2 Armia (III Rzesza)
| |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1938 |
| Rozformowanie |
1945 (kapitulacja) |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
marsz. Maximilian von Weichs |
| Ostatni |
gen. Dietrich von Saucken |
| Działania zbrojne | |
| II wojna światowa agresja na Francję 1940 agresja na Bałkany 1941 atak na Związek Radziecki 1941 operacja Bagration 1944 | |
| Organizacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych |
wojska lądowe |
| Podległość | |
2 Armia (niem. 2. Armee) – jedna z niemieckich armii, czasie II wojny światowej uczestniczyła w agresji na Francję i Bałkany oraz w ataku na Związek Radziecki.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Utworzona w 1938 roku[1], w okresie przygotowań III Rzeszy do wojny[2] – w planie agresji na Czechosłowację przeznaczona do ofensywy ze Śląska na południe celem odcięcia Czech od Słowacji[3], a w 1 połowie 1939 r. do osłony granic niemieckich przed atakiem wojsk polskich[4]. W lipcu 1938 r. 2 Armia została skoncentrowana na Śląsku w składzie 1 Grupy, pod dowództwem gen. płk. Gerda von Runstedta, a szefem jego sztabu został gen. mjr. Hans von Salmuth. Dowództwo 2 Armii umieszczono w Koźlu[5]. W lutym 1939 r. 2 Armia została przeznaczona do zabezpieczenia wschodnich granic III Rzeszy na wypadek podjęcia działań ofensywnych przez wojsko polskie, dowództwo umieszczono w Munchebergu, jej dowódcą w dniu mobilizacji miał został dowódca 1 Grupy[6]. W planie agresji na Polskę na bazie dowództwa 2 Armii stworzono dowództwo Grupy Armii Północ[7]
Z początkiem agresji na Polskę przekształcona na krótko w Grupę Armii Północ. W 1940 roku 2 Armia uczestniczyła w agresji na Francję, a w 1941 roku na Bałkany[8]. Po zakończeniu działań bojowych na Bałkanach, 22 czerwca 1941 roku wzięła udział w ataku na Związek Radziecki. Na terytorium ZSRR walczyła przeciw Armii Czerwonej do 1944 roku, głównie w składzie Grupy Armii Środek.
Następnie walczyła w Prusach Wschodnich posiadając na wyposażeniu m.in. 170 czołgów i 175 dział pancernych[9]. Po natarciu Armii Radzieckiej wykonanym 24 lutego 1945 roku została zepchnięta w rejon Zatoki Gdańskiej. W tym czasie skład 2 Armii uległ znacznym zmianom ponieważ w walkach zostały rozbite lub zniszczone liczne jednostki wchodzące w jej skład. 1 Armia Wojska Polskiego rozbiła w lutym 15 Dywizję Grenadierów SS (dywizję odtworzono w marcu)[9]. W kwietniu 1945 roku po uzupełnieniu resztkami wojsk XX KA, XXVIII KA i XXXXI KPanc przemianowana na Armię Prusy Wschodnie[10]. W tym samym czasie jednostki wchodzące w jej skład zostały odcięte, i ściśnięte w rejonie Helu, Kępy Oksywskiej, Żuław i Mierzej Wiślanej, nie odgrywając do końca wojny istotnej roli[11]. W maju 1945 roku żołnierze armii oddali się do niewoli Armii Czerwonej. Kapitulacja miała miejsce na półwyspie Helskim[8].
Dowództwo armii
[edytuj | edytuj kod]Dowódcy:
- feldmarszałek Maximilian von Weichs (do 15 listopada 1941)
- gen. płk Rudolf Schmidt (15.11.1941 - 25.12.1941)
- feldmarszałek Maximilian von Weichs (25.12.1941 - 15.07.1942)
- gen. płk Hans von Salmuth (od 15 lipca 1942 do 4 lutego 1943)
- gen. płk Walter Weiss (od 4 lutego 1943 do 12 marca 1945)
- gen. wojsk pancernych Dietrich von Saucken (od 12 marca do kwietnia 1945)[1]
Szefowie sztabu:
- gen. mjr. Hans von Salmuth
- gen. Wolf-Dietrich von Xylander[12]
Struktura organizacyjna
[edytuj | edytuj kod]Jednostki armijne: 308 Wyższe Dowództwo Artylerii, 580 Dowództwo Obszaru Tyłowego, 501 Armijne Dowództwo Zaopatrzenia, 563 pułk łączności, 2 pułk szkolny (od marca 1945), 2 batalion szturmowy (od czerwca 1943) i 2 pułk szturmowy (od października 1944)
Skład we wrześniu 1938 roku[5]:
- 6 dywizja piechoty
- 8 dywizja piechoty
- 12 dywizja piechoty
- 22 dywizja piechoty
- 23 dywizja piechoty
- 28 dywizja piechoty
- 30 dywizja piechoty - doraźne zmotoryzowana przez 605 pułk transportowy
- 32 dywizja piechoty
- 3 dywizja pancerna
- 78 dywizja Landwehry oraz 15 pułk pancerny, 44 i 64 pułk artylerii ciężkiej i jednostki armijne
Skład w lutym 1939 roku[6]:
- sześć odcinków granicznych: Niemodlin, Wrocław, Przemków, Friedrichswille, Kalisz Pomorski, Białogard
- 207 dywizja piechoty
- 208 dywizja piechoty
- 213 dywizja piechoty
- 218 dywizja piechoty
- 221 dywizja piechoty
- 239 dywizja piechoty
- jednostki armijne
- siedemdziesiąt siedem batalionów budowlanych
Skład 25 października 1939 roku[13]:
Skład w maju 1940 roku:
- XVII Korpus Armijny
- XXXVIII Korpus Armijny
- XXXIX Korpus Armijny
- XXXXV Wyższe Dowództwo do Zadań Specjalnych
Skład w styczniu 1943 roku:
Skład 1944 roku (w trakcie operacji Bagration)[14]:
Skład we wrześniu 1944 roku:
- Korpus Kawalerii
- XXIII Korpus Armijny
- XX Korpus Armijny oraz 3 Dywizja Pancerna i 102 Brygada Pancerna
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Leksykon Wehrmachtu ↓.
- ↑ Zgórniak 1993 ↓, s. 109.
- ↑ Zgórniak 1993 ↓, s. 122.
- ↑ Zgórniak 1993 ↓, s. 292.
- ↑ a b Zgórniak 1993 ↓, s. 111.
- ↑ a b Zgórniak 1993 ↓, s. 292-293.
- ↑ Zgórniak 1993 ↓, s. 377.
- ↑ a b Mitcham 2010 ↓, s. 203.
- ↑ a b Sawicki 1987 ↓, s. 252.
- ↑ Sawicki 1987 ↓, s. 244.
- ↑ Sawicki 1987 ↓, s. 253.
- ↑ Podsiadło 2014 ↓, s. 348.
- ↑ Biegański 1970 ↓, s. 96-97.
- ↑ Zaloga 2011 ↓, s. 42.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Witold Biegański: Finał dziwnej wojny. Studium o kampanii francuskiej 1940. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970.
- Samuel Mitcham: Niemieckie siły zbrojne 1939-1945. Wojska pancerne. Warszawa: 2010. ISBN 978-8311-11725-9.
- Rafał Podsiadło: Niemieckie fortyfikacje Stellung a2 i ich przełamanie w styczniu 1945 r. Na linii Raby, Szreniawy i Pilicy. Warszawa: 2014. ISBN 978-83-7339-136-9.
- Tadeusz Sawicki: Niemieckie wojska lądowe na froncie wschodnim. Warszawa: 1987. ISBN 83-01-06556-7.
- Steven Zaloga: Operacja Bagration 1944. Klęska Grupy Armii Środek. Poznań: 2011. ISBN 978-83-261-1001-6.
- Marian Zgórniak: Europa w przededniu wojny - Sytuacja Militarna w latach 1938-1939. Kraków: 1993. ISBN 83-900882-5-5.
- 1 Armia w leksykonie Wehrmachtu. Internetowy leksykon Wehrmachtu. [dostęp 2023-06-07]. (niem.).
| Armie | |
|---|---|
| Armie górskie | |
| Armie spadochronowe | |
| Armie pancerne |
.svg){kind=small}