1 Pułk Strzelców Polskich im. Tadeusza Kościuszki
| ||
| Historia | ||
| Państwo |  Polska
| |
| Sformowanie | 1918 | |
| Rozformowanie | 1920 | |
| Nazwa wyróżniająca | „Polskich” | |
| Patron | Tadeusz Kościuszko | |
| Tradycje | ||
| Kontynuacja | 1 Syberyjski Pułk Piechoty 82 Syberyjski Pułk Piechoty | |
| Dowódcy | ||
| Pierwszy | kpt. Antoni Kalinowski | |
| Ostatni | płk Ludwik Bołdok | |
| Działania zbrojne | ||
| wojna domowa w Rosji | ||
| Organizacja | ||
| Dyslokacja | Ufa, Bugurusłan, Miniar, Nowonikołajewsk | |
| Rodzaj wojsk | Piechota | |
| Podległość | 5 Dywizja Strzelców Polskich | |
1 Pułk Strzelców Polskich im. Tadeusza Kościuszki (1 psp) – oddział piechoty Wojska Polskiego we Wschodniej Rosji, będącego częścią Armii Polskiej we Francji.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
1 lipca 1918 roku w Ufie został sformowany Pułk Strzelców Polskich im. Tadeusza Kościuszki[1][2]. 17 sierpnia 1918 roku pułk otrzymał numer „1” i został podporządkowany dowódcy Wojska Polskiego we Wschodniej Rosji. 25 stycznia 1919 roku wszedł w skład 5 Dywizji Strzelców Polskich pod dowództwem pułkownika Kazimierza Rumszy[3].
Szlak bojowy jego żołnierzy w walkach z bolszewikami wiódł przez całą Syberię i zakończył się 21 lutego 1920 w Harbinie w Mandżurii. 15 kwietnia tego roku ocalała część żołnierzy Pułku wraz z większością oficerów i częścią rodzin wojskowych wyruszyła angielskim okrętem z portu Dairen do Polski, przybywając 1 lipca 1920 do Gdańska. Po włączeniu żołnierzy do Wojska Polskiego, już 10 lipca zostali skierowani na tereny plebiscytowe Warmii i Mazur. Część batalionu Pułku i część Legii Oficerskiej stała się ostatecznie kadrą 1 Syberyjskiego Pułku Piechoty, organizującego się przy 63 Pułku Piechoty w Toruniu[4].
Żołnierze pułku[edytuj | edytuj kod]
- Dowódcy pułku
- kpt. Antoni Kalinowski (od 1 VII 1918)
- mjr Jan Skorobohaty-Jakubowski (17 VIII - 23 X 1918)
- ppłk Kazimierz Rumsza (23 X 1918 - 25 I 1919)
- mjr Maksymilian Lipiński (25 I - 27 III 1919)
- płk Ludwik Bołdok (od 27 III 1919)
- Obsada personalna pułku w dniu 17 maja 1919 roku
- dowódca pułku – płk Ludwik Bołdok,
- dowódca 1 batalionu – kpt. Franciszek Dindorf-Ankowicz,
- dowódca 2 batalionu – kpt. Tadeusz Lipiński,
- dowódca 3 batalionu – kpt. Józef Werobej,
- dowódca batalionu km – kpt. Franciszek Januszyk[5].
- Oficerowie pułku
- por. Czechowski – dowódca kompanii zwiadowczej
- ppor. Józef Czyżewski – dowódca 5 kompanii
- por. Stanisław Sztarejko – dowódca 1 kompanii karabinów maszynowych
- kpt. Stanisław Undas – dowódca 4 kompanii
- Bronisław Mikołaj Szczyradłowski
- mjr Emil Werner – dowódca kompanii 1918/1919
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Bagiński 1921 ↓, s. 557.
- ↑ Tadeusz Radziwonowicz, Z problematyki ..., s. 80.
- ↑ Tadeusz Radziwonowicz, Z problematyki ..., s. 84, 91.
- ↑ Dindorf-Ankowicz 1929 ↓, s. 32-34.
- ↑ Bagiński 1921 ↓, s. 558.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Henryk Bagiński: Wojsko Polskie na Wschodzie 1914-1920. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa. Zakłady Graficzno-Wydawnicze „Książka”, 1921.
- Franciszek Dindorf-Ankowicz: Zarys historii wojennej 82-go Syberyjskiego Pułku Piechoty. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Polskie formacje wojskowe w Rosji 1914-1920 w świetle dokumentów CAW. archiwumcaw.wp.mil.pl. [dostęp 2014-12-26]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- Tadeusz Radziwonowicz, Z problematyki tworzenia polskiego wojska na Syberii (1918-1919), Wojskowy Przegląd Historyczny Nr 3/4 (133/134), Warszawa 1990.
| ||||||||||||||||
