46 Batalion Saperów (1939)

46 Batalion Saperów
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1939
Rozformowanie	1939
	Dowódcy
Pierwszy	kpt. sap. Tadeusz Struś
	Działania zbrojne
	kampania wrześniowa
	Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	wojsko
Rodzaj wojsk	saperzy
Podległość	36 Dywizja Piechoty

46 Batalion Saperów (46 bsap) – pododdział saperów Wojska Polskiego II RP z okresu kampanii wrześniowej.

Batalion nie występował w pokojowej organizacji wojska. Został sformowany w 1939 przez 4 pułk saperów z Przemyśla.

Formowanie i działania[edytuj | edytuj kod]

Batalion został sformowany w dniach 31 sierpnia - 5 września 1939 roku, w I rzucie mobilizacji powszechnej przez 4 pułk saperów z Przemyśla dla 36 Dywizji Piechoty^[1].

Władysław Steblik opierając się na pracy „Polskie Siły Zbrojne (...)" ^[a] podał, że 46 bsap pod dowództwem kpt. Eugeniusza Krzemińskiego ^[b] w dniu 9 września 1939 roku przybył z Rudnika nad Sanem do rejonu Sieniawy, lecz nie podlegał żadnemu dowództwu taktycznemu i nie miał łączności z innymi oddziałami^[2]. Z kolei Ryszard Dalecki utrzymuje, że pododdziałem, który przybył z Rudnika do rejonu Sieniawy był 2 bsap majora Franciszka Kostki, a dowództwo obrony linii Sanu na odcinku od Sieniawy do Radymna sprawował gen. bryg. Wacław Wieczorkiewicz^[3].

17 września 1939 roku 2. kompania por. Hajduka przybyła do Lwowa i została podporządkowana Dowództwu Grupy Obrony Lwowa. Kompania liczyła wówczas 2 podchorążych rezerwy, 121 podoficerów i szeregowych, 6 koni wierzchowych, 7 koni taborowych, 3 wozy taborowe i jedną biedkę amunicyjną. Kompania (bez jednego plutonu) została przydzielona do zachodniego sektora obrony, natomiast jeden pluton przydzielony do sektora południowego^[4].

Struktura i obsada etatowa[edytuj | edytuj kod]

Obsada personalna we wrześniu 1939^[5]:

Dowództwo batalionu:

dowódca – kpt. sap. Tadeusz Struś

zastępca dowódcy – por. Stanisław Bagieński

1 kompania saperów – por. Michał Horodyński
2 kompania saperów – por. sap. inż. Stefan Hajduk †1940 Charków^[6]
kolumna saperska – ppor. sap. rez. Mieczysław Bolesław Woliński †1940 Charków^[7]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ "Polskie Siły Zbrojne w drugiej wojnie światowej", tom I "Kampania wrześniowa 1939", część 3, s. 449.
↑ Eugeniusz Krzemiński, kapitan, ur. 30.12.1899 w Żdżarach, zamordowany w 1940 r. w Charkowie.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Cutter 2003 ↓, s. 161.
↑ Władysław Steblik, Armia "Kraków" 1939 s. 299, 350.
↑ Ryszard Dalecki, Armia "Karpaty" w wojnie obronnej 1939 r., s. 124-125.
↑ Dokumenty 1997 ↓, s. 135, 151.
↑ Cutter 2003 ↓, s. 327.
↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 158.
↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 606.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
Zdzisław Józef Cutter: Polskie wojska saperskie w 1939 r. : organizacja, wyposażenie, mobilizacja i działania wojenne. Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 2003. ISBN 83-7098-834-2.
Zdzisław Józef Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
Dokumenty obrony Lwowa 1939. Artur Leinwand (oprac.). Warszawa: Instytut Lwowski, 1997. ISBN 83-910659-0-1.
Piotr Zarzycki, Plan mobilizacyjny "W", Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny, Oficyna Wydawnicza "Ajaks" i Zarząd XII Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Pruszków 1995, ISBN 83-85621-87-3
Władysław Steblik, Armia "Kraków" 1939, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1989, wyd. II, ISBN 83-11-07434-8
Ryszard Dalecki, Armia "Karpaty" w wojnie obronnej 1939 r., Krajowa Agencja Wydawnicza, Rzeszów 1989, wyd. II, ISBN 83-03-02830-8

[2] "Polskie Siły Zbrojne w drugiej wojnie światowej", tom I "Kampania wrześniowa 1939", część 3, s. 449.

[3] Eugeniusz Krzemiński, kapitan, ur. 30.12.1899 w Żdżarach, zamordowany w 1940 r. w Charkowie.

[CITEREFCutter2003161-1] Cutter 2003 ↓, s. 161.

[4] Władysław Steblik, Armia "Kraków" 1939 s. 299, 350.

[5] Ryszard Dalecki, Armia "Karpaty" w wojnie obronnej 1939 r., s. 124-125.

[CITEREFDokumenty1997135,_151-6] Dokumenty 1997 ↓, s. 135, 151.

[CITEREFCutter2003327-7] Cutter 2003 ↓, s. 327.

[CITEREFKsięga_Cmentarna_Charkowa2003158-8] Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 158.

[CITEREFKsięga_Cmentarna_Charkowa2003606-9] Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 606.

[1]

[a]

[b]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Instytucje centralne	Departament Inżynierii Departament Zaopatrzenia Inżynierii Szefostwo Saperów M.S.Wojsk. Dowództwo Saperów M.S.Wojsk. Inspektorat Saperów SG WP Naczelne Dowództwo Saperów
Szkolnictwo	Obóz Szkolny Saperów Główna Szkoła Artylerii i Inżynierii Oficerska Szkoła Inżynierii Centrum Wyszkolenia Saperów Szkoła Podchorążych Inżynierii Szkoła Podchorążych Saperów Wyższa Szkoła Inżynierii
Grupy saperów	1 2 3
Brygady saperów	1 2 3 4
Pułki saperów	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Bataliony saperów (1921-1929)	I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI XXII XXIII XXIV XXV XXVI XXVII XXVIII XXIX XXX
Bataliony saperów (1929-1939)	1 bsap Leg 2 bsap 3 bsap 4 bsap 5 bsap 6 bsap 7 bsap 8 bsap 9 bsap bchem belektr bmost bsiln baon szk. sap.
Bataliony saperów (1939)	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 38 43 46 47 48 49 50 53 55 56 60 61 65 71 81 90 bsap WBPanc-Mot 101 102
Kompanie saperów KOP (1931-1939)	„Czortków” „Grodno” „Hoszcza” „Stolin” „Stołpce” „Wilejka”
Szwadrony pionierów (1939)	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Ośrodki Zapasowe Saperów (1939)	OZSap. typ spec. nr 1 OZSap. nr 2 OZSap. nr 3 OZSap. nr 4 OZSap. MK nr 1 OZSap. MK nr 2

Rodowód	Polska Siła Zbrojna Armia Polska we Francji Armia Wielkopolska Legiony Polskie Samoobrona Litwy i Białorusi Wojsko Litwy Środkowej Wojsko Polskie na Wschodzie
Naczelne władze wojskowe	Naczelnik Państwa (1918-1922) Prezydent RP (1922-1939) Naczelne Dowództwo WP Ministerstwo Spraw Wojskowych Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych Sztab Generalny (Główny) Kwatera Główna Naczelnego Wodza
Rodzaje sił zbrojnych	Wojsko Marynarka Wojenna
Formacje	Wojska Wartownicze i Etapowe (1919-1921) Korpus Ochrony Pogranicza (1924-1939) Obrona Narodowa (1937-1939)
Bronie	Piechota Kawaleria Artyleria Bronie pancerne (1937-1939) Lotnictwo Saperzy Wojska Kolejowe (do 1928) Wojska Samochodowe (do 1937) Tabory Żandarmeria
Służby	duszpasterska geograficzna intendentury inżynieryjno-saperska kolejowa remontu sprawiedliwości zdrowia weterynarii uzbrojenia lotnictwa żeglugi śródlądowej łączności etapowa jeniecka poborowa
WP w 1939	OdeB pokojowe Plan mob. "W" Mobilizacja OdeB wojenne Kampania wrześniowa Plan Zachód Plan Wschód
Inne	Bunt Żeligowskiego Centrum Wyszkolenia Sanitarnego Centrum Wyszkolenia Saperów Centrum Wyszkolenia Łączności Centrum Wyszkolenia Żandarmerii Centrum Wyższych Studiów Wojskowych Fundusz Obrony Narodowej Główny Urząd Zaopatrywania Armii Instytut Wojskowo-Techniczny Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Oficerska Szkoła Topografów Placówki dyplomatyczne Wojska Polskiego II RP Rada Wojenna Rada Wojskowa Wojna polsko-bolszewicka Wojskowa Komisja Ustawodawcza Wyższa Szkoła Wojenna