AgustaWestland AW609
 BA609 na Międzynarodowym Salonie Lotniczym w Paryżu - 2007 | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ |
pionowzlot, zmiennowirnikowiec |
| Konstrukcja |
metalowa, obracane gondole z wirnikami nośnymi |
| Załoga |
2 |
| Historia | |
| Data oblotu |
7 marca 2003 |
| Liczba egz. |
4 prototypy |
| Liczba wypadków • w tym katastrof |
|
| Dane techniczne | |
| Napęd | |
| Moc | |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
18,29. m (całkowita przy obracających się rotorach) |
| Średnica wirnika |
7,93 m każdy |
| Długość |
14,1 m |
| Wysokość |
5,5 m; 5,1 m (w konfiguracji VTOL) |
| Masa | |
| Własna |
4 765 kg kg |
| Użyteczna | |
| Startowa |
7 260 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
616 km/h |
| Prędkość przelotowa |
510 km/h |
| Pułap |
7625 m |
| Zasięg |
1296 km (maksymalny na zbiorniku głównym); 1390 km (ze zbiornikiem dodatkowym) |
| Promień działania |
690 km |
| Długotrwałość lotu |
3 godziny na zbiorniku głównym |
| Dane operacyjne | |
| Liczba miejsc | |
| 6 - 9 pasażerów lub 2 500 kg ładunku | |
| Rzuty | |
| |
AgustaWestland AW609 (Leonardo AW609) – amerykańsko-włoski zmiennowirnikowiec pionowego[1] i/lub krótkiego startu i lądowania[2].
AW609 łączy prędkość, zasięg i komfort samolotu z wygodą i elastycznością helikoptera. Przewidziany jest do transportu prywatnego np. w celach biznesowych, zastosowania w transporcie medycznym i akcjach ratowniczych[1][3].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pod koniec 1996 roku firma Bell-Boeing przedstawiła koncepcję cywilnego samolotu z wirnikiem uchylnym D-600. Pierwszy lot BB609 był planowany w 1999 roku z dostawą w 2001 roku. We wrześniu 1998 roku Bell i Agusta ogłosili, że będą kontynuować projekt pod nazwą BA609.
Dwa wypadki z udziałem samolotu V-22 Osprey, w których zginęło 23 osoby w kwietniu i grudniu 2000 roku, opóźniły realizację AW609, technicznie pokrewnego z V-22[4][5]. Pierwsze testy naziemne samolotu BA609 rozpoczęły się ostatecznie 6 grudnia 2002 roku. Pierwszy lot odbył się 7 marca 2003 w Arlington (Teksas) i prowadziło go dwóch pilotów. Samolot jest przeznaczony dla jednej lub dwóch osób załogi i maksymalnie dziewięciu pasażerów. Od 2011 roku projektem zarządza AgustaWestland[3].
Z powodu problemów rozwojowych z samolotem V-22 Osprey również projekt AW609 był wielokrotnie odkładany. W 2014 roku w Teksasie pod nadzorem Federalnej Administracji Lotnictwa odbyły się udane testy autorotacji[6].
15 kwietnia 2016 wznowiono testy pierwszego prototypu (A/C1). 4 maja 2016 w Cascina Costa (Włochy) odbył się pierwszy lot trzeciego prototypu (A/C3). 23 grudnia 2019 roku w Filadelfii oblatano czwarty prototyp, zbudowany już w konfiguracji seryjnej[7], zaś pierwszy seryjny egzemplarz oblatano 13 października 2022[8].
Cywilny tiltrotor AW609 pozostaje w trakcie testów do uzyskania amerykańskiego certyfikatu typu[9][10].
Wypadki
[edytuj | edytuj kod]30 października 2015, roku drugi z dwóch prototypów (N609AG), który został oblatany w 2006 roku, rozbił się w pobliżu zakładu AgustaWestland w Vergiate w północno-zachodnich Włoszech. Zginęło dwóch pilotów testowych Pietro Venanzi i Herb Moran[11].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b AW609 brochure. helicopters.leonardo.com, 2022. [dostęp 2025-04-13]. (ang.).
- ↑ AW1123 AW609 Envelope Expansion [online], Leonardo, 26 lutego 2014 [dostęp 2025-05-09] (wł. • ang.).
- ↑ a b Erstes AW609-Serienflugzeug fliegt. www.flugrevue.de. [dostęp 2025-04-13]. (niem.).
- ↑ 19 Marines Die in Crash Of Trouble-Plagued Craft. www.nytimes.com. [dostęp 2025-04-13]. (ang.).
- ↑ V-22 OSPREY: DOES IT DESERVE ITS CONTROVERSIAL REPUTATION?. ig.space. [dostęp 2025-04-13]. (ang.).
- ↑ AW609 tiltRotor aircraft completes autorotation trials. newatlas.com. [dostęp 2025-04-13]. (ang.).
- ↑ Volker K. Thomalla: Leonardos Tiltrotor AW609 Nummer 4 fliegt. aerobuzz.de, 27.12.2019. [dostęp 2025-04-13]. (niem.).
- ↑ Rafał Muczyński, Seryjny zmiennowirnikowiec Leonardo AW609 oblatany [online], MILMAG, 22 października 2022 [dostęp 2025-05-09].
- ↑ Dominic Perry: AW609 stays on certification path amid ‘tangible progress’ with FAA. Flight Global, 2024-11-07. [dostęp 2025-04-13]. (ang.).
- ↑ Dominic Perry, AW609 inches closer to certification with start of type-inspection flights [online], Flight Global, 11 marca 2025 [dostęp 2025-05-09] (ang.).
- ↑ AgustaWestland: AW609 was performing high-speed tests on day of crash. verticalmag.com. [dostęp 2025-04-13]. (ang.).