35 Eskadra Liniowa

35 Eskadra Liniowa
35 Eskadra Lotnicza
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1925
Rozformowanie	1939
	Tradycje
Rodowód	1 eskadra wywiadowcza
	Dowódcy
Pierwszy	kpt. pil. Tadeusz Antonowicz
Ostatni	kpt. obs. Antoni Koźmiński
	Organizacja
Dyslokacja	Garnizon Poznań
Rodzaj sił zbrojnych	Wojsko
Rodzaj wojsk	Lotnictwo
Podległość	II/3 dywizjon lotniczy; II/3 dywizjon liniowy

35 eskadra liniowa – pododdział lotnictwa Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]

Na podstawie rozkazu Ministra Spraw Wojskowych L.dz. 2300/Tjn. Org. z dnia 28 lutego 1925 roku 1 eskadra wywiadowcza przemianowana została na 35 eskadrę lotniczą, a trzy lata później na 35 eskadrę liniową. Wyposażenie stanowiły nieliczne samoloty Bristol^[1].

Jesienią 1925 do eskadry zaczęły napływać samoloty Potez XV, które zakupiono we Francji. Z końcem roku posiadała już etatową liczbę samolotów w ilości 6 sztuk. W 1926 zaczęto regularne szkolenie załóg. W drugiej połowie 1927 sukcesywnie wymieniano samoloty na Potez XXVII^[1].

W 1928 nastąpiły poważne zmiany organizacyjne, które obejmowały m.in. eskadry lotnicze, które zostały przemianowane na liniowe zwiększając liczbę samolotów do 10 w eskadrze^[2].

Wiosną 1929 roku jednostka przezbrojona została w samoloty Potez XXV. W 1937 roku eskadra otrzymała samoloty PZL-23A „Karaś”, które wkrótce wymienione zostały na samoloty wersji „B”. W maju 1939 roku eskadra została rozwiązana. Jej personel zasilił pozostałe eskadry 3 pułku lotniczego, a samoloty przekazane zostały do innych jednostek.

Dowódcy eskadry[edytuj | edytuj kod]

Dowódcy eskadry^[3]
Stopień	Imię i nazwisko	Okres pełnienia służby
kpt. pil.	Tadeusz Antonowicz	od VI 1924
por. obs.	Jan Szunejko	od I 1926
kpt. pil.	Władysław Iwanowski	p.o. 1927
por. obs.	Jan Szunejko	† 22 V 1928
kpt. pil.	Tadeusz Sypniewski	od V 1928
kpt. pil.	Bernard Adamecki	od III 1933
kpt. pil.	Alfons Szymyślik	od I 1930
kpt. pil.	Franciszek Kaszny	od XI 1934
kpt. pil.	Zbigniew Gołoński	od VII 1937
kpt. obs.	Antoni Koźmiński	od VII 1938
kpt. pil.	Zdzisław Królikowski	od 30 XI 1938
kpt. obs.	Antoni Koźmiński	IV – V 1939

Obsada personalna w marcu 1939^[4]^[b]
Stanowisko	Stopień imię i nazwisko	Przydział we IX 1939
dowódca	kpt. Zdzisław Królikowski
zastępca dowódcy	kpt. Stanisław Zbigniew Zaleski
oficer taktyczny	por. Edward Maliszewski
oficer techniczny	ppor. Stanisław Lipa
starszy obserwator	por. Jerzy Józef Bońkowski
pilot.	por. Walenty Kuczerowski
pilot	ppor. Józef Waroński
obserwator	por. Janusz Augustyn Henryk Kurek
obserwator	por. Zbigniew Kazimierz Grochowski-Grekowicz

Wypadki lotnicze[edytuj | edytuj kod]

26 kwietnia 1926 na skutek awarii silnika podczas oblotu samolotu zginął por. pil. Stefan Ostrowski^[1].
22 maja 1928 na samolocie Potez XXVII podczas zawodów międzyeskadrowych w Toruniu zginął por. obs. Jan Szunejko oraz sierż. pil. Zygmunt Kliks^[2].
We wrześniu podczas kręcenia zdjęć do filmu „Gwiaździsta Eskadra” uszkodzony został samolot Potez XV, którym leciał ppor. obs. Feliks Lipiński i wpadając w korkociąg spadł na ziemię. Atakujący myśliwiec uszkodził samolot podwoziem. Wraz z obserwatorem zginął pilot z 34 eskadry por. Jan Bilski^[2].
20 czerwca 1931 w wypadku lotniczym zginął kpr. pil. Czesław Napierała, natomiast lżejsze obrażenia odniósł obserwator^[6].
24 maja 1938 ćwicząc na samolocie PZL.23B Karaś nocne loty podczas trudnych warunków atmosferycznych zginęli kpr. pil. Edward Borowczak, por. obs. Stanisław Święch oraz kpr. strz. Kazimierz Kaźmierczak^[7].
W tym samym czasie w miejscowości Olędry Lutońskie koło Kłodawy rozbił się samolot z załogą sierż. pil. Leon Karpiński, por. obs. Jan Kozinski i st. szer. strz. sam. Zygmunt Michalak^[7].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Ustawa z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku obrony (Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220). W skład Sił Zbrojnych II RP wchodziły wojska lądowe nazywane ówcześnie wojskiem i Marynarka Wojenna. Wojsko składało się z jednostek organizacyjnych wojska stałego i jednostek organizacyjnych Obrony Narodowej, a także jednostek organizacyjnych Korpusu Ochrony Pogranicza.
↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939^[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c Pawlak 1989 ↓, s. 250.
↑ ^a ^b ^c Pawlak 1989 ↓, s. 251.
↑ Pawlak 1989 ↓, s. 209-210.
↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 780.
↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
↑ Pawlak 1989 ↓, s. 252.
↑ ^a ^b Pawlak 1989 ↓, s. 253.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Izydor Koliński: Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego (lotnictwo). Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek lotniczych. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Cz. 9. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4.
Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w wojnie obronnej 1939. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1982. ISBN 83-206-0281-5.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.

[1] Ustawa z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku obrony (Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220). W skład Sił Zbrojnych II RP wchodziły wojska lądowe nazywane ówcześnie wojskiem i Marynarka Wojenna. Wojsko składało się z jednostek organizacyjnych wojska stałego i jednostek organizacyjnych Obrony Narodowej, a także jednostek organizacyjnych Korpusu Ochrony Pogranicza.

[7] Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939^[5].

[CITEREFPawlak1989250-2] Pawlak 1989 ↓, s. 250.

[CITEREFPawlak1989251-3] Pawlak 1989 ↓, s. 251.

[CITEREFPawlak1989209-210-4] Pawlak 1989 ↓, s. 209-210.

[CITEREFRocznik_oficerski1939780-5] Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 780.

[CITEREFRocznik_oficerski1939VI-6] Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.

[CITEREFPawlak1989252-8] Pawlak 1989 ↓, s. 252.

[CITEREFPawlak1989253-9] Pawlak 1989 ↓, s. 253.

[:1-10] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct ^cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]

[b]

[6]

[7]

[5]

[A]

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Blériot-SPAD S.51^[A] Blériot-SPAD S.61^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.I^[A] Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43