Adam Gorajski
| ||
![]() Korczak | ||
Rodzina | Gorajscy herbu Korczak | |
Data śmierci | 1602 | |
Ojciec | Jan Gorajski | |
Matka | Anna Osmólska | |
Żona |
Katarzyna Słupecka | |
Dzieci |
Zbigniew Gorajski |
Adam Gorajski (zm. 1602) – szlachcic herbu Korczak, poseł na sejm Rzeczypospolitej i deputat do Trybunału Głównego Koronnego, marszałek sejmiku województwa lubelskiego. Wykształcony i majętny, zaliczał się do czołówki światłych ludzi w Polsce czasów renesansu. Należał do najaktywniejszych działaczy kalwińskich w kraju.
Jego rodzicami byli Jan Gorajski i Anna Osmólska[1]. Miał dwóch braci: Piotra oraz Jana. Adam Gorajski wychowywał się na dworze hetmana Jana Tarnowskiego, później na Podolu rozpoczął służbę wojskową w randze rotmistrza[2]. W 1578 w spadku po wuju otrzymał Włość Radzięcką (obecne województwo lubelskie, powiat biłgorajski).W 1581 r. Adam Gorajski był też dziedzicem Klecia. W latach 1579-1584 przebywał zagranicą (odwiedził wówczas m.in. Bazyleję i Wittenbergę).
W roku 1576 Gorajski brał udział w elekcji Stefana Batorego na króla Polski. W podziękowaniu za to 10 września 1578 r. Batory będąc we Lwowie nadał akt lokacyjny dla budowanego przez Gorajskiego miasta Biłgoraj. W okresie elekcji Zygmunta III Wazy Adam Gorajski podpisał kaptur województwa i był deputatem do sądów na zamku lubelskim. Po wyborze Zygmunta na króla przyłączył się do ugrupowania "zamojszczyków" (czyli zwolenników Jana Zamoyskiego, którego był bliskim przyjacielem), brał udział w zjeździe opozycji w Lublinie (9 kwietnia 1592 r.) i został wybrany w skład delegacji do króla, któremu przedstawił postulaty zjazdu.
W 1595 wraz z Janem Zamoyskim wybrał się, aby bronić przed najazdem tatarskim granicy od strony Rusi Czerwonej i Węgier. Po powrocie jeszcze kilkakrotnie marszałkował na sejmikach województwa i posłował do króla (1598, 1600)[2].
Własnym kosztem założył i utrzymywał kilka zborów: w Biłgoraju (ufundowany w 1578), Radzięcinie i Rzeczycy[2]. Po śmierci swojego teścia Stanisława Słupeckiego w 1576 r. objął po nim stanowisko przywódcy kalwinów lubelskich. Był bardzo religijny, znane było jego powiedzenie "Dla Chrystusa i Ojczyzny".
Adam Gorajski był zasłużonym patronem i opiekunem polskich pisarzy tamtego okresu. Erazm Gliczner w roku 1598 dedykował mu dzieło pt. Appellatia, Antoni Lemke napisał o nim utwór Thesis de Phtisi, natomiast Sebastian Klonowic poświęcił mu dwa teksty: Victoria deorum o wychowaniu bohatera wzorowanego na Gorajskim oraz Goraidos liber unicus – poemat o rodzie Gorajskich.
Adam zmarł prawdopodobnie na początku 1602. Wszystkie dobra po nim odziedziczył syn Zbigniew.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Genealogia dynastyczna R. Jurzaka
- ↑ a b c Halina Heltzmann: Gorajski (Gorayski) Adam h. Korczak (zm. 1602). W: Polski Słownik Biograficzny. T. 8. s. 281-282.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Członkowie stanu rycerskiego I Rzeczypospolitej
- Deputaci świeccy Trybunału Głównego Koronnego
- Gorajscy herbu Korczak
- Marszałkowie sejmikowi (województwo lubelskie)
- Posłowie na sejm 1600
- Posłowie na Sejm I Rzeczypospolitej
- Rotmistrzowie królewscy
- Szlachta kalwińska w Polsce (I Rzeczpospolita)
- Urodzeni w XVI wieku
- Właściciele Biłgoraja
- Zmarli w 1602