25 złotych polskich (1822–1825)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
25 złotych polskich (1822–1825)
Ilustracja
Dane podstawowe
Emitent

Królestwo Kongresowe

Nominał

25 złotych

Rocznik

1822, 1823, 1824, 1825

Emisja
Mennica

Warszawa

Nakład

3 370 sztuk

Data emisji

1822

Data wycofania

1 maja 1847

Opis fizyczny
Masa

4,9051 g

Średnica

19 mm

Materiał

złoto Au916

Rant

ząbkowany

Stempel

zwykły

Uwagi

moneta obiegowa moneta z otokiem

25 złotych polskich (1822–1825) – moneta dwudziestopięciozłotowa Królestwa Kongresowego okresu autonomii, zwana również pojedynczym złotym królewskim[1], wprowadzona jako następczyni dwudziestopięciozłotówki bitej w latach 1817–1819, po dołożeniu otoku na awersie i rewersie i wprowadzeniu pionowo ząbkowanego rantu. Była bita w złocie, w latach 1822–1825 według systemu monetarnego opartego na grzywnie kolońskiej[2]. Wycofano ją z obiegu 1 maja 1847 r.[3]

Awers[edytuj | edytuj kod]

Na tej stronie umieszczono prawe popiersie cara Aleksandra I, dookoła otokowo napis:

ALEXANDER I CESARZ SA.W.ROS.KRÓL POLSKI *

Dookoła znajduje się wypukły otok[4].

Rewers[edytuj | edytuj kod]

Na tej stronie umieszczono średni herb Królestwa Kongresowego, tzn. orła rosyjsko-polskiego – dwugłowy orzeł z trzema koronami, dużą pośrodku i dwiema małymi na głowach orła, w prawej łapie trzyma miecz i berło, w lewej jabłko królewskie, na piersi, na tle gronostajowego płaszcza, tarcza herbowa z polskim orłem[5]. Po obu stronach ogona orła, znajduje się znak intendenta mennicy w Warszawie – I.B. (Jakuba Benika), otokowo napis:

25.ZŁOT• POLSK•. 52 Z GR•CZ•KOL•

na samym dole rok bicia 1822, 1823, 1824 lub 1825[4]. Dookoła znajduje się wypukły otok[4].

Opis[edytuj | edytuj kod]

Monetę bito w mennicy w Warszawie, w złocie próby 916, na krążku o średnicy 18,5 mm, masie 4,9051 grama, z rantem ząbkowanym, z otokiem. Według sprawozdań mennicy w latach 1822–1827 w obieg wypuszczono 3 370 sztuk dwudziestopięciozłotówek[6].

Stopień rzadkości poszczególnych roczników przedstawiono w tabeli:

Rocznik Stopień rzadkości Szacowana liczba egzemplarzy Zdjęcie
25 złotych polskich 1822 R4[7] 121–600
25 złotych polskich 1823 R5[8] 26–120
25 złotych polskich 1824 R4[9] 121–600
25 złotych polskich 1825 R5[10] 26–120

Moneta bita w latach panowania Aleksandra I, więc w numizmatyce rosyjskiej zaliczana jest do kategorii monet tego cara[11].

W niektórych opracowaniach wymieniana jest moneta 25 złotych polskich z otokiem z 1818 r[12]. Jednocześnie w tych samych źródłach wyrażane są wątpliwości co do odpowiedniej kategoryzacji wszystkich monet (3-, 5 groszy polskich oraz 1-, 2-, 25 złotych polskich) z otokiem i z umieszczoną datą roczną 1818[13].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Władysław Terlecki, Mennica Warszawska 1765-1965, Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1970, s. 272.
  2. Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 5-8.
  3. Elżbieta Korczyńska, Borys Paszkiewicz, Mennictwo XIX i XX w., Kraków: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Oddział w Krakowie, 1989, s. 365.
  4. a b c Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 88-99.
  5. Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 6,13.
  6. Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 43.
  7. Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-05].
  8. Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-05].
  9. Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-05].
  10. Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-05].
  11. Vladimir Bitkin, Composite Catalog of Russian Coins, Kiev 2003, s. 788.
  12. Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 17, 47.
  13. Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 18.