Aaron Swartz
 Aaron Swartz (2008) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
programista |
Aaron Swartz (ur. 8 listopada 1986 w Chicago, zm. 11 stycznia 2013 w Nowym Jorku)[1] – amerykański programista, publicysta, działacz polityczny i internetowy (haktywista).
Zyskał uznanie jako współautor specyfikacji RSS 1.0[2]. Był współautorem języka formatowania Markdown[3]. Pomógł także w stworzeniu Creative Commons[4] oraz serwisu Reddit[5]. Wzbudził zainteresowanie mediów po aresztowaniu 6 stycznia 2011[6] i oskarżeniu w związku z zarzucanym mu wykradzeniem zbioru artykułów naukowych z bazy danych JSTOR[7][8]. Był współzałożycielem organizacji: Demand Progress i Progressive Change Campaign Committee. 11 stycznia 2013 został znaleziony martwy w apartamencie na nowojorskim Brooklynie. Według lekarza sądowego popełnił on samobójstwo przez powieszenie. Jest uważany za męczennika w obronie dostępu do wiedzy[9][10][11][12][13][14][15].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Wykształcenie[edytuj | edytuj kod]
Kiedy był nastolatkiem, uczestniczył w pracach nad tworzeniem standardów internetowych. W wieku 13 lat został współautorem specyfikacji RSS 1.0. Był członkiem grupy roboczej RDF w ramach W3C. Zaprojektował, wraz z Johnem Gruberem, język formatowania Markdown, a także uczestniczył w pracach nad innymi projektami informatycznymi. Przez rok Swartz studiował na Uniwersytecie Stanforda.
Reddit i Open Library[edytuj | edytuj kod]
Po roku studiów porzucił uczelnię, by zająć się uruchomieniem przedsiębiorstwa internetowego Infogami. Powstało ono przy wsparciu finansowym Y Combinator, dostarczającego kapitału raczkującym przedsięwzięciom internetowym. Wewnętrzna struktura Infogami była oparta o mechanizm wiki, która stała się przedmiotem zainteresowania Swartza, od czasu zaangażowania się w theinfo – encyklopedię z 2000 roku wykorzystującą wiki.
W ciągu roku Infogami połączyła się z reddit, a pod koniec 2006 r. reddit został sprzedany CondéNet (należącemu do Condé Nast Publications, m.in. właściciela magazynu Wired). Swartz w związku z tą pracą przeniósł się do San Francisco. W styczniu 2007 Swartz został poproszony o ustąpienie ze stanowiska w Wired Digital[16]. We wrześniu 2007 Swartz z Simonem Carstensenem uruchomili Jottit, usługę internetową podobną do Infogami. Swartz był również twórcą oprogramowania internetowego o nazwie web.py, napisanego w Pythonie, które jest wykorzystywane przez Jottit (a wcześniej reddit). Następnie został zatrudniony w Internet Archive, gdzie odpowiadał za oprogramowanie do nowego projektu pod nazwą Open Library.
Działalność polityczna i blogowanie[edytuj | edytuj kod]
Swartz był blogerem. Napisał m.in. dwa eseje: „Who Writes Wikipedia”[17], w którym zajmuje się autorami Wikipedii (napisał to w okresie kandydowania do zarządu Wikimedia Foundation w 2006 r.) i „HOWTO: Be More Productive”[18], esej o osobistej efektywności.
W dalszym okresie Swartz zajmował się przede wszystkim działalnością społeczno-polityczną. Działał w watchdog.net i był członkiem zarządu organizacji politycznej Change Congress. W 2010 roku został pracownikiem naukowym w Safra Center for Ethics na Uniwersytecie Harvarda. W 2008 roku opublikował Guerilla Open Access Manifesto, manifest nawołujący do radykalnych działań na rzecz otwartego dostępu do publikacji naukowych[19]. Był współzałożycielem organizacji Progress Demand zajmującej się aktywizowaniem grup społecznych w celu wywierania pozytywnego wpływu na polityków i decydentów w USA.
Włamanie do JSTOR[edytuj | edytuj kod]
19 lipca 2011 Swartz został oskarżony przez prokuratora stanu Massachusetts m.in. o włamanie do należącej do MIT bazy danych JSTOR i nielegalne pobranie ponad 4 mln artykułów naukowych (do których dostęp jest płatny)[20]. Było to związane z włamaniem do serwerowni MIT i zainstalowaniem laptopa z odpowiednim programem przesyłającym dane na określony adres e-mail[21]. Swartz sam zgłosił się do dyspozycji władz, nie przyznając się do winy w żadnym z zarzucanych mu czynów i został zwolniony po wpłaceniu kaucji w wysokości 100 tys. dolarów. JSTOR wydał oświadczenie, że nie będzie ścigać Swartza w postępowaniu cywilnym[7].
Pierwsze reakcje na zarzuty postawione Swartzowi wyrażały dla niego poparcie. Niektórzy prawnicy zwracali uwagę na to, że postępowanie karne zostało wszczęte przy braku oskarżenia na drodze cywilnej, a także nieproporcjonalną penalizację zarzucanych mu czynów w stosunku do spowodowanych szkód[22][23].
SOPA[edytuj | edytuj kod]
Swartz był także zaangażowany w akcję przeciwko wprowadzeniu amerykańskiego prawa Stop Online Piracy Act (SOPA) przez Kongres Stanów Zjednoczonych[24].
Śmierć[edytuj | edytuj kod]
11 stycznia 2013 Swartz popełnił samobójstwo w mieszkaniu na Brooklynie[25].
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
- Swartz, Aaron. “MusicBrainz: A Semantic Web Service”, IEEE Intelligent Systems, vol. 17, no. 1, s. 76–77, styczeń/luty 2002.
- Swartz, A. and Hendler, J. “The Semantic Web: A Network of Content for the Digital City”, Proceedings of the Second Annual Digital Cities Workshop, Kyoto, Japonia, październik 2001.
- Gruber, John and Swartz, Aaron. Markdown definition, grudzień 2004.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Anne Cai: Aaron Swartz commits suicide. Massachusetts Institute of Technology, 2013-01-12. [dostęp 2013-01-12]. (ang.).
- ↑ RDF Site Summary (RSS) 1.0. web.resource.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-12)].
- ↑ Markdown Aaron Swartz: The Weblog. 19 marca 2004.
- ↑ „Remembering Aaron Swartz”. Creative Commons.
Aaron was one of the early architects of Creative Commons. As a teenager, he helped design the code layer to our licenses...
Lessig, Lawrence (12 stycznia 2013). - ↑ Reddit co-founder Aaron Swartz dies at 26, CBC, 12 stycznia 2013 [dostęp 2021-05-18] (ang.).
- ↑ Kevin Poulsen: Booking Video: Aaron Swartz Jokes, Jousts With Cops After MIT Bust. Wired, 2014-04-11. [dostęp 2014-04-12]. (ang.).
- ↑ a b John Schwartz: Open-Access Advocate Is Arrested for Huge Download. nytimes.com, 2013-01-19. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
- ↑ Założycielowi popularnego serwisu grozi kilkadziesiąt lat więzienia w serwisie kopalniawiedzy.pl 20-07-2011, dostęp 2011-07-31.
- ↑ Tom Foremski: ZDNet: The inevitable canonization of Aaron Swartz – First Martyr in the digital church of The Singularity?. 2013. [dostęp 2017-04-20]. (ang.).
- ↑ Sean Smith: Freedom’s Martyr: The Story of Aaron Swartz. 2014. [dostęp 2017-04-20]. (ang.).
- ↑ Matt Stoller: Vice: Aaron Swartz and 21st-Century Martyrdom. 2014. [dostęp 2017-04-20]. (ang.).
- ↑ Terrence O’Brien: EnGadget: How Aaron Swartz went from internet activist to martyr. 2014. [dostęp 2017-04-20]. (ang.).
- ↑ Gideon Lichfield: Quartz: Why Aaron Swartz is becoming a martyr, and why you should care. 2013. [dostęp 2017-04-20]. (ang.).
- ↑ BBC: Has Aaron Swartz’s death made him an internet ‘martyr’?. 2013. [dostęp 2017-04-20]. (ang.).
- ↑ Matthew Herper: Forbes: Does Making Aaron Swartz A Martyr Endanger Other Suicidal People?. 2013. [dostęp 2017-04-20]. (ang.).
- ↑ Philipp Lenssen, A Chat with Aaron Swartz,2007, dostęp 2011-07-31.
- ↑ Who Writes Wikipedia. aaronsw.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-08)]., 2006, dostęp 2011-07-31.
- ↑ Aaron Swartz: HOWTO: Be More Productive, 2005, dostęp 2011-07-31.
- ↑ Peter Suber, Guerilla Open Access Manifesto: unsigned but apparently by Aaron Swartz, „Open Access News”, legacy.earlham.edu [dostęp 2016-06-18] (ang.).
- ↑ Nick Bilton Internet Activist Charged in Data Theft NYTimes.com, dostęp 2011-07-31.
- ↑ Kiedy cyberprotest staje się cyberprzestępstwem – lekcja dla niedoszłych haktywistów. networld.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-17)]. Networld.pl, 27.07.2011, dostęp 2011-07-31.
- ↑ Milton J. Valencia: Activist charged with hacking. Boston.com. [dostęp 2017-07-22]. (ang.).
- ↑ Max Kennerly Examining The Outrageous Aaron Swartz Indictment For Computer Fraud, 19.07.2011.
- ↑ Watch Aaron Swartz Explain 'How We Stopped SOPA’. Mashable, 2013-01-14. [dostęp 2021-04-24]. (ang.).
- ↑ Aaron Swartz popełnił samobójstwo. Groziło mu 30 lat więzienia za „przestępstwo” komputerowe. Dziennik Internautów, 2013-01-14.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Aaron Swartz. [w:] The Economist [on-line]. economist.com, 2013-01-19. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
- John Schwartz: Internet Activist, a Creator of RSS, Is Dead at 26, Apparently a Suicide. nytimes.com, 2013-01-12. [dostęp 2013-01-14]. (ang.).
- Jack Schofield: Aaron Swartz obituary. theguardian.com, 2013-01-13. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
- Valerie J. Nelson: Aaron Swartz dies at 26; Internet folk hero founded Reddit. articles.latimes.com, 2013-01-12. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Domowa strona internetowa Aarona Swartza
- Guerilla Open Access Manifesto
- F2C2012: Aaron Swartz keynote – „How we stopped SOPA”. YouTube, 2012-05-22. [dostęp 2021-04-24]. (ang.).
- “Undergraduate Overachiever”, Wired, 12.09.2004 (ang.)
- Aaron Swartz w bazie IMDb (ang.)
- Audycja z udziałem Swartz prowadzona przez Willa Wilkinsona w serwisie Bloggingheads.tv (ang.)
- Audycja z udziałem Swartza i Deana Bakera w serwisie Bloggingheads.tv (ang.)
- Film dokumentalny o Aaronie The Internet’s Own Boy: The Story of Aaron Swartz