Abdullah Gül
| ||
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 29 października 1950 Kayseri | |
| Prezydent Turcji | ||
| Okres | od 28 sierpnia 2007 do 28 sierpnia 2014 | |
| Przynależność polityczna | Partia Sprawiedliwości i Rozwoju | |
| Poprzednik | Ahmet Necdet Sezer | |
| Następca | Recep Tayyip Erdoğan | |
| Minister spraw zagranicznych Turcji | ||
| Okres | od 14 marca 2003 do 28 sierpnia 2007 | |
| Przynależność polityczna | Partia Sprawiedliwości i Rozwoju | |
| Poprzednik | Yaşar Yakış | |
| Następca | Ali Babacan | |
| Premier Turcji | ||
| Okres | od 18 listopada 2002 do 14 marca 2003 | |
| Przynależność polityczna | Partia Sprawiedliwości i Rozwoju | |
| Poprzednik | Bülent Ecevit | |
| Następca | Recep Tayyip Erdoğan | |
| ||
Abdullah Gül (wym. [abduɫˈɫah ˈɟyl]; ur. 29 października 1950 w Kayseri) – turecki polityk, prezydent Turcji od 28 sierpnia 2007 do 28 sierpnia 2014, wicepremier i minister spraw zagranicznych w latach 2003-2007 oraz premier Turcji w latach 2002-2003.
Młodość i edukacja[edytuj | edytuj kod]
Gül urodził się w Kayseri w narodowe święto tureckie. Wychowywał się w konserwatywnej rodzinie, jego ojciec był mechanikiem. Studiował ekonomię na Uniwersytecie Stambulskim, potem przez dwa lata studiował także w Londynie oraz w Exeter.
Po studiach rozpoczął karierę akademicką, m.in. współpracował przy zakładaniu Wydziału Inżynierii Przemysłowej na Uniwersytecie Sakarya w Adapazarı, na którym wykładał zarządzanie. W latach 1983-1991 pracował w Islamskim Banku Rozwoju.
Kariera polityczna[edytuj | edytuj kod]
Gül pierwsze doświadczenia polityczne zdobył już podczas studiów, kiedy to był członkiem Narodowego Stowarzyszenia Tureckich Studentów.
W 1991 został po raz pierwszy wybrany do parlamentu z ramienia Partii Dobrobytu (Refah Partisi). Od 1991 do 1995 Gül był członkiem Komisji Planowania i Budżetu parlamentu tureckiego. W 1995 uzyskał reelekcję. Do 2001 roku zasiadał w Komisji Spraw Zagranicznych. Od 1996 do 1997 był rzecznikiem prasowym rządu.
W 1999 został po raz trzeci wybrany do parlamentu, tym razem z ramienia Partii Cnoty (Fazilet Partisi). 14 maja 2000 niewielką ilością głosów przegrał walkę o przewodnictwo w partii. Odsunął się więc od partyjnego establishmentu i skierował w stronę formującego się, nowego ruchu, na bazie którego w sierpniu 2001 utworzono nową konserwatywną Partię Sprawiedliwości i Rozwoju (AKP, Adalet ve Kalkinma Partisi). Został jej wiceprzewodniczącym.
Premier i szef dyplomacji[edytuj | edytuj kod]
W wyniku wyborów z 3 listopada 2002 Gül ponownie zasiadł w parlamencie, tym razem z ramienia Partii Sprawiedliwości i Rozwoju (AKP). 18 listopada 2002 został wybrany przez AKP na stanowisko przejściowego premiera ponieważ szef partii, Recep Tayyip Erdoğan nie mógł objąć urzędu z powodu ciążącego na nim zakazu sprawowania funkcji publicznych. Po zmianie przepisów prawa, dokonanych przez AKP, Erdogan dostał się do parlamentu w wyniku wyborów uzupełniających i 14 marca 2003 zastąpił Güla na stanowisku premiera. Gül został w zamian mianowany wicepremierem oraz ministrem spraw zagranicznych.
W czasie jego rządów jako szefa dyplomacji, w Turcji doszło do ataków terrorystycznych, m.in. w Stambule i Kuşadasi. Gül zapowiedział wzmocnienie środków bezpieczeństwa. Prowadził również rozmowy z Unią Europejską na temat otwarcia negocjacji akcesyjnych. Próbował również umocnić stosunki z Syrią i relacje z państwami Kaukazu. W lutym 2007 złożył wizytę w USA, gdzie spotkał się z prezydentem Georgem W. Bushem oraz Condoleezzą Rice.
Prezydentura[edytuj | edytuj kod]
24 kwietnia premier Erdogan ogłosił Abdullaha Güla kandydatem Partii Sprawiedliwości i Rozwoju w wyborach prezydenckich w 2007[1]. Wyboru prezydenta wedle konstytucji miało dokonać Wielkie Zgromadzenie Narodowe Turcji (parlament), większością 2/3 głosów (367 na 550) w dwóch pierwszych turach głosowania lub zwykłą większością w trzeciej turze.
Dwie pierwsze tury głosowania 27 kwietnia i 6 maja 2007 zostały zbojkotowane przez opozycję, z powodu czego zabrakło wymaganego kworum[2]. Opozycja zapowiedziała bojkot także trzeciego głosowania. W takiej sytuacji, 6 maja 2007 Abdullah Gül wycofał swoją kandydaturę, a trzy dni później Sąd Najwyższy zarządził odroczenie wyborów z powodu braku kandydatów.
Partia Sprawiedliwości i Rozwoju doprowadziła do rozpisania na dzień 22 lipca 2007 wcześniejszych wyborów parlamentarnych, w których zdobyła 341 mandatów w 550-osobowym parlamencie[3]. 13 sierpnia 2007 Abdullah Gül został ponownie nominowany kandydatem AKP do stanowiska prezydenta[4]. W dwóch pierwszych turach głosowania 20 i 24 sierpnia Gül nie uzyskał wymaganych 2/3 głosów poparcia. W trzeciej turze 28 sierpnia 2007, w której wymagana była zwykła większość głosów, zdobył 339 na 448 głosów i został wybrany nowym prezydentem Turcji. Tego samego dnia został zaprzysiężony na stanowisku[5].
We wrześniu 2008 Gül jako pierwszy w historii turecki szef państwa udał się z oficjalną wizytą do Armenii, wzbudzając tym wiele kontrowersji w kraju[6].
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Medal Honoru Republiki Tureckiej (2014)
- Order Łaźni (Wielka Brytania, 2008)
- Wielki Łańcuch Orderu Infanta Henryka (Portugalia, 2009)
- Krzyż Wielki z Łańcuchem i Złotopromienną Gwiazdą Orderu Zasługi (Węgry, 2011)
- Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Lwa Niderlandzkiego (Holandia, 2012)
- Order Królewski Serafinów (Szwecja, 2013)[7]
- Order Domowy Nassauski Lwa Złotego (Luksemburg, 2013)[8]
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (2009)[9][10]
- Krzyż Wielki Orderu Świętego Olafa (Norwegia, 2013)[11]
- Łańcuch Orderu Króla Abdulaziza Al Sauda (Arabia Saudyjska, 2007)
- Order Pakistanu (2010)
- Order Heydəra Əliyeva (Azerbejdżan, 2013)[12]
- Order Prezydenckiej Gwiazdy (Turkmenistan, 2014)[13]
- Order Zasługi (Kamerun)
- Order Męstwa (Kamerun, 2010)
- Order Niepodległości (Katar, 2009)[14]
- Order Mubaraka Wielkiego (Kuwejt, 2009)
- Order Danaker (Kirgistan, 2014)[15]
- Order Zwycięstwa Świętego Jerzego (Gruzja, 2013)
- Order Złotego Orła (Kazachstan, 2012)
- Medal 10-lecia Astany (Kazachstan, 2008)[16]
- Medal 25-lecia Niepodległości Republiki Kazachstanu (2017)[17]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ „Turkey’s ruling party announces FM Gul as presidential candidate”, People’s Daily Online, 24 kwietnia 2007.
- ↑ „New Turkey president poll fails „, BBC News, 6 maja 2007.
- ↑ „Turkey re-elects governing party”, BBC News, 22 lipca 2007.
- ↑ „Turkey’s ruling party renominates Gul as presidential candidate „, chinaview.com, 14 sierpnia 2007.
- ↑ „Turkish foreign minister wins presidency, in victory for Islamic-rooted government”, Associated Press (International Herald Tribune), 28 sierpnia 2007.
- ↑ „Gul in landmark visit to Armenia”, BBC News, 6 września 2008.
- ↑ T.C. Cumhurbaşkanlığı : İsveç Ziyareti, web.archive.org, 1 lutego 2014 [dostęp 2019-06-29] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-01].
- ↑ Presidency Of The Republic Of Turkey : Grand Duke Henri of Luxembourg at the Çankaya Presidential Palace, web.archive.org, 4 grudnia 2014 [dostęp 2019-06-29] [zarchiwizowane z adresu 2014-12-04].
- ↑ Le onorificenze della Repubblica Italiana, www.quirinale.it [dostęp 2019-06-29].
- ↑ Wayback Machine, web.archive.org, 1 października 2012 [dostęp 2019-06-29] [zarchiwizowane z adresu 2012-10-01].
- ↑ Wayback Machine, web.archive.org, 5 listopada 2013 [dostęp 2019-06-29] [zarchiwizowane z adresu 2013-11-05].
- ↑ Abdullah Gülün “Heydər Əliyev” ordeni ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı, president.az [dostęp 2019-06-29] (azer.).
- ↑ Президент Турецкой Республики удостоен высшей государственной награды Туркменистана, turkmenistan.gov.tm [dostęp 2019-06-29].
- ↑ Presidency of the Republic of Turkey : Abdullah GÜL, web.archive.org, 6 maja 2012 [dostęp 2019-06-29] [zarchiwizowane z adresu 2012-05-06].
- ↑ Кыргыз Республикасынын Президентинин расмий Интернет сайты, www.president.kg [dostęp 2019-06-29].
- ↑ Abdullah GÜL : Kazakhstan, www.abdullahgul.gen.tr [dostęp 2019-06-29].
- ↑ Рабочий график Главы государства, nomad.su [dostęp 2019-06-29].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
| Poprzednik Bülent Ecevit |
Premier Turcji 18 listopada 2002 – 14 marca 2003 |
Następca Recep Tayyip Erdoğan |
| Poprzednik Ahmet Necdet Sezer |
Prezydent Turcji 28 sierpnia 2007 – 28 sierpnia 2014 |
Następca Recep Tayyip Erdoğan |
| |||||||||
| ||||
- Absolwenci Uniwersytetu Stambulskiego
- Ludzie urodzeni w Kayseri
- Wykładowcy uczelni w Turcji
- Prezydenci Turcji
- Premierzy Turcji
- Wicepremierzy Turcji
- Tureccy ministrowie spraw zagranicznych
- Politycy Partii Cnoty
- Politycy Partii Dobrobytu
- Politycy Partii Sprawiedliwości i Rozwoju
- Odznaczeni Orderem Łaźni
- Odznaczeni Orderem Infanta Henryka
- Odznaczeni Orderem Królewskim Serafinów
- Odznaczeni Orderem Domowym Nassauskim Lwa Złotego
- Odznaczeni Orderem Zasługi Republiki Włoskiej
- Odznaczeni Orderem Zasługi (Węgry)
- Odznaczeni Orderem Lwa Niderlandzkiego
- Odznaczeni Orderem Świętego Olafa
- Urodzeni w 1950
- Absolwenci Uniwersytetu w Exeter