Abraham Wirszubski

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Abraham Wirszubski
Data i miejsce urodzenia

21 grudnia 1871
Wilno

Data i miejsce śmierci

1943
Wilno

Zawód, zajęcie

psychiatra, działacz społeczny

Alma Mater

Uniwersytet w Kazaniu

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Abraham (Abram) Wirszubski (jid. אברהם וירשובסקי ur. 21 grudnia 1871 w Wilnie, zm. 1943 tamże) – polski lekarz psychiatra, działacz społeczny i syjonistyczny żydowskiego pochodzenia.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie kupieckiej Morducha (Marka) i Feigi Wirszubskich[1]. Do 10. roku życia uczył się w chederze, potem w II Gimnazjum Wileńskim, które ukończył w 1890[2]. Następnie studiował medycynę na Uniwersytecie w Kazaniu. Dyplom z odznaczeniem otrzymał w 1896. Przez kolejne cztery lata praktykował w Oddziale Fizjologicznym Instytutu Medycyny Doświadczalnej w Petersburgu u Iwana Pawłowa i specjalizował się w neurologii i psychiatrii[3]. W 1901 roku ożenił się z Pesą Rozental[1].

Był naczelnym lekarzem Miejskiego Szpitala Żydowskiego przy ul. Zawalnej, ordynatorem oddziału psychiatrycznego Szpitala św. Jakuba i ordynatorem oddziału psychiatrycznego Szpitala Miejskiego Sawicz w Wilnie. Jeden z założycieli Wileńskiego Stowarzyszenia Miłośników Starożytności Żydowskiej (1913), potem przemianowanego na Żydowskie Stowarzyszenie Historyczno-Etnograficzne im. Sz. An-skiego. Był wiceprezesem i od 1925 Członkiem Honorowym[4] Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego oraz wiceprezesem Wileńskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Należał do Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego.

Podczas niemieckiej okupacji Wilna przebywał w getcie, był ordynatorem szpitala w getcie. Chorował psychicznie. Został zamordowany podczas likwidacji getta we wrześniu 1943[5].

W jego dorobku naukowym znajduje się około 150 prac, w języku polskim, jidysz, rosyjskim i niemieckim.

27 listopada 1929 odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[6].

Wybrane prace[edytuj | edytuj kod]

  • Работа желудочных желез при разных сортах жирной пищи: Дис. на степ. д-ра мед. А.М. Виршубского. Санкт-Петербург: С.-Петерб. коммерч. типо-лит., 1900
  • К вопросу об акропарэстезии. Вильна: Вилен. окр. лечебница, 1904
  • Еврейское законодательство о разводе у душевнобольных. типография Пирожникова, 1907
  • Grundriss der Lehre von Infantilismus. Allgemeine Wiener Medizinische Zeitung 57, 71–, 83–, 1912
  • Ein Fall von familiärer spastischer Spinalparalyse. Neurologisches Centralblatt 32, 1025–1027, 1913
  • Ein Fall von Polydipsie als einer Varietät der Hysteria monosymptomatica. Neurologisches Centralblatt 37, 315, 1918
  • Ein Fall von Polyneuritis im Anschluss an Lyssaschutzimpfungen. Neurologisches Centralblatt 37, 586–588, 1918
  • Letargiczne zapalenie mózgu. Nowiny Lekarskie 35 (4), s. 224–231, 1923
  • Coma neoplasmaticum. Nowiny lekarskie 38 (7), s. 256–258, 1926
  • Historja Szpitala Żydowskiego w Wilnie. Pamiętnik Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego 2 (3), s. 199–205, 1926
  • К вопросу о coma neo-plasmaticum. Практ. врач № 5, 1926
  • Fizyczne wychowanie młodzieży. Folks-gezunt 10, 1927
  • O rażeniu słonecznem. Nowiny Lekarskie 39, 21, s. 740–741, 1927
  • Odruchy względne. Nowiny Psychjatryczne 4 (3), s. 158–166, 1927
  • Pierwszy zjazd lekarzy Żydów. Folks-gezunt 12, 1928
  • Kilka uwag w sprawie kolonji Deksna. Folks-gezunt 21, 1928
  • Błędy w praktyce. Pamiętnik Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego 4, 2, s. 82–83, 1928
  • W sprawie „Patronage familiale”. Folks-gezunt 18, 1928
  • Zarys wakcynoterapii w neurologji i psychjatrji. Nowiny Psychjatryczne 5 (1/2), s. 22–29, 1928
  • Zarys zagadnienia rzekomych guzów mózgowych. Pamiętnik Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego 5, 6, s. 521–522, 1929
  • Nerwica narządowa. Pamiętnik Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego 5, 5, s. 365–368, 1929
  • Dybuk. Folks-gezunt 20, 1929
  • Epidemja samobójstw u Żydów. W: Księga Pamiątkowa I Krajowego Zjazdu Lekarskiego „Tozu" w roku 1928. Warszawa, 1929 s. 103–105
  • Swoista psychoza opętania u Żydów. Warszawskie Czasopismo Lekarskie 6 (51), s. 1198–1200, 1929
  • Alkoholizm u żydów. Medycyna Warszawska 4 (14), s. 461–462, 1930
  • Objawy głodu morfinowego u noworodka. Pamiętnik Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego 6, 1, s. 42–44, 1930
  • Historja psychjatrji u starożytnych żydów. Rocznik Psychiatryczny 13, s. 210–213, 1930
  • Dwa przypadki nowotworów płatów czołowych. Nowiny Lekarskie 43, 10, s. 339–342, 1931
  • Kilka uwag w sprawie etiologii i rozpoznawania porażenia połowiczego. Medycyna 5, 23, s. 801–803, 1931
  • Rozwód z powodu choroby psychicznej w świetle żydowskiego prawa religijnego. Nowiny Psychjatryczne 3/4, 210–218, 1931
  • Pierwiastki psychopatologiczne Kabały. Nowiny Psychjatryczne 8, s. 36–45, 1931
  • Zespół nerwowo-psychiczny na tle zaczadzenia. Rocznik Psychiatryczny 18/19, s. 62–68, 1932
  • Omówienie przypadku bluźnierstwa. Rocznik Psychiatryczny 21 (2), s. 356–361, 1933
  • Lęk obcego wzroku. Medycyna 8, 4, s. 125–127, 1934
  • Przymus sterylizacji w Niemczech pod względem psychjatrycznym. Nowiny Psychiatryczne 11, s. 242–250, 1934
  • O narkolepsji. Medycyna 8, 14, s. 457–458, 1934
  • Zagadnienie demonologii u Żydów. Nowiny Psychiatryczne 11, s. 243–249, 1934
  • 800-lecie urodzin Mojżesza Majmonidesa. Warszawskie Czasopismo Lekarskie 12, 15, s. 311–313, 1935
  • Psychozy pooperacyjne. Medycyna, 1935
  • Przypadek psychozy u dziecka 8-letniego na tle kiły. Medycyna, 1935
  • Dziedziczoność w chorobach umysłowych. Folks-gezunt 13 (5), 1936
  • Alkohologja w Piśmie Świętym. Medycyna Społeczna nr 9–10, 1936
  • Nauka o duszy a teologia żydowska. Medycyna Społeczna, 1936
  • Rasizm jako zagadnienie medycyny społecznej. Medycyna Społeczna (1936)
  • Żydowskie przesądy religijne o menstruacji w świetle nowoczesnej medycyny. Medycyna Społeczna nr 1–2 (1936?)
  • Neuropatologia porównawcza u żydów i u innych narodów. Pamiętnik Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego 12, 4/5, s. 251–259, 1936
  • Freud i jego uczniowie. Folks-gezunt 13 (12), 1936
  • Przypadek psychozy histerycznej. Medycyna 10 (9), 1936
  • O przejawach psychopatologicznych po amputacji. Medycyna 11, 20, s. 709–710, 1937
  • Rasizm jako zagadnienie medycyny społecznej. Higiena Psychiczna 4 (1/2), 1938
  • Ataki lotnicze w świetle psychiatrii społecznej. Folks-gezunt 16 (4), 1939
  • История еврейского госпиталя в Вильнюсе. Виленский альманах. Вильнюс, 1939

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 343. [dostęp 2021-12-01].
  2. ↑ СПИСОК ПО АЛФАВИТУ [online], kdkv.narod.ru [dostęp 2023-03-19].
  3. ↑ Róziewicz J.: Polacy w laboratoriach Iwana Pawłowa. Kwartalnik Historii Nauki i Techniki 21, 1976, s. 409–429.
  4. ↑ Pamiętnik Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego. Wilno: Wileńskie Towarzystwo Lekarskie, Rok II, Styczeń - Luty 1926, s. 5–6. [dostęp 2021-12-01].
  5. ↑ Gliński JB.: Słownik biograficzny lekarzy i farmaceutów - ofiar drugiej wojny światowej. Tom 3. Wrocław: Urban & Partner, 2003 ISBN 83-87944-89-0 s. 398–399
  6. ↑ M.P. z 1929 r. nr 278, poz. 644 „za zasługi na polu pracy społecznej, zawodowej i publicystycznej”.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Abraham_Wirszubski&oldid=71766815”