Adamin

Adamin
	Właściwości chemiczne i fizyczne
Inne nazwy	adamit
Skład chemiczny	Zn2(AsO4)OH – zasadowy arsenian cynku
Twardość w skali Mohsa	3,5
Przełam	muszlowy do nierównego
Łupliwość	doskonała w jednym kierunku
Pokrój kryształu	kryształy wydłużone lub równe tworzą promieniste agregaty
Układ krystalograficzny	rombowy, dwupiramidalny
Właściwości mechaniczne	bardzo kruchy
Gęstość	4,32-4,48 g/cm³
	Właściwości optyczne
Barwa	bezbarwny, biały; brunatny, jasnożółty, żółty, lub brunatny, różowy, fioletowy, jasnozielony, zielony, niebieskozielony
Rysa	biała
Połysk	szklisty
Współczynnik załamania	1,708 do 1,773 (dwuosiowy)
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Adamin (adamit) – bardzo rzadki minerał z grupy arsenianów. Jego nazwa pochodzi od nazwiska francuskiego mineraloga Gilberta Josepha Adama (1795–1881)^[2].

Cechy fizyczne

Dyspersja: silna
Widmo absorpcyjne: nie diagnostyczne
Luminescencja: minerał wykazuje intensywnie zielone świecenie w bliskim UV oraz zielone i cytrynowożółte w dalekim UV^[2]

Zazwyczaj tworzy małe, wydłużone kryształy o pokroju tabliczkowym, słupkowym, igiełkowym. Tworzy też kryształy izometryczne. Występuje w skupieniach drobnoziarnistych, promienistych, zbitych, kulistych, nerkowatych, w postaci naskorupień i nalotów^[3] oraz skupień groniastych wypełniających pustki w skałach (druzy). Najczęściej jest biały lub bezbarwny. Okazy zabarwione na fioletowy bądź różowy uzyskują swój kolor dzięki domieszkom kobaltu (adamit kobaltowy), okazy zabarwione na żółto, jasnożółto lub brunatno uzyskują kolor od domieszek związków żelaza, a okazy niebieskie i zielone - od domieszek związków miedzi (adamit miedziowy). Jest bardzo kruchy, przezroczysty lub przeświecający, wykazuje wyraźną fluorescencję o barwie cytrynowej^[2]. Rozpuszcza się w kwasie solnym. Zawiera domieszki tlenków Cu i Co. Nie jest radioaktywny oraz nie wykształca form bliźniaczych.

Występowanie

Jest minerałem wtórnym strefy złóż kruszców zasobnych w cynk – (sfaleryt) i arsen^[2]. Towarzyszą mu najczęściej kalcyt, smithsonit, geothyt, limonit, azuryt i hemimorfit^[3]^[4].

Miejsce występowania

Występuje w USA (Utah, Kalifornia), Grecji – Lavrion, Meksyku – Durango (Ojuela i Mampimi), Namibii – Otavi i Tsumeb w okolicach Windhoek, Chile, Włoszech, Niemczech, Austrii, Szwajcarii, Rosji, Tadżykistanie, Turcji, Francji, Algierii^[2]^[4].

Zastosowanie

ma znaczenie naukowe i kolekcjonerskie^[2];
w celach jubilerskich stosowany jest bardzo rzadko ze względu na niską twardość i wyraźną łupliwość – najbardziej cenione odmiany zielone, zielononiebieskie i fioletowe;

Zobacz też

Bibliografia

Kazimierz Maślankiewicz: Kamienie szlachetne. Wyd. 3 popr. i uzup. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1982.
Michał Sachanbiński: Vademecum zbieracza kamieni szlachetnych i ozdobnych. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1984. ISBN 83-220-0199-1.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Adamite.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Jerzy Żaba: ILUSTROWANA ENCYKLOPEDIA SKAŁ I MINERAŁÓW. Wydawnictwa Videograf SA, 2024, s. 9. ISBN 978-83-8293-231-7.
↑ ^a ^b RupertR. Hochleitner RupertR., Minerały, kamienie szlachetne, skały, Multico Oficyna Wydawnicza, 15 kwietnia 2022, s. 220, ISBN 978-83-7073-816-7 [dostęp 2025-02-01] .
↑ ^a ^b Adamite [online], www.mindat.org [dostęp 2025-02-01] .

[”strona1”-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Adamite.

[’’nazwa5’’-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Jerzy Żaba: ILUSTROWANA ENCYKLOPEDIA SKAŁ I MINERAŁÓW. Wydawnictwa Videograf SA, 2024, s. 9. ISBN 978-83-8293-231-7.

[:0-3] RupertR. Hochleitner RupertR., Minerały, kamienie szlachetne, skały, Multico Oficyna Wydawnicza, 15 kwietnia 2022, s. 220, ISBN 978-83-7073-816-7 [dostęp 2025-02-01] .

[:1-4] Adamite [online], www.mindat.org [dostęp 2025-02-01] .

[1]

[2]

[3]

[4]