Dimidium
 Wizja artystyczna 51 Pegasi b | |
| Odkrywca |
Michael Mayor i Didier Queloz |
|---|---|
| Data odkrycia |
6 października 1995 |
| Charakterystyka orbity (J2000) | |
| Półoś wielka |
0,052 au |
| Mimośród |
0 |
| Okres orbitalny |
4,23077 ± 0,00005 |
| Argument perycentrum |
58,0° |
| Nachylenie orbity |
79 +11−30°[1] |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Masa minimalna (M·sin i) |
0,468 ± 0,007 MJ |
| Promień |
1,9+0,3−0,3[2] |
| Temperatura powierzchni |
1570 K |
Dimidium[3] (51 Pegasi b, nieoficjalnie „Bellerofont”) – planeta pozasłoneczna orbitująca wokół gwiazdy Helvetios (51 Pegasi). Pierwszy odkryty gorący jowisz i pierwsza znana planeta, krążąca dookoła gwiazdy podobnej do Słońca.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Nazwa planety została wyłoniona w publicznym konkursie w 2015 roku. Pochodzi ona z łaciny i oznacza „pół”, co odnosi się do masy planety (około pół masy Jowisza). Nazwę tę zaproponowali członkowie Towarzystwa Astronomicznego z Lucerny (Astronomische Gesellschaft Luzern) ze Szwajcarii[3][4].
Odkrycie[edytuj | edytuj kod]
6 października 1995 dwaj astronomowie z Obserwatorium Genewskiego – Michel Mayor i Didier Queloz ogłosili odkrycie planety krążącej wokół 51 Pegasi. Dokonali tego za pomocą bardzo czułego spektroskopu, przy pomocy metody badania zmian prędkości radialnej[5]. Było ono poprzedzone prowadzonymi od marca 1994 poszukiwaniami obiektów wokół gwiazd typów widmowych G – K. Odkrycie potwierdzono 6 dni później – 12 października 1995.
Charakterystyka fizyczna[edytuj | edytuj kod]
Dimidium jest najprawdopodobniej gazowym olbrzymem o masie minimalnej równej 0,468 MJ (choć początkowo spekulowano, że jest to planeta typu ziemskiego). Jeżeli planeta krąży w płaszczyźnie równika swojej gwiazdy, to jej rzeczywista masa jest istotnie bliska 0,5 MJ[1]. Obserwacje nową techniką pozwoliły ustalić rzeczywistą masę, nachylenie orbity oraz albedo. Masa planety wynosi około połowę masy Jowisza, nachylenie orbity to około dziewięć stopni względem Ziemi. Natomiast średnica jest większa niż Jowisza, a planeta ma spore albedo. Widmo odbite od 51 Pegasi b w świetle widzialnym udało się zarejestrować za pomocą teleskopu o średnicy 3,6 metra. Astronomowie użyli spektrografu HARPS w Obserwatorium La Silla w Chile[6].
51 Peg b okrąża swoją gwiazdę w odległości ok. 0,052 j.a. w czasie około 4,23 doby po niemal idealnie okrągłej orbicie. Przypuszczalnie planeta skierowana jest do swojej gwiazdy zawsze tą samą stroną. Na jej powierzchni panuje temperatura ok. 1300 °C. Szacuje się, że mimo bliskości do gwiazdy macierzystej 51 Pegasi b jest wystarczająco masywna, by utrzymywać swoją grubą atmosferę, nie pozwalając na wypchanie jej w przestrzeń poprzez silny wiatr gwiazdowy.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b E.K. Simpson, S.L. Baliunas, G.W. Henry, C.A. Watson. Rotation periods of exoplanet host stars. „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”. 408 (3), s. 1666–1679, listopad 2010. DOI: 10.1111/j.1365-2966.2010.17230.x.
- ↑ J.H.C. Martins i inni, Evidence for a spectroscopic direct detection of reflected light from 51 Peg b, „Astronomy & Astrophysics”, 576, 2015, A134, DOI: 10.1051/0004-6361/201425298, ISSN 0004-6361, arXiv:1504.05962 [dostęp 2018-09-01].
- ↑ a b Final Results of NameExoWorlds Public Vote Released. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2015-12-15. [dostęp 2015-12-18].
- ↑ The Approved Names. [w:] NameExoWorlds [on-line]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna / Zooniverse, 2015-12-15. [dostęp 2015-12-18].
- ↑ Michel Mayor, Didier Queloz. A Jupiter-mass companion to a solar-type star. „Nature”. 378, s. 355–359, 1995. DOI: 10.1038/378355a0.
- ↑ Krzysztof Czart: Pierwsze widmo egzoplanety w świetle widzialnym. 2015-04-22. s. 1. [dostęp 2015-04-24].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- 51 Peg b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
- Dimidium w serwisie APOD: Astronomiczne zdjęcie dnia
- Does 51 Pegasi's Planet Really Exist? (by Joshua Roth) (ang.)