8 Pułk Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
8 pułk ułanów
Ilustracja
Odznaka 8 puł
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1918

Rozformowanie

1939

Patron

Józef Poniatowski

Tradycje
Święto

19 marca[a]

Nadanie sztandaru

1920

Dowódcy
Pierwszy

płk Roman Kawecki

Działania zbrojne
wojna polsko-bolszewicka
bitwa pod Antonowem (4 VI 1920)
bitwa pod Stanisławczykiem (29 VII 1920)
kampania wrześniowa
bitwa pod Tomaszowem (17–20 IX 1939)
Organizacja
Dyslokacja

Rakowice (pod Krakowem)
Zakrzówek-Kobierzyn(1939)

Rodzaj sił zbrojnych

wojsko

Rodzaj wojsk

kawaleria

Podległość

V Brygada Jazdy
5 Samodzielna Brygada Kawalerii
Krakowska Brygada Kawalerii

Defilada 8 Pułku Ułanów – obraz Feliksa Franicia z 1933
Odcisk pieczęci urzędowej, okrągłej z 1921

8 Pułk Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego (8 puł) – oddział kawalerii Wojska Polskiego II RP.

Tradycje pułku[edytuj | edytuj kod]

W grudniu 1784 pod dowództwem ks. Józefa Poniatowskiego utworzono we Lwowie pułk kawalerii. Podczas zaborów był jedną z niewielu formacji wojskowych podporządkowanych zaborcom z polską komendą i tradycjami wojskowymi[potrzebny przypis]. Za czasów panowania cesarza Franciszka Józefa I pułk nosił nazwę 1 pułku ułanów austriackich, po przejściu pod dowództwo Niepodległego Państwa Polskiego, w roku 1918, nosił nazwę 1 pułku ułanów Ziemi Krakowskiej, a następnie nadano mu numer 8. i zatwierdzono nazwę na cześć twórcy i pierwszego dowódcy: 8 pułk ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego.

Pułk w walce o granice[edytuj | edytuj kod]

Obsada personalna pułku w 1920[2]
Stanowisko Stopień, imię i nazwisko
Dowódca pułku mjr Karol Rómmel (ranny 19 VIII)
rtm. Kornel Krzeczunowicz (od 19 VIII)
mjr Karol Rómmel (od 14 X)
Zastępca rtm. Władysław Piniński
Adiutant ppor. Aleksander Krzeczunowicz
wz pchor. Tadeusz Rakowski (11–30 IX)
Lekarz kpt. lek. dr Stanisław Orzeł
chor. san, Karol Geier
Lekarz wet. por. lek. wet. Stefan Karol Tesarz
por. lek. wet. Stefan Kolbe
Dowódca taboru por. Wiktor Czarkowski Gołejewski
rtm. Karol Marmarosz (od 27 IX)
Oficer dowództwa por. Franciszek Łukaszewicz (do 24 VIII)
Oficer dowództwa rtm. Wilhelm Mitchell (od 2 IX)
Dowódca 1 szwadronu ppor. Bronisław Kulig (do 23 IX)
por. Leon Gołogórski
Dowódca plutonu pchor. Kownacki (od 2 IX)
Dowódca 2 szwadronu por. Bronisław Mokrzycki (do 15 VIII)
ppor. Jan Gierlicz (do 27 VIII)
por./rtm Bronisław Mokrzycki
Dowódca plutonu por. Mieczysław Poniński (od 27 IX)
Dowódca plutonu ppor. Kajetan Czarkowski-Gołejewski
Dowódca 3 szwadronu ppor. Edward Pisula
por. Leon Sapieha (od 20 VIII)
por. Franciszek Łukasiewicz (od 23 VIII)
Dowódca plutonu ppor. Andrzej Osiecimski-Czapski (od 2 IX)
Dowódca plutonu pchor. Tadeusz Rakowski
Dowódca plutonu pchor. Zygmunt Roguski
Dowódca 4 szwadronu por./rtm. Kornel Krzeczunowicz
por. Stanisław Starczewski (od 19 VIII)
Dowódca plutonu por. Leon Sapieha (do 20 VIII)
Dowódca plutonu ppor. Paweł Sapieha
Dowódca plutonu pchor. Kazimierz Wolski (od 27 IX)
Dowódca plutonu pchor. Tadeusz Rakowski (od 30 IX)
Dowódca szwadronu km ppor. Edward Dzieduszycki
ppor. Eustachy Włodzimirski
rtm. Wojciech Biesiadecki (od 25 IX)
Dowódca plutonu ppor. Adam Potocki
Dowódca szwadronu technicznego por./rtm. Lucjan Bochenek
por. Józef Sapieha (od 19 VIII)
por. Adam Łubkowski (od 4 X)
rtm. Lucjan Bochenek (od 14 X)
Dowódca plutonu ppor. Henryk Gliński
Dowódca plutonu ppor. Józef Sapieha
Dowódca plutonu pchor. Starowieyski
Oficer pułku por. Rudziński (od 14 X)
Oficer pułku por. Józef Piotr Trenkwald (od 14 X)
Oficer pułku pchor. Dichman
Oficer pułku pchor. Roman Stahl
Oficer pułku pchor. Adam Niedzielski

Pułk zasłużył się szczególnie w wojnie polsko-bolszewickiej, kiedy w pierwszej fazie działań na linii frontu uczestniczył z powodzeniem w ofensywie kijowskiej, a następnie walnie przyczynił się do rozgromienia bolszewickiej Armii Konnej komandarma Siemiona Budionnego w największej bitwie kawaleryjskiej XX wieku pod Komarowem na ziemi zamojskiej.

27 lipca pułki 4 Brygady Jazdy płk. Gustawa Orlicz-Dreszera obsadziły odcinek od Merwy po Stanisławczyk. 1 szwadron 8 pułku ułanów bronił odcinka Merwa-Strzemilcze, 16 pułk ułanów Smarzów-Szczurowice, 2 pułk szwoleżerów Laszków-Hrycowola, zaś główne siły 8 pułku ułanów ppłk. Henryka Brzezowskiego zgrupowały się w rejonie Stanisławczyk-Monastyrek. W odwodzie brygady stał w Zawidczu 1 pułk szwoleżerów. Brygada miała za zadanie zabezpieczyć przeprawy przez Styr, a przede wszystkim obronę przyczółków w Szczurowicach i Monastyrku[3].

29 lipca, w pierwszym dniu bitwy pod Beresteczkiem i Brodami, oddziały 11 Dywizji Kawalerii uderzyły na polską 4 Brygadę Jazdy, odrzuciły 8 pułk ułanów spod Stanisławczyka i ruszyły groblą w kierunku miasteczka[4]. Dowódca 4 Brygady Jazdy wprowadził do walki 2 pułk szwoleżerów rtm. Rudolfa Ruppa. Uderzył on na Kozaków w momencie, kiedy ci wjeżdżali na most na Styrze. Pierwszy do szarży ruszył 4 szwadron por. Andrzeja Kunachowicza, zatrzymał nieprzyjaciela i umożliwił pododdziałom 8 pułku ułanów bezkolizyjny odwrót[5][6]. Potem oba pułki przystąpiły do obrony linii Styru. Z uwagi na brak amunicji, wspierająca je bateria 4 dywizjonu artylerii konnej wkrótce musiała przerwać ogień, a chwilę potem polski samolot przez pomyłkę zbombardował stanowiska koniowodnych 8 pułku ułanów. W związku z faktem, że kawaleria sowiecka sforsowała rzekę w Monastyrku, dowódca 8 pułku ułanów zrządził odwrót swoich pododdziałów przez Laszków i Zawidcze do Mikołajowa. Odwrót osłaniał 2 szwadron 2 pułku szwoleżerów[7][8][9].

 Osobny artykuł: bitwa pod Stanisławczykiem.

Mapy walk pułku[edytuj | edytuj kod]

Kawalerowie Virtuti Militari[edytuj | edytuj kod]

Order Virtuti Militari
Order Virtuti Militari
Żołnierze pułku odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari za wojnę 1918-1920[10][11]
ułan Andrzej Blak vel Andrzej Sterliński[12] nr 5074 por. Lucjan Bochenek st. uł. Roman Bogusławski
ppłk Henryk Brzezowski st. uł. Franciszek Chojecki ppor. Piotr Cielecki-Zaremba
kpr. Leon Ćwikła plut. Jan Czarnecki plut. Franciszek Dobosz
ppor. Edward Dzieduszycki plut. Jakub Flank wachm. Leon Gaszczyk
st. wachm. Karol Geier ppor. Jan Gerlicz ppor. Henryk Gliński
ś.p. ppor. Andrzej Gużkowski-Janicki nr 4239 ppor. Alfred Godlewski ppor. Zbigniew Haszlakiewicz-Gotlieb
st. wachm. Antoni Janeczko pchor. Zbigniew Jaroszyński st. wachm. Michał Kędryna
wachm. Paweł Kijowski st. uł. Antoni Konieczny kpr. Jan Kozioł
plut. Marian Krełowski por. Aleksander Krzeczunowicz por. Kornel Krzeczunowicz
ppor. Kazimierz Lasocki wachm. Jan Łabudzki plut. Karol Łanocha
por. Franciszek Łukasiewicz por. Adam Łubkowski nr 4225 st. uł. Czesław Morawski nr 4398[13]
kpr. Józef Nachman nr 4202 plut. Wojciech Nowak plut. Stanisław Olejarski
chor. Leopold Orłowski rtm. Józef Pająk ppor. Edward Pisula
st. uł. Jan Podsiadło por. Stanisław Pokładnik mjr Karol Rómmel
wachm. Antoni Rypień por. Janusz Sękowski rtm. Ludwik Słotwiński
rtm. Adam Sołowij ppor. Stanisław Starczewski plut. Franciszek Szczepaniec
ś.p. pchor. Jan Kazimierz Przerwa-Tetmajer por. Roman Traczewski ppor. Stefan Traczewski
uł. Wacław Wierzbicki uł. Zygmunt Wiśniewski ppor. Eustachy Włodzimirski
uł. Piotr Woch wachm. Jan Zając kpr. Feliks Żebracki
st. uł. Józef Żak

Pułk w okresie pokoju[edytuj | edytuj kod]

Szwadron honorowy 8 puł eskortujący ambasadora Włoch i kompania honorowa 20 pp na dziedzińcu Wawelu; 20 lipca 1936

Pułk stacjonował w Rakowicach pod Krakowem. W listopadzie 1923 roku brał udział w pacyfikacji tzw. powstania krakowskiego 1923 roku. W 1925 roku do Kapituły Orderu Virtuti Militari wpłynął wniosek o odznaczenie sztandaru 8 pułku krzyżem VM, za udział w bitwie pod Komarowem. Wniosek ten miał być rozpatrzony w następnych miesiącach, ale po zamachu majowym już do niego najprawdopodobniej nie wrócono[14].

Zgodnie z rozkazem ministra spraw wojskowych O.V. L 33035 E z 1925 r. przy pułku stacjonował 5 szwadron samochodów pancernych.

10 grudnia 1928 roku korpus oficerski wręczył Zdzisławowi Tarnowskiemu odznakę pamiątkową w uznaniu zasług położonych dla pułku w 1920 roku, kiedy to własnym kosztem wystawił pluton konnych ochotników[15].

Pułk w planie mobilizacyjnym „S” [16]
Nazwa pododdziału Miejsce mobilizacji Termin
dowódca pułku z drużyną Kraków alarm
pluton łączności
1÷4 szwadrony
szwadron karabinów maszynowych
szwadron pionierów nr 105
szwadron pionierów nr 108 6
szwadron kawalerii nr 51 7
szwadron kawalerii nr 83 10
pluton ckm nr 51 7
pluton ckm nr 83 10
szwadron samochodów pancernych nr 105 alarm
szwadron samochodów pancernych nr 115 6
Kwatera Główna nr 105 (I eszelon) alarm
Kwatera Główna nr 105 (II eszelon) 4
poczta polowa nr 69 4
sąd polowy nr 105 4
kolumna taborowa nr 564 6
kolumna taborowa nr 562 8
kolumna taborowa nr 566 11
uzupełnienie do czasu „W” 5
uzupełnienie szwadronu pionierów nr 105 5
komisja remontowa alarm
szwadron marszowy 1/8 puł 18
pluton marszowy 1/105 szwadronu pionierów 18
pluton marszowy nr 1/51 30
pluton marszowy nr 1/83 30
szwadron zapasowy alarm-15


Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939[17][b]:
Stanowisko Stopień, imię i nazwisko
dowódca pułku płk Kazimierz I Mastalerz
I zastępca dowódcy mjr Stanisław Bukraba
adiutant rtm. Kazimierz Skowroński[c]
naczelny lekarz medycyny mjr dr Jerzy Marceli Paweł Kluczyński
starszy lekarz weterynarii ppłk Zygmunt Zawierucha
młodszy lekarz weterynarii por. Maksymilian Stanisław Kaczorowski
II zastępca dowódcy (kwatermistrz) mjr Czesław Soroczyński
oficer mobilizacyjny rtm. Alfred Zenon Mieczysław Strzygowski
zastępca oficera mobilizacyjnego vacat
oficer administracyjno-materiałowy rtm. Eryk Matuszek
dowódca szwadronu gospodarczego rtm. Kazimierz Skowroński
oficer gospodarczy kpt. int. Marian Stefan Siekierski
oficer żywnościowy chor. Paweł Kijowski
dowódca plutonu łączności por. Gustaw Franciszek Szewczyk
dowódca plutonu kolarzy ppor. Zdzisław Tadeusz Januszewski[d]
dowódca plutonu ppanc. ppor. Jan Kanty Maria Wojciech Skrochowski
dowódca 1 szwadronu rtm. Eugeniusz Ungeheuer
dowódca plutonu ppor. Ignacy Władysław Jura
dowódca plutonu ppor. Antoni Marian Piątkowski
dowódca 2 szwadronu rtm. Edward Tymoteusz Szawłowski
dowódca plutonu por. Konrad Jerzy Husenöder
dowódca plutonu ppor. Zdzisław Tadeusz Januszewski
dowódca plutonu ppor. Otto Józef Śmiałek
dowódca 3 szwadronu p.o. por. Brunon Zdzitowiecki
dowódca plutonu ppor. Stanisław Kostka Andrzej Hilary Sławoszewski
dowódca 4 szwadronu rtm. Mieczysław Puzdrakiewicz
dowódca plutonu por. Michał Maria Grek †6 VIII 1939[19]
dowódca plutonu por. Zygmunt Piotr Nowicki
dowódca szwadronu km rtm. Jerzy I Bujalski
dowódca plutonu por. Zygmunt Zajączkowski
dowódca plutonu ppor. Zdzisław Romuald Jan Nepomucen Wielowieyski
dowódca szwadronu zapasowego mjr Konstanty Kułagowski
zastępca dowódcy vacat
odkomenderowany rtm. Antoni Starnawski
na kursie rtm. Józef Dokowski
na kursie rtm. Andrzej Marian Kazimierz Szwarcenberg-Czerny

W kampanii wrześniowej 1939[edytuj | edytuj kod]

Pułk walczył w składzie Krakowskiej Brygady Kawalerii

W 1939 roku, 8 pułk wchodził w skład Krakowskiej Brygady Kawalerii pod dowództwem gen. bryg. Zygmunta Piaseckiego, ta zaś należała do Armii „Kraków”. Pułkiem dowodził ppłk dypl. Włodzimierz Dunin-Żuchowski.

3 września pułk oddzielony został od reszty brygady przez pododdziały XV Korpusu i tocząc ciężkie walki odwrotowe został częściowo rozbity pod Szczekocinami. 4 września pułk znalazł się w Jędrzejowie, a 6 września w rejonie miejscowości Brody koło Starachowic, by wieczorem wyruszyć w kierunku Wisły. Następnie przyłączył się do Armii „Lublin”. Pomimo kilku odniesionych zwycięstw pułk poniósł bardzo dotkliwe straty i ostatecznie został rozbity podczas prób przedostania się do Rumunii. Tylko I szwadronowi udało się dotrzeć na Węgry.

Struktura organizacyjna i obsada personalna we wrześniu 1939[20]
dowódca pułku ppłk dypl. kaw. Włodzimierz Dunin–Żuchowski
zastępca dowódcy mjr kaw. Stanisław Bukraba
kwatermistrz mjr kaw. Czesław Soroczyński
adiutant rtm. Kazimierz Skowroński–Prus
oficer broni ppor. kaw. Ignacy Władysław Jura
oficer ordynansowy ppor. rez. Stefan Skrzyński
dowódca 1 szwadronu por. Zygmunt Zajączkowski
dowódca I plutonu ppor. kaw. Antoni Marian Piątkowski
dowódca 2 szwadronu rtm. Edward Szawłowski † 21 IX Małoniż
dowódca 3 szwadronu rtm. Józef Dokowski
dowódca 4 szwadronu rtm. Eryk Matuszek
dowódca szwadronu ckm rtm. Jerzy Sylwin Bujalsk
dowódca I plutonu ppor. kaw. Zdzisław Wielowieyski
dowódca II plutonu ppor. rez. Bolesław Buszczyński
dowódca plutonu łączności por. Gustaw Franciszek Szewczyk
dowódca plutonu przeciwpancernego ppor. Jan Kanty Skrochowski
dowódca szwadronu gospodarczego rtm. Eugeniusz Ungeheuer

Pułk w Polskich Siłach Zbrojnych i w Armii Krajowej[edytuj | edytuj kod]

W 1940 pułk odtworzony został jako 1 oddział rozpoznawczy im. Księcia Józefa Poniatowskiego. W kampanii francuskiej walczył w składzie 1 Dywizji Grenadierów.

W czasie wojny tradycje pułku były utrzymywane przez oddziały partyzanckie Armii Krajowej oraz oddziały Polskich Sił Zbrojnych.

Symbole pułkowe[edytuj | edytuj kod]

Sztandar[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Polskie sztandary wojskowe.

Sztandar ofiarowały matki, żony i siostry oficerów pułku. Poświęcił go w katedrze lwowskiej w kwietniu 1920 r. ks. prałat Bedeni i wręczył przejeżdżającemu przez miasto na front 2 szwadronowi por. Adama Sokołowija. Sztandar przywieziono na front na Ukrainę. Znak był nieprzepisowy, a orzeł na drzewcu osadzony na kuli. W 1935 r. orła zastąpiono przepisowym, z rozpostartymi skrzydłami[21].

Odznaka pamiątkowa[edytuj | edytuj kod]

21 kwietnia 1920 roku Minister Spraw Wojskowych rozporządzeniem L. 872/20 B.P. 1 zatwierdził odznakę pamiątkową 8 pułku ułanów ks. Józefa Poniatowskiego[22][23]. Odznaka o wymiarach 50x50 mm ma kształt krzyża z ramionami emaliowanymi na ciemnoniebiesko. Na poziomych ramionach krzyża wpisano daty „1791” i „1918”, na dolnym numer i inicjał „8 U”. Na środku krzyża okrągła tarcza barwy czerwonej na której wpisano inicjały patrona „JP”, a w otoku wieńca laurowego zwieńczonego u góry złoconą mitrą książęcą PIERWSZY PUŁK. Między ramionami krzyża cztery herby ziemi: krakowskiej, zatorskiej, oświęcimskiej i cieszyńskiej. Odznaka oficerska, dwuczęściowa, wykonana w tombaku srebrzonym, łączona dwoma nitami. Autorem projektu odznaki był Józef Brunicki, a wykonawcą Franciszek Malina z Krakowa[24].

Monogram JP pod koroną

Na naramiennikach poniżej oznaczenia stopni wojskowych widniał monogram JP pod książęcą mitrą, na pamiątkę pierwszego dowódcy i patrona pułku.

Barwy[edytuj | edytuj kod]

Proporczyk Opis[25]
Proporczyk (żółtopomarańczowy[26]) złotożółty (żółte ciemne[27]) (stare złoto, po austriacku greises gold)
proporczyk dowództwa w 1939
proporczyk 1 szwadronu w 1939
proporczyk 2 szwadronu w 1939
proporczyk 3 szwadronu w 1939
proporczyk 4 szwadronu w 1939
proporczyk szwadronu ckm w 1939
proporczyk plutonu łączności w 1939
Inne Opis
Na czapce rogatywceotok ciemnożółty[28]
Szasery ciemnogranatowe, lampasy ciemnożółte, wypustka ciemnożółta[29]
„Łapka” (do 1921[e]) – karmazynowa[f]

Żurawiejka[edytuj | edytuj kod]

Krzywa buzia, krzywa nózia
to ułani księcia Józia.
Ce-Ka grafy i barony
Ósmy zdobi nam salony
Marsz 8 pułku ułanów
Moneta obiegowa – marka kredytowa (1 złoty) 8 Pułku Ułanów Ks. Józefa Poniatowskiego
Pod miasteczkiem Komarowem batalija wielka,
Ruskich było na tysiące a ułanów trzysta
Ruskich było na tysiące a ułanów trzysta
Hej wy lekkie szwoleżery nie róbcie nam wstydu
Zaczekajcie pół godziny aż ułani przyjdą,
Zaczekajcie pół godziny aż ułani przyjdą
Bo ułani dobrze biją, dobrze atakują
A jak pójdą na bij-zabij ruskie zrejterują
A jak pójdą na bij-zabij ruskie zrejterują
Tam na wzgórzu na dereszu Krzeczunowicz leci
Wymachuje, rozkazuje "Trzymajcie się dzieci!"
Wymachuje, rozkazuje "Trzymajcie się dzieci!"
A ułani dobrze biją, dobrze atakują
Jak ruszyli na bij-zabij ruskie zrejterują
Jak ruszyli na bij-zabij ruskie zrejterują
A z krwawego pola bitwy krwawo słońce schodzi
I Budionny z Kozakami hen za Dniepr uchodzi
I Budionny z Kozakami hen za Dniepr uchodzi!

Ułani księcia Józefa[edytuj | edytuj kod]

 Z tym tematem związana jest kategoria: oficerowie 8 Pułku Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego.
Dowódcy pułku
Zastępcy dowódcy pułku (od 1938 roku - I zastępca dowódcy)
Kwatermistrzowie pułku (od 1938 roku - II zastępca dowódcy)

Korpus oficerski[edytuj | edytuj kod]

Wysoka profesjonalizacja i jeszcze wyższe pochodzenie to cechy charakterystyczne kadry oficerskiej 8 pułku ułanów. O wysokich kwalifikacjach ułanów ks. Poniatowskiego świadczył fakt, iż w 1924 r. 5 oficerów przydzielonych było do Centralnej Szkoły Kawalerii, 4 do Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1 do Inspektoratu Armii IV, 1 do Oficerskiej Szkoły dla Podchorążych, 1 do Wyższej Szkoły Wojennej, 1 do Sztabu Generalnego WP, ponadto mjr Witold Morawski pełnił służbę jako attaché wojskowy w Rumunii, a Jan Władysław Rozwadowski (później wybitny teoretyk wojskowości) odkomenderowany był na studia do Wyższej Szkoły Wojennej w Paryżu. O arystokratycznym pochodzeniu pułku mogły świadczyć natomiast nazwiska oficerów rezerwy, wśród których nie brakowało: Potockich, Sapiehów, Pinińskich, czy też Dzieduszyckich. W czasie wojny polsko-bolszewickiej w pułku służył Amerykanin – rtm. William S. Mitchell.

Żołnierze 8 pułku ułanów - ofiary zbrodni katyńskiej[edytuj | edytuj kod]

Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej znajdują się między innymi w bazach udostępnionych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego[42] oraz Muzeum Katyńskie[43][g][h].

Nazwisko i imię stopień zawód miejsce pracy przed mobilizacją zamordowany
Bohdanowicz Jan Kanty porucznik rezerwy Charków
Bujalski Jerzy Sylwin[46] rotmistrz żołnierz zawodowy dowódca szwadronu ckm Charków
Buszczyński Bolesław porucznik rezerwy dowódca plutonu Charków
Czekaj Władysław podporucznik rezerwy prawnik Najwyższa Izba Kontroli w Krakowie Katyń
Dulas Antoni podporucznik rezerwy nauczyciel kier. szkoły w Nakwasinie Katyń
Dunin-Żuchowski Włodzimierz podpułkownik dyplomowany żołnierz zawodowy dowódca pułku Charków
Jura Ignacy Władysław[47] podporucznik żołnierz zawodowy oficer broni Charków
Koziełł-Poklewski Wincenty rotmistrz w st. sp. majątek Ludwinowo Katyń
Lulko Edward Jan podporucznik rezerwy nauczyciel Charków
Piątkowski Antoni[48] podporucznik żołnierz zawodowy dowódca plutonu Charków
Podgórski Franciszek porucznik rezerwy dyrektor firmy we Lwowie ULK
Skowroński-Prus Kazimierz rotmistrz żołnierz zawodowy adiutant pułku Charków
Szafrański Mieczysław podporucznik rezerwy nauczyciel, mgr szkoła w Warszawie Charków
Szewczyk Gustaw[49] porucznik żołnierz zawodowy dowódca plutonu łączności Charków
Wielowieyski Zdzisław[50] podporucznik żołnierz zawodowy dowódca plutonu Charków

Tradycje pułku[edytuj | edytuj kod]

W czasach współczesnych Stowarzyszenie Szwadron Niepołomice w barwach 8 Pułku Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego kultywuje tradycje 8 pułku. Jego członkowie przywdziewają mundury i używają wyposażenia zgodnego z tymi jakie obowiązywały ułanów pułku w 1939 roku. Stowarzyszenie bierze udział między innymi w Paradach przy okazji świąt narodowych np. 3 maja lub 11 listopada.

Do tradycji pułku nawiązał Andrzej Wajda. Bohaterowie filmu "Katyń": rtm. Andrzej (Artur Żmijewski) i por. Jerzy (Andrzej Chyra) służą w 8 Pułku Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego.

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. W dzień imienin szefa pułku[1].
  2. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[18].
  3. rtm. Kazimierz Skowroński pełnił jednocześnie funkcję dowódcy szwadronu gospodarczego.
  4. ppor. Zdzisław Tadeusz Januszewski pełnił jednocześnie funkcję dowódcy plutonu w 2. szwadronie.
  5. W 1921 roku przywrócono barwne proporczyki w broniach jezdnych.
  6. Karmazynowe patki ułanów (zamiast proporczyków) nawiązywały do dawnych barw mundurów i wyłogów tych formacji od XVIII wieku po 1831[30].
  7. Jeśli nie zaznaczono inaczej, miejsce służby żołnierzy zawodowych przed mobilizacją podano za: Ryszard Rybka, Kamil Stepan; Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939[44].
  8. Jeśli nie zaznaczono inaczej, informacje o żołnierzach znajdujących się na Białoruskiej Liście Katyńskiej pochodzą z książki: Maciej Wyrwa; Nieodnalezione ofiary Katynia? : lista osób zaginionych na obszarze północno-wschodnich województw II RP od 17 września 1939 do czerwca 1940[45].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Filipow i Wróblewski 1992 ↓, s. 18.
  2. Tuliński 2020 ↓, s. 950.
  3. Nowak 2010 ↓, s. 143.
  4. Odziemkowski 2004 ↓, s. 391.
  5. Odziemkowski 2004 ↓, s. 391–382.
  6. Mniszek i Rudnicki 1929 ↓, s. 29.
  7. Odziemkowski 2004 ↓, s. 392.
  8. Śmigielski 1929 ↓, s. 24.
  9. Nowak 2010 ↓, s. 144.
  10. Śmigielski 1929 ↓, s. 34.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922, s. 2-3.
  12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929, s. 232, sprostowano nazwisko z „Andrzej Sterliński” na „Andrzej Blak”.
  13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 30 kwietnia 1922 roku, s. 333, unieważnienie zagubionej legitymacji na prawo noszenia legitymacji Orderu VM nr 4398 oraz sprostowanie stopnia wojskowego z „porucznik” na starszy ułan.
  14. K. Krzeczunowicz, Do dyskusji nad "Ostatnią kampanią konną", "Przegląd Kawalerii i Broni Pancernej" 1973, nr 70, s. 486.
  15. W uznaniu zasług obywatelskich. 8 p.uł. ks. Józefa Poniatowskiego wręczył swą odznakę p. Tarnowskiemu, „Polska Zbrojna” Nr 344 z 12 grudnia 1928 roku, s. 4.
  16. Wojciechowski 2010 ↓, s. 14.
  17. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 694.
  18. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
  19. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 957.
  20. Steblik 1989 ↓, s. 726-727.
  21. Satora 1990 ↓, s. 200.
  22. Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 43 z 9 maja 1920 roku, pkt 35.
  23. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 9 z 28 lutego 1922 roku, poz. 135.
  24. Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 176-181.
  25. Smaczny 1989 ↓, s. 382.
  26. Dz. Rozk. MSWojsk. nr 27 z 3 sierpnia 1920 roku, poz.636
  27. Dz. Rozk. MSWojsk. nr 22 z 4 sierpnia 1927 roku, poz.268
  28. Dz. Rozk. MSWojsk. nr nr 6 z 24 lutego 1928 roku, poz.66
  29. Smaczny 1989 ↓, s. 376.
  30. Żygulski (jun.) i Wielecki 1988 ↓, s. 116.
  31. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 9 marca 1923, s. 175.
  32. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 9 marca 1923, s. 176.
  33. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 43 z 29 czerwca 1923, s. 431.
  34. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 43 z 29 czerwca 1923 roku, s. 433.
  35. Krzeczunowicz 1960 ↓, s. 227.
  36. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 114 z 28 października 1925 roku, s. 614.
  37. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 maja 1927 roku, s. 128.
  38. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927 roku, s. 146.
  39. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 91.
  40. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 101.
  41. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 100.
  42. Katyń – miejsca pamięci. [dostęp 2022-01-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-19)].
  43. Muzeum Katyńskie – Księgi Cmentarne.
  44. Rybka i Stepan 2006 ↓.
  45. Wyrwa 2015 ↓.
  46. Księgi Cmentarne – wpis 4704.
  47. Księgi Cmentarne – wpis 5583.
  48. Księgi Cmentarne – wpis 6831.
  49. Księgi Cmentarne – wpis 7579.
  50. Księgi Cmentarne – wpis 14191.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]