Actiones honorariae
Actiones honorariae – powództwa urzędnicze, oparte na prawie urzędniczym. W prawie rzymskim grupa powództw przyznawanych przez urzędników wyposażonych we władzę jurysdykcyjną[1] (np. pretora) ale nieznajdujących oparcia w ius civile[2]. Rozwój skarg urzędniczych przypada więc na okres kiedy występował proces formułkowy.
Powództwa takie przedawniały się przeważnie z upływem jednego roku (actiones annales)[3].
Actiones honorariae a powództwa oparte na prawie pretorskim[edytuj | edytuj kod]
Ponieważ najważniejszym urzędem jurysdykcyjnym w starożytnym Rzymie był pretor, większość powództw urzędniczych była oparta na prawie pretorskim. Stąd niekiedy pojęcie actiones honorariae utożsamia się z powództwami pretorskimi. Istniały jednak powództwa udzielane przez innych urzędników, np. edylów kurulnych (actiones aediliciae)
Rodzaje powództw urzędniczych[edytuj | edytuj kod]
Na szczególną uwagę, wśród powództw urzędniczych, zasługują:
- actiones in factum conceptae - powództwa oparte na fakcie,
- actiones ficticiae powództwa oparte na fikcji,
- powództwa z przestawionymi powodami.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Władysław Rozwadowski "Prawo rzymskie" Wydanie II. Poznań 1992 ISBN 83-01-10031-1
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Digesta 2,1,13: Ulpian Domitius: Ten, kto nakazuje osądzać sprawy, musi być urzędnikiem (magistratury).
Digesta 2,1,13: Ulpianus: Eum qui iudicare iubet, magistratum esse oportet. - ↑ Digesta 44,7,25,2: Ulpian Domitius w księdze pierwszej reguł: Wszystkie zaś powództwa nazywamy albo cywilnymi, albo urzędniczymi.
Digesta 44,7,25,2: Ulpianus libro singulari regularum: Omnes autem actiones aut civiles dicuntur aut honorariae. - ↑ Digesta 44,7,35: Paulus w księdze pierwszej komentarza do edyktu pretorskiego: Przy powództwach urzędniczych należy to określić w ten sposób, jak ujmuje to Kasjusz, że powództw zmierzających do odzyskania rzeczy winno się udzielać nawet po upływie roku, pozostałych - w oktesie roku.
Digesta 44,7,35: Paulus libro primo ad edictum praetoris: In honorariis actionibus sic esse definendum Cassius ait, ut quae rei persecutionem habeant, hae etiam post annum darentur, ceterae intra annum.