Adrian Zandberg

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Adrian Zandberg
Ilustracja
Adrian Zandberg (2020)
Data i miejsce urodzenia

4 grudnia 1979
Aalborg

Współprzewodniczący Lewicy Razem
Okres

od 28 listopada 2022

Przynależność polityczna

Lewica Razem

Strona internetowa

Adrian Tadeusz Zandberg (ur. 4 grudnia 1979 w Aalborgu) – polski historyk, przedsiębiorca[a], programista i polityk. Współprzewodniczący Lewicy Razem (od 2022).

Doktor nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki. Współzałożyciel i członek Zarządu Krajowego partii Razem (2015–2020). Poseł na Sejm IX kadencji (od 2019).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Dzieciństwo i młodość[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 4 grudnia 1979 w duńskim Aalborgu, dokąd jego rodzina wyemigrowała z Polski w 1967[1]. Wystąpił jako aktor dziecięcy w jednym z odcinków serialu Ballada o Januszku z 1988[2]. Ukończył Autorskie Liceum Ogólnokształcące nr 42 w Warszawie[3]. W młodości był stypendystą Krajowego Funduszu na rzecz Dzieci[4].

Kariera naukowa[edytuj | edytuj kod]

Studiował prawo i historię na Uniwersytecie Warszawskim. Studiów prawniczych nie ukończył[1], studia historyczne ukończył w 2002[5]. 27 czerwca 2007 uzyskał na Wydziale Historycznym UW stopień naukowy doktora na podstawie rozprawy pt. Organizacje i ruchy społeczne wokół partii socjaldemokratycznych w Niemczech i w Wielkiej Brytanii przed pierwszą wojną światową. Praca napisana została pod kierunkiem Anny Żarnowskiej[6].

W ramach pracy naukowej jako historyk zajmuje się historią ruchu robotniczego[1], a także historią medycyny i leczenia uzależnień[7], a artykuł na ten temat publikował m.in. w wydawanym przez Cambridge University Press piśmie „Medical History[8]. Publikował artykuły w pismach „Meander”, „Przegląd Historyczny” i „Dzieje Najnowsze[9].

Pracował jako wykładowca na Wydziale Kultury Japonii Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych[6], a także w Wyższej Szkole Komunikowania, Politologii i Stosunków Międzynarodowych w Warszawie. W ramach własnej działalności gospodarczej zajmował się projektowaniem aplikacji mobilnych[10].

Kariera polityczna[edytuj | edytuj kod]

Podczas protestu przeciwko likwidacji oddziału wewnętrznego szpitala w Nowej Rudzie. Na zdjęciu z Robertem Biedroniem (2020)
Adrian Zandberg w trakcie obchodzenia 103. rocznicy powołania Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej, 7 listopada 2021

Był bliskim współpracownikiem lidera PPS Piotra Ikonowicza w jego kampanii wyborczej przed wyborami prezydenckimi w 2000[11]. W 2001 wspólnie z Jackiem Kuroniem opublikował w „Gazecie Wyborczej” artykuł III RP dla każdego, w którym postawili tezę o deficycie demokracji w Polsce i proponowali zainicjowanie obywatelskiej debaty dotyczącej kierunków rozwoju[12].

Był członkiem Unii Pracy[13]. Pełnił funkcję przewodniczącego organizacji młodzieżowej tej partii – Federacji Młodych UP, gdzie jego zastępczynią była Barbara Nowacka[10]. Był współorganizatorem protestów przeciwko pomysłom likwidacji nieodpłatnych studiów oraz wysyłaniu polskich żołnierzy na wojnę do Iraku[13]. Był też jednym z założycieli portalu lewica.pl[1]. W kwietniu 2005 odszedł z Unii Pracy wraz z większością władz młodzieżówki w proteście przeciw zbyt bliskiej współpracy między SLD i UP[10][14]. W 2005 współtworzył partię Unia Lewicy III RP, zasiadając w jej zarządzie[15]. W tym samym roku odszedł z tej partii, także z powodu sprzeciwu wobec podjęcia przez nią współpracy z SLD. Również w 2005 współtworzył stowarzyszenie Młodzi Socjaliści[13] (stowarzyszenie było określane jako „młodzieżówka bez partii”, a zostało rozwiązane w październiku 2015[11]). W lipcu 2009 wybrany do prezydium Rady Naczelnej Polskiej Partii Socjalistycznej[16][17].

W maju 2015 współtworzył Partię Razem i zasiadł w jej zarządzie krajowym[18], odpowiada także za stronę internetową i media społecznościowe tego ugrupowania[11]. W wyborach parlamentarnych w 2015 kandydował do Sejmu z pierwszego miejsca na liście Partii Razem w okręgu warszawskim, zdobywając 49 711 głosów, co stanowiło 4,54% głosów oddanych w okręgu i było siódmym wynikiem uzyskanym w stolicy[19]. Nie uzyskał mandatu, ponieważ Razem nie przekroczyło progu wyborczego[20]. Jego występ w przedwyborczej debacie liderów ośmiu ugrupowań sprawił, że przez niektóre media uznany został za zwycięzcę tej debaty i nową twarz lewicy[11][21]. Pojawiły się także opinie, że swoim wystąpieniem zdobył dodatkowe poparcie dla Partii Razem kosztem Zjednoczonej Lewicy, której zabrakło 0,45 punktu procentowego do przekroczenia progu wyborczego dla koalicji[22]. Inni komentatorzy, w tym liderka Zjednoczonej Lewicy Barbara Nowacka, wskazywali jednak na to, że większość wyborców Razem stanowiły osoby niegłosujące wcześniej na partie wchodzące w skład ZL i że ich popularność malała już od dłuższego czasu[23].

W wyborach w 2019 bezskutecznie ubiegał się o mandat posła do Parlamentu Europejskiego z listy koalicyjnego komitetu Lewica Razem[24]. Po wyborach nazwę tę przyjęła jego partia[25].

W wyborach parlamentarnych w tym samym roku kandydował (w ramach projektu Lewica) z listy Komitetu Wyborczego SLD w okręgu warszawskim. Został wybrany na posła do Sejmu IX kadencji, uzyskując 140 898 głosów[26]. W Sejmie został członkiem Komisji Gospodarki i Rozwoju, Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii[27] oraz, od 2020, przewodniczącym Polsko-Duńskiej Grupy Parlamentarnej[28]. 27 listopada 2022 razem z Magdaleną Biejat został współprzewodniczącym partii Lewica Razem[29].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Jest synem Piotra Zandberga[10] (1949–2003)[30], ma starszego[1] przyrodniego brata Michaela (ur. 1972), który mieszka z rodziną w Danii[1][31]. Jego babcia Krystyna Rodziewicz-Zandberg była łączniczką w czasie powstania warszawskiego[30][32]. Bratem prapradziada ze strony matki był mikrobiolog Jan Danysz, siostrą prababki geolog i senatorka Regina z Danyszów Fleszarowa[33]. Pod koniec lat 80. XX wieku rodzina Zandbergów przeniosła się do Warszawy, na Mokotów[10].

Pod koniec lat 90. XX w. przez trzy lata był związany z Barbarą Nowacką[34][35]. Żonaty z badaczką społeczną Barbarą Audycką-Zandberg[36], z którą ma dwoje dzieci: córkę Olgę i syna Olafa[10].

W kulturze popularnej[edytuj | edytuj kod]

Został sportretowany w serialu komediowym Ucho Prezesa, w jego rolę wcielił się Michał Floriańczyk[37][38][39].

Wyniki w wyborach ogólnopolskich[edytuj | edytuj kod]

Wybory Komitet wyborczy Organ Okręg Wynik
2015 Partia Razem Sejm VIII kadencji nr 19 49 711 (4,54%)N[40]
2019 KKW Lewica Razem – Partia Razem, Unia Pracy, RSS Parlament Europejski IX kadencji nr 4 17 108 (1,23%)N[41]
2019 Sojusz Lewicy Demokratycznej Sejm IX kadencji nr 19 140 898 (10,20%)T[42]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Prowadził jednoosobową działalność gospodarczą w latach 2013–2016.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f Jakub Majmurek: Wnuki prześnionej rewolucji idą do Sejmu. krytykapolityczna.pl, 4 października 2015. [dostęp 2015-11-02].
  2. Adrian Zandberg zagrał w serialu Telewizji Polskiej. Wrzucił do sieci zabawne nagranie., plotek.pl [dostęp 2020-06-02] (pol.).
  3. Paweł Zientarski, 1997, alon42.waw.pl [dostęp 2017-01-06].
  4. Danuta Pawłowska, Tata jest strażakiem, mama urzędniczką. On prowadzi badania nad nicieniami, żeby pomóc rolnikom. Ma 19 lat, wyborcza.pl, 26 października 2019 [dostęp 2019-10-27] (pol.).
  5. Tomasz Wituch, Bogdan Stolarczyk Studenci Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego 1945-2000, wyd. Arkadiusz Wingert, Kraków 2010, s. 837
  6. a b Adrian Zandberg, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2015-11-02].
  7. Adrian Zandberg: Lecznictwo uzależnień w Polsce w latach 1918–1939. W: Mariusz Felsmann, Józef Szarek: Dawna medycyna i weterynaria. T. 3. Chełmno: Collegium Medicum UMK, 2011, s. 277–301.
  8. Adrian Zandberg. „Villages ... reek of ether vapours”: ether drinking in Silesia before 1939. „Med Hist”. 54 (3), s. 387–396, 2010. PMID: 20592886. PMCID: PMC2890321. 
  9. Biblioteka Nauki, wyszukiwanie: Zandberg Adrian. 2 listopada 2015. [dostęp 2015-11-02].
  10. a b c d e f Janina Blikowska: Kim jest Adrian Zandberg?. rp.pl, 21 października 2015. [dostęp 2015-11-02].
  11. a b c d Agata Szczerbiak: Kim jest Adrian Zandberg?. polityka.pl, 21 października 2015. [dostęp 2015-11-02].
  12. Jacek Kuroń, Adrian Zandberg: III RP dla każdego. wyborcza.pl, 14 listopada 2001. [dostęp 2015-11-02].
  13. a b c Adrian Zandberg: Okręg 19 – Warszawa Adrian Zandberg 1. Adrian Zandberg. partiarazem.pl. [dostęp 2015-11-02].
  14. Bartosz Nowaczyk: Ruchy w Unii Pracy. lewica.pl, 21 kwietnia 2005. [dostęp 2016-07-02].
  15. Pozycja 8813. Monitor Sądowy i Gospodarczy nr 145/2005, 27 lipca 2014.
  16. PPS po Kongresie. Przegląd Socjalistyczny. [dostęp 2017-08-03].
  17. Jan Hulanowicz: Warszawa: Obradowała Rada Naczelna PPS. lewica.pl, 12 lipca 2009. [dostęp 2017-08-03].
  18. Mirosław Bregin: Razem rośnie. lewica.pl, 27 maja 2015. [dostęp 2015-11-02].
  19. Wyniki wyborów do Sejmu. Okręg 19. pkw.gov.pl. [dostęp 2015-11-02].
  20. Komunikat Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 26 października 2015 r. o zbiorczych wynikach głosowania na listy kandydatów na posłów w skali kraju. pkw.gov.pl, 2015-10-26.
  21. Alberto Nardelli: Polish elections 2015: a guide to the parties, polls and electoral system. theguardian.com, 22 października 2015. [dostęp 2015-11-02]. (ang.). Adrian Zandberg zwycięzcą debaty? Internet oszalał na punkcie polityka Partii Razem. wyborcza.pl, 20 października 2015. [dostęp 2015-11-02]. Tomasz Kamiński: Kim jest Adrian Zandberg? Bezapelacyjnym zwycięzcą debaty wyborczej. liberte.pl, 20 października 2010. [dostęp 2015-11-02]. Katarzyna Miłkowska: Kto według internautów wygrał debatę? Tego nikt się nie spodziewał – wyniki ankiety!. [dostęp 2015-11-02]. Jakub Rusak: Prof. Chwedoruk, politolog: debatę wygrał Zandberg, dobry był też Piechociński. Największy przegrany – Petru. [dostęp 2015-11-02]. Adrian Zandberg – neuer Star der Linken?. polen-heute.de, 21 października 2015. [dostęp 2015-11-03]. (niem.). Shootingstar der Linken: Der Außenseiter Adrian Zandberg von der Partei »Razem« hat die Elefantenrunde im polnischen Wahlkampf gewonnen – zumindest in der medialen Betrachtung. jungewelt.de, 22 października 2015. [dostęp 2015-11-02]. (niem.). Michał Zieliński: Zandberg napiera, lewica słabnie, a PiS wygrywa w cuglach. newsweek.pl, 23 października 2015. [dostęp 2015-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-26)].
  22. Adrian Zandberg: Pogrzebał lewicę, załatwił PiS wiktorię. Bo wygrał Debatę. newsweek.pl, 26 października 2015. [dostęp 2015-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-03)]. Magdalena Kutynia: Wyniki wyborów 2015: Adrian Zandberg, człowiek który wysadził lewicę z Sejmu. dziennikzachodni.pl, 26 października 2015. [dostęp 2015-11-02]. Dorota Kowalska: Adrian Zandberg – nowy mesjasz lewicy? Partia Razem chce odmienić oblicze polskiej polityki. polskatimes.pl, 31 października 2015. [dostęp 2015-11-02]. Partei Razem: Linke in Polen fängt neu an. fr-online.de, 28 października 2015. [dostęp 2015-11-02]. (niem.).
  23. Anna Grodzka: Czy Adrian Zandberg jest grabarzem Leszka Millera?. mediumpubliczne.pl, 26 października 2015. [dostęp 2015-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-31)]. Jakub Dymek: Ekspert: porażka Zjednoczonej Lewicy skutkiem grzechów przeszłości. wyborcza.pl, 28 października 2015. [dostęp 2015-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-11)]. Jakub Majmurek: Dlaczego nie żałuję głosu na Razem?. krytykapolityczna.pl, 26 października 2015. [dostęp 2015-11-02]. Nowacka: czuję potrzebę, żeby poprosić o weryfikację. tvn24.pl, 26 października 2015. [dostęp 2015-11-02].
  24. Serwis PKW – Wybory 2019. [dostęp 2019-05-27].
  25. Partia Razem zmienia nazwę i nie składa broni. „Robimy to dla ludzi, nie możemy ich zostawić”. strajk.eu, 2 czerwca 2019.
  26. Serwis PKW – Wybory 2019.
  27. Adrian Zandberg. sejm.gov.pl. [dostęp 2020-10-14].
  28. POLSKO-DUŃSKA GRUPA PARLAMENTARNA - skład grupy, www.sejm.gov.pl [dostęp 2020-10-24].
  29. Magdalena Biejat i Adrian Zandberg nowymi współprzewodniczącymi partii Razem. wydarzenia.interia.pl, 2022-11-27. [dostęp 2022-11-28].
  30. a b Powstańcze Biogramy – Krystyna Rodziewicz. 1944.pl. [dostęp 2017-08-02].
  31. Włodzimierz Rodziewicz: Drzewo genealogiczne. 2009.
  32. Kamil Trzeciak: Oficjalna strona Stowarzyszenia Rodu Rodziewiczów – Powstańcy. rodziewicz.waw.pl. [dostęp 2017-08-02].
  33. Marek Jerzy Minakowski, Patriotyczno-ziemiańskie pochodzenie Adriana Zandberga, minakowski.pl, 10 stycznia 2019 [dostęp 2019-01-13].
  34. Nowacka przerywa milczenie ws. romansu z Zandbergiem, www.fakt.pl, 22 marca 2016 [dostęp 2020-02-03] (pol.).
  35. Sensacja! Nowacka i Zandberg znowu razem!, www.fakt.pl, 14 października 2019 [dostęp 2020-02-03] (pol.).
  36. Gdzie jest sufit dla Adriana Zandberga? "Ponury Duńczyk" licytuje wysoko, wiadomosci.gazeta.pl, 29 listopada 2020 [dostęp 2020-04-30] (pol.).
  37. Twitter Adriana Zandberga. [dostęp 2018-01-04].
  38. Ucho Prezesa 2 odc. 22. Adrian wchodzi do gabinetu!. se.pl. [dostęp 2018-01-04].
  39. Ucho Prezesa w bazie Filmweb
  40. Serwis PKW – Wybory 2015. [dostęp 2020-08-20].
  41. Serwis PKW – Wybory 2019. [dostęp 2020-08-20].
  42. Serwis PKW – Wybory 2019. [dostęp 2020-08-20].