Albert (książę Wielkiej Brytanii i Irlandii)
| ||||
| ||||
![]() | ||||
![]() | ||||
Książę małżonek | ||||
Okres | od 6 lutego 1840 do 14 grudnia 1861 | |||
Dane biograficzne | ||||
Dynastia | sasko-koburska | |||
Data i miejsce urodzenia | 26 sierpnia 1819 Coburg, Bawaria | |||
Data i miejsce śmierci | 14 grudnia 1861 Zamek Windsor, Windsor, Wielka Brytania | |||
Ojciec | Ernest I z Saksonii-Coburga-Gothy | |||
Matka | Ludwika z Saksonii-Gothy-Altenburga (1800–1831) | |||
Żona | królowa Wiktoria | |||
Dzieci | Wiktoria, Edward VII Alicja Koburg Alfred z Saksonii-Coburga-Gothy Helena Koburg Ludwika Koburg, księżna Argyll Artur, książę Connaught i Strathearn Leopold, książę Albany Beatrycze Koburg | |||
Odznaczenia | ||||
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Albert (właśc. niem.: Franz August Carl Albert Emmanuel von Sachsen-Coburg und Gotha, ur. 26 sierpnia 1819 w Coburgu, zm. 14 grudnia 1861 w Windsorze, Berkshire, Wielka Brytania) – drugi syn Ernesta I z Saksonii-Coburg-Gotha i jego pierwszej żony – Ludwiki z Saksonii-Gotha-Altenburg. Książę małżonek Wielkiej Brytanii, jako mąż swojej kuzynki, królowej brytyjskiej, Wiktorii. Miał jednego brata Ernesta.
Spis treści
Małżeństwo i rodzina[edytuj | edytuj kod]
Albert poznał Wiktorię (1819–1901) – wówczas jeszcze księżniczkę, w roku 1835. Nie wzbudził on jej zainteresowania ze względu na swój wygląd – był kluskowatym, niezgrabnym, wręcz sennym szesnastolatkiem. Dopiero cztery lata później ponownie pojawił się przed obliczem Wiktorii, tym razem jako opalony mężczyzna o szerokich ramionach. 10 lutego 1840 ożenił się z Wiktorią – wówczas już królową. Małżeństwo, mimo że zaplanowane, było szczęśliwe – Albert kochał Wiktorię, ona zaś nie widziała poza nim świata. Para doczekała się dziewięciorga dzieci:

- Wiktoria (1840–1901), cesarzowa Niemiec przez 99 dni;
- Edward (1841–1910), król Wielkiej Brytanii w latach 1901–1910;
- Alicja (1843–1878), wielka księżna Hesji, matka carycy Aleksandry Fiodorowny;
- Alfred (1844–1900), książę Edynburga, ojciec Marii – królowej Rumunii, i Wiktorii Melity – wielkiej księżnej Hesji, wielkiej księżnej Rosji;
- Helena (1846–1923)
- Ludwika (1848–1939)
- Artur (1850–1942), książę Connaught i Strathearn;
- Leopold (1853–1883), książę Albany;
- Beatrycze (1857–1944).
Albert był surowym i wymagającym ojcem, dlatego też nieodpowiedni styl życia (liczne romanse i alkoholizm) jego najstarszego syna „Bertiego” przyprawiały go o ostre bóle głowy, a w efekcie – osłabiały jego zdrowie i obniżały odporność.
Królowa Wiktoria i książę Albert mieli czterdzieścioro dwoje wnucząt. Najsłynniejsi to król Wielkiej Brytanii Jerzy V, ostatni niemiecki cesarz i król Prus Wilhelm II Hohenzollern oraz Karol Edward książę Saksonii-Coburg-Gotha.
Ich potomkowie zasiadali na tronach Grecji, Jugosławii, Rosji, Rumunii i Niemiec, a obecnie panują w Wielkiej Brytanii, Szwecji, Norwegii, Belgii, Danii i Hiszpanii.
Polityka[edytuj | edytuj kod]

Alberta początkowo traktowano z dystansem i nieufnością, ze względu na jego pochodzenie (był Niemcem). Dopiero jego aktywne zaangażowanie w politykę podczas nieobecności królowej przysporzyło mu popularności. Wytrwale zajmował się trudnymi sprawami państwowymi. Był przeciwny agresywnej polityce zagranicznej Wielkiej Brytanii, dlatego też starał się załagodzić stosunki, szczególnie z Niemcami (na własnej skórze odczuł niechęć Brytyjczyków). Już kilka lat później nikt nie wyobrażał sobie panowania Wiktorii bez Alberta. Najznamienitsi politycy i profesorowie zasięgali u niego rady.
Choroba i śmierć[edytuj | edytuj kod]
Ostatnie lata życia Alberta to ciąg wiecznych zmartwień i trosk – książę miał delikatne zdrowie. W listopadzie 1861 zachorował (jak początkowo uznali lekarze) na grypę, ale okazało się, że był to atak duru brzusznego. Pojawiły się komplikacje i Albert zmarł 14 grudnia. Jego żona Wiktoria pozostała w żałobie po mężu przez 40 lat, aż do śmierci. Rządziła Wielką Brytanią tak, jak chciał tego jej zmarły mąż.
Tytuły i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
Tytuły[edytuj | edytuj kod]
- 26 sierpnia 1819 – 12 listopada 1826: Jego Książęca Wysokość Książę Albert Saksonii-Coburg-Saalfeld, książę Saksonii
- 12 listopada 1826 – 6 lutego 1840: Jego Książęca Wysokość Książę Albert Saksonii-Coburg-Gotha, książę Saksonii
- 6 lutego 1840 – 25 czerwca 1857: Jego Królewska Wysokość Książę Albert Saksonii-Coburg-Gotha, książę Saksonii
- 25 czerwca 1857 – 14 grudnia 1861: Jego Królewska Wysokość Książę Małżonek
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- KG: Order Podwiązki[2]
- KT: Order Ostu[2]
- KP: Order św. Patryka[2]
- GCB: Order Łaźni[2]
- CSI: Order Gwiazdy Indii (1861)[2]
- GCMG: Order św. Michała i św. Jerzego[2]
- Order Gwelfów (Hanower)[3]
- Order Leopolda (1839, Belgia)[4]
- Order Annuncjaty (1842, Sardynia)[5][6]
- Order Złotego Runa (Hiszpania, 1841)[2]
- Order Słonia (1843, Dania)[7]
- Order św. Stefana (1843, Austro-Węgry)[8]
- Order Serafinów (1852, Szwecja)[2]
- BDO: Wstęga Dwóch Orderów (1857, Portugalia)[9]
- BTO: Wstęga Trzech Orderów (1858, Portugalia)[9]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Albert;3867344.html.
- ↑ a b c d e f g h Robert P. Dod: The Peerage, Baronetage, and Knightage of Great Britain and Ireland. 1840, s. 75.
- ↑ Albert, Prince Consort. Biography, thefamouspeople.com.
- ↑ H. Tarlier: Almanach royal officiel, publié, exécution d’un arrête du roi. Bruksela: 1854, s. 37. (fr.)
- ↑ Nadany w przez Karola Alberta króla Sardynii.
- ↑ Federico Bona: I Cavalieri dell’Ordine Supremo del Collare o della Santissima Annunziata (wł.). W: Blasonario subalpino [on-line].
- ↑ Jørgen Pedersen: Riddere af Elefantordenen 1559-2009. Kopenhaga: 2009, s. 470.
- ↑ A Szent István Rend tagjai (węg.). tornai.com. [dostęp 2018-08-12].
- ↑ a b c d e Jose Vincente de Bragança: Agraciamentos Portugueses aos Príncipes da Casa Saxe-Coburgo-Gota (port.). s. 12. [dostęp 2015-08-22].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Hermione Hobhouse: Prince Albert: His Life and Work. London: Hamish Hamilton, 1983. ISBN 0-241-11142-0.
- Koburgowie
- Odznaczeni Orderem Annuncjaty
- Odznaczeni Orderem Avis (Portugalia)
- Odznaczeni Orderem Chrystusa (Portugalia)
- Odznaczeni Orderem Gwelfów
- Odznaczeni Orderem Gwiazdy Indii
- Odznaczeni Orderem Królewskim Serafinów
- Odznaczeni Orderem Leopolda (Belgia)
- Odznaczeni Orderem Łaźni
- Odznaczeni Orderem Ostu
- Odznaczeni Orderem Podwiązki
- Odznaczeni Orderem Słonia
- Odznaczeni Orderem św. Michała i św. Jerzego
- Odznaczeni Orderem Świętego Jakuba od Miecza (Portugalia)
- Odznaczeni Orderem Świętego Patryka
- Odznaczeni Orderem Świętego Stefana
- Odznaczeni Orderem Złotego Runa
- Odznaczeni Wstęgą Dwóch Orderów
- Odznaczeni Wstęgą Trzech Orderów
- Pochowani we Frogmore Mausoleum
- Wettynowie
- Urodzeni w 1819
- Zmarli w 1861