Przejdź do zawartości

Aimable Pélissier

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Aimable Pélissier
Aimable Jean Jacques Pélissier, książę de Malakoff
Ilustracja
Marszałek Francji
Data i miejsce urodzenia

6 listopada 1794
Maromme

Data i miejsce śmierci

22 maja 1864
Algier

Przebieg służby
Lata służby

1818–1864

Siły zbrojne

Cesarstwo Francuskie
Królestwo Francji
II Cesarstwo Francuskie

Główne wojny i bitwy

interwencja w Hiszpanii,
ekspedycja na Moreę,
podbój Algierii,
wojna krymska

Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Medal Wojskowy (Francja) Krzyż Wielki Orderu Świętego Ludwika (Francja) Order św. Ferdynanda (Hiszpania) Krzyż Wielki Orderu Łaźni (Wielka Brytania) Medal Krymski Wielka Wstęga Orderu Leopolda (Belgia) Order Sabaudzki Wojskowy I Klasy Krzyż Wielki Orderu Chrystusa Wielka Wstęga Orderu Sławy (Tunezja) Order Medżydów (Imperium Osmańskie)

Aimable Jean Jacques Pélissier, książę de Malakoff (ur. 6 listopada 1794 w Maromme, zm. 22 maja 1864 w Algierze) – francuski wojskowy i mąż stanu, marszałek Francji, uczestnik wojny krymskiej; znany jako zdobywca Algierii i twierdzy Sewastopol.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wcześnie przeznaczony przez rodzinę[a] do zawodu żołnierza, uczęszczał do znanej wojskowej szkoły w La Flèche, a następnie ukończył studia w prestiżowej Akademii Wojskowej Saint-Cyr[1]. W 1815 otrzymał promocję na stopień podporucznika artylerii; po odbytym w 1819 egzaminie dodatkowym skierowano go do pracy sztabowej. Jako adiutant uczestniczył w kampanii interwencyjnej podczas konfliktu wewnętrznego w Hiszpanii (1823), a w latach 1828–1829 także we francuskiej ekspedycji generała Maisona na pacyfikowaną przez Turków Moreę[2].

Następnie odbywał z przerwami służbę w Algierze, gdzie uczestniczył w działaniach prowadzonej przez Francuzów kolonizacji i w podboju kraju. Po krótkim pobycie w 1830 przerwanym służbą sztabową w Paryżu, powrócił tam w 1839 jako uczestnik kampanii skierowanej przeciw zrewoltowanemu emirowi Abd El-Kaderowi. W walce z jego partyzantką odznaczył się zdecydowaniem i bezwzględnością, m.in. w czerwcu 1845 doprowadzając do zagazowania cywilnej ludności plemienia Uled Riah w jaskiniach gór Dahra, gdzie szukała ona schronienia[2]. Awansowany w 1846 do rangi generała brygady, w latach 1848-1851 pełnił funkcję wojskowego komendanta nadbrzeżnej strefy Oranu[1]. W 1852, po prezydenckim zamachu stanu Napoleona III, przejściowo pełnił obowiązki gubernatora Algierii, kierując podbojem plemiennych terytoriów południowych[1][2].

W styczniu 1855 został na miejsce marszałka Canroberta[3] mianowany dowódcą francuskiego korpusu ekspedycyjnego w toczącej się wojnie krymskiej. W trakcie oblężenia Sewastopola pod jego dowództwem 8 września dokonano zdobycia decydującej pozycji – fortu na wzgórzu Małachowskim, i opanowania twierdzy. W uznaniu tych zasług uzyskał natychmiastową nominację na marszałka Francji, a w lipcu 1858 przyznano mu również tytuł księcia Malakoff. Od marca 1858 do kwietnia 1859 pełnił obowiązki ambasadora w Londynie, a od 1860 pozostawał aż do śmierci na stanowisku gubernatora francuskiej Algierii[1][2].

  1. Jego ojcem miał być czeski kapral Peter Pelisek (Petr Pelíšek), który w czerwcu 1791 r. wraz z 60 austriackimi huzarami próbował w Varennes uwolnić Marię Antoninę i króla Ludwika XVI (por. Attila Franz Nowak: Napoleon I. und III., Peter Pelisek, Aimable Jean-Jacques Pélissier. Riemerling: Selbstverlag Nowak, 2006, ISBN 978-3-9809289-2-2). Na pochodzenie wskazywałoby również rzadkie i nietypowe imię (Aimable) nadane jako odpowiednik czeskiego Miloš.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Wielka encyklopedia PWN. T. 20. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004, s. 436, ISBN 83-011-3357-0.
  2. a b c d Encyclopædia Britannica. T. 21. Cambridge: Cambridge University Press (XI edycja), 1911, s. 68–69.
  3. Zygmunt Ryniewicz: Leksykon bitew świata. Warszawa: Alma-Press, 2004, s. 514, ISBN 83-7020-138-5.