23 Kołobrzeski Pułk Artylerii Lekkiej

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
23 Pułk Artylerii Lekkiej
Ilustracja
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1944

Rozformowanie

1957

Nazwa wyróżniająca

Kołobrzeski

Tradycje
Kontynuacja

23 Kołobrzeski Dywizjon Artylerii Armat
23 Śląska Brygada Artylerii

Organizacja
Numer

JW 1063[1]

Dyslokacja

Bielsko-Biała[2]

Rodzaj wojsk

Artyleria

Podległość

6 Pomorska Dywizja Piechoty[2]

23 Kołobrzeski Pułk Artylerii Lekkiej (23 pal) – oddział artylerii lekkiej ludowego Wojska Polskiego.

Pułk został sformowany 28 lipca 1944 roku, we wsi Sadki, w okolicach Żytomierza), na podstawie rozkazu nr 0130 dowódcy 1 Armii Wojska Polskiego z 5 lipca 1944 roku, w składzie 6 Pomorskiej Dywizji Piechoty. 17 października 1944 roku w Sadkach żołnierze pułku złożyli przysięgę[3].

Działania bojowe[edytuj | edytuj kod]

Podczas operacji warszawskiej wspierał działania 14 i 16 pułku piechoty, Od 19 stycznia do 11 lutego 1945 brał udział w walkach o przełamanie pasa przesłaniania Wału Pomorskiego, m.in. w natarciu na Nadarzycki Rejon Umocniony. Następnie walczył pod Wielobokami, Rudkami, Iłowcem i na zachód od Nadarzyc. W marcu uczestniczył w natarciu pod Wierzchowem wspierając walkę 14 pułku piechoty.

W Kołobrzegu wspierał piechotę na terenie stacji kolejowej i w porcie. W kwietniu zabezpieczał 1 DP na podejściach w czasie forsowania Odry, a pod koniec miesiąca uczestniczył w ciężkich walkach w rejonie Ktinigsforst i Friesack. Szlak bojowy zakończył nad Łabą 3 maja 1945.

Pułk walczył w składzie 6 DP
Forsowanie Odry (16.04.1945)
Forsowanie Odry (17-18.04.1945)
Forsowanie Odry (18-20.04.1945)
Walki o Wał Pomorski (5 - 20.02.1945)
Operacja berlińska (16-25.04.1945)
Niemieckie wysiłki przyjścia z odsieczą Berlinowi

Okres powojenny[edytuj | edytuj kod]

Koszary w Bielsku-Białej – miejsce stacjonowania pułku

Po zakończeniu działań wojennych pułk stacjonował w garnizonie Biała[4]

29 września 1945 roku pułk otrzymał nazwę wyróżniającą "Kołobrzeski"[5].

Na początku 1948 roku wprowadzono w pułku w miejsce baterii armat 76 mm baterię haubic 122 mm. 13 czerwca 1948 roku oddział otrzymał sztandar ufundowany przez społeczeństwo miasta i powiatu Bielsko-Biała oraz Biała Krakowska. W kwietniu 1952 roku jednostka podporządkowana została dowódcy 29 Dywizji Piechoty. W listopadzie 1955 roku, po rozformowaniu 29 DP, pułk ponownie podporządkowano dowódcy 6 DP.

W kwietniu 1957 pułk przeformowany został w 23 Kołobrzeski Dywizjon Artylerii Armat i podporządkowany bezpośrednio dowódcy Warszawskiego Okręgu Wojskowego[6] . 30 marca i 1 kwietnia 1985 roku dywizjon przetransportowany został do garnizonu Zgorzelec. 2 kwietnia tego roku podporządkowany został dowódcy Śląskiego Okręgu Wojskowego, a następnie włączony w skład nowo powstałej 23 Brygady Artylerii Armat.

Żołnierze pułku[edytuj | edytuj kod]

Dowódcy

  • mjr Anatol Lisiewicz (15 IX 1944 – 24 IV 1945[7][8])
  • mjr Piotr Bykow (16 III – 31 III 1945)[9]
  • płk Jan Nowakowski (1 IV 1945 – 31 V 1946)[9]
  • ppłk Władysław Cywiński (1 VI – 15 XII 1946)[9]
  • ppłk Paweł Bole (16 XII 1946)[9]
  • mjr Józef Petruk (I 1951 – XII 1952)

Zastępcy dowódcy ds. polityczno-wychowawczych[9]

  • por. Władysław Hołowiński (7 XI 1944 – 28 II 1945)
  • mjr Bolesław Wolniak (31 III – XI 1945)
  • por. Włodzimierz Laszuk
  • kpt. Władysław Koblański

Szefowie sztabu[9]

  • mjr Grzegorz Pokotiłło (11 VII 1944 – 3 II 1945)
  • kpt. Leonid Leszczyński (4 II – 26 II 1945)
  • mjr Dogobert Łańcut (27 II – 30 VII 1945)
  • mjr Aleksiej Łobanow (1 VIII – 30 X 1945)
  • ppłk Józef Kozieł (2 XI 1945 – 7 V 1946)
  • mjr Wiktor Pawłow (8 V – 15 IX 1946)
  • mjr Jerzy Ponomarew (16 IX – 20 XII 1946)
  • mjr Jan Maziarz (21 XII 1946)

Oficerowie:

Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari[10]

kpt. Władysław Hołowiński


Skład etatowy[edytuj | edytuj kod]

Dowództwo i sztab

  • 3 x dywizjon artylerii
    • 2 x bateria artylerii armat
    • 1 x bateria artylerii haubic
  • bateria parkowa

Stan etatowy liczył 1093 żołnierzy, w tym: oficerów – 150, podoficerów – 299, kanonierów – 644.

Na uzbrojeniu i wyposażeniu jednostki znajdowały się:

76 mm armata dywizyjna wz. 1942
122 mm haubica wz. 1938 (M-30)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Oleśnicy
  2. a b Kajetanowicz 2005 ↓, s. 428.
  3. Ways 1967 ↓, s. 112.
  4. Kajetanowicz 2005 ↓, s. 429.
  5. Rozkaz Nr 225 ND WP z dnia 29 września 1945 r.
  6. Rozkaz organizacyjny MON nr 0025/Org. z 2 kwietnia 1957 roku
  7. Według Władysława Ways, pułkiem do 21 IV 1945 dowodził mjr Piotr Bykow.
  8. Adolf Stachula w swojej książce podaje, że Anatol Lisiewicz był dowódcą w okresie VII 1944 – 15 III 1945
  9. a b c d e f Stachula 1981 ↓, s. 300.
  10. Godyk i Zaremba 1975 ↓, s. 323.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Józef Godyk, Henryk Zaremba: Dywizjony w marszu bojowym. (Z dziejów 23 Kołobrzeskiego Pułku Artylerii Lekkiej). Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
  • Henryk Karski, Piotr Pertek, Mirosław Sołtyszewski, Leszek Szostek, 23 Śląska Brygada Artylerii. Tradycje i współczesność, Oddział Oświatowo-Wychowawczy Śląskiego Okręgu Wojskowego, Wrocław 1995.
  • Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
  • Adolf Stachula: Szósta pomorska: z dziejów Szóstej Pomorskiej Dywizji Piechoty 1944-1948. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny im. Wandy Wasilewskiej, 1981. ISBN 83-11-06602-7.
  • Władysław Ways: Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek artylerii. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Cz. II. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.