48 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
48 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych
Ilustracja
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1919

Rozformowanie

1939

Nazwa wyróżniająca

Strzelców Kresowych

Tradycje
Święto

11 września

Nadanie sztandaru

29 września 1924

Rodowód

6 Pułku Strzelców Polskich
6 Pułk Strzelców Pieszych

Dowódcy
Pierwszy

ppłk Etienne Blondel

Ostatni

płk Walenty Nowak

Działania zbrojne
wojna polsko-bolszewicka
bitwa o przedmoście warsz. (13–16 VIII 1920)
bitwa pod Małorytą (10-11 IX 1920)
kampania wrześniowa
bitwa pod Jaworowem (15–16 IX 1939)
Organizacja
Dyslokacja

Stanisławów

Rodzaj wojsk

piechota

Podległość

11 Karpacka Dywizja Piechoty

Multimedia w Wikimedia Commons

48 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych (48 pp) – oddział piechoty Armii Polskiej we Francji i Wojska Polskiego II RP.

Formowanie i walki[edytuj | edytuj kod]

5 marca 1919 w gminie Martigny-les-Bains we Francji, na bazie 279 pułku piechoty 2 Dywizji Marokańskiej, sformowany został 6 pułk strzelców polskich. Jednostka podporządkowana została dowódcy 2 Dywizji Strzelców Polskich, która z kolei wchodziła w skład I Korpusu Armii Polskiej. W końcu kwietnia tego roku oddział został przetransportowany koleją do Polski. Z chwilą powrotu do kraju jednostka został przemianowana na 6 pułk strzelców pieszych. 1 września 1919, w wyniku zjednoczenia Armii Polskiej we Francji z Wojskiem Polskim, oddział przemianowany został na 48 pułk Strzelców Kresowych, a 2 Dywizja na 11 Dywizję Piechoty.

W grudniu 1919 batalion zapasowy pułku stacjonował w Stanisławowie[1].

 Osobny artykuł: Organizacja pułku piechoty Wojska Polskiego II RP.

Mapy walk pułku[edytuj | edytuj kod]

Kawalerowie Virtuti Militari[edytuj | edytuj kod]

Order Virtuti Militari
Order Virtuti Militari
 Osobny artykuł: Kawalerowie Virtuti Militari 1914–1921.
Żołnierze pułku odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari[2]
plut.Michał Białecki plut. Józef Cymmer sierż. Leonard Czapski
sierż. Wawrzyniec Dolata kpt. Stanisław Grodzicki kpr. Kazimierz Gross
st. szer. Antoni Grzelczyk szer. Jan Jakubowski kpr. Stanisław Kałkus
st. sierż. Stanisław Kapczyński szer. Roman Kostyszyn por. Władysław IV Kowalski
płk Kazimierz Orlik-Łukoski szer. Tomasz Michalak kpr. Jan Nowak
ppor. Jan Roskosz kpr. Tomasz Rupa por. Henryk Sobolewski[a]
plut. Jan Tomczak ppor. Józef Żak

Pułk w okresie pokoju[edytuj | edytuj kod]

W okresie międzywojennym 48 pułk piechoty stacjonował na terenie Okręgu Korpusu Nr VI[5] w garnizonie Stanisławów[6], jego batalion zapasowy w Łukowie. Wchodził w skład 11 Karpackiej Dywizji Piechoty[7].

 Osobny artykuł: Święta wojskowe w Polsce.

19 maja 1927 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski ustalił i zatwierdził dzień 11 września, jako datę święta pułkowego[8]. Pułk obchodził swoje święto w rocznicę bitwy pod Małorytą stoczonej w roku 1920[9].

Na podstawie rozkazu wykonawczego Ministerstwa Spraw Wojskowych do Departamentu Piechoty o wprowadzeniu organizacji piechoty na stopie pokojowej PS 10-50 z 1930 roku, w Wojsku Polskim wprowadzono trzy typy pułków piechoty. 48 pułk piechoty zaliczony został do typu III pułków piechoty o stanach zbliżonych do wojennych. Na czas wojny przewidywany był do działań osłonowych. Corocznie otrzymywał około 1010 rekrutów. Jego obsadę stanowiło 68 oficerów i 2200 podoficerów i żołnierzy[10].

24 lipca 1930 roku w Dniestrze koło Beremian, w powiecie buczackim, utonął st. sierż. Julian Oczko były żołnierz 6 pp Leg[b].

Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939[11][c]:
Stanowisko Stopień, imię i nazwisko
Dowództwo
dowódca pułku płk Walenty Nowak
I zastępca dowódcy vacat
adiutant por. Tadeusz Ludwik Swoboda
starszy lekarz mjr dr Tadeusz Stefan Daszkiewicz
młodszy lekarz por. lek. Ludwik Andrzej Firlej
II zastępca dowódcy (kwatermistrz) ppłk Franciszek Głowacki
oficer mobilizacyjny kpt. Franciszek Dutkiewicz
zastępca oficera mobilizacyjnego por. Teofil Stępień
oficer administracyjno-materiałowy kpt. adm. (piech.) Izydor Rozenman
oficer gospodarczy kpt. int. Kazimierz Uryga
oficer żywnościowy p.o. chor. Józef Kochański
oficer taborowy[d] por. tab. Franciszek Józef Bednarski
kapelmistrz ppor. rez. pdsc. Jan Franciszek Rybarczyk
dowódca plutonu łączności kpt. Stanisław Andrzejczyk
oficer plutonu por. Włodzimierz Jan Krasij
dowódca plutonu pionierów por. Władysław Bałaj
dowódca plutonu artylerii piechoty por. art. Antoni Makowski
dowódca plutonu ppanc. ppor. Bronisław Jerzy Cembala
dowódca oddziału zwiadu por. Czesław Hanus
I batalion
dowódca batalionu mjr Andrzej Kołodziejczyk
dowódca 1 kompanii kpt. Wilhelm Stanisław Zitta
dowódca plutonu ppor. Paweł Bartoszek
dowódca plutonu ppor. Wojciech Jan Strzępek
dowódca 2 kompanii kpt. Zygmunt Czechowski
dowódca plutonu ppor. Bronisław Nitka
dowódca plutonu chor. Józef Marciniak
dowódca 3 kompanii por. Zbigniew Tadeusz Jaworski
dowódca plutonu chor. Marian Jagielski
dowódca 1 kompanii km kpt. Jan Adam Niedzielski
dowódca plutonu por. Stanisław Edmund Będzikowski
dowódca plutonu ppor. Edmund Tadeusz Pankowski
II batalion
dowódca batalionu mjr Stanisław Józef Hołubowicz
dowódca 4 kompanii kpt. Ludwik Jan Talarczak
dowódca plutonu por. Bronisław Horodyski
dowódca 5 kompanii kpt. Ignacy Jan Lubczyński
dowódca plutonu por. Edmund Kowacz
dowódca plutonu ppor. Mieczysław Franciszek Wroński
dowódca 6 kompanii kpt. Władysław Banaszkiewicz
dowódca plutonu ppor. Antoni Bolesław Popiel
dowódca plutonu ppor. Stanisław Bronisław Żak
dowódca 2 kompanii km kpt. Marian Gramiak
dowódca plutonu por. Michał Kwieciński
III batalion
dowódca batalionu mjr dypl. Ludwik Sadowski
dowódca 7 kompanii kpt. Edward Sidorowicz
dowódca plutonu por. Tadeusz Julian Taradaj
dowódca 8 kompanii kpt. Karol Józef Skerl
dowódca plutonu por. Michał Franciszek Lenar
dowódca 9 kompanii kpt. Józef Adolf Josse
dowódca plutonu ppor. Jan Korneliusz Deptała
dowódca 3 kompanii km kpt. Mieczysław Bała
dowódca plutonu por. Józef Świecimski
na kursie por. Stanisław Pizarski
na kursie por. Marian Franciszek Mac
na kursie ppor. Stanisław Marian Lech
Dywizyjny Kurs Podchorążych Rezerwy 11 DP
dowódca mjr Edward I Szymański
dowódca plutonu por. Jan Biłowus
dowódca plutonu por. Tadeusz Paczkowski (49 pp)
dowódca plutonu por. Jan Kazimierz Siewierski
dowódca plutonu ppor. Zdzisław Henryk Cepak
48 obwód przysposobienia wojskowego „Stanisławów”
kmdt obwodowy PW mjr piech. Władysław Welz[e]
kmdt miejski PW Stanisławów ppor. kontr. piech. Bohdan Jarynowski
kmdt powiatowy PW Stanisławów kpt. piech. Edward Jerzy Grabałowski (*)
kmdt powiatowy PW Kałusz kpt. adm. (piech.) Leon I Wilczewski (*)
kmdt powiatowy PW Tłumacz kpt. piech. Jerzy Dunin-Bartodziejski

Pułk w kampanii wrześniowej[edytuj | edytuj kod]

Marsze i boje[edytuj | edytuj kod]

W kampanii wrześniowej 1939 walczył w składzie macierzystej 11 Karpackiej Dywizji Piechoty. Bronił pozycji na linii Wisłoki, Wisłoka oraz Sanu.

Struktura organizacyjna i obsada personalna we wrześniu 1939[14]
Stanowisko Stopień, imię i nazwisko
Dowództwo
dowódca płk piech. Walenty Nowak
I adiutant kpt. Karol Skerl
II adiutant N.N.
oficer informacyjny ppor. rez. Bruno Szmidt
oficer łączności kpt. Stanisław Andrzejczyk
kwatermistrz kpt. Izydor Rozenman
oficer płatnik NN
oficer żywnościowy NN
naczelny lekarz NN
kapelan NN
dowódca kompanii gospodarczej por. rez. Mieczysław Żelisko
I batalion
dowódca batalionu mjr Andrzej Kołodziejczyk
adiutant batalionu NN
dowódca 1 kompanii strzeleckiej kpt. Władysław Banaszkiewicz
dowódca 2 kompanii strzeleckiej por. Jan Biłowus
dowódca 3 kompanii strzeleckiej ppor. Mieczysław Wroński
dowódca 1 kompanii ckm kpt. Stanisław Zitta
II batalion
dowódca batalionu mjr Tadeusz Byszewski
adiutant batalionu NN
dowódca 4 kompanii strzeleckiej ppor. Marian Lech
dowódca 5 kompanii strzeleckiej por. Marian Mac
dowódca 6 kompanii strzeleckiej por. Michał Kwieciński
dowódca 2 kompanii ckm kpt. Mieczysław Bała
III batalion
dowódca batalionu ppłk Jerzy Głowacki
adiutant batalionu ppor. rez. Marian Wojciechowski
dowódca 7 kompanii strzeleckiej kpt. Józef Josse
dowódca 8 kompanii strzeleckiej por. Jan Krasij
dowódca 9 kompanii strzeleckiej por. rez. Stanisław Fortuna
dowódca 3 kompanii ckm kpt. Edward Sidorowicz
Pododdziały specjalne
dowódca kompanii przeciwpancernej kpt. Marian Gramiak
dowódca plutonu artylerii piechoty por. art. Franciszek Makowski
dowódca kompanii łączności NN
dowódca kompanii zwiadowców por. Tadeusz Jaworski
dowódca plutonu pionierów por. Stanisław Pizarski
dowódca plutonu przeciwgazowego por. Władysław Bałaj

Symbole pułkowe[edytuj | edytuj kod]

Sztandar[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Polskie sztandary wojskowe.

29 września 1924 roku Prezydent RP zatwierdził wzór lewej strony płachty chorągwi[15]. 29 września 1924 roku w Stanisławowie generał dywizji Władysław Sikorski wręczył dowódcy pułku chorągiew ufundowaną przez społeczeństwo Stanisławowa[16]. Od 28 stycznia 1938 roku chorągiew pułkowa zaczęła być oficjalnie nazywana sztandarem[17].

Odznaka pamiątkowa[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Odznaka pamiątkowa jednostki wojskowej.

Zatwierdzona Dz. Rozk. MSWojsk. nr 17, poz. 202 z 7 czerwca 1930 roku. Odznaka ma kształt siedmiobocznej tarczy obramowanej barwami żółtymi ze srebrnym wężykiem, osadzonej na pionowo ustawionym srebrnym mieczu. W centrum na czerwono emaliowanym rombie orzeł państwowy oraz data, numer i inicjały: od góry 5 III 1919 PP 48 SK. Oficerska - dwuczęściowa, wykonana w srebrze, emaliowana. Wymiary: 5lx28 mm. Wykonanie: Wiktor Gontarczyk - Warszawa[18].

Emblemat[edytuj | edytuj kod]

20 lutego 1937 roku Minister Spraw Wojskowych generał dywizji Tadeusz Kasprzycki nadał 11 Dywizji Piechoty nazwę „11 Karpacka Dywizja Piechoty” oraz ustalił dla żołnierzy tej dywizji emblemat przedstawiający dwa liście dębowe z gałązką limby, przytrzymane krzyżem huculskim. Minister zezwolił na noszenie emblematów od chwili ogłoszenia rozkazu, natomiast zobowiązał do ich noszenia od 1 stycznia 1938 roku. Emblematy był noszone na kołnierzach (łapkach) kurtek i płaszczy (peleryn). Dla oficerów i chorążych emblematy były wykonane z białego metalu oksydowanego na stare srebro, natomiast dla pozostałych podoficerów i szeregowców były wytłaczane z białego matowanego metalu (blachy). Minister zezwolił podoficerom zawodowym na noszenie przy ubiorze pozasłużbowym emblematów wykonanych, jak dla oficerów[19].

Specjalne części umundurowania[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Mundur Wojska Polskiego II RP.

12 kwietnia 1937 roku Minister Spraw Wojskowych generał dywizji Tadeusz Kasprzycki wprowadził „specjalne części umundurowania” dla żołnierzy 11 Karpackiej Dywizji Piechoty w postaci pióra do czapki – rogatywki garnizonowej i peleryny typu podhalańskiego[20].

Strzelcy kresowi[edytuj | edytuj kod]

Dowódcy pułku[21]
Zastępcy dowódcy pułku (od 1938 roku - I zastępca dowódcy)
  • ppłk piech. Julian Żaba (10 VII 1922[22] – 1924 → zastępca dowódcy 37 pp)
  • ppłk piech. Wiktor Łapicki (1924 – 30 IV 1927 → stan spoczynku[23])
  • ppłk piech. Zygmunt Cšadek (5 V 1927 – 23 XII 1929 → kierownik 6 Okr. Urz. WFiPW)
  • ppłk piech. Adam Marian Sikorski (23 XII 1929[24] – 23 III 1932 → komendant Komendy Miasta Poznań[25])
  • ppłk piech. Kazimierz Jacorzyński (15 VII 1932[26] - VIII 1933 → komendant PKU Wadowice)
  • ppłk piech. Stefan Cieślak (26 I 1934[27] - 4 VII 1935 → dowódca 65 pp[28])
  • ppłk dypl. Kazimierz Stawiarski (od 4 VII 1935[29])
  • ppłk dypl. piech. August Nowosielski (15 X 1936 - 1938 → kierownik Sekretariatu Komisji Regulaminowej)

Żołnierze 48 pułku piechoty – ofiary zbrodni katyńskiej[edytuj | edytuj kod]

 Osobne artykuły: zamordowani w Katyniu, w Charkowie, w Kalininie, zamordowani z Ukraińskiej Listy Katyńskiej (ULK) i z Białoruskiej Listy Katyńskiej (BLK).

Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej znajdują się między innymi w bazach udostępnionych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego[30] oraz Muzeum Katyńskie[31][f][g].

Nazwisko i imię stopień zawód miejsce pracy przed mobilizacją zamordowany
Bandurek Michał ppor. rez. nauczyciel Szkoła powszechna w Sieteszy Katyń
Barański Wacław kpt. rez. nauczyciel Katyń
Bezucha Zygmunt August ppor. rez. technik leśnictwa Straż Graniczna Katyń
Dębiec Michał por. rez. nauczyciel Szkoła w Tłumaczu Katyń
Graduszewski Eugeniusz ppor. rez. urzędnik pracował w Stanisławowie Katyń
Nahrebecki Karol Ludwik ppor. rez. nauczyciel szkoła w Stanisławowie Katyń
Wojciechowski Witold ppor. rez. Katyń
Woźniakiewicz Mieczysław ppor. rez. nauczyciel, mgr Szkoła Podolska Katyń
Albert Ignacy ppor. rez. nauczyciel, dr filozofii Charków
Fornal Władysław ppor. rez. komornik Sąd Grodzki w Złotym Potoku Charków
Kizimowicz Roman ppor. rez. prawnik Charków
Kołodziejczyk Andrzej[34] major żołnierz zawodowy dowódca I/48 pp Charków
Nowiński Stanisław ppor. rez. inżynier Charków
Strzelecki Jerzy ppor. rez. urzędnik Charków
Szajewski Piotr ppor. rez. Charków
Flendrich Bolesław sierżant ULK
Gramiak Marian kapitan żołnierz zawodowy dowódca kppanc. ULK
Loret Stanisław por. rez. nauczyciel szkoła w Łyścu ULK
Makarewicz Kazimierz kpr. rez. mistrz szewski ULK
Mehlem Oskar kpt. rez. urzędnik bank we Lwowie ULK
Szafrański Franciszek kpt. rez. inż. leśnik Szkółka leśna w Stanisławowie ULK
Wolański Filip ppor. rez. urzędnik pracował w Tłumaczu ULK
Smereka Stanisław kpt. rez. prawnik, sędzia Sąd Grodzki w Przemyślu ULK
Krupko Stanisław podoficer żołnierz zawodowy Kalinin

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Henryk Sobolewski urodził się 12 kwietnia 1898 roku. Był odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari i Złotym Krzyżem Zasługi. Mianowany majorem ze starszeństwem z 1 stycznia 1929 roku w korpusie oficerów piechoty. W marcu 1932 roku został przeniesiony z Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I do Wyższej Szkoły Wojennej na stanowisko kwatermistrza. Z dniem 31 lipca 1934 roku został przeniesiony w stan spoczynku[3][4]
  2. ↑ Julian Oczko urodził się 22 maja 1898 roku we Lwowie. W sierpniu 1915 roku został wcielony do 6 Pułku Piechoty, z którym odbył całą kampanię wołyńską. Odznaczony srebrnym i brązowym medalem waleczności. W 1917 roku, po kryzysie przysięgowym, został wcielony do c. i k. Armii, i skierowany na front serbski. W listopadzie 1918 roku wrócił do kraju i wstąpił do POW. W marcu 1919 roku zgłosił się do Batalionu Zapasowego 48 Pułku Piechoty. W czasie wojny z bolszewikami walczył w szeregach 48 pp, jako zastępca dowódcy plutonu. W 1921 roku pozostał w służbie zawodowej. W 1923 roku złożył maturę. W 1924 roku, po ukończeniu kursu doszkolenia w Zaleszczykach, został przydzielony w charakterze podoficera instrukcyjnego przysposobienia wojskowego w Buczaczu. Odznaczony KZ. 24 lipca 1930 roku utonął w Dniestrze koło Beremian, w powiecie buczackim. Pochowany na cmentarzu wojskowym w Stanisławowie. 9 listopada 1931 roku został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Niepodległości. Ś.p. st. sierż. Julian Oczko„Polska Zbrojna” nr 263 z 25 września 1930 roku, s. 5.
  3. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[12].
  4. ↑ Oficer taborowy był jednocześnie dowódcą kompanii gospodarczej.
  5. ↑ Gwiazdką oznaczono oficera, który pełnił jednocześnie więcej niż jedną funkcję[13].
  6. ↑ Jeśli nie zaznaczono inaczej, miejsce służby żołnierzy zawodowych przed mobilizacją podano za: Ryszard Rybka, Kamil Stepan; Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939[32].
  7. ↑ Jeśli nie zaznaczono inaczej, informacje o żołnierzach znajdujących się na Białoruskiej Liście Katyńskiej pochodzą z książki: Maciej Wyrwa; Nieodnalezione ofiary Katynia? : lista osób zaginionych na obszarze północno-wschodnich województw II RP od 17 września 1939 do czerwca 1940[33].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Odziemkowski 2010 ↓, s. 226.
  2. ↑ Galicz 1928 ↓, s. 24.
  3. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 132, 199.
  4. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 35, 798.
  5. ↑ Almanach Oficerski 1923/24 ↓, s. 51.
  6. ↑ Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 88.
  7. ↑ Satora 1990 ↓, s. 97.
  8. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 16 z 19 maja 1927 roku, poz. 174.
  9. ↑ Galicz 1928 ↓, s. 18, 22.
  10. ↑ Jagiełło 2007 ↓, s. 63-65.
  11. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 603-604 i 676.
  12. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  13. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VIII.
  14. ↑ Kurus 2017 ↓, s. 38.
  15. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 24 z 21 października 1924 roku, poz. 607.
  16. ↑ Satora 1990 ↓, s. 97-98.
  17. ↑ Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 listopada 1937 r. o znakach wojska i marynarki wojennej w: Dz.U. z 1938 r. nr 5, poz. 32.
  18. ↑ Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 88-89.
  19. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 2 z 20 lutego 1937 roku, poz. 22.
  20. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 4 z 12 kwietnia 1937 roku, poz. 43.
  21. ↑ Prugar-Ketling (red.) 1992 ↓, metryka.
  22. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 22 lipca 1922 roku, s. 544.
  23. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927 roku, s. 38, 44.
  24. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 384.
  25. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 229.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 232.
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 7.
  28. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935 roku, s. 95.
  29. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935 roku, s. 93.
  30. ↑ Katyń – miejsca pamięci. [dostęp 2022-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-19)].
  31. ↑ Muzeum Katyńskie – Księgi Cmentarne.
  32. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓.
  33. ↑ Wyrwa 2015 ↓.
  34. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 5802.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Piechota Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej
Dywizje piechoty
Rezerwowe
dywizje piechoty
Brygady piechoty
Pułki piechoty
Rezerwowe
i ochotnicze
pułki piechoty
1939
1920
Bataliony piechoty
Ośrodki zapasowe
Wojsko Polskie II Rzeczypospolitej
Rodowód
Naczelne władze wojskowe
Rodzaje sił zbrojnych
Formacje
Bronie
Służby
WP w 1939
Inne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=48_Pułk_Piechoty_Strzelców_Kresowych&oldid=72882701”