Adam Sołtan
| |
 major dyplomowany kawalerii
| |
| Data i miejsce urodzenia |
24 września 1898 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1917–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska | |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
.jpg)
| |
| Odznaczenia | |
       
| |
Adam Lech Sołtan herbu własnego Sołtan[1] (ur. 24 września 1898 w Polanówce, zm. 1940 w Charkowie) – major dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 24 września 1898 w Polanówce, w ówczesnym powiecie nowoaleksandryjskim guberni lubelskiej, w rodzinie Bohdana Wiktora (1861–1912) i Marii Franciszki z Sołtanów (1863–1926)[2][3][1]. Był bratem Marii (1889–1967), Stanisława, podporucznika kawalerii Wojska Polskiego, pośmiertnie odznaczonego Orderem Virtuti Militari, Bohdana Józefa (1893–1960), Heleny (1895–1967) i Teresy (1901–1973)[3][1]. Ukończył Gimnazjum Męskie Komitetu Wielkiej Księżnej Tatiany w Kijowie[4].
W październiku 1917, po zdaniu matury, wstąpił jako ochotnik do 1 pułku ułanów[5]. Po rozwiązaniu I Korpusu Polskiego w Rosji (21 maja 1918) przyjechał do Warszawy i rozpoczął studia na Uniwersytecie[5]. 11 listopada 1918 wziął udział w rozbrajaniu Niemców w stolicy, a następnie wstąpił do odtworzonego 1 pułku ułanów[5]. W jego szeregach walczył na wojnie z bolszewikami. 24 września 1920 pod wsią Bubnów koło Łucka został ranny[4].
Po zakończeniu wojny kontynuował służbę w 1 pułku ułanów w Augustowie[6]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podporucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 33. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 – kawalerii)[7]. Na porucznika został awansowany ze starszeństwem z dniem 1 października 1920 w korpusie oficerów jazdy[8][9][10]. 2 kwietnia 1929 został awansowany na rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 i 24. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[11]. Od 15 czerwca do 15 września 1930 odbył staż w artylerii i piechocie. Od 15 października do 15 grudnia 1930 ukończył Kurs Próbny przy Wyższej Szkole Wojennej. 5 stycznia 1931 został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza XI Kursu 1930–1932[12]. 1 listopada 1932, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został przeniesiony do Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu[13] na stanowisko instruktora[14]. W latach 1933–1936 był dyrektorem nauk Szkoły Podchorążych Kawalerii. Na stopień majora awansowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 33. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[15].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 był szefem sztabu Nowogródzkiej Brygady Kawalerii w Baranowiczach[16][17]. 11 września 1939 został wyznaczony na stanowisko szefa sztabu Grupy Operacyjnej Kawalerii gen. Andersa[18].
Dostał się do sowieckiej niewoli i został osadzony w obozie w Starobielsku. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie podpułkownikiem[19]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[20].
W 1923 ożenił się z Marią Sariusz-Zaleską herbu Jelita (1901–1976), z którą miał dwie córki: Teresę (1924–1976) i Marię (1928–1948)[4][1].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 2591[2] (za odwagę w bitwie pod Żółtańcami)[14]
- Krzyż Walecznych dwukrotnie[21][22]
- Złoty Krzyż Zasługi – 19 marca 1937 „za zasługi w służbie wojskowej”[23][22]
- Medal Niepodległości – 9 listopada 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[24][22]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[21]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[21]
- Odznaka za Rany i Kontuzje z jedną gwiazdką[25]
- Odznaka Pamiątkowa 1 Pułk Ułanów Krechowieckich[26]
- Medal Zwycięstwa[21]
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
- Adam Sołtan: Kronika Szkoły Podchorążych Kawalerii. W: Piętnastolecie Szkoły Podchorążych Kawalerii w Grudziądzu. Grudziądz: Zakł. Graf. „Bibljoteka Polska”, 1936.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
- zbrodnia katyńska
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Marek Jerzy Minakowski: Adam Lech Sołtan h. wł.. [w:] Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl) [on-line]. Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne. [dostęp 2023-10-03].
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ a b Sołtan 2004 ↓, s. 138.
- ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 4.
- ↑ Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 14, 86.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 175.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 601, 687.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 543, 610.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 290, 356.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 3 kwietnia 1929, s. 107.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 153, 800.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932, s. 405.
- ↑ a b W świetle 1982 ↓, s. 33 (relacja N.N., byłego jeńca Starobielska).
- ↑ Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 344.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 131, 543.
- ↑ Jurga i Karbowski 1987 ↓, s. 127, 446.
- ↑ Głowacki 1986 ↓, s. 358.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ a b c d Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ a b c Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 131.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 296.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1 foto.
- ↑ Na podstawie fotografii [1]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Sołtan Adam. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.90-8511 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-10-03].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Nakładem „Przeglądu Kawaleryjskiego”, 1930.
- Zbrodnia katyńska w świetle dokumentów. Londyn: Gryf, 1982.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Ludwik Głowacki: Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939. Wyd. 2. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1986. ISBN 83-222-0377-2.
- Tadeusz Jurga, Władysław Karbowski: Armia „Modlin” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07274-4.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Aleksander Sołtan: Sołtan Bohdan Józef. W: Ziemianie polscy XX wieku : Słownik biograficzny : cz. 7. Janina Leskiewiczowa (red.). Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2004. ISBN 83-7181-320-1.
- Jeńcy polscy obozu NKWD w Starobielsku (1939–1940)
- Majorowie kawalerii II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Odznaką za Rany i Kontuzje
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie 1 Pułku Ułanów Krechowieckich
- Oficerowie Centrum Wyszkolenia Kawalerii
- Oficerowie dyplomowani II Rzeczypospolitej
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Charkowie
- Polacy odznaczeni Medalem Zwycięstwa
- Sołtanowie herbu Sołtan
- Szefowie sztabu Nowogródzkiej Brygady Kawalerii
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1898
- Zmarli w 1940
- Żołnierze I Korpusu Polskiego w Rosji 1917–1918