Abd al-Chalik as-Samarra’i
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| członek Rady Rewolucyjnych Dowódców | |
| Przynależność polityczna |
Przywództwo regionalne irackiej partii Baas |
Abd al-Chalik as-Samarra’i (ur. 1935 w Samarzrze, zm. 1979) – iracki polityk związany z iracką partią Baas.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodził z Samarry, tam też zdobył średnie wykształcenie. Do partii Baas przystąpił w wieku siedemnastu lat[1]. W 1964 był już członkiem Przywództwa Regionalnego irackiej partii Baas[1], w kolejnych latach, poprzedzających zamachu stanu w lipcu 1968 zaliczał się do najbardziej wpływowych członków organizacji[2]. Nie pracował, lecz był zawodowym działaczem partyjnym. Rok po zamachu stanu w 1968, w którym partia Baas przejęła władzę w Iraku, został wybrany do Rady Rewolucyjnych Dowódców[3]. Według niektórych źródeł przypuszczalnie usunięto go z niej już w roku następnym[4], inne zaś podają, że jeszcze w 1972 stał na czele Biura Kulturalnego przy radzie[1].
Rywalizował o przywództwo w partii z frakcją Ahmada Hasana al-Bakra i Saddama Husajna[1][5]. Skupiali się wokół niego działacze partyjni, którzy nadal wierzyli w możliwość realizacji idei baasizmu i negatywnie oceniali ewolucję systemu władzy[6]. Przyczyną jego klęski, a następnie śmierci stało się uwikłanie w nieudaną próbę zamachu stanu przeprowadzoną w 1973 przez Nazima Kazzara. Podczas przewrotu Kazzar zaproponował prezydentowi Iraku al-Bakrowi spotkanie i omówienie problemów państwa właśnie w domu as-Samarra’ia. Gdy przewrót poniósł klęskę, al-Bakr i Saddam Husajn uznali to za oczywisty dowód, iż rywalizujący z nimi polityk był w spisku z Kazzarem. Nie ma jednak na to żadnych dowodów[5]. As-Samarra’i został osądzony przez specjalny trybunał pod przewodnictwem Izzata Ibrahima ad-Duriego i skazany na dożywotnie pozbawienie wolności[5]. Od wyroku śmierci i natychmiastowej egzekucji uchroniła go jedynie interwencja Michela Aflaka[5] i Kamala Dżumblatta[1]. As-Samarra’i pozostał w areszcie domowym przez kolejne sześć lat[1]. W 1979 Saddam Husajn oskarżył go o udział w spisku na jego życie, który miał zaplanować wspólnie z innymi czołowymi baasistami: Adnanem Hamdani, Muhammadem Ajiszem, Muhammadem Mahdżubem, Ghanimem Abd al-Dżalilem oraz przywództwem syryjskiej partii Baas. W sprawie tej odbył się proces pokazowy, zakończony wyrokami śmierci wykonanymi jeszcze w tym samym roku[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f E. Ghareeb, B. Dougherty, Historical..., s. 539-540.
- ↑ M. Farouk-Sluglett, P. Sluglett, Iraq..., s. 110.
- ↑ M. Farouk-Sluglett, P. Sluglett, Iraq..., s. 120.
- ↑ M. Farouk-Sluglett, P. Sluglett, Iraq..., s. 136.
- ↑ a b c d M. Farouk-Sluglett, P. Sluglett, Iraq..., s. 161-162.
- ↑ Ch. Tripp, Historia Iraku, s. 248.
- ↑ M. Farouk-Sluglett, P. Sluglett, Iraq..., s. 209.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Farouk-Sluglett M., Sluglett P.: Iraq Since 1958. From Revolution to Dictatorship. London & New York: I. B. Tauris, 2003. ISBN 1-86064-622-0.
- Edmund Ghareeb, Historical Dictionary of Iraq, Beth Dougherty, Lanham, Md.: Scarecrow Press, 2004, ISBN 978-0-8108-6568-6, OCLC 176876157.
- Tripp Ch.: Historia Iraku. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009. ISBN 978-83-05-13567-2.