Adam Mauersberger

Adam Mauersberger
Data i miejsce urodzenia	3 września 1910 ; Warszawa
Data śmierci	3 września 1988
Miejsce spoczynku	Cmentarz Powązkowski w Warszawie
Zawód, zajęcie	polonista
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Adam Mauersberger (ur. 3 września 1910^[1] w Warszawie, zm. 3 września 1988) – polski historyk, krytyk literacki, eseista, tłumacz, w latach 1957–1969 dyrektor Muzeum Adama Mickiewicza w Warszawie (obecnie Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z zamożnej rodziny saskiej, która osiadła w Warszawie w końcu XVIII w. Syn Kazimierza. Humanista, przyjaciel Witolda Gombrowicza i wielu innych literatów i artystów, których poznał prowadząc z siostrą Zofią salon artystyczno-literacki^[2]. Studiował historię (pod kierownictwem Stanisława Arnolda), napisał pracę dyplomową – monografię Aleksandra Colonna-Walewskiego – (pod kierunkiem Marcelego Handelsmana), ale zaniechał jej obrony. Był pierwowzorem (utrwalonym w dramacie pod własnym nazwiskiem) jednej z postaci niedokończonej przez Gombrowicza i wydanej po śmierci pisarza Historii. W 1946 r. zainicjował użycie terminu „Druga Rzeczpospolita” na określenie państwowości polskiej w latach 1918–1944. Uczynił to w artykule „Druga i Trzecia Rzeczpospolita” na łamach tygodnika „Odrodzenie”, nr 15 (72)^[3], w którym Polskę powojenną nazwał „Trzecią Rzeczpospolitą”. W latach 1957–1970 był dyrektorem Muzeum Adama Mickiewicza. Był inspiratorem powstania Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego w Dreźnie. W grudniu 1975 roku był sygnatariuszem protestu przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (List 59)^[4].

Adamowi Mauersbergerowi poświęcił Marek Nowakowski szkic biograficzny Wizerunek (występuje tam jako M.) zamieszczony w tomie opowiadań „Grisza, ja tiebie skażu...”.

Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera C-3-22,23)^[5].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (25 kwietnia 1956)^[6]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 lipca 1955)^[7]
Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[8]
Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (17 stycznia 1963)^[9]

Opracowania (wybór)[edytuj | edytuj kod]

Objaśnienia do „Trybuny Ludów” Adama Mickiewicza
Wstęp do „Opisu podróży do Australii” Seweryna Korzelińskiego
Przedmowa do „Poezji” Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej
Przedmowa do „Peregrynacji do Ziemi Świętej księcia Radziwiłła-Sierotki”
Przekład „Spadkobierców pana Rambourdin” Émile’a Zoli
Edycja zbioru listów, wierszy i rozmów 1817–1830 Adama Mickiewicza

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Sam jako datę urodzin podawał 15 stycznia 1911.
↑ WitoldW. Gombrowicz WitoldW., Kronos, RitaR. Gombrowicz, JerzyJ. Jarzębski, KlementynaK. Suchanow (oprac.), Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2013, s. 30, ISBN 978-83-08-05078-1, ISBN 978-83-08-05106-1, OCLC 848201365 .
↑ Odrodzenie : tygodnik, 1946.04.14 nr 15 - Pomorska Biblioteka Cyfrowa [online], pbc.gda.pl [dostęp 2022-03-28] (pol.).
↑ Kultura 1976/01/340 - 02/341 Paryż 1976, s. 236.
↑ Cmentarz Stare Powązki: MAUERSBERGER, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-01-14] .
↑ M.P. z 1956 r. nr 67, poz. 835 „za zasługi położone przy sporządzeniu Wydania Narodowego dzieł Adama Mickiewicza”.
↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
↑ Stolica : warszawski tygodnik ilustrowany. R. 18, 1963 nr 4 (27 I), Warszawskie Wydawnictwo Prasowe RSW "Prasa", 1963, s. 18 [dostęp 2020-09-10] .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Jacek Ramotowski, Mauersberger Adam [w:] Słownik historyków polskich, red. Maria-Prosińska Jackl, Warszawa 1994, s. 344.
PiotrP. Mitzner PiotrP., Gabinet cieni, Warszawa: Wyd. Fundacja Zeszytów Literackich, 2007, ISBN 978-83-60046-80-7, OCLC 189424046 .
Zeszyty Literackie.

[1] Sam jako datę urodzin podawał 15 stycznia 1911.

[2] WitoldW. Gombrowicz WitoldW., Kronos, RitaR. Gombrowicz, JerzyJ. Jarzębski, KlementynaK. Suchanow (oprac.), Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2013, s. 30, ISBN 978-83-08-05078-1, ISBN 978-83-08-05106-1, OCLC 848201365 .

[3] Odrodzenie : tygodnik, 1946.04.14 nr 15 - Pomorska Biblioteka Cyfrowa [online], pbc.gda.pl [dostęp 2022-03-28] (pol.).

[4] Kultura 1976/01/340 - 02/341 Paryż 1976, s. 236.

[5] Cmentarz Stare Powązki: MAUERSBERGER, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-01-14] .

[6] M.P. z 1956 r. nr 67, poz. 835 „za zasługi położone przy sporządzeniu Wydania Narodowego dzieł Adama Mickiewicza”.

[7] M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.

[8] M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

[9] Stolica : warszawski tygodnik ilustrowany. R. 18, 1963 nr 4 (27 I), Warszawskie Wydawnictwo Prasowe RSW "Prasa", 1963, s. 18 [dostęp 2020-09-10] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]