5 groszy 1949

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
5 groszy 1949
Ilustracja
Dane podstawowe
Emitent

Narodowy Bank Polski

Nominał

5 groszy

Rocznik

1949

Emisja
Mennica

mennica w Bazylei,
mennica w Kremnicy

Nakład

500 000 000 szt.

Data emisji

30 października 1950 (B) 26 września 1956 (Al)

Data wycofania

1 stycznia 1960

Projektant

Andrej Peter

Opis fizyczny
Masa

3 g (B)
1 g (Al)

Średnica

20 mm

Materiał

brąz (B)
alupolon (Al)

Rant

gładki (B)
ząbkowany (Al)

Stempel

zwykły

Uwagi

moneta obiegowa

Odmiana w alupolonie

5 groszy 1949 – moneta pięciogroszowa, wybita w brązie[1] i alupolonie[2] (w niektórych źródłach jako aluminium[3][4]). Odmiana w brązie została wprowadzona do obiegu 30 października 1950 r., zarządzeniem z 14 lutego 1951 r. (M.P. z 1951 r. nr 14, poz. 196), a odmiana w alupolonie 26 września 1956 r., zarządzeniem Ministra Finansów z 12 września 1956 r. (M.P. z 1956 r. nr 80, poz. 963). Obie odmiany zostały wycofane z obiegu 1 stycznia 1960 r. zarządzeniem Ministra Finansów z 17 kwietnia 1958 r. (M.P. z 1958 r. nr 31, poz. 177)[5][6].

Na monecie nie ma umieszczonego znaku mennicy[5].

Awers[edytuj | edytuj kod]

W centralnym punkcie umieszczono godło – orła bez korony, poniżej rok 1949, dookoła napis „RZECZPOSPOLITA POLSKA” (nazwa państwa obowiązująca do 1952 roku)[5].

Rewers[edytuj | edytuj kod]

Na tej stronie monety znajduje się cyfra „5", poniżej napis „GROSZY”, a pod nim i z lewej strony gałązka[5].

Nakład[edytuj | edytuj kod]

Moneta została wybita z rantem gładkim w brązie (masa 3 gramy) oraz z rantem ząbkowanym (karbowanym) w alupolonie (masa 1 gram) według projektu Andreja Petera. Odmianę w brązie wybito w 1949 r. w liczbie 300 000 000 sztuk w Bazylei. Odmianę w alupolonie wybito w Kremnicy w liczbie 200 000 000 sztuk[5].

Opis[edytuj | edytuj kod]

Średnica monety jest identyczna ze średnicą pięciogroszówki wzoru 1923 bitej w okresie II Rzeczypospolitej. W przypadku odmiany w brązie identyczna jest również masa monet[6].

Odmiana w alupolonie już w dniu wprowadzania do obiegu miała niepoprawną nazwą państwa. Od 2 maja 1958 roku do 1 stycznia 1960, w obiegu krążyły obok siebie pięciogroszówki z nazwą państwa Rzeczpospolita Polska (1949) oraz Polska Rzeczpospolita Ludowa (1958,1959).

Wersje próbne[edytuj | edytuj kod]

Wersje próbne w mosiądzu i niklu

Istnieją wersje tej monety należące do serii próbnych w mosiądzu i niklu pierwsza z wklęsłym druga wypukłym napisem „PRÓBA”, wybite w nakładzie 100 i 500 sztuk odpowiednio[6]. Katalogi podają również istnienie wersji próbnych technologicznych w tombaku, miedzioniklu, aluminium i mosiądzu (bez napisu „PRÓBA”) wybitych w nieznanych nakładach[6].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Jerzy Chałupski, Specjalizowany katalog monet polskich XX i XXI w. część trzecia Rzeczpospolita Polska 1945-1952 Polska Rzeczpospolita Ludowa 1952-1989, wyd. pierwsze, Sosnowiec 2010, s. 32-34, ISBN 978-83-931862-0-4.
  2. Jerzy Chałupski, Specjalizowany katalog monet polskich XX i XXI w. część trzecia Rzeczpospolita Polska 1945-1952 Polska Rzeczpospolita Ludowa 1952-1989, wyd. pierwsze, Sosnowiec 2010, s. 35-36, ISBN 978-83-931862-0-4.
  3. Janusz Parchimowicz, Katalog monet polskich obiegowych i kolekcjonerskich od 1916, wyd. 21, Szczecin: Nefryt, 2012, s. 34, ISBN 978-83-87355-68-5.
  4. Adam Łanowy (red.), Katalog monet polskich i z Polską związanych XX i XIX wiek, monety koronne Stanisława Augusta Poniatowskiego, wyd. XIV (poprawione i uzupełnione), Bytom: FISCHER, 2012, s. 10, ISBN 978-83-62457-44-1.
  5. a b c d e Jerzy Chałupski, Specjalizowany katalog monet polskich XX i XXI w. część trzecia Rzeczpospolita Polska 1945-1952 Polska Rzeczpospolita Ludowa 1952-1989, 2010, s. 32–36.
  6. a b c d Janusz Parchimowicz, Monety polskie, 2003.