AK-176
Armata AK-176 na kutrze rakietowym projektu 1241RE (Tarantul-I) „Hans Beimler” | |
Dane podstawowe | |
Państwo | |
---|---|
Historia | |
Prototypy |
1977 |
Produkcja seryjna |
od 1979 |
Dane taktyczno-techniczne | |
Kaliber |
76,2 mm |
Donośność |
(skuteczna) do 12 km |
Prędkość pocz. pocisku |
980 m/s |
Kąt ostrzału |
podniesienia: -15 + 85 stopni |
Szybkostrzelność |
30, 60 lub 120 strz./min |
AK-176 – uniwersalna armata morska kalibru 76,2 mm konstrukcji radzieckiej, stosowana na licznych okrętach od lat 70 XX wieku.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pod koniec lat 60 XX w. w ZSRR dostrzeżono potrzebę posiadania lekkiej armaty uniwersalnej średniego kalibru o stosunkowo dużej mocy ogniowej, która mogłaby stanowić uzbrojenie małych okrętów, w tym kutrów rakietowych i umożliwić im walkę artyleryjską z celami nawodnymi. W tym czasie, zachodnie lekkie okręty zaczęto uzbrajać w szybkostrzelną armatę 76 mm OTO Melara, dającą im relatywnie dużą siłę ognia. Wcześniej używana na okrętach radzieckich podwójnie sprzężona armata 57 mm AK-725 sprawiała problemy w eksploatacji i miała zbyt mały kaliber[1].
30 września 1969 roku marynarka ZSRR zatwierdziła wymagania na nową armatę automatyczną kalibru 76,2 mm[2]. Główną częścią systemu stała się jednolufowa wieża artyleryjska z nowo opracowaną armatą, ponadto obejmował on system kierowania ogniem ze stacją radiolokacyjną MR-123. W 1971 opracowano projekt armaty oznaczonej fabrycznie A-221, w biurze konstrukcyjnym CNII Buriewiestnik w Gorkim, głównym konstruktorem był G. Ryndyk[2]. Nowo opracowane działo zostało przetestowane na poligonie pod Leningradem w 1977. W 1979 roku wieża była poddana próbom morskim w rejonie Bałtyjska na kutrze rakietowym R-5 projektu 1241.1[2]. 22 czerwca 1979, zarządzeniem Ministra Obrony ZSRR, system został przyjęty na uzbrojenie pod oznaczeniem AK-176, po czym rozpoczęto produkcję wież w Gorkowskim Maszynostroitielnym Zawodzie w Gorkim[2].
Pod koniec lat 80 XX w. wprowadzono zmodernizowane armaty AK-176M, z nowym systemem kierowania ogniem MR-123-02, z kanałem telewizyjnym celownika i dalmierzem laserowym, co zwiększa odporność na zakłócenia. Wyeliminowano też usterki w układzie podawania amunicji. Armata AK-176M znajduje się w dalszym ciągu w produkcji.
System AK-176 umożliwia zwalczanie celów morskich i brzegowych, a także, dzięki dużej szybkostrzelności, powietrznych, w tym pocisków przeciwokrętowych. Stał się podstawowym systemem artyleryjskim średniego kalibru na radzieckich małych okrętach, z eksportowymi jednostkami trafił też za granicę. Eksportowany był także sam system, do państw pozostających pod wpływem techniki radzieckiej i w tej postaci trafił m.in. do Polski (AK-176M) i Indii. Jest on odpowiednikiem zachodnich systemów typu OTO Melara 76 mm.
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]System AK-176 używany jest lub był na okrętach konstrukcji radzieckiej lub rosyjskiej poniższych typów (lista może nie być pełna; w nawiasach nazwy w kodzie NATO):
- kutry rakietowe projektów 1241.1, 1241RE, 12411 typu Mołnia (‘Tarantul’)
- korwety projektu 1241.2 typu Mołnia-2 (‘Pauk’)
- wodoloty rakietowe projektu 206MR (‘Matka’)
- korwety rakietowe projektu 1234.1 typu Owod (‘Nanuchka-III’)
- korwety projektu 1124M (‘Grisha III’)
- korwety projektu 1239 typu Siwucz (‘Dergach’)
- korwety projektu 11451 typu Sokoł
- korwety projektu 1166 typu Gepard
- okręty desantowe projektu 775M (‘Ropucha II’)
- kutry patrolowe projektu 10410 typu Swietljak (‘Svietlyak’)
System ten stosowany jest na używanych w Polsce korwetach rakietowych projektu 1241RE (‘Tarantul I’), a także na okrętach konstrukcji polskiej:
- ORP „Kaszub”
- Okręty rakietowe typu Orkan (proj. 660M)
Okręty konstrukcji innych państw:
- korwety typu 025 Khukri (Indie)
- korwety typu 025A Kora (Indie)
- korwety typu Contraamiral Eustațiu Sebastian (kod NATO: Tetal II) (Rumunia)
- korwety projektu 133.1 (kod NATO Parchim) (NRD)
Opis
[edytuj | edytuj kod]Część artyleryjska składa się z armaty automatycznej kalibru 76,2 mm. Automatyka działa na zasadzie krótkiego odrzutu lufy. Lufa gwintowana, monoblokowa, wyposażona w przedmuchiwacz. Zamek pionowy, klinowy. Naboje donoszone automatycznie, z dwóch stron, z magazynu pod wieżą. Lufa ma system chłodzenia wodą zaburtową podczas strzelania. Maksymalna długość serii to 70 strzałów, po czym konieczne jest chłodzenie przez 20–30 minut. Żywotność lufy wynosi 2000 strzałów[1].
Ogień wieży jest kierowany za pomocą radaru artyleryjskiego MR-123/176 Wympieł (ozn. NATO Bass Tilt)[1]. Ogniem można kierować automatycznie, półautomatycznie za pomocą celownika optycznego Kołonka-221 umieszczonego poza wieżą na pokładzie okrętu lub ręcznie, za pomocą celownika WD-221 w wieży[1].
Wysokość wieży od pokładu wynosi 2,6 m, masa armaty z wieżą i platformą podwieżową: 11,2 t (bez amunicji) lub 13,1 t (z amunicją). Szybkość naprowadzania: w pionie 13°/s, w poziomie 14°/s. Wieża wykonana jest dla zmniejszenia masy ze stopu aluminiowo-magnezowego Amg61, grubość ścianek – 4 mm.
Naboje zunifikowane są z nabojami armaty AK-726. Używane są pociski z zapalnikiem uderzeniowym WG-67 przeciw celom nawodnym lub z radarowym zapalnikiem zbliżeniowym AR-51Ł przeciw celom powietrznym. Zapas amunicji wynosi w magazynie podwieżowym 152 naboje, można przechowywać dalszą amunicję poza magazynem[1].
Dane taktyczno-techniczne
[edytuj | edytuj kod]- kaliber: 76,2 mm
- długość lufy: 59 kalibrów (L/59) (inne dane L/54[1])
- liczba luf: 1
- kąt podniesienia: -15° +85°[3]
- prędkość podnoszenia lufy: 30°/s[3]
- szybkostrzelność: 30-120 strzałów/min
- masa pocisku: 5,9 kg
- masa naboju: 12,8 kg
- prędkość wylotowa pocisku: 980 m/s
- donośność:
- pozioma: 16 km (efektywny zasięg 12 km)[3]
- pionowa: efektywny zasięg 7 km
- masa armaty z wieżą (bez amunicji): 11 200 kg[3]
- masa armaty z wieżą (z amunicją): 13 100 kg[3]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jarosław Ciślak: Polska Marynarka Wojenna 1995: okręty, samoloty i śmigłowce, uzbrojenie, organizacja. Wyd. I. Warszawa: Lampart & Bellona, 1995, seria: Ilustrowana Encyklopedia Techniki Wojskowej, 6. ISBN 83-86776-08-0.
- Radosław Wolf. Armata automatyczna AK-176. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 4/2007. XII (64), kwiecień 2007. Warszawa.