1943
Rok 1943 / MCMXLIII
stulecia: XIX wiek ~
XX wiek ~
XXI wiek
dziesięciolecia:
1910–1919 •
1920–1929 •
1930–1939 •
1940–1949
• 1950–1959
• 1960–1969
• 1970–1979
lata: 1933 «
1938 «
1939 «
1940 «
1941 «
1942 «
1943
» 1944
» 1945
» 1946
» 1947
» 1948
» 1953
Rok 1943 ogłoszono[edytuj | edytuj kod]
II wojna światowa[edytuj | edytuj kod]
Pozostałe wydarzenia w Polsce[edytuj | edytuj kod]
- 2 stycznia – niemieccy żandarmi zamordowali w kolonii Boiska dwie polskie rodziny udzielające pomocy Żydom.
- 13 stycznia – w Szydłowcu hitlerowcy zlikwidowali getto żydowskie.
- 17 stycznia – zamachy Gwardii Ludowej na kina dla Niemców w Warszawie.
- 18 stycznia – początek wysiedleń Żydów z warszawskiego getta i pierwsze akcje żydowskiej samoobrony pod dowództwem Mordechaja Anielewicza.
- 19 stycznia – utworzono Związek Walki Młodych.
- 22 stycznia – generał Stefan Rowecki wydał rozkaz o utworzeniu Kedywu AK.
- 25/26 stycznia – powstanie zamojskie: polscy partyzanci stoczyli w nocy bitwę z osiedleńcami niemieckimi we wsi Cieszyn, zabijając 160 z nich.
- 28 stycznia – niemiecka żandarmeria rozpoczęła dwudniową pacyfikację wsi Dzierążnia na Zamojszczyźnie, w której zginęło ponad 60 mieszkańców.
- 29 stycznia:
- niemiecka żandarmeria spacyfikowała wsie Budy i Huta Dzierążyńska na Zamojszczyźnie, mordując 71 osób.
- niemiecka żandarmeria spacyfikowała wieś Sumin na Zamojszczyźnie, mordując około 50 osób, w większości Ukraińców.
- 1 lutego – powstanie zamojskie: partyzanci z Batalionów Chłopskich rozbili w bitwie pod Zaborecznem niemiecki oddział mający dokonać pacyfikacji wsi.
- 2 lutego – Niemcy wymordowali w Imbramowicach wędrowny tabor cygański, ofiarą masakry padło około 50-60 Romów.
- 3 lutego – gubernator Hans Frank wprowadził trzydniową żałobę po klęsce wojsk niemieckich pod Stalingradem.
- 4 lutego – porażka oddziału AK w bitwie pod Lasowcami na Zamojszczyźnie.
- 9 lutego – powstańcy UPA dokonali masakry polskiej ludności we wsi Parośla I na Wołyniu.
- 19 lutego:
- Jan Stanisław Jankowski został Delegatem Rządu na Kraj, w miejsce aresztowanego przez Niemców Jana Piekałkiewicza.
- Kierownictwo Walki Cywilnej skazało na karę infamii i nagany polskich aktorów występujących w nazistowskim filmie propagandowym Powrót do ojczyzny.
- 23 lutego – oddział Gwardii Ludowej opanował Głogów Małopolski.
- 24 lutego – w ramach represji za pomoc udzielaną Żydom okupanci niemieccy spacyfikowali wieś Paulinów, mordując 11 Polaków oraz trzech uciekinierów korzystających z ich wsparcia.
- 7 marca – około 130 osób zginęło w czasie pacyfikacji wsi Kaszyce na Podkarpaciu przez oddziały niemiecko-ukraińskie.
- 9 marca – Adolf Hitler zalegalizował aborcję na ziemiach polskich.
- 12 marca – oddział partyzancki „Jędrusie” i miejscowa placówka AK rozbiły więzienie w Opatowie, uwalniając około 80 więźniów.
- 13-14 marca – likwidacja krakowskiego getta.
- 15 marca – w Siedliskach pod Miechowem Niemcy zamordowali rodzinę Baranków oraz czterech ukrywanych przez nią Żydów.
- 18 marca:
- Kierownictwo Walki Cywilnej ogłosiło, że szmalcownictwo będzie karane śmiercią.
- w wyniku niemieckiej pacyfikacji zginęło około 200 mieszkańców Różańca (powiat biłgorajski).
- 21 marca – utworzono Krajową Reprezentację Polityczną.
- 26 marca – w Warszawie miała miejsce akcja pod Arsenałem, zorganizowana przez Szare Szeregi.
- 26/27 marca – w nocy oddział UPA dokonał masakry ponad 180 Polaków we wsi Lipniki na Wołyniu. Z rzezi został ocalony przez ojca 1,5-roczny Mirosław Hermaszewski.
- 27 marca – w odwecie za przeprowadzoną poprzedniego dnia akcję pod Arsenałem rozstrzelano 140 więźniów Pawiaka.
- 29 marca:
- grupy powstańców UPA dokonały zbrodni w Pendykach na 150 i w Halinówce na 40 Polakach.
- oddział „Jędrusiów” wspólnie z grupą AK rozbił więzienie niemieckie w Mielcu i uwolnił 126 więźniów.
- 6 kwietnia – w Kowlu doszło do buntu ukraińskich policjantów, którzy zabili 18 Niemców i uwolnili osoby przetrzymywane w miejscowym więzieniu i obozie pracy przymusowej.
- 7 kwietnia – w Warszawie powstała Polska Armia Ludowa.
- 8 kwietnia – rzeź wołyńska: 130 Polaków zostało zamordowanych przez UPA i ludność ukraińską w osadzie Brzezina w powiecie sarneńskim.
- 15 kwietnia – w getcie w Kopyczyńcach w dawnym województwie tarnopolskim hitlerowcy rozstrzelali około 500 Żydów.
- 16 kwietnia – Polski Rząd na Uchodźstwie zwrócił się do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża o zbadanie okoliczności zbrodni katyńskiej.
- 17 kwietnia – ponad tysiąc Żydów zostało rozstrzelanych w czasie likwidacji getta w Kozowej w byłym województwie tarnopolskim.
- 19 kwietnia – wybuchło powstanie w getcie warszawskim.
- 20 kwietnia:
- w Krakowie miał miejsce nieudany zamach oddziału specjalnego AK „Osa”-„Kosa 30” na Wyższego Dowódcę SS i Policji w Generalnym Gubernatorstwie SS-Obergruppenführera Friedricha Wilhelma Krügera.
- samoloty Royal Air Force dokonały nocnego nalotu na Szczecin.
- 23 kwietnia:
- około 600 Polaków zostało zamordowanych w Janowej Dolinie na Wołyniu przez ukraińską grupę powstałą z połączenia sił UPA, kolaboracyjnej policji ukraińskiej i tzw. „czerni” (okolicznego chłopstwa).
- pododdział „Zagra-lin” Organizacji Specjalnych Akcji Bojowych Armii Krajowej dokonał zamachu bombowego na pociąg z żołnierzami Wehrmachtu stojący na Dworcu Głównym we Wrocławiu; zginęły 4 osoby, a kilkanaście zostało rannych.
- 25 kwietnia:
- rząd ZSRR zerwał stosunki dyplomatyczne z rządem polskim na tle sprawy Katynia
- Czesław Miłosz, poruszony widokiem karuzeli na Placu Krasińskich obok płonącego Getta, tworzył wiersz Campo di Fiori – pierwsze świadectwo zagłady Żydów w polskiej literaturze.
- gestapowiec Wilhelm Schuhmacher rozstrzelał na cmentarzu w Nowym Żmigrodzie na Podkarpaciu 16 kalekich Łemków, Romów i Żydów.
- 26/27 kwietnia – nocą rotmistrz Witold Pilecki, wraz z dwoma współwięźniami uciekł z KL Auschwitz, by złożyć raport o stosunkach panujących w obozie.
- 28 kwietnia:
- w Krakowie z inicjatywy nacjonalistycznych środowisk ukraińskich powstała tzw. SS-Galizien, 14 Dywizja Grenadierów SS (1 ukraińska).
- we Lwowie rozpoczęła się rekrutacja ochotników do ukraińskiej dywizji SS-Galizien.
- 3 maja:
- 5 maja – premier RP na uchodźstwie gen. Władysław Sikorski zaapelował w przemówieniu radiowym do Polaków o pomoc powstańcom z warszawskiego getta.
- 6 maja:
- Florian Marciniak, pierwszy naczelnik Szarych Szeregów, został aresztowany przez gestapo.
- oddział AK dokonał masakry ukraińskiej ludności we wsi Mołożów na Lubelszczyźnie.
- 8 maja:
- w bunkrze przy ulicy Miłej 18 popełnił samobójstwo przywódca powstania w getcie warszawskim Mordechaj Anielewicz wraz z narzeczoną i towarzyszami (m.in. Efraimem Fondamińskim, obaj są patronami ulic w b. Dzielnicy Północnej); tegoż dnia, po odkryciu przez Niemców schronu przy ul. Świętojerskiej 36 (obok sklepu szczotkarzy), zostali rozstrzelani kryjący się tam Żydzi – wśród nich piszący wyłącznie po polsku poeta Władysław Szlengel i jego żona.
- w Nalibokach na dzisiejszej Białorusi radzieccy partyzanci zamordowali 128 Polaków.
- 10 maja – Grupa Specjalna Armii Ludowej przeprowadziła zamach przy użyciu granatów na Bar Podlaski w Warszawie. Zginęło 6 Niemców, a kilkunastu zostało rannych.
- 11 maja – niemiecka żandarmeria i policja pomocnicza spacyfikowały Skałkę Polską na Kielecczyźnie, mordując 93 osoby.
- 12/13 maja:
- w nocy żołnierze Batalionów Chłopskich dokonali ataku na niemiecki wojskowy pociąg urlopowy na dzisiejszej linii kolejowej nr 7 pomiędzy Puławami a Gołębiem, zabijając lub raniąc kilkudziesięciu Niemców.
- nocą, w wyniku sowieckiego nalotu na Warszawę zginęło ok. 300 Polaków, a ok. 1000 zostało rannych. Straty niemieckie wyniosły 17 zabitych i 17 rannych.
- 16 maja:
- kończy się powstanie w getcie warszawskim.
- zburzenie przez oddziały niemieckie Wielkiej Synagogi w Warszawie. Z tym wydarzeniem wiąże się upadek powstania w getcie warszawskim.
- 18 maja – żandarmeria niemiecka i formacje ukraińskie dokonały pacyfikacji wsi Szarajówka koło Biłgoraja, podczas której 58 mieszkańców wepchnięto do kilku domów i stajni i spalono żywcem.
- 20 maja – Szare Szeregi przeprowadziły pod Celestynowem udaną akcję odbicia więźniów transportowanych do Auschwitz.
- 21 maja – zlikwidowano getto w Brodach koło Lwowa.
- 22 maja:
- Niemcy zlikwidowali getto w Przemyślanach pod Lwowem.
- Jan Kryst podczas akcji bojowej AK zastrzelił w restauracji „Adria” trzech oficerów gestapo ponosząc śmierć.
- 23 maja – na cmentarzu w Kielcach Niemcy dokonali masakry 45 żydowskich dzieci.
- 24 maja:
- Josef Mengele otrzymał przeniesienie do obozu Auschwitz.
- 170 osób zostało zamordowanych przez UPA we wsi Niemodlin w powiecie kostopolskim.
- 27 maja (lub 26 maja) – 126 Polaków zostało zamordowanych przez grupę ukraińskich nacjonalistów we wsi Niemilia na Wołyniu.
- 27/28 maja – w nocy patrole dywersyjne Armii Krajowej dokonały likwidacji 28 konfidentów Gestapo w Radomsku.
- 28 maja – po pacyfikacji Leżajska hitlerowcy rozstrzelali 43 mieszkańców miasta.
- 29 maja:
- w ruinach warszawskiego getta Niemcy rozstrzelali około 530 więźniów Pawiaka.
- oddział AK dokonał w Strzelcach koło Chełma zbrodni na 54 Ukraińcach.
- 30 maja – rozpoczęło się scalanie oddziałów Batalionów Chłopskich z Armią Krajową.
- 31 maja:
- w Jędrzejowie dokonano zamachu na tłumacza Gestapo Helmuta Kappa.
- w Warszawie w ruinach getta Niemcy rozstrzelali grupę Polaków, więźniów Pawiaka, wśród nich poetę Tadeusza Hollendra.
- 1 czerwca – Niemcy wymordowali ok. 180 mieszkańców wsi Sochy na Zamojszczyźnie.
- 2 czerwca – około 250 Polaków zostało zamordowanych we wsi Hurby przez oddział UPA.
- 3 czerwca – w wyniku niemieckiej pacyfikacji wsi Strużki koło Staszowa w województwie świętokrzyskim zginęły co najmniej 74 osoby.
- 4 czerwca – hitlerowcy dokonali brutalnych pacyfikacji wsi Krajno Pierwsze w powiecie kieleckim i Nasiechowice w powiecie miechowskim w Małopolsce.
- 5 czerwca:
- w getcie w Trembowli w dawnym województwie tarnopolskim oddziały niemiecko-ukraińskie rozstrzelały ostatnich 350 pozostałych przy życiu Żydów.
- w kościele św. Aleksandra w Warszawie Gestapo aresztowało kilkudziesięciu żołnierzy Organizacji Specjalnych Akcji Bojowych AK zgromadzonych na ślubie kolegi.
- 9 czerwca – w odwecie za zabicie przez AK gestapowców Kappa i Tierlinga Niemcy przeprowadzili masowe aresztowania mieszkańców Jędrzejowa: 11 osób zastrzelono w miejscu ich zamieszkania, a 25 wywieziono do Kielc na śledztwo, w efekcie którego znaleźli się w obozie Auschwitz.
- 10 czerwca – w odwecie za pomoc udzieloną Żydom niemiecka żandarmeria spacyfikowała wieś Hucisko (powiat rzeszowski), mordując 21 osób (mieszkańców Huciska oraz sąsiedniej wsi Przewrotne).
- 12 czerwca – Niemcy rozstrzelali ostatnich 1,4 tys. Żydów z getta w Brzeżanach i ok. tysiąca z getta w Kozowej w byłym województwie tarnopolskim.
- 13 czerwca – rzeź wołyńska: 68 Polaków, 6 Rosjan i 1 Ukrainiec zostało zamordowanych przez ukraińskich szowinistów w miejscowości Kołki.
- 15 czerwca – powstanie Centralnego Obozu Pracy w Jaworznie.
- 16 czerwca – zakończyła się likwidacja lwowskiego getta.
- 18 czerwca – oddziały Kadry Polski Niepodległej podporządkowały się Armii Krajowej.
- 19 czerwca:
- Polski Oddział Partyzancki z Ośrodka AK Stołpce zdobył miasteczko Iwieniec w powiecie wołożyńskim i rozbił tamtejszy garnizon niemiecki. Wydarzenia te przeszły do historii jako powstanie iwienieckie.
- Niemcy rozstrzelali około 500 Żydów w czasie akcji likwidacyjnej getta w Zbarażu.
- 23/24 czerwca – nocą rozpoczęła się na Zamojszczyźnie niemiecka akcja pacyfikacyjna o kryptonimie „Werwolf”, w ramach której do sierpnia ze 171 miejscowości wysiedlono kilkadziesiąt tysięcy Polaków.
- 24 czerwca:
- Niemcy pacyfikują wieś Majdan Nowy na Zamojszczyźnie, mordując co najmniej 28 osób.
- w Zbydniowie na Podkarpaciu oddział SS zamordował 19 uczestników wesela odbywającego się we dworze rodziny Horodyńskich.
- 25 czerwca – wybuchło powstanie w getcie żydowskim w Częstochowie.
- 28 czerwca:
- w odwecie za pomoc udzielaną Żydom niemiecka żandarmeria dokonała pacyfikacji wsi Cisie (powiat miński), w czasie której rozstrzelano 25 Polaków i 3 Żydów.
- w Przemyślanach koło Lwowa Niemcy zlikwidowali filię obozu pracy w Kurowicach. Rozstrzelano 250 kobiet, 200 mężczyzn przeniesiono do Kurowic.
- 30 czerwca – wydany przez konfidentów – Blankę Kaczorowską, Ludwika Kalksteina i Eugeniusza Świerczewskiego – komendant główny Armii Krajowej generał Stefan Rowecki ps. „Grot” został aresztowany przez Gestapo.
- 3 lipca – Niemcy pacyfikują wieś Majdan Stary na Zamojszczyźnie, mordując 75 osób.
- 4 lipca – niemiecka policja i żandarmeria spacyfikowały Bór Kunowski na Kielecczyźnie, mordując 43 osoby.
- 11 lipca – kulminacja tzw. rzezi wołyńskiej. O świcie sotnie OUN-UPA działając z zaskoczenia zaatakowały 96 wsi i osiedli polskich w trzech powiatach: kowelskim, horochowskim i włodzimierskim. Tego dnia zamordowano kilka tysięcy Polaków.
- 13 lipca:
- rozpoczęła się niemiecka operacja „Hermann”, wymierzona w polskich i sowieckich partyzantów bazujących w Puszczy Nalibockiej.
- Niemcy spacyfikowali wsie Sikory-Tomkowięta (49 ofiar) oraz Zawada i Laskowiec (58 ofiar) w okręgu białostockim.
- 14 lipca:
- następcą gen. Władysława Sikorskiego na urzędzie premiera Rządu RP na uchodźstwie został polityk PSL Stanisław Mikołajczyk.
- w Kołodnie w powiecie krzemienieckim oddziały powstańców UPA zamordowały 496 osób, w tym prawie 300 dzieci[1].
- 15 lipca – utworzono Kierownictwo Walki Podziemnej – ośrodek dyspozycyjny Komendy Głównej Armii Krajowej.
- 17 lipca:
- generał Tadeusz Bór-Komorowski został mianowany dowódcą Armii Krajowej.
- niemiecka żandarmeria spacyfikowała wieś Krasowo-Częstki w okręgu białostockim, mordując 257 osób.
- 21 lipca – Niemcy spacyfikowali wieś Wnory-Wandy w okręgu białostockim, mordując co najmniej 27 osób.
- 1 sierpnia – rozpoczęło się powstanie w getcie będzińsko-sosnowieckim.
- 5/6 sierpnia – w wyniku przeprowadzonej w nocy przez Kedyw akcji „Pensjonat” z więzienia w Jaśle uwolniono 66 więźniów politycznych i umożliwiono ucieczkę 67 więźniom pospolitym.
- 9 sierpnia – w okolicy wsi Borów (powiat kraśnicki) oddział NSZ rozstrzelał 26-28 partyzantów z oddziału Gwardii Ludowej.
- 15 sierpnia – Krajowa Reprezentacja Polityczna ogłosiła deklarację programową.
- 16 sierpnia – hitlerowcy rozpoczęli ostateczną likwidację getta żydowskiego w Białymstoku, w getcie wybuchło powstanie.
- 26 sierpnia – niemiecka ekspedycja karna spacyfikowała Jasionowo w gminie Lipsk, mordując 58 Polaków.
- 29 sierpnia – w Woli Ostrowieckiej na Wołyniu grupa powstańców UPA dokonała masakry 628 Polaków, w tym 220 dzieci do lat 14 i 7 Żydów.
- 30 sierpnia – w kilku wsiach na Ukrainie oddziały UPA dokonały zbiorowych mordów na Polakach.
- 11 września – likwidacja getta w Przemyślu; większość zamieszkałych tam Żydów Niemcy wysłali do KL Auschwitz.
- 18 września – okupujący Gdynię Niemcy uruchomili w mieście działającą do dziś komunikację trolejbusową.
- 23 września – Niemcy rozpoczęli likwidację getta w Wilnie; większość mieszkańców wywieziono na Majdanek lub do Sobiboru bądź rozstrzelano w Ponarach.
- 25 września – Franz Kutschera objął funkcję dowódcy SS i policji na dystrykt warszawski.
- 27 września – żołnierze AK wysadzili w Choszczówce niemiecki pociąg pancerny jadący z Gdańska na front wschodni.
- 1 października – w Warszawie podziemie zrealizowało akcję Weffels.
- 2 października – gubernator Hans Frank wydał rozporządzenie o zwalczaniu zamachów na niemieckie dzieło odbudowy w Generalnym Gubernatorstwie.
- 9 października – 163 amerykańskie bombowce zbombardowały porty w Gdańsku i Gdyni.
- 10 października – Legnica: uruchomiono komunikację trolejbusową.
- 11 października – w KL Auschwitz zostali rozstrzelani podpułkownicy Wojska Polskiego: Mieczysław Dobrzański, dowódca 6 Pułku Strzelców Podhalańskich, szef sztabu Komendy Obszaru Lwów ZWZ-AK, oraz Kazimierz Stamirowski, adiutant Naczelnika Państwa, oficer Oddziału II Sztabu Generalnego, prezes Polskiego Związku Zachodniego – podejrzani o przynależność do konspiracji obozowej.
- 14 października – powstanie więźniów w niemieckim obozie zagłady w Sobiborze; w jego rezultacie zbiegło blisko 300 więźniów.
- 24 października – oddział Gwardii Ludowej Im. gen. J. Bema stoczył całodzienną bitwę z obławą hitlerowską w lasach na Diablej Górze na Kielecczyźnie.
- 28 października – pod murami Synagogi Starej w Krakowie hitlerowcy rozstrzelali 30 Polaków.
- 3 listopada – w hitlerowskim obozie koncentracyjnym na Majdanku rozstrzelano 18 400 Żydów w ramach akcji Erntefest (Dożynki).
- 11 listopada – Witold Pilecki został awansowany do stopnia rotmistrza.
- 14 listopada – Gestapo aresztowało czołowych działaczy PPR: Małgorzatę Fornalską i Pawła Findera.
- 23 listopada – Władysław Gomułka został I sekretarzem PPR.
- 16 grudnia – pod Częstochową hitlerowcy rozstrzelali 20 żołnierzy AL i AK za sabotaż w hucie „Raków”.
- 25 grudnia – ponad 40 Polaków zostało zamordowanych przez UPA w Janówce.
- 31 grudnia/1 stycznia – nocą, z inicjatywy Polskiej Partii Robotniczej powstała Krajowa Rada Narodowa – zdominowane przez komunistów ciało polityczne, mające pełnić funkcję „podziemnego parlamentu”.
Pozostałe wydarzenia na świecie[edytuj | edytuj kod]
- 4 stycznia – w trakcie ucieczki z miejsca straceń zginął ujęty przez Niemców Jerzy Iwanow-Szajnowicz, polsko-rosyjskiego pochodzenia agent brytyjskiej SOE, działający w okupowanej przez III Rzeszę Grecji.
- 9 stycznia – dokonano oblotu amerykańskiego samolotu pasażerskiego Lockheed Constellation.
- 10 stycznia – zginęło 105 członków załogi w zatopionym przez japońskie niszczyciele okręcie podwodnym USS Argonaut.
- 13 stycznia – Adolf Hitler ogłosił decyzję o rozpoczęciu wojny totalnej.
- 14 stycznia – rozpoczęła się aliancka konferencja w Casablance.
- 15 stycznia:
- polska załoga objęła brytyjski krążownik HMS Dragon.
- oddano do użytku gmach Pentagonu w Waszyngtonie.
- 21 stycznia – 19 osób zginęło w katastrofie łodzi latającej w Ukiah w Kalifornii.
- 23 stycznia – w kotle pod Stalingradem wylądował ostatni niemiecki samolot.
- 24 stycznia – zakończyła się konferencja w Casablance gdzie ustalono, że wojna będzie prowadzona aż do bezwarunkowej kapitulacji państw Osi.
- 27 stycznia – generał Władysław Sikorski powołał Pomocniczą Morską Służbę Kobiet.
- 30 stycznia – Aerofłot zainaugurował loty z syberyjskiego Krasnojarska do USA.
- 31 stycznia – feldmarszałek Friedrich Paulus poddał się dowódcy 64. Armii generałowi Szumiłowowi, po klęsce dowodzonej przez siebie 6. Armii w bitwie stalingradzkiej.
- 2 lutego – klęską wojsk niemieckich zakończyła się bitwa pod Stalingradem, w wyniku której śmierć poniosło ponad półtora miliona ludzi .
- 4 lutego – całkowite zaćmienie Słońca widoczne było nad wschodnią Azją, Japonią i Alaską.
- 5 lutego – w Hadze został zamordowany przez ruch oporu generał Hendrik Seyffardt, dowódca kolaboracyjnego Ochotniczego Legionu Holenderskiego.
- 13 lutego:
- Armia Czerwona wyzwoliła Nowoczerkask.
- w Wielkiej Brytanii został utworzony Polski Zespół Myśliwski.
- 14 lutego:
- zostało wyzwolone radzieckie miasto Rostów nad Donem.
- w Tunezji siły amerykańskiego gen. Kennetha Andersona zostały zaatakowane przez wojska niemieckie pod dowództwem Erwina Rommla w pobliżu przełęczy Faid.
- 16 lutego – włoskie wojska okupacyjne dokonały masakry 150 mieszkańców greckiej wsi Domenikon.
- 18 lutego:
- Niemcy rozpoczynają prace ekshumacyjne w Katyniu.
- minister propagandy III Rzeszy Joseph Goebbels w przemówieniu wygłoszonym w berlińskim Pałacu Sportu ogłosił rozpoczęcie wojny totalnej.
- Gestapo aresztowało członków antynazistowskiej organizacji Biała Róża, tworzonej przez pięcioro studentów i profesora Kurta Hubera z Uniwersytetu Ludwika i Maksymiliana w Monachium.
- 20 lutego:
- rozpoczęła się bitwa o Charków.
- na polu kukurydzy w środkowym Meksyku zaczął się formować wulkan Paricutín.
- 22 lutego:
- niszczyciel ORP Burza i kanonierka USS Campbell zatopiły koło norweskiej wyspy Jan Mayen niemiecki okręt podwodny U-606.
- w więzieniu Stadelheim zgładzono rodzeństwo Schollów, Sophie i Hansa – członków antynazistowskiej organizacji „Biała Róża”.
- 28 lutego – bitwa o ciężką wodę: norweski ruch oporu zniszczył urządzenie do produkcji i 1,4 tony ciężkiej wody.
- 1 marca – komuniści polscy w ZSRR powołali Związek Patriotów Polskich.
- 2 marca – z okupowanej Holandii odszedł pierwszy transport Żydów do obozu zagłady w Sobiborze.
- 4 marca:
- odbyła się 15. ceremonia wręczenia Oscarów.
- wojna na Atlantyku: niemiecki okręt podwodny U 172 zatopił brytyjski okręt SS City of Pretoria ze 145 osobami na pokładzie.
- wojna na Pacyfiku: zakończyła się bitwa na Morzu Bismarcka, w której australijskie i amerykańskie samoloty zniszczyły japoński konwój.
- z okupowanej Francji odszedł pierwszy transport Żydów do obozu zagłady w Sobiborze.
- 5 marca – dokonano oblotu brytyjskiego myśliwca Gloster Meteor.
- 9 marca – brytyjskie samoloty zatopiły niemiecki okręt podwodny U-83 na Morzu Śródziemnym.
- 13 marca – nieudany zamach na Adolfa Hitlera. Bomba umieszczona w jego samolocie nie zadziałała podczas lotu ze Smoleńska do Kętrzyna.
- 18 marca – zwycięstwem wojsk niemieckich zakończyła się bitwa o Charków.
- 20 marca – Mao Zedong został przewodniczącym Komunistycznej Partii Chin.
- 21 marca – nieudana próba zamachu na Adolfa Hitlera na wystawie zdobycznego sprzętu wojskowego w Berlinie.
- 22 marca – 149 osób zginęło w wyniku pacyfikacji przez Niemców białoruskiej wsi Chatyń.
- 23 marca – Islandia: otwarto lotnisko w Keflavíku, wybudowane przez armię amerykańską.
- 25 marca – Ata Bej al-Ajjubi został prezydentem Syrii.
- 27 marca – brytyjski lotniskowiec eskortowy HMS Dasher zatonął po wewnętrznej eksplozji u wybrzeży Szkocji, w wyniku czego zginęło 379 spośród 528 członków załogi.
- 28 marca – brytyjski bombowiec zatopił na Morzu Śródziemnym niemiecki okręt podwodny U-77; zginęło 38 spośród 47 członków załogi.
- 29 marca:
- Niemcy rozpoczęli prace ekshumacyjne w Katyniu.
- w USA wprowadzono reglamentację mięsa, masła i sera.
- 31 marca – na Broadwayu odbyła się premiera musicalu Oklahoma! z muzyką Richarda Rodgersa i librettem Oscara Hammersteina II.
- 2 kwietnia:
- bitwa o Atlantyk: u wybrzeży Bermudów zatonął wraz z 114 osobami brytyjski statek pasażerski Melbourne Star, storpedowany przez niemiecki okręt podwodny U-129.
- bitwa o Atlantyk: u wybrzeży Portugalii brytyjski slup wojenny HMS Black Swan zatopił niemiecki okręt podwodny U-124 wraz z 53-osobową załogą.
- 5 kwietnia:
- około 900 osób (w tym 209 dzieci) zginęło, a 1300 zostało rannych w wyniku omyłkowego zbombardowania belgijskiego miasta Mortsel przez lotnictwo amerykańskie, którego celem miała być pobliska fabryka.
- antynaziści Dietrich Bonhoeffer i Hans von Dohnanyi zostali aresztowani przez Gestapo.
- Poon Lim, członek załogi zatopionego brytyjskiego frachtowca, został uratowany po 133 dniach dryfowania na tratwie ratunkowej.
- 6 kwietnia – została wydana powieść Mały Książę Antoine’a de Saint-Exupéry’ego.
- 7 kwietnia:
- Albert Hofmann zsyntetyzował LSD.
- zwodowano japoński lotniskowiec Taihō.
- hitlerowcy dokonali masowych egzekucji Żydów w gettach w Zbarażu, Trembowli i Skałacie.
- 9 kwietnia – niemieckie i ukraińskie jednostki policyjne rozstrzelały 2,3 tys. mieszkańców getta w Zborowie koło Tarnopola.
- 10 kwietnia – Organizacja Specjalnych Akcji Bojowych Armii Krajowej dokonała zamachu bombowego na Dworcu Głównym w Berlinie, w wyniku którego zginęło 14 osób, a 60 zostało rannych.
- 11 kwietnia – dokonano oblotu amerykańskiego śmigłowca Piasecki PV-2.
- 13 kwietnia – radio berlińskie podało komunikat o odnalezieniu w Lesie Katyńskim zwłok 12 000 polskich oficerów. Tym samym świat dowiedział się o zbrodni katyńskiej.
- 14 kwietnia – w niemieckim obozie koncentracyjnym Sachsenhausen został zamordowany radziecki jeniec Jakow Dżugaszwili, pierwszy syn Józefa Stalina.
- 15 kwietnia – w Panamie wprowadzono ruch prawostronny.
- 16 kwietnia:
- Niemcy starali się wykorzystać propagandowo fakty o odnalezieniu w lesie katyńskim zwłok 12 000 polskich oficerów i zaprosili do badań i ekshumacji Międzynarodowy Czerwony Krzyż (MCK), przedstawicieli społeczeństwa polskiego z okupowanego Generalnego Gubernatorstwa, jak i jeńców wojennych m.in. oficerów polskich.
- Albert Hofmann przypadkowo odkrył psychoaktywne właściwości LSD.
- 19 kwietnia – w Hamilton na Bermudach rozpoczęła się międzynarodowa Konferencja bermudzka, której celem było ustalenie sposobów oraz metod przesiedleń Żydów z terenów znajdujących się pod okupacją III Rzeszy.
- 21 kwietnia – założono francuski klub piłkarski FC Nantes.
- 22 kwietnia – Albert Hofmann napisał pierwszy raport dotyczący halucynogennych właściwości LSD.
- 29 kwietnia – zakończyła się brytyjsko-amerykańska konferencja bermudzka.
- 30 kwietnia – finał dezinformacyjnej operacji brytyjskiego MI5 znanej jako „Mincemeat”.
- 5 maja – premier rządu RP na uchodźstwie Władysław Sikorski zaapelował w przemówieniu radiowym do Polaków o pomoc powstańcom warszawskiego getta.
- 7 maja – II wojna światowa w Afryce: wojska brytyjskie wyzwoliły Tunis.
- 12 maja – bitwa o Atlantyk: Brytyjczycy zatopili niemiecki okręt podwodny U-89; zginęła cała 48-osobowa załoga.
- 13 maja – II wojna światowa w Afryce: skapitulowały ostatnie oddziały niemiecko-włoskie.
- 14 maja:
- w Sielcach nad Oką sformowano 1. Dywizję Piechoty im. Tadeusza Kościuszki.
- japoński okręt podwodny zatopił australijski statek szpitalny AHS Centaur; zginęło 268 spośród 332 osób na pokładzie.
- 15 maja:
- Józef Stalin rozwiązał Komintern.
- Muhammad VIII został bejem Tunisu.
- 16/17 maja – w nocy brytyjski 617. Dywizjon Bombowy dokonał bombardowań zapór w Zagłębiu Ruhry, powodując katastrofalne zniszczenia w dolinie rzeki Ruhry.
- 19 maja:
- Joseph Goebbels ogłosił Berlin miastem bez Żydów (Judenfrei).
- premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill wygłosił przemówienie w Kongresie USA.
- 24 maja – brytyjski ambasador przy polskim rządzie na uchodźstwie w Londynie Owen O’Malley przesłał do ministra spraw zagranicznych Anthony’ego Edena tajny raport na temat zbrodni katyńskiej, w którym wskazał na wysokie prawdopodobieństwo popełnienia zbrodni przez ZSRR.
- 29 maja – wojna na Pacyfiku: prawie 3 tys. japońskich żołnierzy na wyspie Attu (Aleuty) rzuciło się z bagnetami na Amerykanów w samobójczym ataku. Do niewoli zostało wziętych tylko 28 z nich.
- 31 maja – wojna na Pacyfiku: wojska amerykańskie wyparły Japończyków z archipelagu Aleutów.
- 2 czerwca – w rosyjskiej Republice Komi Niemcy w ramach operacji Desant na GUŁAG, mającej doprowadzić do wybuchu antysowieckiego powstania na tyłach Armii Czerwonej, zrzucili pierwszą grupę 12 rosyjskich kolaborantów, która tydzień później została zlikwidowana przez NKWD. Po tym niepowodzeniu operacja została zarzucona.
- 3 czerwca – w Algierze utworzono Francuski Komitet Wyzwolenia Narodowego.
- 4 czerwca – w Argentynie doszło do wojskowego zamachu stanu.
- 8 czerwca – wojna na Pacyfiku: w wyniku eksplozji na pokładzie japońskiego pancernika Mutsu na Morzu Wewnętrznym zginęło 1474 osób, uratowano 353.
- 12 czerwca – bitwa o Atlantyk: niemiecki okręt podwodny U-118 został zatopiony koło Wysp Kanaryjskich amerykańskimi bombami głębinowymi, w wyniku czego zginęło 43 członków załogi, a 16 pozostałych dostało się do niewoli.
- 16 czerwca – niszczyciel eskortowy ORP Kujawiak zatonął po wejściu na minę u wybrzeży Malty; zginęło 13 członków załogi, a 12 zostało rannych.
- 18 czerwca – papież Pius XII utworzył metropolię La Paz w Boliwii.
- 20 czerwca – wojna na Pacyfiku: rozpoczęła się bitwa o Nową Georgię na Wyspach Salomona.
- 4 lipca:
- w katastrofie lotniczej koło Gibraltaru zginęło 16 osób, pasażerów i członków załogi, wśród nich premier Rządu RP na uchodźstwie i Wódz Naczelny generał Władysław Sikorski, jego córka i zarazem sekretarka Zofia Leśniowska oraz generał Tadeusz Klimecki, szef sztabu naczelnego wodza; jedynym ocalałym był czeski pilot Eduard Prchal.
- początek bitwy na Łuku Kurskim (operacja „Zitadelle”).
- w Nowym Jorku założono Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce.
- 8 lipca – po śmierci Władysława Sikorskiego Naczelnym Wodzem Polskich Sił Zbrojnych został gen. Kazimierz Sosnkowski.
- 9 lipca – rozpoczęła się operacja Husky: inwazja aliantów na Sycylię w ramach kampanii śródziemnomorskiej.
- 13 lipca:
- zwycięstwo ZSRR w jednej z największych bitew pancernych w historii – bitwy pod Kurskiem.
- w Monachium zostali zgilotynowani skazani na śmierć za bunt członkowie „Białej Róży” – Kurt Huber i Alexander Schmorell.
- 14 lipca – premierem rządu polskiego na uchodźstwie w Wielkiej Brytanii został Stanisław Mikołajczyk.
- 21 lipca – na podstawie rozkazu i wytycznych Naczelnego Wodza, generała broni Władysława Sikorskiego, w północnym Iraku utworzono z dowództwa i jednostek Armii Polskiej na Wschodzie 2 Korpus Polski pod dowództwem generała Władysława Andersa.
- 24 lipca – rozpoczęła się operacja Gomora – seria przeprowadzonych przez zachodnich aliantów dywanowych nalotów na Hamburg.
- 25 lipca – Benito Mussolini został przez Wielką Radę Faszystowską złożony z urzędu premiera Włoch, a następnie – z rozkazu króla Wiktora Emanuela III – aresztowany. Jego następca marszałek Pietro Badoglio sformował rząd bez faszystowskich ministrów.
- 27 lipca – operacja Gomora: aliancki nalot dywanowy na Hamburg zabił 40 tysięcy ludzi i obrócił w ruinę centrum miasta.
- Sierpień – opanowanie Sycylii przez Wielką Brytanię i USA.
- 1 sierpnia – okupowana przez Japończyków brytyjska kolonia Birma ogłosiła niepodległość; na czele marionetkowego państwa stanął Ba Maw.
- 17 sierpnia – w Göteborgu, Szwed Arne Andersson ustanowił rekord świata w biegu na 1500 m wynikiem 3.45,0 s.
- 17/18 sierpnia – nocą RAF dokonał pierwszego nalotu na produkujący rakiety V-2 Wojskowy Ośrodek badawczy (Heeresversuchsanstalt) w Peenemünde.
- 28 sierpnia – w Danii rozpoczął się strajk generalny przeciwko okupacji nazistowskiej.
- 8 września – została publicznie ogłoszona kapitulacja Włoch, którą podpisano 3 września.
- 10 września – w trzęsieniu ziemi w japońskim Tottori zginęło 1190 osób.
- 12 września – Benito Mussolini został odbity z niewoli przez niemieckich spadochroniarzy.
- 14 września – Dobri Bożiłow został premierem Bułgarii.
- 15 września:
- w północnej części Włoch powstała faszystowska Włoska Republika Socjalna.
- prezydentem Realu Madryt obwołano Santiago Bernabéu, który przez ponad trzy dekady pracy na tym stanowisku stworzył najpotężniejszy klub w historii.
- 16 września – Szach Iranu Reza Pahlawi – pod naciskiem Wielkiej Brytanii i ZSRR – abdykował na rzecz swego syna.
- 24 września – powstała kolaboracyjna Słoweńska Domobrana.
- 30 września – papież Pius XII wydał encyklikę Divino afflante Spiritu.
- 4 października – grecka wyspa Kos została zdobyta przez wojska niemieckie.
- 8 października – na północnym Atlantyku zatonął polski niszczyciel ORP „Orkan”, trafiony naprowadzaną akustycznie torpedą wystrzeloną przez niemiecki okręt podwodny U-378; uratowano 44 ludzi z liczącej ok. 220 załogi.
- 12 października – rozpoczęła się bitwa pod Lenino z udziałem I Dywizji gen. Berlinga.
- 13 października – włoski rząd Pietro Badoglio wypowiedział wojnę Niemcom.
- 19 października:
- Albert Schatz odkrył antybiotyk streptomycynę, stosowaną w leczeniu gruźlicy.
- rozpoczęła się konferencja moskiewska.
- 28 października – Eksperyment Filadelfia.
- 30 października – ZSRR, USA, Wielka Brytania i Chiny podpisały tzw. Deklarację Moskiewską.
- 5 listopada – w transporcie do Konzentrationslager Dachau zmarł berliński ksiądz Bernard Lichtenberg, więziony m.in. za pomoc Żydom, błogosławiony i męczennik Kościoła katolickiego.
- 6 listopada – w trakcie bitwy o Dniepr Armia Czerwona wyzwoliła Kijów.
- 21 listopada – skandalizujący amerykański reporter Drew Pearson ujawnił incydent spoliczkowania przez gen. George’a Pattona 2 żołnierzy hospitalizowanych w szpitalu polowym, których oskarżył o symulowanie i tchórzostwo podczas letniej inwazji aliantów na Sycylię.
- 22 listopada:
- Franklin Delano Roosevelt, Winston Churchill i Czang Kaj-szek spotkali się na konferencji w Kairze.
- proklamowano niepodległość Libanu (od Francji).
- 26 listopada
- zakończyła się konferencja kairska, w czasie której Roosevelt, Churchill i Czang Kaj-szek uzgodnili deklarację traktującą o powojennym ładzie na Dalekim Wschodzie.
- 2824 osoby zginęły w trzęsieniu ziemi w prowincji Kastamonu na północy Turcji.
- 28 listopada-1 grudnia – konferencja teherańska.
- 29 listopada – założono Armeńską Akademię Nauk.
- 4-7 grudnia – II konferencja kairska
- 6 grudnia – włoski rząd rozwiązał Milicję Faszystowską.
- 7 grudnia – ustanowiono flagę Libanu.
- 8 grudnia – w ośrodku w Bletchley Park w Wielkiej Brytanii uruchomiono pierwszy komputer Colossus, używany do łamania szyfrów niemieckiej maszyny Enigma (zwłaszcza Maszyny Lorenza).
- 19 grudnia – przewrót wojskowy w Boliwii.
- 24 grudnia – wojska radzieckie rozpoczęły operację dnieprowsko-karpacką.
- 26 grudnia – w pobliżu północnych wybrzeży Norwegii został zatopiony przez Brytyjczyków niemiecki pancernik Scharnhorst; spośród 1968 członków załogi przeżyło 36.
Urodzili się[edytuj | edytuj kod]
- 1 stycznia
- Szelomo Szarf, izraelski trener piłkarski
- Richard Sennett, amerykański socjolog
- Allan Starski, polski scenograf
- Wojciech Wójcik, polski reżyser (zm. 2018)
- 2 stycznia
- Edward Kłosiński, polski operator filmowy, autor zdjęć m.in. do Człowieka z marmuru (zm. 2008)
- Jerzy Kopa, polski piłkarz
- Józef Przybylski, polski działacz społeczny
- Stanisław Szelc, polski aktor
- 3 stycznia – Ciriaco Benavente Mateos, hiszpański duchowny katolicki, biskup Albacete
- 4 stycznia
- György Mandics, węgierski nauczyciel, poeta, prozaik, dziennikarz, publicysta
- John Steen Olsen, duński piłkarz
- 5 stycznia
- Murtaz Churcilawa, gruziński piłkarz, trener
- Elijjahu Gabbaj, izraelski polityk
- Carolyn Schuler, amerykańska pływaczka
- 6 stycznia
- Jerzy Domaradzki, polski reżyser
- Wilhelm Kuhweide, niemiecki żeglarz
- Terry Venables, angielski piłkarz
- 9 stycznia
- Stanisław Nyczaj, polski poeta, satyryk i krytyk literacki
- Scott Walker, amerykański wokalista
- 11 stycznia
- Paweł Antoniewski, ukraiński muzyk, pedagog pochodzenia polskiego
- Stan Ivar, amerykański aktor
- Jacek Kurczewski, polski socjolog, polityk, poseł na Sejm RP, wicemarszałek
- Eduardo Mendoza, hiszpański pisarz
- Aleksander Posern-Zieliński, polski etnolog, antropolog kulturowy
- 12 stycznia
- Jean-Louis Bianco, francuski samorządowiec, polityk
- Maciej Kozłowski, polski historyk, dziennikarz, publicysta, dyplomata
- 13 stycznia
- Boris Gardiner, jamajski piosenkarz
- Richard Moll, amerykański aktor
- 14 stycznia
- Mariss Jansons, łotewski dyrygent
- Shannon Lucid, amerykańska astronautka
- Jean-François Mattei, francuski lekarz i polityk
- Holland Taylor, amerykańska aktorka
- 15 stycznia
- Margaret Beckett, brytyjska polityk
- Philip Bushill-Matthews, brytyjski polityk
- 16 stycznia – Gavin Bryars, brytyjski kompozytor i kontrabasista
- 17 stycznia
- Ken Morley, brytyjski aktor
- René Préval, haitański polityk (zm. 2017)
- 18 stycznia
- Al Foster, amerykański perkusista jazzowy
- Fernando Peres, portugalski piłkarz
- Charlie Wilson, amerykański polityk (zm. 2013)
- 19 stycznia
- Janis Joplin, piosenkarka amerykańska (zm. 1970)
- Margriet (księżniczka holenderska)
- 20 stycznia
- Armando Guebuza, mozambicki polityk
- Herman Rouwé, holenderski wioślarz
- 21 stycznia
- Piotr Gawron, polski rzeźbiarz
- Janusz Kawecki, polski inżynier
- 22 stycznia
- Wilhelm Genazino, niemiecki pisarka
- Bogusław Kierc, polski aktor, reżyser, poeta, eseista, krytyk literacki, pedagog
- Jim Saxton, amerykański polityk
- Ireneusz Sekuła, polski polityk, poseł na Sejm RP, wicepremier (zm. 2000)
- Michał Urbaniak, polski skrzypek i saksofonista jazzowy, kompozytor, aranżer
- 23 stycznia
- Gary Burton, amerykański wibrafonista
- Gil Gerard, amerykański aktor, reżyser i producent filmowy i telewizyjny
- 24 stycznia
- Jadwiga Skórzewska-Łosiak, polska prawnik
- Peter Struck, niemiecki polityk (zm. 2012)
- Sharon Tate, amerykańska aktorka i modelka (zm. 1969)
- Tony Trimmer, brytyjski kierowca wyścigowy
- Manuel Velázquez, hiszpański piłkarz (zm. 2016)
- 25 stycznia
- Tobe Hooper, amerykański reżyser (zm. 2017)
- Andrzej Turski, polski dziennikarz (zm. 2013)
- 26 stycznia – Bernard Tapie, francuski przedsiębiorca, polityk
- 27 stycznia – Jörg Schmall, niemiecki żeglarz
- 28 stycznia
- John Beck, amerykański aktor
- Dick Taylor, brytyjski muzyk
- 30 stycznia
- Günter Hirsch, niemiecki prawnik, sędzia
- Davey Johnson, amerykański baseballista
- 31 stycznia
- Luigi Borghetti, włoski kolarz
- Zdzisław Tygielski, polski aktor, śpiewak operetkowy, musicalowy (bas)
- 1 lutego – Marian Opania, polski aktor
- 2 lutego – Per Gahrton, szwedzki socjolog, polityk
- 3 lutego – Blythe Danner, amerykańska aktorka
- 4 lutego
- Hanna Balińska, polska aktorka
- Alberto João Jardim, portugalski polityk
- Wanda Rutkiewicz, polska alpinistka, himalaistka (zm. 1992)
- Ken Thompson, amerykański programista
- 5 lutego
- Nolan Bushnell, amerykański przedsiębiorca, założyciel Atari
- Michael Mann, amerykański producent, scenarzysta i reżyser
- 6 lutego
- Gayle Hunnicutt, amerykańska aktorka
- Jürgen Udolph, niemiecki kompozytor
- 7 lutego
- Takashi Fujisawa, japoński skoczek narciarski, kombinator norweski
- André Wilhelm, francuski kolarz przełajowy i szosowy
- 9 lutego
- Joe Pesci, amerykański aktor
- Joseph E. Stiglitz, amerykański ekonomista, laureat Nagrody Nobla
- Zbigniew Święch, polski dziennikarz i literat
- 11 lutego
- Owen Lovejoy, amerykański anatom
- George Woods, amerykański lekkoatleta, kulomiot
- 12 lutego – Manfred Schäfer, australijski piłkarz pochodzenia niemieckiego
- 13 lutego
- Friedrich Christian Delius, niemiecki pisarz
- Heinz Hildebrandt, duński piłkarz, bramkarz, trener
- Konstanty Malejczyk, polski generał brygady, szef WSI
- Elaine Pagels, amerykańska religioznawczyni
- Bill Szymczyk, amerykański producent muzyczny, inżynier dźwięku pochodzenia polskiego
- Józef Węgrzyn, polski dziennikarz, producent telewizyjny
- 14 lutego – Maceo Parker, amerykański saksofonista
- 15 lutego
- Heinz Josef Algermissen, niemiecki duchowny katolicki
- France Cukjati, słoweński polityk
- Ewa Michnik, polska dyrygentka, pedagog
- 17 lutego
- Ole Højlund Pedersen, duński kolarz szosowy
- Andrzej Rybczyński, polski fotoreporter, fotografik
- 19 lutego
- Timothy Hunt, angielski biochemik, laureat Nagrody Nobla
- Stefania Toczyska, polska śpiewaczka
- Robert Trivers, amerykański socjobiolog
- 20 lutego
- Antonio Inoki, japoński wrestler
- Mike Leigh, brytyjski reżyser
- 21 lutego
- Danièle Évenou, francuska aktorka
- Paweł Galia, polski aktor i reżyser
- David Geffen, amerykański producent filmowy
- Louis Jauffret, francuski narciarz
- Rafał Olbiński, polski malarz, grafik i twórca plakatów
- 22 lutego
- Terry Eagleton, brytyjski filozof neomarksistowski, teoretyk kultury, literaturoznawca
- Horst Köhler, niemiecki polityk, prezydent Niemiec
- Eduard Limonow, rosyjski pisarz, poeta, dziennikarz i polityk
- Dick Van Arsdale, amerykański koszykarz
- Tom Van Arsdale, amerykański koszykarz
- 24 lutego – Catherine Cesarsky, francuska astrolog i astrofizyk
- 25 lutego
- Boediono, indonezyjski ekonomista i polityk
- George Harrison, członek zespołu The Beatles (zm. 2001)
- 26 lutego
- Bill Duke, amerykański aktor i reżyser
- Dante Ferretti, włoski scenograf i kostiumograf
- Johnny Höglin, szwedzki łyżwiarz
- Kazimiera Prunskienė, litewska polityk
- 27 lutego
- Morten Lauridsen, amerykański dyrygent i kompozytor
- Carlos Alberto Parreira, brazylijski trener piłkarski
- 1 marca
- Ze’ew Binjamin Begin, izraelski polityk
- Mauro Checcoli, włoski jeździec sportowy
- Ben Jipcho, kenijski lekkoatleta, średnio- i długodystansowiec
- Akinori Nakayama, japoński gimnastyk
- Wolfgang Scheidel, niemiecki saneczkarz
- Piet Veerman, holenderski piosenkarz
- 2 marca – Peter Straub, amerykański pisarz
- 3 marca – Ivo Vajgl, słoweński polityk
- 4 marca
- Malcolm Barber, brytyjski historyk
- Zoltán Jeney, węgierski kompozytor
- Gabriele Mana, włoski duchowny katolicki, biskup Bielli
- 5 marca
- Alfred Hartenbach, niemiecki polityk
- Kazimierz Kosiniak-Kamysz, polski profesor, specjalista w zakresie seminologii
- 6 marca – Dominick Lagonegro, amerykański duchowny katolicki
- 7 marca – Jacek Maria Hohensee, polski malarz, scenograf, reżyser, poeta, pisarz, satyryk i grafik
- 8 marca – Valerio Massimo Manfredi, włoski pisarz, filolog klasyczny, archeolog
- 9 marca – Trish Van Devere, amerykańska aktorka
- 11 marca – Arturo Merzario, włoski kierowca wyścigowy
- 12 marca
- Stanislav Galić, serbski generał, zbrodniarz wojenny
- Jerzy Gryt, polski żużlowiec, trener
- 13 marca
- Mike Fisher, brytyjski kierowca wyścigowy
- Gianni Motta, włoski kolarz
- Jan Komornicki, polski polityk, poseł na Sejm II kadencji, ambasador Polski na Słowacji
- André Téchiné, francuski reżyser
- 14 marca – Bernd Patzke, niemiecki piłkarz
- 15 marca
- David Cronenberg, kanadyjski reżyser filmowy
- Val Lehman, australijska aktorka
- Aleksandra Łuszczyńska, polska polityk (zm. 2015)
- 16 marca – Francesco Giovanni Brugnaro, włoski duchowny katolicki
- 17 marca
- Elżbieta Karkoszka, polska aktorka
- Bakili Muluzi, malawijski polityk
- 19 marca
- Mario Molina, meksykański chemik, laureat Nagrody Nobla
- Mario Monti, włoski polityk
- Vern Schuppan, australijski kierowca wyścigowy
- 20 marca – Rainer Dieterich, psycholog niemiecki
- 21 marca – François Patriat, francuski polityk
- 22 marca
- George Benson, amerykański gitarzysta
- Janusz Ryl-Krystianowski, polski lalkarz i reżyser teatralny
- 24 marca
- Marcin Kula, polski historyk
- Jiří Kynos, czeski lekkoatleta, sprinter
- 25 marca – Paul Michael Glaser, amerykański reżyser i aktor
- 26 marca – Bob Woodward, amerykański dziennikarz, dzięki któremu została ujawniona afera Watergate
- 28 marca
- Conchata Ferrell, amerykańska aktorka
- Józef Racki, polski polityk
- Jerzy Ridan, polski reżyser i scenarzysta filmowy, pedagog, publicysta (zm. 2016)
- 29 marca
- Jan Banaś, polski piłkarz
- Paola Binetti, włoska lekarka, naukowiec i senator
- Eric Idle, brytyjski aktor
- John Major, brytyjski polityk
- Vangelis, grecki kompozytor
- 30 marca – José Vantolrá, meksykański piłkarz
- 31 marca
- Roy Andersson, szwedzki reżyser
- Christopher Walken, amerykański aktor, reżyser, i scenarzysta
- 1 kwietnia
- Rob Baan, holenderski trener piłkarski
- Primo Baran, włoski wioślarz
- Mario Botta, szwajcarski architekt
- Herman Lindqvist, szwedzki dziennikarz, polityk
- Rikard Ljarja, albański aktor, reżyser i scenarzysta filmowy
- 2 kwietnia
- Larry Coryell, amerykański gitarzysta (zm. 2017)
- Tadeusz Fredro-Boniecki, polski dziennikarz i publicysta
- 3 kwietnia
- Jonathan Lynn, brytyjski reżyser, scenarzysta i aktor
- Jean-Louis Tauran, francuski duchowny rzymskokatolicki, kardynał, kamerling Świętego Kościoła Rzymskiego od 2014 (zm. 2018)
- 4 kwietnia – Jiří Paďour, czeski duchowny katolicki (zm. 2015)
- 5 kwietnia – Fighting Harada, japoński bokser
- 8 kwietnia
- Jack O’Halloran, amerykański aktor
- Eira Stenberg, fińska pisarka
- Eberhard Vogel, niemiecki piłkarz
- 10 kwietnia – Włodzimierz Schmidt, polski szachista
- 11 kwietnia
- Frederick Henry, kanadyjski duchowny katolicki
- Poul Nielson, duński polityk
- Harley Race, amerykański zapaśnik
- 12 kwietnia – Lothar Kobluhn, niemiecki piłkarz
- 14 kwietnia – Fouad Siniora, libański polityk
- 15 kwietnia
- Mariann Fischer Boel, duńska polityk
- Robert Lefkowitz, amerykański biochemik
- 17 kwietnia
- Jahangir Butt, pakistański hokeista na trawie
- Francesco Guido Ravinale, włoski duchowny katolicki, biskup Asti
- Roger-Gérard Schwartzenberg, francuski polityk
- 18 kwietnia – Marian Robełek, polski generał
- 19 kwietnia
- Czesław Bartkowski, polski perkusista
- Edward Dwurnik, polski malarz i grafik
- José Legrá, kubański bokser
- 20 kwietnia – John Eliot Gardiner, angielski dyrygent
- 22 kwietnia – Janet Evanovich, amerykańska pisarka
- 23 kwietnia – Amândio Tomás, portugalski duchowny katolicki
- 24 kwietnia
- David Morrell, amerykański pisarz
- Shlemon Warduni, iracki duchowny chaldejski
- 25 kwietnia – Angelo Anquilletti, włoski piłkarz (zm. 2015)
- 26 kwietnia
- Dominik Duka, czeski duchowny katolicki, arcybiskup metropolita Pragi i prymas Czech
- Ferruccio Manza, włoski kolarz szosowy
- Engelbert Szolc, polski piłkarz ręczny
- Peter Zumthor, szwajcarski architekt
- 27 kwietnia
- Ryszard Bugajski, polski reżyser i pisarz
- Helmut Marko, austriacki kierowca wyścigowy
- 28 kwietnia
- Arje Bibi, izraelski policjant, polityk
- Klaas de Vries, holenderski prawnik, polityk
- Jacques Dutronc, francuski piosenkarz, kompozytor, aktor
- Michaił Koluszew, radziecki kolarz torowy
- 29 kwietnia – Ian Kershaw, brytyjski historyk
- 30 kwietnia – Bobby Vee, amerykański piosenkarz (zm. 2016)
- 1 maja
- Franziskus Eisenbach, niemiecki duchowny katolicki
- Kjell Oscarius, szwedzki curler
- Georges Pontier, francuski arcybiskup Marsylii
- 2 maja – Manfred Schnelldorfer, niemiecki łyżwiarz
- 3 maja – Witold Dębicki, polski aktor
- 4 maja
- Jerzy Juliusz Kijowski, polski fizyk
- Paul Terrio, kanadyjski duchowny katolicki, biskup Saint Paul
- 5 maja
- Carlos Álvarez, argentyński kolarz
- Michael Palin, angielski komik, członek Monty Pythona
- 6 maja
- Jerzy Pomin, polski adwokat
- Stanisława Prządka, polska polityk
- 7 maja
- Peter Carey, australijski pisarz
- Tadeusz Mysłowski, polski malarz, grafik, fotograf
- Orlando Ramírez, chilijski piłkarz
- Jerzy Skrobot, polski dziennikarz, publicysta
- Teun van Dijk, holenderski językoznawca
- 8 maja
- Pat Barker, brytyjska pisarka
- Fujio Masuoka, japoński wynalazca
- 9 maja – Vince Cable, brytyjski polityk
- 10 maja – Kazimierz M. Słomczyński, polski socjolog
- 11 maja
- Jan Englert, polski aktor, reżyser, pedagog, rektor warszawskiej PWST
- Nancy Greene, kanadyjska narciarka
- Wojciech Karpiński, polski historyk, krytyk literacki i tłumacz
- 14 maja
- Jack Bruce, brytyjski kompozytor, wokalista i basista (zm. 2014)
- Ólafur Ragnar Grímsson, prezydent Islandii
- 16 maja – Dan Coats, amerykański polityk
- 17 maja
- Joanna Bruzdowicz, polska kompozytorka, pianistka, krytyk muzyczny
- János Kóbor, węgierski wokalista, gitarzysta, członek zespołu Omega
- Rachamim Talbi, izraelski piłkarz
- 18 maja
- Helmut Haussmann, niemiecki polityk
- José Henrique, piłkarz portugalski
- Giennadij Sosonko, holenderski szachista
- 19 maja
- Bohdan Urbankowski, polski poeta
- Jean Walschaerts, belgijski kolarz
- 20 maja – Al Bano Carrisi, włoski piosenkarz
- 22 maja
- Kurt Bendlin, niemiecki lekkoatleta
- Gesine Schwan, niemiecka politolog i politog
- Elisabeth Williams, irlandzka działaczka społeczna, laureatka Nagrody Nobla
- 23 maja – Felix Slováček, czeski klarnecista
- 24 maja
- Gary Burghoff, amerykański aktor
- Juhani Suutarinen, fiński biathlonista
- 25 maja
- Ramiro Navarro, meksykański piłkarz
- Ed Whitfield, amerykański polityk
- 27 maja
- Cilla Black, angielska piosenkarka (zm. 2015)
- Luděk Sobota, czeski aktor
- 29 maja
- Jan Kůrka, czeski strzelec sportowy
- Antoni Pacyński, polski jeździec sportowy, trener
- 30 maja
- Sharon Gless, amerykańska aktorka
- Simona Kossak, biolog, leśnik, popularyzator nauki (zm. 2007)
- Anders Michanek, szwedzki żużlowiec
- Narcís Serra, hiszpański i kataloński polityk
- 1 czerwca
- Miklós Beer, węgierski duchowny katolicki, biskup Vác
- Orietta Berti, włoska piosenkarka
- Piotr Paweł Gach, polski historyk
- 2 czerwca
- Kevork Malikyan, brytyjski aktor ormiańskiego pochodzenia
- Crescenzio Sepe, włoski duchowny katolicki, kardynał
- 3 czerwca – Billy Cunningham, amerykański koszykarz
- 5 czerwca – Piotr Matywiecki, polski poeta, krytyk literacki i eseista
- 8 czerwca
- Colin Baker, angielski aktor
- William Calley, amerykański oficer
- Pierre-André Fournier, kanadyjski duchowny katolicki (zm. 2015)
- Penny Rimbaud, brytyjski perkusista, poeta i pisarz
- 9 czerwca
- John Fitzpatrick, brytyjski kierowca wyścigowy
- Joe Haldeman, amerykański pisarz science fiction
- Charles Saatchi, amerykański przedsiębiorca
- 10 czerwca
- Jon McGlocklin, amerykański koszykarz
- Luigi Roncaglia, włoski kolarz
- Henk Wery, holenderski piłkarz
- 11 czerwca – Bronisława Kawalla, polska pianistka
- 12 czerwca – László Benkő, węgierski klawiszowiec i trębacz
- 13 czerwca
- Malcolm McDowell, amerykański aktor
- Edward Skorek, polski siatkarz
- 14 czerwca
- Bernard Jamnický, słowacki taternik, alpinista, przewodnik tatrzański i ratownik górski (zm. 1979)
- Piet Keizer, holenderski piłkarz (zm. 2017)
- John Miles, brytyjski kierowca (zm. 2018)
- Radosław Spasow, bułgarski reżyser, scenarzysta i operator filmowy
- 15 czerwca
- Anna Członkowska, polska lekarka
- Johnny Hallyday, francuski piosenkarz, kompozytor i aktor (zm. 2017)
- Poul Nyrup Rasmussen, duński polityk
- Manuel Porto, portugalski polityk
- Muff Winwood, brytyjski basista, kompozytor, producent muzyczny, członek The Spencer Davis Group
- 16 czerwca
- Joan Van Ark, amerykańska aktorka
- Janina Borońska, polska aktorka
- 17 czerwca
- Newt Gingrich, amerykański polityk
- Barry Manilow, amerykański piosenkarz
- Franciszek Potulski, polski polityk
- Burt Rutan, amerykański konstruktor samolotów
- 18 czerwca – Robert Cunningham, amerykański duchowny katolicki
- 20 czerwca
- Ursula Engelen-Kefer, niemiecka działaczka związkowa
- Wojciech Gąssowski, polski piosenkarz
- 21 czerwca – Salomé, hiszpańska wokalistka
- 22 czerwca
- Klaus Maria Brandauer, austriacki aktor i reżyser
- Marita Lange, niemiecka lekkoatletka
- 23 czerwca
- Vinton Gray Cerf, amerykański informatyk
- Ewa Decówna, polska aktorka
- James Levine, amerykański pianista i dyrygent
- Albert Pintat Santolària, polityk Andory
- 25 czerwca – Roberto Vecchioni, włoski piosenkarz, kompozytor i pisarz
- 26 czerwca – Krzysztof Gradowski, polski scenarzysta, reżyser i aktor
- 28 czerwca
- Pietro Guerra, włoski kolarz
- Klaus von Klitzing, niemiecki fizyk, laureat Nagrody Nobla
- Ryszard Krynicki, polski poeta i tłumacz
- 30 czerwca
- Daniel Kablan Duncan, ekonomista i polityk Wybrzeża Kości Słoniowej
- Dieter Kottysch, niemiecki bokser (zm. 2017)
- 1 lipca
- Kazimierz Burnat, polski poeta, tłumacz, dziennikarz, publicysta
- Benvenuto Italo Castellani, włoski duchowny katolicki
- Marian Glinka, polski aktor (zm. 2008)
- Jeff Wayne, amerykański kompozytor
- 2 lipca – Walter Godefroot, belgijski kolarz
- 3 lipca
- Vito Bonsignore, włoski polityk
- Włodzimierz Danek, polski strzelec sportowy, trener
- Ray Lynch, amerykański kompozytor
- Norman Thagard, amerykański naukowiec i astronauta
- Gary Waldhorn, brytyjski aktor
- 4 lipca
- Orestes Rodríguez Vargas, peruwiański szachista
- Heide Simonis, niemiecka polityk
- 5 lipca – Robbie Robertson, kanadyjski muzyk
- 7 lipca
- Salvatore Cutugno, włoski piosenkarz
- Hans-Jürgen Geschke, niemiecki kolarz torowy
- 8 lipca
- Stanisław Koziej, polski wojskowy, generał brygady Wojska polskiego, szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego
- Jacek Smagowicz, polski działacz komunistyczny
- 9 lipca
- Gerd Althoff, niemiecki historyk
- John Casper, amerykański astronauta
- Suzanne Rogers, amerykańska aktorka
- 10 lipca – Andrzej Grzywacz, polski naukowiec
- 11 lipca – Susan Seaforth Hayes, amerykańska aktorka
- 12 lipca
- Christine McVie, brytyjska piosenkarka
- Walter Murch, amerykański montażysta
- 14 lipca – Fabrizio Poletti, włoski piłkarz
- 15 lipca
- Jocelyn Bell Burnell, brytyjska astrofizyczka
- Büdżijn Dżalbaa, mongolski łyżwiarz szybki, olimpijczyk
- 16 lipca
- Patricia Churchland, kanadyjska filozof
- Martin Huba, słowacki aktor
- Bernard Kawka, polski kompozytor
- Peter Stasiuk, duchowny greckokatolicki
- Tadeusz Sznuk, polski dziennikarz
- 17 lipca
- Peter Andruška, słowacki pisarz, poeta, krytyk literacki
- Bolesław Balcerowicz, polski generał, naukowiec
- Szelomo Ben Ammi, izraelski polityk, dyplomata i historyk
- Andrzej Szaciłło, polski aktor
- Adam Trela, polski aktor
- 19 lipca – David Griffin, brytyjski aktor
- 20 lipca
- Bob McNab, angielski piłkarz, trener
- Ryszard Ulicki, polski polityk (zm. 2016)
- 21 lipca
- Michael Caton, australijski aktor
- Krzysztof Jasiński, polski aktor, reżyser teatralny i telewizyjny
- 23 lipca
- Zvonimir Vujin, serbski bokser
- Bohdan Woronowicz, polski psychiatra, seksuolog, specjalista terapii uzależnień
- 24 lipca – Ludmiła Bragina, radziecka lekkoatletka
- 25 lipca
- Hans-Peter Kaul, niemiecki prawnik (zm. 2014)
- Jolanta Kubicka, polska piosenkarka
- Erika Steinbach, niemiecka polityk
- Ryszard Wolański, polski dziennikarz muzyczny
- 26 lipca – Mick Jagger, brytyjski wokalista, członek zespołu The Rolling Stones
- 27 lipca:
- Max Jean, francuski kierowca wyścigowy
- Cecilia Womersley, nowozelandzka narciarka alpejska, olimpijka
- 28 lipca
- Bill Bradley, amerykański koszykarz
- Mieczysław Jedoń, polski polityk
- Richard Wright, brytyjski progresywny muzyk rockowy grający na instrumentach klawiszowych, dętych, a także wiolonczeli i skrzypcach (Pink Floyd) (zm. 2008)
- 29 lipca
- Ingrid Krämer, niemiecka skoczkini do wody
- Marta Ptaszyńska, polska kompozytorka
- 30 lipca – Magne Myrmo, norweski biegacz narciarski
- 31 lipca – Paquita Sauquillo, hiszpańska polityk i prawniczka
- 1 sierpnia – Andy Roxburgh, szkocki piłkarz
- 2 sierpnia
- Richard Fancy, amerykański aktor
- Rose Tremain, brytyjska pisarka
- Max Wright, amerykański aktor
- 3 sierpnia – Béla Bollobás, węgiersko-brytyjski matematyk
- 4 sierpnia
- Vicente Álvarez Areces, hiszpański polityk, prezydent Asturii
- Milan Máčala, czeski piłkarz, trener
- Michael McCulley, amerykański astronauta
- Bjørn Wirkola, norweski skoczek narciarski
- 5 sierpnia
- Frederick Campbell, amerykański duchowny katolicki, biskup Columbus
- Petre Ciarnău, rumuński zapaśnik
- Leo Kinnunen, fiński kierowca wyścigowy (zm. 2017)
- Rodney Pattisson, brytyjski żeglarz sportowy
- 6 sierpnia
- Michael Anderson Jr., brytyjski aktor
- Helmut Pfleger, niemiecki szachista
- 7 sierpnia – Muhammad Badi, egipski polityk islamistyczny
- 8 sierpnia – Mario Tassone, włoski polityk i prawnik
- 9 sierpnia
- Lubomir Kavalek, czeski szachista, dziennikarz
- František Němec, czeski aktor
- John Rambo, amerykański lekkoatleta, skoczek wzwyż
- 10 sierpnia
- Irena Karel, polska aktorka
- Michael Mantler, austriacki trębacz i kompozytor
- 11 sierpnia
- Krzysztof Meyer, polski kompozytor
- Pervez Musharraf, pakistański generał i polityk
- Dieter Schubert, niemiecki wioślarz
- Stefan Szmidt, polski aktor
- 12 sierpnia
- Jeff Bleckner, amerykański reżyser
- Herta Däubler-Gmelin, niemiecka polityk
- Jim Storm, amerykański aktor
- 13 sierpnia
- Gérard Deprez, belgijski socjolog, polityk
- Gary Ilman, amerykański pływak
- Roberto Micheletti, honduraski polityk, p.o. prezydenta Hondurasu
- Ertha Pascal-Trouillot, haitańska polityk, p.o. prezydenta Haiti
- 14 sierpnia
- John Gaydos, amerykański duchowny katolicki
- Jon McBride, amerykański astronauta
- Wolf Wondratschek, niemiecki pisarz
- 16 sierpnia – Staffan Skott, szwedzki pisarz, dziennikarz, tłumacz
- 17 sierpnia
- Robert De Niro, amerykański aktor
- Yukio Kasaya, japoński skoczek narciarski
- 18 sierpnia
- Hannu Mäkelä, fiński pisarz
- Gianni Rivera, włoski piłkarz
- 19 sierpnia
- Bruce Ackerman, amerykański prawnik, politolog, filozof polityczny
- Ryszard Zuber, francuski językoznawca i logik
- 20 sierpnia – Sylvester McCoy, brytyjski aktor
- 21 sierpnia
- Perry Christie, polityk, prawnik i sportowiec z Bahamów
- Leszek Muth, polski muzyk i inżynier dźwięku (zm. 2018)
- Piotr Winczorek, polski prawnik (zm. 2015)
- 22 sierpnia
- Nahas Angula, namibijski polityk
- Jan Poprawa, polski historyk, publicysta i krytyk muzyczny
- Masatoshi Shima, japoński chemik
- 23 sierpnia
- Nelson DeMille, amerykański pisarz
- Raúl Cubas Grau, paragwajski polityk
- Marek Tałasiewicz, polski polityk
- Bengt Westerberg, szwedzki polityk
- 24 sierpnia
- Dafydd Iwan, walijski śpiewak, przedsiębiorca i polityk
- Wacław Seruga, polski inżynier architekt
- 25 sierpnia – Niles Eldredge, amerykański paleontolog i ewolucjonista
- 26 sierpnia
- Klaus Katzur, niemiecki pływak (zm. 2016)
- Ulf Sundelin, szwedzki żeglarz sportowy
- 27 sierpnia
- Bob Kerrey, amerykański polityk
- Wolfgang Nordwig, niemiecki lekkoatleta, tyczkarz
- Tuesday Weld, amerykańska aktorka
- 28 sierpnia
- Surayud Chulanont, premier Tajlandii
- Lou Piniella, amerykański baseballista
- David Soul, amerykański aktor i piosenkarz
- 29 sierpnia
- Claes-Göran Carlman, szwedzki curler
- Arthur B. McDonald, kanadyjski fizyk, laureat Nagrody Nobla
- 30 sierpnia
- Robert Crumb, amerykański autor komiksów, muzyk
- Colin Dann, brytyjski pisarz
- Jean-Claude Killy, francuski narciarz alpejski
- Wilfried Kuckelkorn, niemiecki związkowiec, polityk
- 1 września
- Curtis John Guillory, afroamerykański duchowny katolicki
- Andrzej Jakóbiec, polski trębacz i jazzman (zm. 2005)
- Teresa Tutinas, polska piosenkarka
- 2 września – Hans-Ulrich Grapenthin, piłkarz niemiecki
- 3 września
- Michael Darr Barnes, amerykański prawnik, polityk
- Roger Kolo, madagaskarski lekarz, polityk, premier Madagaskaru
- Luc Merenda, francuski aktor pochodzenia włoskiego
- Valerie Perrine, amerykańska aktorka, modelka
- Dagmar Schipanski, niemiecka polityk
- 4 września – Giuseppe Gentile, włoski lekkoatleta
- 5 września
- Bruce Cumings, amerykański historyk
- Marianne Jelved, duńska nauczycielka, polityk
- Łarisa Wiktorowa, rosyjska pływaczka
- Charles Williams, amerykański koszykarz
- 6 września
- Richard J. Roberts, amerykański biochemik, laureat Nagrody Nobla
- William Slattery, irlandzki duchowny katolicki
- Roger Waters (właśc. George Roger Waters), były wokalista i basista zespołu Pink Floyd
- 7 września – Elżbieta Stefańska, polska klawesynistka
- 9 września
- Sulejman Dibra, albański aktor
- Tom Shippey, brytyjski literaturoznawca, krytyk literacki
- 10 września
- Horst-Dieter Höttges, niemiecki piłkarz
- Aleksander Łuczak, polski polityk
- 11 września – Mickey Hart, amerykański muzyk i perkusista
- 12 września
- Maria Muldaur, amerykańska piosenkarka
- Michael Ondaatje, kanadyjski pisarz i poeta
- 14 września – Marcos Valle, brazylijski wokalista, instrumentalista, producent muzyczny
- 15 września
- Terry Betts, angielski żużlowiec
- Ryszard Sławiński, polski dziennikarz, polityk, senator RP
- 16 września
- Valentino Di Cerbo, włoski duchowny katolicki
- Tomasz Knapik, polski lektor
- Oskar Lafontaine, niemiecki polityk
- Korneliusz Pacuda, polski dziennikarz i krytyk muzyczny, popularyzator muzyki country
- 17 września – János Kis, węgierski filozof, socjolog i politolog
- 19 września
- Janusz Kondratiuk, polski reżyser i scenarzysta
- Joe Morgan, amerykański baseballista
- Pan Witek, polski gitarzysta i śpiewak uliczny
- 20 września – Ted Neeley, amerykański aktor
- 21 września – Ludwig Georg Braun, niemiecki przedsiębiorca
- 22 września
- Jaak Gabriëls, belgijski i flamandzki polityk
- Zbigniew Pawłowicz, polski lekarz i polityk
- 23 września
- Youssef Aboul-Kheir, egipski duchowny katolicki
- Julio Iglesias, hiszpański piosenkarz
- Lino Oviedo, paragwajski polityk, generał (zm. 2013)
- 24 września – Claudio Martelli, włoski dziennikarz, polityk
- 25 września – Robert Gates, amerykański polityk
- 26 września – Rosa Sels, belgijska kolarka szosowa
- 27 września
- Randy Bachman, kanadyjski muzyk
- Walter Riester, niemiecki polityk
- Liisa Suihkonen, fińska biegaczka narciarska
- 28 września
- Brendan Michael O’Brien, kanadyjski duchowny katolicki
- Algirdas Vaclovas Patackas, litewski polityk (zm. 2015)
- 29 września
- Mohammad Chatami, irański teolog, filozof i polityk
- Abdul Koroma, polityk i dyplomata ze Sierra Leone
- Wolfgang Overath, niemiecki piłkarz
- Hubert Skrzypczak, polski bokser
- Lech Wałęsa, polski działacz związkowy, polityk, laureat Pokojowej Nagrody Nobla, prezydent Polski
- 30 września
- Johann Deisenhofer, niemiecki biochemik i biofizyk, laureat Nagrody Nobla
- Ryszard Horodecki, polski fizyk
- Ian Ogilvy, angielsko-amerykański aktor
- 1 października
- Jean-Jacques Annaud, francuski reżyser
- Rolf Berend, niemiecki polityk
- Patrick D’Rozario, bengalski duchowny katolicki
- Michal Orolín, słowacki taternik i alpinista
- 2 października
- Andrzej Kuryło, polski poeta i autor tekstów piosenek
- Eduardo Serra, portugalski operator filmowy
- Paul Van Himst, belgijski piłkarz
- 3 października
- Jeff Bingaman, amerykański polityk
- Jeremiasz (Anchimiuk), polski duchowny prawosławny (zm. 2017)
- 4 października
- Owen Davidson, australijski tenisista
- Mick Jackson, brytyjski reżyser
- 5 października
- Inna Czurikowa, rosyjska aktorka
- Andrzej Litwornia, polski historyk literatury, eseista, mieszkający we Włoszech (zm. 2006)
- Michael Morpurgo, brytyjski pisarz
- 6 października
- Ottavio Bianchi, włoski piłkarz, trener
- Ludmiła Grygiel, polska historyk, eseista i tłumaczka
- Elżbieta Starostecka, polska aktorka i piosenkarka
- 7 października – Bogumiła Wander, polska spikerka i prezenterka telewizyjna
- 8 października
- Chevy Chase, amerykański aktor
- Bronisław Cieślak, polski dziennikarz i aktor
- William Martin Morris, australijski duchowny katolicki
- R.L. Stine, amerykański powieściopisarz
- 9 października – Renato Cappellini, włoski piłkarz
- 10 października – Denis Komivi Amuzu-Dzakpah, togijski duchowny katolicki, biskup Lomé
- 11 października – John Nettles, angielski aktor i historyk
- 12 października
- Jakob Kuhn, szwajcarski trener piłkarski
- Bertil Roos, szwedzki kierowca wyścigowy
- 13 października – Peter Sauber, główny twórca i szef zespołu Sauber
- 15 października – Stanley Fischer, ekonomista, prezes Banku Izraela
- 18 października – Birthe Rønn Hornbech, duńska prawnik i polityk
- 20 października
- Mirosława Masłowska, polska polityk
- Elżbieta Sikora, polska kompozytorka
- 22 października
- Jan de Bont, holenderski reżyser, operator i producent
- Catherine Deneuve, francuska aktorka filmowa
- Urszula Dudziak, polska wokalistka jazzowa
- Wolfgang Thierse, niemiecki polityk
- 23 października – Václav Neckář, czeski piosenkarz i aktor
- 24 października
- Martin Campbell, nowozelandzki reżyser
- Józef Lassota, polski polityk
- Carlo Senoner, włoski narciarz
- Theodor Stolojan, rumuński polityk
- 25 października – Zbigniew Lew-Starowicz, polski psychiatra i psychoterapeuta
- 27 października – Carmen Argenziano, amerykański aktor
- 28 października – Jimmy McRae, amerykański kierowca wyścigowy
- 29 października – Dušan Ivković, serbski koszykarz
- 30 października – Marcin Pliński, polski oceanolog
- 31 października
- Katarina Blagojević, serbska szachista
- Paul Frampton, brytyjski fizyk
- 1 listopada
- Salvatore Adamo, belgijski piosenkarz, kompozytor pochodzenia włoskiego
- Jacques Attali, francuski ekonomista, wykładowca akademicki
- Alfio Basile, argentyński piłkarz, trener
- Fabio Ciani, włoski polityk
- Waldemar Słomiany, polski piłkarz
- 2 listopada
- Oldřich Pelčák, czechosłowacki kosmonauta
- Grzegorz Spyra, polski kompozytor, muzyk
- 5 listopada
- Mike Clifford, amerykański wokalista, aktor
- Sam Shepard, amerykański dramaturg, scenarzysta i aktor (zm. 2017)
- Zbigniew Wrzesiński, polski inżynier
- 7 listopada
- Michael Byrne, brytyjski aktor
- Silvia Cartwright, nowozelandzka działaczka państwowa
- Stephen Greenblatt, amerykański krytyk i teoretyk literatury
- Krystian Lupa, polski reżyser teatralny, scenograf, grafik, dramaturg i tłumacz
- Joni Mitchell, kanadyjska piosenkarka
- Michael Spence, amerykański ekonomista, laureat Nagrody Nobla
- 8 listopada – Luciano Dalla Bona, włoski kolarz
- 10 listopada – Livia Klausová, czeska pierwsza dama
- 11 listopada
- Maud Nordlander, szwedzka curlerka
- Jolanta Zykun, polska aktorka
- 12 listopada
- Brian Hyland, amerykański piosenkarz
- Valerie Leon, brytyjska aktorka
- Wallace Shawn, amerykański aktor
- Björn Waldegård, szwedzki kierowca wyścigowy (zm. 2014)
- 13 listopada
- Roberto Boninsegna, włoski piłkarz
- Mustafa Dżemilew, ukraiński polityk pochodzenia krymskotatarskiego
- Barbara Hermel-Niemczyk, polska siatkarka, trenerka
- Włodzimierz Korcz, polski kompozytor, pianista, aranżer i dyrygent
- 14 listopada – Peter Norton, amerykański inżynier oprogramowania
- 16 listopada – Juan Giménez, argentyński autor komiksów
- 17 listopada
- Lauren Hutton, amerykańska modelka i aktorka
- Axel Schultes, niemiecki architekt
- 18 listopada
- Łukasz Turski, polski fizyk
- Leonardo Sandri, włoski duchowny katolicki, kardynał
- 20 listopada
- Jadwiga Rotnicka, polska polityk
- Marek Tomaszewski, polski pianista
- Marianna Wróblewska, polska wokalista jazzowa
- 22 listopada – Billie Jean King, amerykańska tenisistka
- 23 listopada
- Günther Beckstein, niemiecki polityk
- Tony Bonner, australijski aktor, reżyser i producent filmowy i telewizyjny
- Denis Sassou-Nguesso, kongijski polityk
- 24 listopada – Dave Bing, amerykański koszykarz
- 25 listopada – Maria Carrilho, portugalska socjolog, pedagog, polityk
- 26 listopada – Tadeusz Mołdawa, polski politolog
- 27 listopada
- Nicole Brossard, kanadyjska pisarka
- Jil Sander, niemiecka projektantka mody
- Herman Suselbeek, holenderski wioślarz
- 28 listopada – Randy Newman, amerykański kompozytor, piosenkarz i pianista
- 30 listopada
- Rolf Edling, szwedzki szpadzista
- Kaoru Ikeya, japoński astronom-amator
- Uwe Laysiepen, niemiecki fotograf, performer
- Terrence Malick, amerykański reżyser, scenarzysta i producent filmowy
- Annette Messager, francuska artystka, feministka
- Andrula Wasiliu, cypryjska pierwsza dama, polityk
- 1 grudnia
- Ortrun Enderlein, niemiecka saneczkarka
- Finn E. Kydland, norweski ekonomista, laureat Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii
- 2 grudnia
- Wayne Allard, amerykański polityk
- Jan Paweł Kruk, polski aktor
- 3 grudnia
- Barbara Dunin, polska piosenkarka
- Andrzej Wybrański, polski polityk
- 5 grudnia
- Eva Joly, francuska sędzia
- Claes Källén, szwedzki curler
- Andrew Yeom Soo-jung, koreański duchowny katolicki
- 6 grudnia – Wiesław Kądziela, polski duchowny katolicki
- 7 grudnia – Nick Katz, amerykański matematyk
- 8 grudnia
- Jim Morrison, amerykański wokalista, założyciel The Doors (zm. 1971)
- Bodo Tümmler, niemiecki lekkoatleta
- Mary Woronov, amerykańska aktorka
- 11 grudnia
- Alain de Benoist, francuski intelektualista, pisarz, politolog i dziennikarz
- Martin Currie, kanadyjski duchowny katolicki
- John Kerry, amerykański polityk
- Jadwiga Strzelecka, polska piosenkarka
- 12 grudnia
- Agnieszka Pattek-Janczyk, polska chemiczka
- Renate Schmidt, niemiecka działaczka polityczna
- 13 grudnia – Walerian Sanetra, polski prawnik
- 15 grudnia
- Bernard Dornowski, polski muzyk, gitarzysta i wokalista
- Jerzy Dziewulski, polski polityk, milicjant i antyterrorysta
- Edmundo Abastoflor Montero, boliwijski duchowny katolicki
- 17 grudnia – Ron Geesin, brytyjski pianista i kompozytor
- 18 grudnia – Keith Richards, współzałożyciel i gitarzysta zespołu The Rolling Stones
- 19 grudnia – Jerzy Zawisza, polski polityk
- 20 grudnia – Jerzy Tarsiński, polski muzyk
- 22 grudnia
- Chris Bunch, amerykański pisarz science fiction (zm. 2005)
- Paul Wolfowitz, amerykański polityk
- 23 grudnia
- Dan Gawrecki, czeski historyk
- Butler Lampson, amerykański informatyk
- Harry Shearer, amerykański pisarz, muzyk, prezenter radiowy, komik i aktor
- Sylwia Sommerlath, królowa szwedzka, żona Karola XVI Gustawa Bernadotte
- 24 grudnia
- Tarja Halonen, fińska polityk
- Christian Raymond, francuski kolarz
- 25 grudnia – Hanna Schygulla, niemiecka aktorka
- 27 grudnia – Peter Sinfield, brytyjski producent muzyczny i poeta
- 28 grudnia – Juan Luis Cipriani Thorne, peruwiański kardynał
- 30 grudnia – Linda Thom, kanadyjski strzelec sportowy
- 31 grudnia
- Wolfgang Gerhardt, niemiecki polityk
- Horst Heese, niemiecki piłkarz
- sir Ben Kingsley, brytyjski aktor
- Jacek Hołówka, polski filozof i etyk
Zmarli[edytuj | edytuj kod]
- 1 stycznia
- Alojzy Grozde, słoweński męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1923)
- Marian Konopiński, polski duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1907)
- 7 stycznia – Nikola Tesla, amerykański inżynier elektryk pochodzenia chorwackiego (ur. 1856)
- 15 stycznia – Eric Knight (ur. 1897), brytyjski pisarz, autor powieści o psie Lassie
- 16 stycznia – Wincenty Rapacki, polski aktor, śpiewak (ur. 1865)
- 21 stycznia – Robert Henry English, amerykański kontradmirał (ur. 1888)
- 26 stycznia – Michał Kozal, biskup pomocniczy włocławski, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1893)
- 30 stycznia – Zygmunt Pisarski, polski duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (ur. 1902)
- 3 lutego – Alojs Andricki, serbołużycki duchowny rzymskokatolicki, beatyfikowany jako męczennik w 2011 (ur. 1914)
- 14 lutego
- Alice Henry, australijska dziennikarka, aktywistka, sufrażystka i rzecznik praw kobiet (ur. 1857)
- David Hilbert, niemiecki matematyk, formalista, pomysłodawca 23 problemów, własnej aksjomatyki geometrii Euklidesowej oraz przestrzeni Hilberta w analizie funkcjonalnej (ur. 1862)
- 16 lutego – Yngve Holm, szwedzki żeglarz, medalista olimpijski (ur. 1895)
- 17 lutego – Antoni Leszczewicz, polski marianin, męczennik, błogosławiony (ur. 1890)
- 18 lutego – Jerzy Kaszyra, polski marianin, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1904)
- 27 lutego – María Caridad Brader, szwajcarska zakonnica, założycielka Franciszkanek Sióstr Maryi Niepokalanej, błogosławiona katolicka (ur. 1860)
- marzec – Meier Eidelheit, polski matematyk, przedstawiciel lwowskiej szkoły matematycznej (ur. 1910)
- 28 marca – Siergiej Rachmaninow, rosyjski kompozytor, pianista i dyrygent (ur. 1873)
- 30 marca
- Jan Bytnar, pseudonim „Rudy”, podporucznik AK (ur. 1921)
- Maciej Aleksy Dawidowski, pseudonim „Alek”, podporucznik AK (ur. 1920)
- Maria Restytuta Kafka, czeska zakonnica, męczennica, błogosławiona katolicka (ur. 1894)
- kwiecień – Witold Rothenburg-Rościszewski, polski adwokat, działacz Obozu Narodowo-Radykalnego (ur. 1901)
- 5 kwietnia – Bronisław Onufry Kopczyński, polski muzyk, poeta i publicysta (ur. 1916)
- 18 kwietnia
- Roman Archutowski, polski duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (ur. 1882)
- Isoroku Yamamoto, admirał japoński (ur. 1884)
- 5 maja – Grzegorz Frąckowiak, polski werbista, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1911)
- 8 maja
- Mordechaj Anielewicz, w latach 1942-43 komendant Żydowskiej Organizacji Bojowej, zginął śmiercią samobójczą (ur. 1919)
- Władysław Szlengel, polski poeta pochodzenia żydowskiego (ur. 1914)
- 26 maja – Edsel Ford, syn Henry’ego Forda, prezes Ford Motor Company (ur. 1893)
- 31 maja – Helmut Kapp w wyniku zamachu prowadzonego przez Jędrzejowski Obwód AK
- 4 czerwca – Franciszek Pianzola, włoski duchowny katolicki, błogosławiony (ur. 1881)
- 12 czerwca – Eigil Christiansen, norweski żeglarz, olimpijczyk (ur. 1894)
- 23 czerwca – Ryszard Danielczyk, polski duchowny luterański, redaktor i działacz narodowy na Górnym Śląsku (ur. 1904)
- 26 czerwca – Antoni Gąsiorowski, żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Akcji Bollwerk (ur. 1901)
- 29 czerwca – Maria Teresa Oliwia Hochberg von Pless (Księżna Daisy), angielska i niemiecka arystokratka (ur. 1873)
- lipiec – Stanisław Gustaw Jaster, uciekinier z obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau (ur. 1921)
- 2 lipca
- Jarl Andstén, fiński żeglarz, olimpijczyk (ur. 1884)
- Hendrik Fokker, holenderski żeglarz, olimpijczyk (ur. 1900)
- 4 lipca – Władysław Sikorski, polityk, premier rządu polskiego, zginął w katastrofie lotniczej w Gibraltarze (ur. 1881)
- 5 lipca – Kazimierz Junosza-Stępowski, polski aktor (ur. 1880)
- 6 lipca – Nazaria Ignacia March Mesa, założycielka Sióstr Misjonarek Krzyżowych Kościoła, święta katolicka (ur. 1889)
- 11 lipca – Karl Ljungberg, szwedzki żeglarz, olimpijczyk (ur. 1868)
- 13 lipca – Marianna Biernacka, polska męczennica, błogosławiona katolicka (ur. 1888)
- 15 lipca
- Antoni Beszta-Borowski, polski duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (ur. 1880)
- Izydor Zorzano, argentyński inżynier, członek Opus Dei, Sługa Boży (ur. 1902)
- 19 lipca
- Achilles Puchała, polski franciszkanin, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1911)
- Karol Herman Stępień, polski franciszkanin, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1910)
- 21 lipca – Charlie Paddock, amerykański lekkoatleta (ur. 1900)
- 27 lipca – Maria Klemensa Staszewska, polska urszulanka, męczennica, błogosławiona katolicka (ur. 1890)
- 31 lipca – Zdzisław Lubomirski, prezydent Warszawy, członek Rady Regencyjnej (ur. 1865)
- 1 sierpnia – Rozstrzelane przez Niemców męczennice z Nowogródka:
- Paulina Borowik, polska zakonnica, nazaretanka, błogosławiona (ur. 1905)
- Józefa Chrobot, polska zakonnica, nazaretanka, błogosławiona (ur. 1865)
- Helena Cierpka, polska zakonnica, nazaretanka, błogosławiona (ur. 1900)
- Eleonora Aniela Jóźwik, polska zakonnica, nazaretanka, błogosławiona (ur. 1895)
- Anna Kokołowicz, polska zakonnica, nazaretanka, błogosławiona (ur. 1892)
- Eugenia Mackiewicz, polska zakonnica, nazaretanka, błogosławiona (ur. 1903)
- Adela Mardosewicz, polska zakonnica, nazaretanka, błogosławiona (ur. 1888)
- Leokadia Matuszewska, polska zakonnica, nazaretanka, błogosławiona (ur. 1906)
- Weronika Narmontowicz, polska zakonnica, nazaretanka, błogosławiona (ur. 1916)
- Julia Rapiej, polska zakonnica, nazaretanka, błogosławiona (ur. 1900)
- Jadwiga Karolina Żak, polska zakonnica, nazaretanka, błogosławiona (ur. 1892)
- 9 sierpnia – Franciszek Jägerstätter, austriacki tercjarz franciszkański, męczennik, błogosławiony (ur. 1907)
- 13 sierpnia – Jakub Gapp, austriacki marianista, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1897)
- 14 sierpnia – August Olsson, szwedzki żeglarz, olimpijczyk (ur. 1878)
- 20 sierpnia – Tadeusz Zawadzki, ps. „Zośka”, harcmistrz, oficer Armii Krajowej (ur. 1921)
- 21 sierpnia – Henrik Pontoppidan, duński pisarz (ur. 1857)
- 28 sierpnia – Borys III, car Bułgarii (ur. 1894)
- 30 sierpnia – Eustachy van Lieshout, holenderski sercanin biały, misjonarz, błogosławiony katolicki (ur. 1890)
- wrzesień – Juliusz Paweł Schauder, polski matematyk, przedstawiciel lwowskiej szkoły matematycznej (ur. 1899)
- 6 września – Iwan Mitrynga, ukraiński działacz polityczny, publicysta (ur. 1909)
- 10 września – Jerzy Kamil Weintraub, polski poeta (ur. 1916)
- 4 października – Irena Iłłakowiczowa, polska podporucznik Narodowych Sił Zbrojnych, agentka wywiadu (ur. 1906)
- 7 października – Eugeniusz Bodo, polski aktor (ur. 1899)
- 9 października – Pieter Zeeman, fizyk holenderski, laureat nagrody Nobla (ur. 1865)
- 12 października
- Otto Aust, szwedzki żeglarz, medalista olimpijski (ur. 1892)
- Max Wertheimer, niemiecki psycholog (ur. 1880)
- 17 października – Jan Kotrč, czeski szachista, kompozytor szachowy i publicysta (ur. 1862)
- 21 października – Dudley Pound, brytyjski admirał, w latach 1939-1943 głównodowodzący brytyjskiej marynarki Royal Navy (ur. 1877)
- 31 października – Max Reinhardt, niemiecki reżyser teatralny (ur. 1873)
- 3 listopada – Kelman Szapiro, cadyk, rabin Piaseczna, ostatni rabin getta warszawskiego (ur. 1889)
- 5 listopada – Bernhard Lichtenberg, proboszcz katedry berlińskiej, błogosławiony, męczennik reżimu hitlerowskiego (ur. 1875)
- 10 listopada – męczennicy z Lubeki:
- Arminius Lange, niemiecki duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (ur. 1912)
- Edward Muller, niemiecki duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (ur. 1911)
- Jan Prassek, niemiecki duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (ur. 1911)
- Karol Fryderyk Stellbrink, niemiecki duchowny luterański (ur. 1894)
- 12 listopada – Andrzej Trzebiński, polski poeta (ur. 1922)
- 30 listopada – Aniela Zagórska, polska tłumaczka dzieł Josepha Conrada (ur. 1881)
- 3 grudnia – Stefan Bryła, polski inżynier, pionier spawalnictwa, polityk (ur. 1886)
- 9 grudnia – Georges Dufrénoy, francuski malarz (ur. 1870)
- 22 grudnia – Beatrix Potter, brytyjska ilustratorka, autorka książek dla dzieci (ur. 1866)
- 26 grudnia – Erich Bey, niemiecki kontradmirał (ur. 1898)
Zdarzenia astronomiczne[edytuj | edytuj kod]
Nagrody Nobla[edytuj | edytuj kod]
- z fizyki – Otto Stern
- z chemii – George de Hevesy
- z medycyny – Henrik Dam, Edward Doisy
- z literatury – nagrody nie przyznano
- nagroda pokojowa – nagrody nie przyznano
Święta ruchome[edytuj | edytuj kod]
- Tłusty czwartek: 4 marca
- Ostatki: 9 marca
- Popielec: 10 marca
- Niedziela Palmowa: 18 kwietnia
- Pamiątka śmierci Jezusa Chrystusa: 19 kwietnia
- Wielki Czwartek: 22 kwietnia
- Wielki Piątek: 23 kwietnia
- Wielka Sobota: 24 kwietnia
- Wielkanoc: 25 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 26 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 3 czerwca
- Zesłanie Ducha Świętego: 13 czerwca
- Boże Ciało: 24 czerwca
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wołyń – Kłodno. wolyn.ovh.org. [dostęp 2010-07-14].
