4 Pułk Ułanów (Królestwo Kongresowe)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
4 Pułk Ułanów
Ilustracja
Historia
Państwo

 Królestwo Polskie

Sformowanie

1815

Dowódcy
Pierwszy

płk Jan Leon Kozietulski

Działania zbrojne
powstanie listopadowe
Organizacja
Dyslokacja

województwo lubelskie i podlaskie

Rodzaj wojsk

Jazda

Podległość

Dywizja Ułanów

Ułan 4 Pułku w czasie powstania listopadowego
Oficer 4 Pułku Ułanów na litografii Józefa Lexa (1826)

4 Pułk Ułanówoddział jazdy Wojska Polskiego Królestwa Kongresowego.

Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]

Utworzony w 1815 roku[1] w Augustowie. Składał się z czterech szwadronów i piątego rezerwowego. Szwadrony pierwszy i drugi stanowiły 1 dywizjon, a trzeci i czwarty wchodziły w skład 2 dywizjonu. Szwadron dzielił się na dwa półszwadrony, każdy półszwadron na dwa plutony, każdy pluton na półplutony czyli sekcje. Pluton dzielił się także na oddziały, czyli trójki, po trzy roty każdy[2]. Pułk wchodził w skład 2 Brygady Dywizji Ułanów Królestwa Kongresowego[3].

30 listopada 1816 roku Naczelny Wódz podporządkował pułk dowódcy Brygady Gwardii Konnej na czas jego pobytu w Warszawie[4].

Ubiór[edytuj | edytuj kod]

Barwą pułku był kolor niebieski[5].

Kurtka ułańska granatowa z wyłogami i wypustkami i kołnierzem barwy niebieskiej.

Czapka barwy niebieskiej. Na kokardach przy czapkach oficerowie nosili złocone krzyże kawalerskie. Kołnierze na surdutach, lejbikach i płaszczach barwy niebieskiej. Na guzikach i na czapkach numer 4.

Chorągiewki ułanów były koloru niebiesko-białego[5].

Miejsce dyslokacji w 1830[edytuj | edytuj kod]

Stanowisko: województwo lubelskie i podlaskie[1].

Konie[edytuj | edytuj kod]

Pułk posiadał konie kare[5].

  • 1 szwadron – konie jednostajnej maści
  • 2 szwadron – konie mogły mieć gwiazdki na czole
  • 3 szwadron – konie mogły mieć gwiazdki, strzałki i pęciny
  • 4 szwadron – konie mogły mieć łysiny
  • trębacze – konie gniado–srokate

Konie żołnierskie miały ogony obcięte do kolon i przerywane. Konie oficerskie – anglizowane.

Żołnierze pułku[edytuj | edytuj kod]

Jan Leon Kozietulski

Dowódcy:[1]

  • płk Jan Leon Kozietulski,
  • płk Andrzej Ruttié (od 1821),
  • ppłk Wincenty Trzebychowski (od 25 lutego 1831 płk; zmarł 27 lutego 1831),
  • płk Ignacy Żeliński (od 7 marca 1831),
  • ppłk Wojciech Łączkowski (od 27 września 1831)

Oficerowie:

Walki pułku[edytuj | edytuj kod]

Pułk brał udział w walkach w czasie powstania listopadowego.

Bitwy i potyczki[1]:

  • Siedlce (7 lutego)
  • Stoczek (14 lutego)
  • Boimie (16 lutego)
  • Wawer (19 lutego)
  • Grochów (25 lutego)
  • Kurów (3 marca)
  • Dębe Wielkie, Jędrzejów (1 kwietnia)
  • Stoczek, Osiny (3 kwietnia)
  • Boreml (19 kwietnia)
  • Kołacz (21 kwietnia)
  • Wężyczyn, Kuflew (25 kwietnia)
  • Jędrzejów (13 maja)
  • Siedlce (23 maja)
  • Mińsk (14 lipca)
  • Koło (3 sierpnia)
  • Wilanów (25 sierpnia)
  • Warszawa (6 i 7 września).

Za zasługi w walkach pułk otrzymał 1 krzyż kawalerski, 22 złote i 23 srebrne[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e Gembarzewski 1925 ↓, s. 83.
  2. Korzon, Gembarzewski i Rogowa 1923 ↓, s. 378.
  3. Korzon, Gembarzewski i Rogowa 1923 ↓, s. 373.
  4. Rozkaz dzienny Naczelnego Wodza do Wojska Polskiego z 18 (30) listopada 1816 roku
  5. a b c Gembarzewski 2003 ↓, s. 115.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
  • Bronisław Gembarzewski: Żołnierz polski. Ubiór, uzbrojenie i oporządzenie. Tom IV. Od 1815 do 1831 roku. Warszawa: 1966.
  • Bronisław Gembarzewski: Wojsko Polskie - Królestwo Polskie 1815-1830. Poznań: Wydaw. Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-48-3.
  • Tadeusz Korzon, Bronisław Gembarzewski, Jadwiga Rogowa: Dzieje wojen i wojskowości w Polsce. T.3. Lwów, Warszawa, Kraków: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1923.
  • Karol Linder: Dawne Wojsko Polskie. Ubiór i uzbrojenie. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1960.
  • Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
  • Jarosław Szlaszyński, 4 Pułk Ułanów pod dowództwem płk. Jana Hipolita Kozietulskiego w Augustowie w latach 1815-1816, Rocznik Augustowsko-Suwalski, T. XIX, Suwałki 2019, s. 99-115. ISSN 1730-9875.