Trzcinniczek zwyczajny
(Przekierowano z Acrocephalus scirpaceus)
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
| ||
| Acrocephalus scirpaceus[1] | ||
| (Hermann, 1804) | ||
| ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ptaki | |
| Podgromada | Neornithes | |
| Infragromada | ptaki neognatyczne | |
| Rząd | wróblowe | |
| Podrząd | śpiewające | |
| Rodzina | trzciniaki | |
| Rodzaj | Acrocephalus | |
| Gatunek | trzcinniczek zwyczajny | |
| Synonimy | ||
| ||
| Podgatunki | ||
| ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | ||
 | ||
Trzcinniczek zwyczajny[4], trzcinniczek[4], trzcionka[5] (Acrocephalus scirpaceus) – gatunek niewielkiego ptaka wędrownego z rodziny trzciniaków (Acrocephalidae), wcześniej zaliczany do pokrzewek.
- Występowanie
- Zamieszkuje Europę od Pirenejów po Don (poza północną częścią Wysp Brytyjskich i Półwyspu Skandynawskiego i Półwyspem Apenińskim) oraz Azję Mniejszą, Azję Środkową, Afrykę Północną i Subsaharyjską. Populacje europejska i azjatycka wędrowne, zimują w Afryce Subsaharyjskiej. Przelatuje w kwietniu-maju i sierpniu-wrześniu.
- W Polsce średnio liczny ptak lęgowy niżu (lokalnie może być liczny)[6]. W latach 2008–2012 liczebność trzcinniczka na terenie kraju szacowano na 110–200 tysięcy par[7].
- trzcinniczek zwyczajny (Acrocephalus scirpaceus scirpaceus) – Europa do zachodniej Rosji, Ukrainy i zachodniej Turcji, północno-zachodnia Afryka.
- trzcinniczek ciemny (Acrocephalus scirpaceus fuscus) – północny Egipt i środkowa Turcja przez Bliski Wschód do południowo-wschodniej europejskiej części Rosji, północny Iran, Kazachstan i północno-zachodnie Chiny.
- trzcinniczek mangrowy (Acrocephalus scirpaceus avicenniae) – wybrzeża Morza Czerwonego.
- Acrocephalus scirpaceus ammon – oazy na pograniczu Libii i Egiptu
- trzcinniczek tęposkrzydły (Acrocephalus scirpaceus baeticatus) – Afryka. Przez IOC wydzielany wraz z kilkoma podgatunkami w oddzielny gatunek Acrocephalus baeticatus[8].
- Cechy gatunku
- Podobny do trzciniaka zwyczajnego, ale znacznie mniejszy. Ubarwieniem podobny do łozówki, trudny do odróżnienia. Obie płci ubarwione jednakowo. Wierzch ciała jednolicie oliwkowobrązowy, na kuprze i pokrywach nadogonowych bardziej pomarańczowy. Spód ciała biały, na bokach i pod ogonem beżowy. Nad oczami kremowe brwi.
- Wymiary średnie
- długość ciała ok. 13 cm
rozpiętość skrzydeł 19 cm
masa ciała ok. 13 g - Biotop
- Jeziora, stawy, ale też mniejsze, zarośnięte zbiorniki wodne, przydrożne rowy i bagna z przewagą trzcin przemieszanych z pałką wodną.
- Gniazdo
- Zawsze nad powierzchnią wody, a nie ziemi, bardzo podobne do gniazda trzciniaka, lecz stosunkowo mniejsze.
Trzcinniczek karmiący pisklę kukułki
- Jaja
- Lęgi ok. połowy do końca maja, a czasami i w lipcu. Jaja w ilości 3–6, o średnich wymiarach 18×13 mm, o białym tle z obfitymi oliwkowozielonymi plamkami. Obserwuje się wydłużenie okresu lęgowego (wcześniejsze jego rozpoczęcie, prawdopodobnie ze względu na ocieplenie klimatu), co pozwala trzcinniczkom gniazdować nawet pięciokrotnie w jednym sezonie, co prowadzi do większego sukcesu rozrodczego[9].
- Wysiadywanie
- Od złożenia ostatniego jaja trwa przez 11–12 dni. Często wysiadują jajo kukułki. Młode opuszczają gniazdo po 11–13 dniach.
- Pożywienie
- Drobne owady.
- Ochrona
- Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową[10].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Acrocephalus scirpaceus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ Eurasian Reed-warbler (Acrocephalus scirpaceus) (ang.). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2012-10-06].
- ↑ Acrocephalus scirpaceus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ a b c Nazwy polskie za: Paweł Mielczarek, Marek Kuziemko: Rodzina: Acrocephalidae Salvin, 1882 (1838) - trzciniaki - Brush, reed and swamp warblers. Wersja: 2019-04-24. W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2019-09-20].
- ↑ Albin Łącki: Wśród zwierząt – ptaki. Poznań: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1988, s. 194. ISBN 83-09-01320-5.
- ↑ Ludwik Tomiałojć, Tadeusz Stawarczyk: Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany. Wrocław: PTPP "pro Natura", 2003, s. 637. ISBN 83-919626-1-X. Według skali przyjętej przez autorów, dla okresu lęgowego średnio liczny oznacza zagęszczenie 10–100 par na 100 km², a liczny – 100–1000 par na 100 km².
- ↑ T. Chodkiewicz i inni. Ocena liczebności populacji ptaków lęgowych w Polsce w latach 2008–2012. „Ornis Polonica”. 56, s. 149–189, 2015.
- ↑ a b Frank Gill, David Donsker: Bushtits, leaf warblers, reed warblers (ang.). IOC World Bird List: Version 9.2. [dostęp 2019-09-20].
- ↑ Lucyna Hałupka, Andrzej Dyrcz, Marta Borowiec. Climate change affects breeding of reed warblers Acrocephalus scirpaceus. „Journal of Avian Biology”. 39 (1), s. 95–100, 2008. DOI: 10.1111/j.2008.0908-8857.04047.x (ang.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183)
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Acrocephalus scirpaceus (Trzcinniczek). W: M. Gromadzki (red.).: Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. T. 8: Ptaki (część II). Warszawa: Ministerstwo Środowiska, 2004, s. 333–335. ISBN 83-86564-43-1.