7 Pułk Piechoty Liniowej

7 Pułk Piechoty Liniowej
	Historia
Państwo	Królestwo Polskie
Sformowanie	1815
Rozformowanie	1831
	Dowódcy
Pierwszy	płk Feliks Grotowski
	Działania zbrojne
	powstanie listopadowe
	Organizacja
Dyslokacja	województwo lubelskie
Rodzaj wojsk	piechota
Podległość	2 Dywizja Piechoty - I 1831

7 Pułk Piechoty Liniowej – polski pułk piechoty okresu Królestwa Kongresowego.

Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]

Sformowany w 1815^[1]. Pułk w okresie pokojowym składał się ze sztabu i dwóch batalionów po cztery kompanie, oraz związanych z batalionami dwoma kompaniami rezerwowymi^[a]. Stan kompanii wynosił 4-6 oficerów, 14-16 podoficerów i 184 szeregowych. Stan batalionu 830 żołnierzy. Stan pułku: 5 oficerów starszych, 54-55 oficerów młodszych, 160 podoficerów, 72 muzyków, 1664-1676 szeregowych oraz 5 oficerów i 71-82 podoficerów i szeregowych niefrontowych^[b]. W sumie w pułku służyło około 2050 żołnierzy. Pierwsze dwie kompanie pułku były kompaniami wyborczymi, czyli grenadierską i woltyżerską, pozostałe centralnymi zwane fizylierskimi, czyli strzeleckimi ^[3].

W czasie wojny przewidywano rozwinięcie pułku do czterech batalionów po 8 kompanii każdy. W każdym batalionie etatu wojennego tworzono na bazie jednej z nowo powstałych kompanii kompanię woltyżerską^[2]. Wchodził w struktury 2 Dywizji Piechoty^[4]. Po wybuchu powstania listopadowego zreorganizowano piechotę. Pułk wszedł w skład zreorganizowanej 2 Dywizji Piechoty^[5]. 26 kwietnia 1831 przeprowadzono kolejną reorganizacje piechoty armii głównej dzieląc ją na pięć dywizji. Pułk znalazł się w 2 Brygadzie 2 Dywizji Piechoty^[6].

Dyslokacja pułku[edytuj | edytuj kod]

Stanowisko: województwo lubelskie^[1].

Miejsca dyslokacji pododdziałów pułku w 1830^[7]:

sztab - Lublin
1 batalion - Lublin
2 batalion - Markuszów
dwie kompanie wyborcze - Warszawa (koszary Aleksandryjskie)^[c]

Żołnierze pułku[edytuj | edytuj kod]

Pułkiem dowodzili^[1]:

płk Feliks Grotowski^[8] (20 stycznia 1815),
płk Franciszek Rohland^[8] (od 1818, z przerwą w latach 1819 i 1820, w których wakuje dowództwo pułku)
ppłk Ludwik Oborski (od 6 lutego 1831, płk 6 kwietnia),
ppłk Marcin Kuczborski (od 16 kwietnia 1831).

Walki pułku[edytuj | edytuj kod]

Pułk brał udział w walkach w czasie powstania listopadowego.

Bitwy i potyczki^[1]:

Warszawa (29 listopada 1830)
Liw (11 lutego 1831)
Janówek (18 lutego)
Wawer (19 lutego)
Grochów (Olszynka Grochowska, 25 lutego)
Uścilug (5 marca)
Dębe Wielkie (31 marca)
Mińsk (10 kwietnia)
nad Narwią (18 maja)
Rajgród (29 maja)
Wilno (19 czerwca)
Szawle (8 lipca)
Powendenie (11 lipca).

W 1831 roku, w czasie wojny z Rosją, żołnierze pułku otrzymali 19 złotych i 16 srebrnych krzyży Orderu Virtuti Militari ^[1].

Uzbrojenie i umundurowanie[edytuj | edytuj kod]

Uzbrojenie podstawowe piechurów stanowiły karabiny skałkowe. Pierwotnie było to karabiny francuskie wz. 1777 (kaliber 17,5 mm), później zastąpione rosyjskimi z fabryk tulskich wz. 1811 (kaliber 17,78 mm). Poza karabinami piechurzy posiadali bagnety i tasaki (pałasze piechoty). Wyposażenie uzupełniała łopatka saperska, ładownica na 40 naboi oraz pochwa na bagnet.

Umundurowanie piechura składało się z granatowej kurtki i sukiennych, białych spodni. Naramienniki niebieskie, numer dywizji (2) żółty^[9]. Używano czapek czwórgraniastych. Po reformie w roku 1826 wprowadzono pantalony zapinane na guziki. Czapki czwórgraniaste zastąpiono kaszkietami z czarnymi daszkami i białymi sznurami. Na kaszkiecie znajdowała się blacha z orłem, numer pułku oraz ozdobny pompon.

Chorągiew[edytuj | edytuj kod]

Na tle granatowego krzyża kawalerskiego w czerwonym polu, w otoku z wieńca laurowego umieszczony był biały orzeł ze szponami dziobem i koroną złoconą^[10].

Pola między ramionami krzyża – czarne z niebieskim, a w rogach płata królewskie inicjały: A I, później M I z koroną, otoczone wieńcami laurowymi^[10].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Kompanie rezerwowe liczyły po około 100 żołnierzy i znajdowały się w zakładzie pułkowym^[2].
↑ Byli to głównie rzemieślnicy i kanceliści^[2].
↑ W kompaniach wyborczych grenadierskiej i woltyżerskiej służyli najlepsi żołnierze batalionu.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Gembarzewski 1925 ↓, s. 70.
↑ ^a ^b ^c Wimmer 1978 ↓, s. 459.
↑ Korzon, Gembarzewski i Rogowa 1923 ↓, s. 376-377.
↑ Wimmer 1978 ↓, s. 460.
↑ Wimmer 1978 ↓, s. 490.
↑ Wimmer 1978 ↓, s. 491.
↑ Wimmer 1978 ↓, s. 459-460.
↑ ^a ^b Gembarzewski 2003 ↓, s. 83.
↑ Gembarzewski 2003 ↓, s. 93.
↑ ^a ^b Gembarzewski 2003 ↓, s. 95.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Bronisław Gembarzewski: Wojsko Polskie - Królestwo Polskie 1815-1830. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-48-3.
Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
Tadeusz Korzon, Bronisław Gembarzewski, Jadwiga Rogowa: Dzieje wojen i wojskowości w Polsce. T.3. Lwów, Warszawa, Kraków: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1923.
Karol Linder: Dawne Wojsko Polskie. Ubiór i uzbrojenie. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1960.
Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.

[3] Kompanie rezerwowe liczyły po około 100 żołnierzy i znajdowały się w zakładzie pułkowym^[2].

[4] Byli to głównie rzemieślnicy i kanceliści^[2].

[10] W kompaniach wyborczych grenadierskiej i woltyżerskiej służyli najlepsi żołnierze batalionu.

[CITEREFGembarzewski192570-1] Gembarzewski 1925 ↓, s. 70.

[CITEREFWimmer1978459-2] Wimmer 1978 ↓, s. 459.

[CITEREFKorzonGembarzewskiRogowa1923376-377-5] Korzon, Gembarzewski i Rogowa 1923 ↓, s. 376-377.

[CITEREFWimmer1978460-6] Wimmer 1978 ↓, s. 460.

[CITEREFWimmer1978490-7] Wimmer 1978 ↓, s. 490.

[CITEREFWimmer1978491-8] Wimmer 1978 ↓, s. 491.

[CITEREFWimmer1978459-460-9] Wimmer 1978 ↓, s. 459-460.

[CITEREFGembarzewski200383-11] Gembarzewski 2003 ↓, s. 83.

[CITEREFGembarzewski200393-12] Gembarzewski 2003 ↓, s. 93.

[CITEREFGembarzewski200395-13] Gembarzewski 2003 ↓, s. 95.

[1]

[a]

[b]

[3]

[2]

[4]

[5]

[6]

[7]

[c]

[8]

[9]

[10]