3 Pułk Moździerzy

3 Pułk Moździerzy (3 pm) – oddział artylerii ludowego Wojska Polskiego.

Pułk został sformowany w rejonie Jezior na podstawie rozkazu Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego nr 50 z 10 października 1944. Przysięgę żołnierze pułku złożyli 3 grudnia 1944 w Jeziorach^[1]. Za udział w wojnie odznaczony Orderem Aleksandra Newskiego^[2].

Obsada personalna[edytuj | edytuj kod]

Obsada okresu wojny^[3]:

ppor Czesław Trąbka

por. Stefan Atlas

żołnierzy – 631 (oficerów – 74, podoficerów – 179, kanonierów – 378)

sprzęt:

Pułk wchodził w skład 2 Armii Wojska Polskiego. W czasie operacji łużyckiej pod miejscowością Mittel Horka ogniem moździerzy odpierał kontratak niemieckich grenadierów^[4]. Podczas ataku na Diehsę wspierał ogniem 36 pp^[5]. W czasie walk pod Budziszynem zajmował obronę w ugrupowaniu z 8 Dywizji Piechoty, obok 25 batalionu saperów i 98 pułku artylerii rakietowej na lewym skrzydle armii^[6]. 21 kwietnia pułk wspierał tzw. „zgrupowanie drezdeńskie”^[7], a 30 kwietnia wspólnie z innymi jednostkami armii organizował obronę od Zeschy, Holschdubrau, Luppadubrau do Droben^[8].

Kazimierz Kaczmarek: Druga Armia Wojska Polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
Kazimierz Kaczmarek: Polacy na polach Łużyc. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1980. ISBN 83-11-06464-4..
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960. Skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
Władysław Ways: Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek artylerii. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Cz. II. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.

Dywizje artylerii	2 DA 5 DA 1 DA Plot 3 DA Plot 4 DA Plot
Brygady artylerii	1 SBM 6 BAL 4 BAPpanc 9 BAPpanc 11 BAPpanc 14 BAPpanc 2 BAH 3 BAH 7 BAH 1 BAA 5 BAC 8 BAC 10 BAC
Pułki moździerzy (pm)	1 2 3 5 6 (Szkolny) 8 10 11
Pułki artylerii lekkiej (pal)	1 2 3 5 6 22 23 33 34 35 36 37 38 39 40 43 45 48
Pułki artylerii przeciwpancernej (pappanc)	4 19 20 29 30 31 53 56 58 63 72 78
Pułki artylerii haubic (pah)	7 8 9 10 11 12 44 47 50
Pułki artylerii przeciwlotniczej (paplot)	15 16 17 18 26 32 61 66 69 75 77 79 81 83
Wyposażenie	120 mm moździerz ZiS 3 ZiS 2 M 30 MŁ 20 61 K KS 12

Rodowód	Związek Patriotów Polskich PSZ w ZSRR (1943–1944) Armia Ludowa
Instytucje centralne	Naczelne Dowództwo (1944) Sztab Główny ND Główny Sztab Formowania Szefostwo Mobilizacji i Uzupełnień Główny Zarząd Polityczno-Wychowawczy Główne Kwatermistrzostwo
Formacje	1 AWP 2 AWP piechota na froncie wsch. broń pancerna na froncie wsch. artyleria na froncie wsch. Wojska Ochrony Pogranicza Wojskowa Służba Wewnętrzna
Struktura organizacyjna	OdB 1 Korpusu PSZ w ZSRR OdB WP w 1949 OdB WP w okresie stalinizmu OdB WP na przełomie lat 50/60 XX w. WP w latach 80.
Działania wojsk	bitwa pod Lenino przyczółki pod Dęblinem i Puławami przyczółek warecko-magnuszewski przyczółki warszawskie Praga Warszawa przełamanie Wału Pomorskiego operacja pomorska bitwa o Kołobrzeg forsowanie Nysy operacja łużycka forsowanie Odry operacja berlińska GO Rzeszów akcja „Wisła” GO Wisła Poznański Czerwiec Operacja „Dunaj” Grudzień 1970 wzgórza Golan stan wojenny w Polsce
Stalinizm w wojsku	Główny Zarząd Informacji obława augustowska walka z partyzantką niepodległościową i antykomunistyczną proces Tatar-Utnik-Nowicki proces generałów Uroczysko Baran Wojskowy Korpus Górniczy Kwatera na Łączce
Szkolnictwo wojskowe	ASG WAP WAT WAM WSOWOP WSOWZ SOR TOSWLot COS WSW