Agencja Rezerw Materiałowych

Agencja Rezerw Materiałowych

Biurowiec JM Tower w Warszawie, siedziba Agencji Rezerw Materiałowych
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Data utworzenia	30 maja 1996
Data likwidacji	23 lutego 2021
Prezes	Michał Kuczmierowski (ostatni)
Zastępca	Przemysław Bryksa (ostatni)
Adres
ul. Grzybowska 45 00-844 Warszawa
Położenie na mapie Warszawy Agencja Rezerw Materiałowych
Położenie na mapie Polski Agencja Rezerw Materiałowych
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Agencja Rezerw Materiałowych
52°14′04″N 20°59′26″E
Strona internetowa

Agencja Rezerw Materiałowych – polska agencja wykonawcza istniejąca w latach 1996–2021 podlegająca ministrowi właściwemu do spraw energii. Jej następca prawnym jest Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych.

Agencja miała siedzibę w biurowcu JM Tower przy ul. Grzybowskiej 45 w Warszawie.

Historia

Agencja Rezerw Materiałowych (ARM) powstała w wyniku ustawy z 30 maja 1996 r. o rezerwach państwowych i zapasach obowiązkowych paliw (Dz.U. z 1996 r. nr 90, poz. 404). Przejęła zadania od Głównego Zarządu Rezerw Państwowych w zakresie gospodarowania rezerwami paliw, surowców i materiałów.

W 2002 r. przejęła zadania gospodarowania produktami leczniczymi i wyrobami medycznymi (po zlikwidowanej Agencji Rezerw Artykułów Sanitarnych), a w 2004 r. produktów rolnych, produktów i półproduktów żywnościowych (przejęcie zadań od Agencji Rynku Rolnego).

Obok gospodarowania rezerwami, ARM została powołana do tworzenia i utrzymywania zapasów państwowych ropy naftowej i produktów naftowych w ramach polityki bezpieczeństwa energetycznego kraju.

Początkowo rezerwy były podzielone na:

• rezerwy mobilizacyjne – służące do realizacji zadań związanych z obronnością i bezpieczeństwem państwa, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb Sił Zbrojnych oraz bezpieczeństwa publicznego w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa państwa, a także w czasie podwyższania gotowości obronnej państwa;

• rezerwy gospodarcze – służące w szczególności zaspokajaniu podstawowych surowcowych, materiałowych i paliwowych potrzeb gospodarki narodowej oraz utrzymaniu ciągłości zaopatrywania ludności kraju w podstawowe produkty rolne, produkty i półprodukty żywnościowe, produkty lecznicze i wyroby medyczne w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie podwyższania gotowości obronnej państwa. Rezerwy te służyły także eliminowaniu lub łagodzeniu zakłóceń w funkcjonowaniu gospodarki narodowej, wynikających z nieprzewidzianych zdarzeń i okoliczności oraz klęsk żywiołowych.

Na mocy ustawy z dnia 29 października 2010 r. o rezerwach strategicznych wprowadzono jeden rodzaj rezerw (rezerwy strategiczne), które zostały uznane za majątek Skarbu Państwa. 23 lutego 2021 r. weszła w życie ustawa z dnia 17 grudnia 2020 r. o rezerwach strategicznych, na mocy której w tym dniu Agencja Rezerw Materiałowych została przekształcona w Rządową Agencję Rezerw Strategicznych podległą Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i nadzorowaną bezpośrednio przez Prezesa Rady Ministrów. Oprócz tego ustawa m.in. pozwala na zwiększenie efektywności działania, a celem ustawy w założeniu jest zabezpieczenie Polski na wypadek zagrożeń, mogących wywołać zakłócenia w podaży i popycie niektórych towarów i dóbr na rynku, a tym samym negatywne konsekwencje dla bezpieczeństwa państwa, w tym dla życia i zdrowia obywateli

Poprzednicy prawni

Zadanie w zakresie tworzenia i gospodarowanie rezerwami realizowane były zanim powstała Agencja Rezerw Materiałowych, choć w rozproszonej strukturze i pod różnymi nazwami.

Urząd Rezerw Państwowych

Urząd Rezerw Państwowych został utworzony na mocy ustawy z 7 marca 1950 r. (Dz. U. poz. 103 oraz z 1956 r. poz. 191). Do zakresu działania Urzędu Rezerw Państwowych należały „sprawy państwowych rezerw konsumpcyjnych i materiałowych”. Na czele Urzędu stał Prezes, którego mianował i odwoływał Prezes Rady Ministrów.

Państwowa Rada Gospodarki Materiałowej

Państwowa Rada Gospodarki Materiałowej została utworzony zgodnie z ustawą z 29 marca 1972 r. (Dz. U. poz. 84). Na czele Rady stał przewodniczący a nadzór nad nim sprawował Prezes Rady Ministrów. Do zadań działalności Rady należały sprawy gospodarki surowcami i materiałami oraz rezerw państwowych, „a w szczególności:

1. rozmieszczenie i ruch zapasów oraz rezerw państwowych,
2. obrót i zaopatrzenie w surowce i materiały,
3. efektywność wykorzystania surowców i materiałów,
4. gospodarki surowcami wtórnymi żelaza, stali, metali nieżelaznych oraz niemetalicznymi surowcami wtórnymi,
5. gospodarki opakowaniami.”

Urząd Ministra Gospodarki Materiałowej

Urząd Ministra Gospodarki Materiałowej został utworzony na podstawie ustawy z 27 marca 1976 r. o utworzeniu urzędu Ministra Gospodarki Materiałowej (Dz. U. poz. 71). Sprawy należące do Państwowej Rady Gospodarki Materiałowej zostały przejęte przez Ministra Gospodarki Materiałowej, a samą Radę zlikwidowano.

Minister Gospodarki Materiałowej kierował Urzędem Gospodarki Materiałowej. Do zakresu działanie Ministra Gospodarki Materiałowej należały sprawy zaopatrzenia i gospodarki surowcami, materiałami, paliwami, energią oraz rezerwy państwowe. Koordynował on i kontrolował „działalność państwowych i spółdzielczych jednostek organizacyjnych w zakresie:

1. efektywność wykorzystania materiałów, surowców, paliw i energii,
2. gospodarki surowcami wtórnymi,
3. obrotu i zaopatrzenie w surowce, materiały, paliwa i energię,
4. rozmieszczeniu i ruchu zapasów oraz rezerw państwowych,
5. gospodarki magazynowej i opakowaniami.”

Ministerstwo Gospodarki Materiałowej i Paliwowej

Urząd Ministra Gospodarki Materiałowej i Paliwowej powołano ustawą z 12 listopada 1985 r. o zmianach w organizacji oraz zakresie działania niektórych naczelnych i centralnych organów administracji państwowej (Dz. U. poz. 262). Do zakresu działanie Ministra Gospodarki Materiałowej i Paliwowej należały sprawy Ministra Gospodarki Materiałowej (wówczas nastąpiła jego likwidacja) oraz Głównego Inspektora Gospodarki Energetycznej, „a w szczególności:

1. gospodarowanie surowcami, materiałami, paliwami i energią oraz ich zapasami,
2. kontroli przestrzegania zasad racjonalnego gospodarowania surowcami materiałami, paliwami i energią,
3. eksploatacją środków trwałych w gospodarce narodowej,
4. rezerw państwowych,
5. gospodarki magazynowej,
6. gospodarki opakowaniami, surowcami wtórnymi i materiałami niepełnowartościowymi.”

Urząd Ministra Rynku Wewnętrznego

Na podstawie ustawy 23 października 1987 r. o utworzeniu urzędu Ministra Przemysłu (Dz. U. poz. 172) zniesiono Ministerstwo Gospodarki Materiałowej i Paliwowej. Urząd Ministra Rynku Wewnętrznego został utworzony w wyniku ustawy z 23 października 1987 r. o utworzeniu Urząd Ministra Rynku Wewnętrznego (Dz. U. poz. 177).

Do zadań Urzędu należało m.in. „wykonywanie zadań w zakresie obronności i bezpieczeństwa państwa oraz innych zadań określonych w odrębnych przepisach, w tym w zakresie gospodarki rezerwami państwowymi oraz gospodarki magazynowej”.

Główny Zarząd Rezerw Państwowych

Główny Zarząd Rezerw Państwowych został utworzony 1 stycznia 1988 roku na podstawie zarządzenia Ministra Rynku Wewnętrznego (zarządzenie było poufne i nie zostało opublikowane) jako odrębną jednostka budżetowa z oddziałami terenowymi i obiektami socjalno-bytowymi. Swoją podstawową działalność (gromadzenie rezerw i gospodarowanie nimi, w szczególności w zakresie surowców, materiałów i paliw) realizował pod kryptonimową nazwą Zarząd Organizacji Dostaw „Intermat”, a następnie poprzez gospodarstwo pomocnicze pod nazwą Zarząd Organizacji Dostaw „Intermat”.

Zarząd Organizacji Dostaw "Intermat" w Warszawie

Zarząd Organizacji Dostaw "Intermat" utworzony został 1 stycznia 1970 r. zarządzeniem Prezesa Urzędu Rezerw Państwowych na podstawie decyzji nr 25/69 Prezydium Rządu z 8 grudnia 1969 r. Z dniem 1 lipca 1975 r. zarządzeniem nr 27 Przewodniczącego Państwowej Rady Gospodarki Materiałowej Zarząd Organizacji Dostaw "Intermat" został połączony z Zarządem Zakładów Kompletacji Dostaw "Centromag" (1970-1975) w jedno przedsiębiorstwo pod nazwą Zarząd Organizacji Dostaw "Intermat" z siedzibą w Warszawie.

Agencja Rezerw Artykułów Sanitarnych w Warszawie

Agencja Rezerw Artykułów Sanitarnych powstała w wyniku ustawy z 30 maja 1996 r. o rezerwach państwowych i zapasach obowiązkowych paliw (Dz. U. poz. 404). Przejęła zadania i obowiązki zlikwidowanego Zarządu Artykułów Sanitarnych. ARAS Podlegała Ministrowi Zdrowia i Opieki Społecznej. Agencja Rezerw Artykułów Sanitarnych była „właściwą w zakresie rezerw leków i materiałów medycznych oraz artykułów sanitarnych”.

Wskutek ustawy z 1 marca 2002 r. o zmianach w organizacji i funkcjonowaniu centralnych organów administracji rządowej i jednostek im podporządkowanych oraz o zmianie niektórych ustaw, Agencja Rezerw Artykułów Sanitarnych została zlikwidowana (Dz. U. poz. 253).

Agencja Rynku Rolnego

Agencja Rynku Rolnego została utworzona na mocy ustawy z 7 czerwca 1990 r. o utworzeniu Agencja Rynku Rolnego (Dz. U. poz. 223 oraz z 1996 r. poz. 146). Zgodnie z ustawą z 30 maja 1996 r. o rezerwach państwowych i zapasach obowiązkowych paliw (Dz. U. poz. 404) Agencja Rynku Rolnego została zobowiązana do tworzenie rezerw gospodarczych w zakresie rezerw produktów rolnych oraz produktów i półproduktów żywnościowych.

W 2004 r., na podstawie ustawy z 11 marca 2004 r. o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. poz. 386), Agencja Rezerw Materiałowych przejęła zadania i obowiązki związane z gromadzeniem i gospodarowaniem rezerw produktów rolnych, oraz produktów i półproduktów żywnościowych.

Zadania Agencji

Zadania Agencji określał art. 27 ustawy o rezerwach strategicznych i można było je streścić następująco:

• utrzymywanie rezerw strategicznych,
• wykonywanie decyzji właściwego ministra w zakresie tworzenia, udostępniania i likwidacji rezerw,
• utrzymanie i rozbudowa infrastruktury przewidzianej do przechowywania rezerw,
• zakup i utrzymywanie zapasów ropy naftowej i produktów naftowych (rezerwa paliwowa),
• kontrola podmiotów którym oddano na przechowanie rezerwy strategiczne,
• opracowanie projektu informacji o asortymencie rezerw strategicznych,
• wykonywanie innych zadań określonych w ustawach lub Rządowym Programie Rezerw Strategicznych.

Podstawa prawna działalności Agencji

• Ustawa z dnia 29 października 2010 r. o rezerwach strategicznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 2051)
• Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym (Dz.U. z 2020 r. poz. 411)
• Statut Agencji Rezerw Materiałowych nadany Zarządzeniem Ministra Energii z dnia 17 listopada 2017 r. (Dz. Urz. Min. Ener. z 2017 r. poz. 18)
• zmienionym zarządzeniem Ministra Klimatu z dnia 27 maja 2020 r. w sprawie nadania statutu Agencji Rezerw Materiałowych (Dz. Urz. Min. Klim. z 2020 r. poz. 29)
• zmienionym zarządzeniem Ministra Klimatu z dnia 15 września 2020 r. w sprawie nadania statutu Agencji Rezerw Materiałowych (Dz. Urz. Min. Klim. z 2020 r. poz. 49)

Prezesi

• Czesław Skowronek od 27 października 1996 do 31 stycznia 2003
• Jan Sobiecki od 1 lutego 2003 do 15 stycznia 2006
• Józef Aleszczyk od 16 stycznia 2006 do 25 czerwca 2008
• Jacek Bąkowski od 26 czerwca 2008 do 20 maja 2014
• p.o. Dariusz Brociek od 21 maja 2014 do 17 sierpnia 2014
• Janusz Turek od 18 sierpnia 2014 do 18 marca 2020
• p.o. Leszek Polakowski od 18 marca 2020 do kwietnia 2020
• p.o. Michał Kuczmierowski od kwietnia 2020 do 6 września 2020
• Michał Kuczmierowski od 7 września 2020 do 23 lutego 2021

Struktura

W skład ARM wchodziła Centrala oraz Oddziały Terenowe.

Oddziały terenowe

• Oddział Terenowy Północny z siedzibą w Szepietowie – obejmujący swoim zasięgiem terytorialnym województwa: kujawsko-pomorskie, lubuskie, mazowieckie, podlaskie, pomorskie, warmińsko-mazurskie, wielkopolskie i zachodniopomorskie;

• Oddział Terenowy Południowy z siedzibą w Lublińcu – obejmujący swoim zasięgiem terytorialnym województwa: dolnośląskie, lubelskie, łódzkie, małopolskie, opolskie, podkarpackie, śląskie i świętokrzyskie.

Struktura centrali

• Biuro Bezpieczeństwa
• Biuro Finansowo-Księgowe
• Biuro Logistyki
• Biuro Rezerw Medycznych
• Biuro Rezerw Żywnościowych
• Biuro Rozwoju Organizacyjnego
• Biuro Strategii i Transformacji
• Biuro Teleinformatyki
• Biuro Zakupów
• Biuro Zapasów Interwencyjnych Paliw