 2018-07-31. [dostęp 2018-10-24]. (pol.).
  75. Stadlery i SA138 bezawaryjne!. inforail.pl, 2013-03-13. [dostęp 2013-03-16]. (pol.).
  76. jm: Koleje Śląskie nie chcą kolejnych 14WE. rynek-kolejowy.pl, 2013-12-27. [dostęp 2014-02-22]. (pol.).
  77. InfoRail: W 14WE pojawią się toalety. inforail.pl, 2016-07-21. [dostęp 2016-07-21]. (pol.).
  78. InfoRail: Jedna oferta na modernizację 14WE. inforail.pl, 2016-08-31. [dostęp 2016-08-31]. (pol.).
  79. a b InfoRail: ZNTK Mińsk Mazowiecki zmodernizują 14WE. inforail.pl, 2016-09-29. [dostęp 2016-09-29]. (pol.).
  80. a b InfoRail: ZNTK Mińsk Mazowiecki z umową na modernizacje 14WE. inforail.pl, 2016-10-17. [dostęp 2016-10-17]. (pol.).
  81. Jakub Madrjas: 14WE już w barwach Kolei Śląskich [zdjęcia]. rynek-kolejowy.pl, 2017-01-17. [dostęp 2017-01-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-17)]. (pol.).
  82. Jakub Madrjas: Pierwszy 14WE wrócił do Kolei Śląskich. Zobacz jak się prezentuje [zdjęcia]. rynek-kolejowy.pl, 2017-02-28. [dostęp 2017-02-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-28)]. (pol.).
  83. InfoRail: Pasażerowie zadowoleni z 14WE, samorządowcy też. inforail.pl, 2017-03-01. [dostęp 2017-03-01]. (pol.).
  84. a b c inf. prasowa: Wiemy jaki pojazd zastąpi tymczasowo Elfa 2 na Śląsku [aktualizacja]. rynek-kolejowy.pl, 2017-07-28. [dostęp 2017-07-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-28)]. (pol.).
  85. InfoRail.pl: Zastępczy 14WE już w bazie Kolei Śląskich. inforail.pl, 2017-07-31. [dostęp 2017-07-31]. (pol.).
  86. InfoRail.pl: Pierwszy Elf2 w przyszłym tygodniu, EN81 też w Kolejach Śląskich. inforail.pl, 2017-08-30. [dostęp 2017-09-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-30)]. (pol.).
  87. a b c d InfoRail.pl: 14WE już jeżdżą po Małopolsce. inforail.pl, 2017-09-04. [dostęp 2017-09-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-04)]. (pol.).
  88. Koleje Śląskie zabezpieczyły się pojazdami 14WE. rynek-kolejowy.pl, 2018-02-14. [dostęp 2018-02-15]. (pol.).
  89. Kolejne składy zastępcze za Elfy2. inforail.pl, 2018-05-08. [dostęp 2018-10-14]. (pol.).
  90. Jakub Madrjas: Przewozy Regionalne i Industrial Division chcą dostarczyć tabor Kolejom Śląskim. rynek-kolejowy.pl, 2017-03-22. [dostęp 2017-06-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-03)]. (pol.).
  91. Martyn Janduła: Koleje Śląskie bez 14WE z Industrial Division. rynek-kolejowy.pl, 2017-04-14. [dostęp 2017-06-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-25)]. (pol.).
  92. Michał Szymajda: Industrial Division odebrał pierwszy 14WE po modernizacji [zdjęcia]. rynek-kolejowy.pl, 2017-05-25. [dostęp 2017-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-25)]. (pol.).
  93. a b InfoRail.pl: Kolejny 14WE po modernizacji gotowy. inforail.pl, 2017-06-13. [dostęp 2017-06-13]. (pol.).
  94. Dominik Lebda: Koleje Małopolskie testują 14WE od Industrial Division. rynek-kolejowy.pl, 2017-08-04. [dostęp 2017-08-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-04)]. (pol.).
  95. Karol Wach: Pociąg Papieski produktem roku 2006. 2007-02-04. [dostęp 2012-08-11].