8 Pułk Huzarów (austro-węgierski)

8 pułk huzarów
Husarenregiment Nr. 8
	Historia
Państwo	Austro-Węgry
Sformowanie	1696
Rozformowanie	1918
	Działania zbrojne
	I wojna światowa
	Organizacja
Dyslokacja	Osijek, Ruma, Vinkovci, Klagenfurt(1890), Jarosław, Żuków, Subotica, Kecskemét (1914)
Rodzaj sił zbrojnych	c. i k. Armia
Rodzaj wojsk	kawaleria
Podległość	13 Brygada Kawalerii; 3 Brygada Kawalerii; 5 Brygada Kawalerii; 4 Brygada Kawaleria

Szefowie pułku

8 pułk huzarów (niem. Husarenregiment von Tersztyánszky Nr.8^[3]) – pułk kawalerii cesarskiej i królewskiej Armii.

Historia pułku

Pułk został utworzony w 1696^[3]. Żołnierze nosili attylę ciemnoniebieską, a guzy do pętlic („oliwki”) były złote; czako – czerwone^[4].

Garnizony pułku

W 1889 pułk stacjonował na terytorium 13 Korpusu (komenda pułku razem z 1. dywizjonem w Rumie, 2. dywizjon w Vinkovci (węg. Vinkovce), natomiast kadra zapasowa stacjonowała w Osijeku (niem. Esseg) na terytorium 4 Korpusu, który był jego okręgiem uzupełnień. Pułk wchodził w skład 13 Brygady Kawalerii^[5]. W 1890 pułk został przeniesiony na terytorium 3 Korpusu i włączony w skład 3 Brygady Kawalerii. Komenda pułku razem z I dywizjonem i kadrą zapasową stacjonowała w Klagenfurcie, natomiast II dywizjon w Seebach. Pułk nadal otrzymywał uzupełnienia z terenu 4 Korpusu^[6]. W 1893 roku I dywizjon stacjonował w Seebach, a II dywizjon w Klagenfurcie^[7].

W 1898 roku pułk został przeniesiony na terytorium 10 Korpusu i włączony w skład 5 Brygady Kawalerii. Komenda pułku razem z I dywizjonem stacjonowała w Jarosławiu, a II dywizjon w Żukowie. Natomiast kadra zapasowa została przeniesiona do Suboticy (niem. Maria-Theresiopel) na terytorium 4 Korpusu^[8].

W 1914 roku komenda pułku razem z I dywizjonem stacjonowała w Kecskemét, II dywizjon w Ceglédzie, a kadra zapasowa w Suboticy (węg. Szabadka). Pułk wchodził w skład 4 Brygady Kawalerii^[9].

Skład etatowy pułku

Rozporządzeniem z 1897 wprowadzało nowy etat pułku. Przewidywał on sztab liczący 11 oficerów oraz 23 szeregowych i 25 koni. Pododdziałami bojowymi były dwa dywizjony, w każdym 5-osobowy sztab i trzy szwadrony, każdy w sile 171 „szabel” i 149 koni. Ponadto pułk posiadał drużynę pionierów liczącą jednego oficera, 24 podoficerów i szeregowców, 25 koni oraz patrol telegraficzny. Pułk na stopie pokojowej dysponował też 27-osobową kadrą zapasową. Stan etatowy pułku wynosił 45 oficerów i urzędników wojskowych, 1095 podoficerów i szeregowców oraz 970 koni^[10].

Po mobilizacji w 1914 pułk dysponował dwoma dywizjonami po trzy szwadrony. Szwadrony liczyły 117 żołnierzy i dzieliły się na trzy plutony. Ponadto w pułku znajdował się patrol telegraficzny i szwadron (kadra) zapasowy. Stan etatowy pułku (bez kadry zapasowej) wynosił 37 oficerów oraz 874 podoficerów i żołnierzy^[11].

Szefowie pułku

Kolejnymi szefami pułku byli:

GdC Michael von Kienmayer (1802 - †28 X 1828)
GdC Ferdinand Georg August von Sachsen-Coburg-Saalfeld-Koháry, Graf von Sorbenberg (1828 – †27 VIII 1851),
elektor Hesji-Kassel Fryderyk Wilhelm I (1851 – †6 I 1875),
GdC Alexander von Koller (1875 – †29 V 1890),
FML Andreas Pálffy ab Erdöd (1890 – †14 IV 1902),
książę, generał kawalerii Alois Rudolf Esterházy von Galántha (1903 – †25 X 1912),
GO Karl Tersztyánszky von Nádas (od 1913).

Drugim szefem pułku był generał kawalerii Nikolaus von Liechtenberg-Schneeberg (1852 – †6 V 1871).

Dowódcy pułku

płk Gustav von Szakonyi (1899 – 1895 → komendant 11 Brygady Kawalerii^[12])
płk Alexander Maria von Alexander (1895^[13] – 1900 → dowódca 12 Brygady Kawalerii)
płk Emil Albrecht von Várkony (1901 – 1903)
płk Liborius Kunzl (1903 – 1906 → urlopowany)
płk Ferdinand Maria Anton von Bissingen und Nippenburg (1906 – 1911 → inspektor wojskowy królewsko-węgierskich zakładów hodowli koni)
ppłk / płk Adalbert Fluck von Raggamb (1911 – 1915 → 13 Brygady Kawalerii)

Przypisy

↑ Baczkowski 2012 ↓, s. 309.
↑ Pułki kawalerii 1914 ↓, garnizony.
↑ ^a ^b Pułki kawalerii 1914 ↓, huzarzy.
↑ Jung 2020 ↓, s. 39.
↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1890 ↓, s. 119, 622.
↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1891 ↓, s. 99, 644.
↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1894 ↓, s. 682.
↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1899 ↓, s. 129, 696.
↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1914 ↓, s. 89, 708.
↑ Baczkowski 2012 ↓, s. 276.
↑ Nowakowski 1992 ↓, s. 30.
↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1896 ↓, s. 87, 133.
↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1896 ↓, s. 646.

Bibliografia

Michał Baczkowski: Kawaleria austriacka i austro-węgierska w latach 1792–1914. W: Aleksander Smoliński (red.): Do szarży marsz, marsz... Studia z dziejów kawalerii. T. 2. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2012. ISBN 978-83-231-2783-3.
Juliusz Bator: Wojna galicyjska. Działania armii austro-węgierskiej na froncie północnym (galicyjskim) w latach 1914–1915. Kraków: Wydawnictwo EGIS Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-7396-747-2. OCLC 316449958.
Glenn Jewison, Jörg C. Steiner: Austro-Hungarian Army – Cavalry Regiments 1914. [w:] Austro-Hungarian Land Forces 1848-1918 [on-line]. austro-hungarian-army.co.uk/. [dostęp 2025-10-27]. (ang.).
Peter Jung: Armia austro-węgierska w I wojnie światowej. T. 1. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2020. ISBN 978-83-8178-241-8.
Tomasz Nowakowski: Armia austro-węgierska 1908–1918. Warszawa: Fenix editions, 1992. ISBN 83-900217-4-9.
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1890. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1889.
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1891. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1891.
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1894. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1894.
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1896. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1895.
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1899. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1898.
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914.

[CITEREFBaczkowski2012309-1] Baczkowski 2012 ↓, s. 309.

[CITEREFPułki_kawalerii_1914garnizony</small>-2] Pułki kawalerii 1914 ↓, garnizony.

[CITEREFPułki_kawalerii_1914huzarzy-3] Pułki kawalerii 1914 ↓, huzarzy.

[CITEREFJung202039-4] Jung 2020 ↓, s. 39.

[CITEREFRocznik_oficerski_c._i_k._Armii_i_Marynarki_Wojennej1890119,_622-5] Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1890 ↓, s. 119, 622.

[CITEREFRocznik_oficerski_c._i_k._Armii_i_Marynarki_Wojennej189199,_644-6] Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1891 ↓, s. 99, 644.

[CITEREFRocznik_oficerski_c._i_k._Armii_i_Marynarki_Wojennej1894682-7] Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1894 ↓, s. 682.

[CITEREFRocznik_oficerski_c._i_k._Armii_i_Marynarki_Wojennej1899129,_696-8] Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1899 ↓, s. 129, 696.

[CITEREFRocznik_oficerski_c._i_k._Armii_i_Marynarki_Wojennej191489,_708-9] Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1914 ↓, s. 89, 708.

[CITEREFBaczkowski2012276-10] Baczkowski 2012 ↓, s. 276.

[CITEREFNowakowski199230-11] Nowakowski 1992 ↓, s. 30.

[CITEREFRocznik_oficerski_c._i_k._Armii_i_Marynarki_Wojennej189687,_133-12] Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1896 ↓, s. 87, 133.

[CITEREFRocznik_oficerski_c._i_k._Armii_i_Marynarki_Wojennej1896646-13] Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1896 ↓, s. 646.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Dywizje kawalerii	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Brygady kawalerii	1 1 OK 2 2 OK 3 OK 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
Pułki dragonów	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Pułki ułanów	1 2 3 4 5 6 7 8 11 12 13
Pułki ułanów c. k. Obrony Krajowej	1 2 3 4 5 6
Pułki huzarów	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
Pułki huzarów Honwedu	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Dywizjony strzelców konnych	1 Dywizjon Dalmatyńskich Strzelców Konnych 1 Dywizjon Tyrolskich Strzelców Konnych
Dywizjony artylerii konnej	1 2 4 5 6 7 9 10 11