Adam Rozwadowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Adam Rozwadowski
Adam Ritter von Groß-Rozwadów Jordan-Rozwadowski
pułkownik kawalerii pułkownik kawalerii
Data i miejsce urodzenia

6 lipca 1876
Dołpotów

Data śmierci

23 stycznia 1957

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

4 Pułk Ułanów
8 Pułk Ułanów
DOK V
5 Pułk Strzelców Konnych

Stanowiska

dowódca pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Krzyż Zasługi Wojskowej z Mieczami Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” z Mieczami Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie pokoju) Krzyż Wojskowy Karola Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii 1898 (Austro-Węgry) Krzyż Jubileuszowy Wojskowy Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913

Adam Jordan Rozwadowski[a] herbu Trąby (ur. 6 lipca 1876 w Dołpotowie, zm. 23 stycznia 1957) – pułkownik kawalerii Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 9 lipca 1876 w Dołpotowie, rodzinnym majątku[1][2][3][4]. Wywodził się z rodu Rozwadowskich herbu Trąby, był prawnukiem Kazimierza Rozwadowskiego (pułkownik wojsk polskich), wnukiem Wiktora Rozwadowskiego (1812-1858, oficer powstania listopadowego odznaczony Virtuti Militari[5]) i Jakuba Wiktora oraz synem Franciszka Rozwadowskiego (1848-1916, ziemianin, poseł) i Marii Scholastyki z domu Wiktor herbu Brochwicz (zm. 1848), bratankiem Tomisława (1841-1920)[6][4]. Jego rodzeństwem byli Tomisław (1877-1897), Władysław (1879-1935), Jerzy (1881-1966), Zofia (1886-1953)[7][4]. Około 1911 otrzymał godność c. k. podkomorzego[8].

W kawalerii C. K. Armii został mianowany podporucznikiem z dniem 1 września 1897[9][10], potem awansowany na porucznika z dniem 1 listopada 1901[11]. Był oficerem 13 Galicyjskiego pułku ułanów w Złoczowie (od początku jego służby tam oficerami byli jego kuzyni por./rtm. Samuel Jordan-Rozwadowski, a od około 1902 także rtm. Wiktor Jordan-Rozwadowski)[12][13][14]. W jednostce od około 1909 był komendantem plutonu pionierów (wcześniej tę punkcję pełnili jego ww. kuzyni Samuel i Wiktor)[15][16], a od około 1910 do około 1913 adiutantem pułku[8][17][18]. W tym okresie został awansowany na rotmistrza z dniem 1 maja 1911[19]. Pozostawał oficerem 13 pułku w czasie pokoju do 1914[20]. Podczas I wojny światowej walczył pozostając żołnierzem pułku piechoty nr 13 do 1918[21][22][23]. Został awansowany na majora kawalerii z dniem 1 maja 1917[24]

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę został przyjęty do Wojska Polskiego. Został awansowany na stopień podpułkownika kawalerii ze starszeństwem z dniem z 1 czerwca 1919[25]. W 1921 był dowódcą 8 pułku ułanów w Rakowicach pod Krakowem. Jako oficer nadetatowy w 1923 w randze adiutanta sztabowego pełnił funkcję zastępcy szefa sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr V w tym samym mieście[26]. Następnie został awansowany na pułkownika kawalerii ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924[27]. Od 20 listopada 1924 sprawował stanowisko dowódcy 5 pułku Strzelców Konnych w Tarnowie[28][29], z którego 4 lutego 1927 został przeniesiony w stan spoczynku z dniem 30 kwietnia 1927. Na emeryturze pozostał w Krakowie[2]. W 1934 jako pułkownik kawalerii w stanie spoczynku był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr V jako oficer przewidziany do użycia w czasie wojny i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Kraków Miasto[3].

22 września 1907 w Miejscu Piastowym poślubił Annę Trzecieską herbu Strzemię (1888-1926, córka Jana Trzecieskiego)[10][4]. Miał córkę Urszulę (1909-2001, żona Tadeusza Antoniego Mikułowskiego-Pomorskiego) i syna Jana (1910-1990)[4]. Opracował życiorys i wspomnienie „Zapomniany” w publikacji Generał Rozwadowski, poświęconej swojemu kuzynowi gen. Tadeuszowi Rozwadowskiemu[30].

Zmarł 23 stycznia 1957[31]. Został pochowany w grobowcu Łętowskich na cmentarzu Rakowickim w Krakowie[31].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

austro-węgierskie

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. W ewidencji wojskowych C. K. Armii był określany w języku niemieckim jako „Adam Ritter von Groß-Rozwadów Jordan-Rozwadowski”. W Wojsku Polskim był określany jako „Adam Rozwadowski-Jordan” (1923, 1924, 1928), a potem jako „Adam Jordan Rozwadowski” (1934).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Almanach 1908 ↓, s. 899.
  2. a b Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 887.
  3. a b Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 335, 941.
  4. a b c d e Adam Jordan-Rozwadowski h. Trąby. sejm-wielki.pl. [dostęp 2021-03-15].
  5. Stanisław Tarnowski: Xsięga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830 zawierająca spis imienny dowódzców i sztabs-oficerów, tudzież oficerów, podoficerów i żołnierzy Armii Polskiej w tymż roku Krzyżem Wojskowym „Virtuti Militari” ozdobionych. Lwów: 1881, s. 114.
  6. Almanach 1908 ↓, s. 815-817.
  7. Almanach 1908 ↓, s. 816.
  8. a b c Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1912. Wiedeń: 1911, s. 832.
  9. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1898. Wiedeń: 1897, s. 634.
  10. a b Almanach 1908 ↓, s. 817.
  11. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1902. Wiedeń: 1901, s. 665.
  12. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1898. Wiedeń: 1897, s. 733.
    Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1899. Wiedeń: 1898, s. 735.
  13. a b Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1900. Wiedeń: 1899, s. 757.
  14. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1901. Wiedeń: 1900, s. 765.
    Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1902. Wiedeń: 1901, s. 770.
    Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1903. Wiedeń: 1902, s. 766.
    Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1904. Wiedeń: 1903, s. 770.
    Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1905. Wiedeń: 1904, s. 776.
    Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1906. Wiedeń: 1905, s. 784.
    Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1907. Wiedeń: 1906, s. 792.
    Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1908. Wiedeń: 1907, s. 802.
  15. a b Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1909. Wiedeń: 1909, s. 820.
  16. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1910. Wiedeń: 1909, s. 828.
  17. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1911. Wiedeń: 1910, s. 832.
  18. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1913. Wiedeń: 1912, s. 880.
  19. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1912. Wiedeń: 1911, s. 725.
  20. a b Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1914. Wiedeń: 1914, s. 746.
  21. a b Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1916. Wiedeń: 1916, s. 629.
  22. Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1917. Wiedeń: 1917, s. 827.
  23. a b c d Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918, s. 1025.
  24. Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918, s. 908.
  25. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 675.
  26. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 93, 615.
  27. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 597.
  28. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 123 z 21 listopada 1924 roku, s. 690.
  29. a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 590.
  30. Adam Jordan Rozwadowski: Generał Rozwadowski. Kraków: 1929, s. XI.
  31. a b Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Adam Rozwadowski. rakowice.eu. [dostęp 2021-03-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].
  32. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 615.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]