36 Ophiuchi

36 Ophiuchi C
	Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór	Wężownik
Rektascensja	17h 16m 13,363s
Deklinacja	−26° 32′ 46,13″
Paralaksa (π)	0,168070 ± 0,000076″
Odległość	19,4063 ± 0,0088 ly; 5,9499 ± 0,0027 pc
Wielkość obserwowana	6,34m
Ruch własny (RA)	−466,78 ± 0,64 mas/rok
Ruch własny (DEC)	−1142,06 ± 0,45 mas/rok
Prędkość radialna	−0,2 ± 0,9 km/s
	Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy	pomarańczowy karzeł
Typ widmowy	K5 V
Masa	0,71 M☉
Promień	0,72 R☉
Metaliczność [Fe/H]	−0,15
Jasność	0,087 L☉
Temperatura	4500 K
	Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół	pary AB
Półoś wielka	4400 au
Okres orbitalny	~180 000 lat
Alternatywne oznaczenia
	2MASS: J17161340-2632444
	Cordoba Durchmusterung: CD−26°12036
	Boss General Catalogue: GC 23298
	Katalog Gliesego: GJ 664
	Katalog Henry’ego Drapera: HD 156026
	Katalog Hipparcosa: HIP 84478
	SAO Star Catalog: SAO 185199
	V2215 Ophiuchi, CPD−26°5863

36 Ophiuchi B
	Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór	Wężownik
Rektascensja	17h 15m 20,985s
Deklinacja	−26° 36′ 10,16″
Paralaksa (π)	0,16778 ± 0,00022″
Odległość	19,440 ± 0,026 ly; 5,9603 ± 0,0079 pc
Wielkość obserwowana	5,03m
Ruch własny (RA)	−466,78 ± 0,64 mas/rok
Ruch własny (DEC)	−1142,06 ± 0,45 mas/rok
Prędkość radialna	−0,2 ± 0,9 km/s
	Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy	pomarańczowy karzeł
Typ widmowy	K1 V
Masa	0,85 M☉
Promień	0,81 R☉
Jasność	0,27 L☉
Temperatura	5100 K
	Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół	składnika A
Półoś wielka	82,3 au
Okres orbitalny	471 lat
Mimośród	0,92
Alternatywne oznaczenia
	Boss General Catalogue: GC 23274
	Katalog Henry’ego Drapera: HD 155885
	Katalog jasnych gwiazd: HR 6401
	SAO Star Catalog: SAO 185199

36 Ophiuchi A
	A Oph
	; Gwiazda jest widoczna w południowej części gwiazdozbioru, na południe od Theta Ophiuchi
	Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór	Wężownik
Rektascensja	17h 15m 20,784s
Deklinacja	−26° 36′ 06,12″
Paralaksa (π)	0,16782 ± 0,00016″
Odległość	19,435 ± 0,018 ly; 5,9587 ± 0,0055 pc
Wielkość obserwowana	5,08m
Ruch własny (RA)	−498,67 ± 0,27 mas/rok
Ruch własny (DEC)	−1148,96 ± 0,18 mas/rok
Prędkość radialna	−0,6 ± 0,9 km/s
	Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy	pomarańczowy karzeł
Typ widmowy	K2 V
Masa	0,85 M☉
Promień	0,81 R☉
Jasność	0,28 L☉
Temperatura	5135 K
	Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół	Centrum Galaktyki
Półoś wielka	6317 pc
Mimośród	0,1845
Alternatywne oznaczenia
	2MASS: AB: J17152095-2636064
	Cordoba Durchmusterung: CD AB: CD−26°12026
	Boss General Catalogue: GC 23273
	Katalog Gliesego: GJ AB: GJ 663
	Katalog Henry’ego Drapera: HD 155886
	Katalog Hipparcosa: HIP AB: HIP 84405
	Katalog jasnych gwiazd: HR 6402
	SAO Star Catalog: SAO 185198
	Guniibuu; AB: CPD−26°5858

36 Ophiuchi (36 Oph, Guniibuu) – gwiazda w gwiazdozbiorze Wężownika, znajdująca się w odległości 19,4 roku świetlnego od Słońca.

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Gwiazda ma nazwę własną Guniibuu, wywodzącą się z tradycji aborygeńskiej. Dla ludów Kamilaroi i Euahlayi z Nowej Południowej Walii reprezentuje ona mitycznego ptaszka o czerwonej piersi^[8].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Jest to gwiazda potrójna, którą tworzą trzy pomarańczowe karły, gwiazdy ciągu głównego należące do typu widmowego K. Wszystkie składniki świecą słabiej i mają niższe temperatury niż Słońce. Dwie jaśniejsze gwiazdy 36 Oph A i B są bardzo podobne, oddalony od nich składnik C jest nieco chłodniejszy i słabszy^[3].

36 Ophiuchi AB[edytuj | edytuj kod]

Dwa jaśniejsze składniki na niebie dzieli 5,4 sekundy kątowej (pomiar z 2016 r.)^[9]. Okrążają one wspólny środek masy po bardzo ekscentrycznych orbitach z okresem orbitalnym 471 lat; ostatni raz były najbardziej oddalone w 1913 roku, a największe zbliżenie nastąpi w 2148 roku. W przestrzeni gwiazdy oddalają się na 157 au i zbliżają aż na 7 au^[3].

Gwiazdy 36 Ophiuchi A i B mają temperaturę około 5100 K i jasność około 1/3 jasności Słońca^[3]. Ich masy są równe około 85% masy Słońca, mają promień równy około 81% promienia Słońca. Gwiazda 36 Ophiuchi C ma temperaturę ocenianą na 4500 K, jasność równą 14% słonecznej, promień 0,72 R_☉ i masę 0,71 M_☉^[3]^[1].

Obserwowane zmiany prędkości radialnej gwiazdy B są uznawane za efekt aktywności chromosferycznej gwiazd, a nie dowód istnienia planet w układzie. Parametry orbity wyznaczone na podstawie dopasowania do danych sugerowały istnienie masywnej (8 M_J) planety obiegającej gwiazdę B, jednak orbita takiego ciała byłaby niestabilna. Nowsze dane obserwacyjne przeczą obecności planet o masie większej niż 4 masy Jowisza w odległości mniejszej niż 5,2 au (półoś wielka Jowisza)^[1].

36 Ophiuchi C[edytuj | edytuj kod]

W odległości 731,6″ (ponad 12 minut kątowych) od 36 Oph A (pomiar z 2000 r.) znajduje się trzeci składnik układu, 36 Oph C^[9]. Od centralnej pary dzieli go w przestrzeni co najmniej 4400 au, a okres obiegu to co najmniej 180 tysięcy lat^[3]. Jest to gwiazda zmienna typu RS Canum Venaticorum, oznaczona także V2215 Ophiuchi^[6].

Towarzysze optyczni[edytuj | edytuj kod]

Pobliska (276,9″ od 36 Oph A w 2000 roku) gwiazda oznaczona jako składnik D o wielkości 7,8^m^[9], ma inny ruch własny i nie jest związana grawitacyjnie z układem^[10]^[3]. Słabsza (12,3^m) gwiazda oznaczona jako składnik E, odległa o 38,2″ od 36 Oph A (w 2000 roku)^[9], może być związana z układem 36 Ophiuchi; wówczas byłaby czerwonym karłem typu M, obiegającym centralną parę w odległości co najmniej 230 au, w czasie co najmniej 2500 lat^[3].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ 36 Ophiuchi 3?. SolStation. [dostęp 2018-09-25]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h 36 Oph A w bazie SIMBAD (ang.)
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r Jim Kaler: 36 Ophiuchi. STARS, 2016-07-01. [dostęp 2018-09-25]. (ang.).
↑ ^a ^b Anderson E., Francis C.: HIP 84405. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-09-25]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h 36 Oph B w bazie SIMBAD (ang.)
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ V2215 Oph w bazie SIMBAD (ang.)
↑ Anderson E., Francis C.: HIP 84478. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-09-25]. (ang.).
↑ FAQ. [w:] IAU Working Group on Star Names (WGSN) [on-line]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2018-08-10. [dostęp 2018-09-25].
↑ ^a ^b ^c ^d Mason et al.: WDS J17153-2636AB. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
↑ HD 155849 w bazie SIMBAD (ang.)

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

36 Oph AB w bazie SIMBAD (ang.)

[solstation-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ 36 Ophiuchi 3?. SolStation. [dostęp 2018-09-25]. (ang.).

[simbadA-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h 36 Oph A w bazie SIMBAD (ang.)

[kaler-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r Jim Kaler: 36 Ophiuchi. STARS, 2016-07-01. [dostęp 2018-09-25]. (ang.).

[xhip-4] Anderson E., Francis C.: HIP 84405. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-09-25]. (ang.).

[simbadB-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h 36 Oph B w bazie SIMBAD (ang.)

[simbadC-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ V2215 Oph w bazie SIMBAD (ang.)

[xhipC-7] Anderson E., Francis C.: HIP 84478. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-09-25]. (ang.).

[iau-8] FAQ. [w:] IAU Working Group on Star Names (WGSN) [on-line]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2018-08-10. [dostęp 2018-09-25].

[WDS-9] Mason et al.: WDS J17153-2636AB. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.

[simbadD-10] HD 155849 w bazie SIMBAD (ang.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]