Ahmad Suwajdani
Ahmad Suwajdani (arab. أحمد سويداني, Aḥmad Suwaydānī; ur. 1932 w regionie Hawran, zm. 1994) – syryjski wojskowy związany z partią Baas, szef sztabu armii syryjskiej w latach 1966–1968.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był sunnitą, pochodził z Hauranu[1]. Ukończył studia w Akademii Wojskowej w Hims[2]. Należał do Komitetu Wojskowego partii Baas, współorganizował zamach stanu 8 marca 1963, po którym przejęła ona władzę w Syrii. Po tymże przewrocie stanął na czele syryjskiego wywiadu wojskowego[1], wszedł także do Przywództwa Regionalnego partii Baas[2]. Sympatyzował z partyjną frakcją radykałów (regionalistów) i jej głównym ideologiem gen. Salahem Dżadidem[1].
Wspólnie z Hafizem al-Asadem, ówcześnie głównodowodzącym syryjskich sił powietrznych, bez konsultacji z ówczesnym rządem Syrii pomagał w rozwijaniu palestyńskiej organizacji Fatah, wielokrotnie spotykał się z Jasirem Arafatem i Salahem Chalafem[2]. W 1965 Suwajdani został kierownikiem sekcji sztabu generalnego ds. oficerów[2], zajmując miejsce Salaha Dżadida, który odszedł z wojska, by móc objąć stanowisko zastępcy sekretarza generalnego Przywództwa Regionalnego partii Baas[3]. Poparł Dżadida i radykałów również w czasie zamachu stanu 23 lutego 1966, po którym odsunęli oni od władzy bardziej umiarkowaną frakcję w partii Baas. Suwajdani został w tym samym roku szefem sztabu armii syryjskiej, co również zawdzięczał Dżadidowi, który po przewrocie objął faktyczną władzę w Syrii[4].
Pół roku po przegranej Syrii w wojnie sześciodniowej, 15 lutego 1968, Suwajdani został pozbawiony pełnionego stanowiska, do czego dążył przez kilka miesięcy minister obrony Hafiz al-Asad[5]. W jego ocenie Suwajdani był jednym z głównych winnych klęski wojsk syryjskich[2]. Według części źródeł Dżadid uważał, że Suwajdani zamierzał odsunąć go od władzy i sam doprowadził do jego aresztowania[5]. Według innych Dżadid, pod naciskiem innych sunnickich oficerów z Hawranu, starał się bronić Suwajdaniego, jednak bez powodzenia[5]. Według jeszcze innej wersji al-Asad, dążąc do pozbycia się Suwajdaniego, nie kierował się merytoryczną oceną dowodzenia przez niego wojskami w 1967, ale zamierzał usunąć z ważnego stanowiska osobę związaną z Dżadidem (który źle oceniał efekty działań Suwajdaniego, ale nie na tyle, by zarzucać mu wystąpienie antyrządowe), a zastąpić ją własnym protegowanym. Za taką oceną przemawia fakt, że nowym szefem sztabu został wieloletni przyjaciel al-Asada Mustafa Talas[6].
W sierpniu 1968 Suwajdani został oskarżony o udział w spisku antyrządowym, zbiegł jednak do Bagdadu i otrzymał w Iraku azyl polityczny[5]. Prawdopodobnie oskarżenia te nie były bezpodstawne, gdyż wojskowy był rozczarowany usunięciem ze stanowiska szefa sztabu. W Iraku nawiązał kontakt z Michelem Aflakiem, dawnym przywódcą partii Baas, który musiał opuścić Syrię po 1966[2]. Rok później został aresztowany, gdy podróżował z Bagdadu do Kairu. Zarzucono mu spiskowanie przeciwko władzom Syrii przy współpracy z gen. Aminem al-Hafizem, który od 1967 również przebywał w Iraku. Suwajdani pozostał w więzieniu do 1994[5]. Zmarł wkrótce po zwolnieniu[2].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c van Dam N.: The Struggle for Power in Syria. Politics and Society under Asad and the Ba'ath Party. London: I. B. Tauris, 2011, s. 38. ISBN 978-1-84885-760-5.
- ↑ a b c d e f g S. M. Moubayed, Steel & Silk. Men and Women who shaped Syria 1900–2000, Cune Press, 9781885942418, s. 86-87.
- ↑ van Dam N.: The Struggle for Power in Syria. Politics and Society under Asad and the Ba'ath Party. London: I. B. Tauris, 2011, s. 62. ISBN 978-1-84885-760-5.
- ↑ P. Seale, Asad of Syria. The Struggle for the Middle East, University of California Press, Berkeley-Los Angeles 1989, ISBN 0-520-06667-7, s. 105-109.
- ↑ a b c d e van Dam N.: The Struggle for Power in Syria. Politics and Society under Asad and the Ba'ath Party. London: I. B. Tauris, 2011, s. 60-61. ISBN 978-1-84885-760-5.
- ↑ P. Seale, Asad of Syria. The Struggle for the Middle East, University of California Press, Berkeley-Los Angeles 1989, ISBN 0-520-06667-7, s. 148.