2 złote 1927

2 złote 1927
	Dane podstawowe
Emitent	Mennica Państwowa
Nominał	2 złote
Rocznik	1927
	Emisja
Mennica	Mennica Państwowa
Nakład	bez napisu PRÓBA, srebro 100 szt. – stempel zwykły; 100 szt. – stempel lustrzany; z napisem PRÓBA 100 szt. – srebro stempel zwykły; 10 szt. – brąz;
Projektant	awers – Stanisław Lewandowski; rewers – Tadeusz Breyer
	Opis fizyczny
Masa	10 g (srebro)
Średnica	27 mm
Materiał	srebro, brąz
Rant	ząbkowany
Stempel	zwykły, lustrzany
Uwagi	moneta próbna kolekcjonerska; istnieją odbitki w: srebrze z napisem PRÓBA stempel lustrzany; miedzi bez napisu PRÓBA; miedzi z wklęsłym napisem PRÓBA;

2 złote 1927 – próbna moneta okresu złotowego II Rzeczypospolitej, przygotowana jako propozycja wzoru monety dwuzłotowej po zmianie systemu monetarnego z 5 listopada 1927 r^[1]^[2]^[3].

Istnieją monety z napisem „PRÓBA”, jak i bez napisu^[3].

Rys historyczny[edytuj | edytuj kod]

Po załamaniu waluty polskiej w 1926 r., w oparciu o zaciągniętą pożyczkę zagraniczną, 13 października 1927 r. wydano rozporządzenie Prezydenta RP o stabilizacji złotego, a 5 listopada 1927 r., również rozporządzeniem prezydenta, zmieniono ustrój pieniężny kraju, wprowadzając między innymi^[4]:

monetę srebrną (Ag500) o nominale 2 złote, średnicy 27 mm, masie 10 gramów – zastępującą będącą w obiegu dwuzłotówkę o tych samych parametrach, z tym że wybitą w stopie próby 750,
monetę srebrną (Ag750) o nominale 5 złotych, średnicy 33 mm i masie 18 gramów – zastępującą w rzeczywistości nigdy niewprowadzoną do obiegu pięciozłotówkę o średnicy 37 mm, masie 25 gramów, w srebrze stopu 900.

Obniżenie zawartości czystego srebra w nowej dwuzłotówce poprzez zmniejszenie o ⅓ próby stopu (z 750 na 500), przy niezmienionych pozostałych parametrach, zainicjowało opracowanie przez Mennicę Państwową nowego wzoru tego nominału^[3].

W drugim dziesięcioleciu XXI w. spośród wszystkich monet próbnych II Rzeczypospolitej^[5] znana jest jedna dwuzłotówka 1927, z^[3]:

z rewersem będącej od 1924 r. w obiegu dwuzłotówki autorstwa Tadeusza Breyera oraz
zmienionym lekko wzorze awersu (rysunkiem orła), tzn. tym, który wykorzystano w 1925 r. do bicia niewprowadzonej ostatecznie 5-złotówki „Konstytucja”.

Ze względu na kłopoty mennicy z produkcją krążków o tak niskiej zawartości srebra, rozporządzenie Prezydenta RP z 5 listopada 1927 r. w zakresie monet 2-złotowych nigdy nie zostało zrealizowane. Dopiero trzecia duża zmiana systemu monetarnego – z 27 sierpnia 1932 – redukująca po raz kolejny zawartość czystego srebra przypadającego na 1 złoty i jednocześnie ponownie wprowadzająca obowiązek bicia dwuzłotówek ze stopu srebra próby 750, doprowadziła do wpuszczenia do obiegu nowych monet o nominale 2 złotych, ale już całkowicie nowego wzoru^[6].

Awers[edytuj | edytuj kod]

Na tej stronie pośrodku umieszczono godło – orła w koronie, dookoła w otoku napis: „RZECZPOSPOLITA POLSKA”, pod orłem rok: „1927”, a za nim herb Kościesza – znak mennicy w Warszawie^[7]^[3].

Autorem rysunku awersu był Stanisław Lewandowski^[8].

Rewers[edytuj | edytuj kod]

Na tej stronie umieszczono zwrócone w lewo popiersie kobiety z warkoczem w chustce na głowie, przed nią 4 kłosy, nad nią napis: „2 ZŁOTE”^[7]^[3].

Rysunek rewersu jest identyczny z tym dla monety obiegowej z 1924 r. autorstwa Tadeusza Breyera^[9].

Opis[edytuj | edytuj kod]

Monetę wybito z rantem ząbkowanym, na krążkach o średnicy 27 mm, w dwóch wersjach^[3]:

bez napisu „PRÓBA”,
z napisem „PRÓBA”.

Monety bez napisu „PRÓBA” zostały wybito w srebrze^[10]:

stemplem zwykłym – nakład 100 sztuk,
stemplem lustrzanym – nakład 100 sztuk.

Monetę z wypukłym napisem „PRÓBA” wybito w^[11]:

srebrze – stempel zwykły, nakład 100 sztuk,
brązie – stempel zwykły, nakład 10 sztuk.

Odmiany[edytuj | edytuj kod]

Znane są również bicia monety^[3]:

bez napisu „PRÓBA” w miedzi (nakład nieznany, nienotowana),
z wypukłym napisem „PRÓBA”, stemplem lustrzanym w srebrze (nakład nieznany),
z wklęsłym napisem „PRÓBA”, w miedzi (masa 9,65–9,69 grama, notowana w obrocie aukcyjnym, czasami opisywana jako tombakowa).

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ WładysławW. Terlecki WładysławW., Mennica Warszawska 1765–1965, Polskie Towarzystwo Archeologiczne, Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 1970, s. 179–180 .
↑ JerzyJ. Chałupski JerzyJ., Specjalizowany katalog monet polskich XX i XXI w. część druga II Rzeczpospolita Generalne Gubernatorstwo 1918-1945, wyd. pierwsze, Sosnowiec 2008, s. 172, 191, ISBN 83-912223-4-9 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 147–151, ISBN 978-83-87355-65-4 .
↑ WładysławW. Terlecki WładysławW., Mennica Warszawska 1765–1965, Polskie Towarzystwo Archeologiczne, Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 1970, s. 179 .
↑ JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 16–60, 64–278, ISBN 978-83-87355-65-4 .
↑ WładysławW. Terlecki WładysławW., Mennica Warszawska 1765–1965, Polskie Towarzystwo Archeologiczne, Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 1970, s. 184–185 .
↑ ^a ^b CzesławC. Kamiński CzesławC., Ilustrowany katalog monet polskich 1916–1975, wyd. IV poprawione i uzupełnione, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1976, s. 72–73 .
↑ JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 148, ISBN 978-83-87355-65-4 .
↑ JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 31, 148, ISBN 978-83-87355-65-4 .
↑ JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 148–149, ISBN 978-83-87355-65-4 .
↑ JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 149–150, ISBN 978-83-87355-65-4 .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

J. Parchimowicz Monety Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939, Nefryt, Szczecin, wydanie I, ISBN 978-83-87355-65-4.

[1] WładysławW. Terlecki WładysławW., Mennica Warszawska 1765–1965, Polskie Towarzystwo Archeologiczne, Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 1970, s. 179–180 .

[2] JerzyJ. Chałupski JerzyJ., Specjalizowany katalog monet polskich XX i XXI w. część druga II Rzeczpospolita Generalne Gubernatorstwo 1918-1945, wyd. pierwsze, Sosnowiec 2008, s. 172, 191, ISBN 83-912223-4-9 .

[:0-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 147–151, ISBN 978-83-87355-65-4 .

[4] WładysławW. Terlecki WładysławW., Mennica Warszawska 1765–1965, Polskie Towarzystwo Archeologiczne, Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 1970, s. 179 .

[5] JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 16–60, 64–278, ISBN 978-83-87355-65-4 .

[6] WładysławW. Terlecki WładysławW., Mennica Warszawska 1765–1965, Polskie Towarzystwo Archeologiczne, Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 1970, s. 184–185 .

[:1-7] CzesławC. Kamiński CzesławC., Ilustrowany katalog monet polskich 1916–1975, wyd. IV poprawione i uzupełnione, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1976, s. 72–73 .

[8] JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 148, ISBN 978-83-87355-65-4 .

[9] JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 31, 148, ISBN 978-83-87355-65-4 .

[10] JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 148–149, ISBN 978-83-87355-65-4 .

[11] JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 149–150, ISBN 978-83-87355-65-4 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]