Aleja „Solidarności” w Warszawie
Aleja „Solidarności” – jedna z głównych arterii w Warszawie, w przybliżeniu jest tożsama z Trasą W-Z. Biegnie od ulicy Radzymińskiej na Pradze-Północ do skrzyżowania ulic Wolskiej i Młynarskiej na Woli.
Przebieg[edytuj | edytuj kod]
Zaczyna się od skrzyżowania z ul. Radzymińską, przechodzi mostem Śląsko-Dąbrowskim do centrum i kończy się przy skrzyżowaniu z ul. Młynarską.
Na całej swojej długości jest to dwujezdniowa szeroka ulica, o minimum dwóch pasach ruchu w każdą stronę. Wyjątkiem jest odcinek pomiędzy placem Bankowym a ulicą Jagiellońską – tam aleja „Solidarności” staje się jednojezdniowa, ale nadal ma dwa pasy ruchu dla obu kierunków (jeden pas zajmują tory tramwajowe, ruch samochodów po nim jest zakazany). W godzinach szczytu jest mocno zakorkowana. Na prawie całej długości przebiega środkiem torowisko tramwajowe.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Podczas dwudziestolecia międzywojennego i wcześniej ulice tworzące współczesną aleję nosiły nazwy: Wolska, Leszno, Tłomackie, Nowy Zjazd oraz Aleksandryjska (od października 1916 – Zygmuntowska)[1]. Po wojnie zostały one połączone w Trasę W-Z z tunelem w rejonie Starego Miasta, a cały ciąg w listopadzie 1948 nazwano aleją gen. Karola Świerczewskiego[2].
Nazwę zmieniono w październiku 1991[2]. Upamiętnia ona NSZZ „Solidarność”, stąd nazwa alei pisana jest w cudzysłowie[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwszy odcinek ulicy wytyczono po stronie praskiej w 1862 na przedłużeniu linii kolei petersburskiej pod nazwą Aleksandrowska na cześć cara Aleksandra II Romanowa, łącząc ją z wiaduktem Pancera, nazwanego Nowym Zjazdem po wybudowaniu mostu Kierbedzia. Znaczna szerokość ulicy Aleksandryjskiej uwzględniała ruch kołowy i przebieg projektowanej przez most Kierbedzia linii kolejowej łączącej Dworzec Petersburski z Dworcem Wiedeńskim, jednak z linii tej zrezygnowano na skutek zbyt dużego nachylenia skarpy wiślanej, a ruch między dworcami przejęła kolejka konna. Kolejka ta posiadała jeden tor z mijankami i trasa przebiegała ulicami: Aleksandrowską, Nowym Zjazdem, Krakowskim Przedmieściem, Królewską, Marszałkowską do Alej Jerozolimskich.
Po drugiej stronie Wisły początkowy fragment dzisiejszej ulicy stanowił oś jurydyki Leszno i nosił nazwę ul. Leszno, biegnącej od placu Bankowego do rogatek wolskich.
W październiku 1916[1] ulicę po stronie praskiej przemianowano na Zygmuntowską, którą to nazwę nosiła do roku 1954, gdy zmieniono ją na al. gen. Karola Świerczewskiego.
W marcu 1957 w pobliżu wylotu tunelu Trasy W-Z (od strony zachodniej) odsłonięto pomnik Karola Świerczewskiego[4].
W latach 1985[5] – 2000 aleja była częścią ówczesnej drogi krajowej nr 18[6].
W lipcu 2017 przystanki autobusowo-tramwajowe znajdujące się przy tunelu Trasy W-Z zostały przebudowane na tzw. przystanki wiedeńskie[7].
Ważniejsze obiekty[edytuj | edytuj kod]
- Dworzec PKP Warszawa Wileńska (ul. Targowa 72)
- Budynek Dyrekcji Kolei Państwowych w Warszawie (ul. Targowa 74)
- Stacja metra Dworzec Wileński
- Sobór metropolitalny Świętej Równej Apostołom Marii Magdaleny w Warszawie (nr 52)
- VIII LO im. Władysława IV (ul. Jagiellońska 38)
- Bazylika katedralna św. Michała Archanioła i św. Floriana Męczennika (ul. Floriańska 3)
- Szpital Praski Przemienienia Pańskiego (nr 67)
- Park Praski
- Ogród Zoologiczny – wybieg niedźwiedzi brunatnych
- Most Śląsko-Dąbrowski
- Gmach Hipoteki (nr 58)
- Pomnik Bohaterów Warszawy
- Pałac Przebendowskich, siedziba Muzeum Niepodległości (nr 62)
- Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich (nr 77)
- Żydowski Instytut Historyczny (ul. Tłomackie 3/5)
- Wodozbiór Gruba Kaśka
- Błękitny Wieżowiec (pl. Bankowy 2)
- Stacja metra Ratusz Arsenał
- Kino Muranów (ul.gen. W. Andersa 5)
- Pałac Działyńskich (nr 74a)
- Kościół ewangelicko-reformowany (nr 74)
- Dom Dysydentów, siedziba parafii ewangelicko-reformowanej (nr 76a)
- Warszawska Opera Kameralna (nr 76b)
- Pomnik granic warszawskiego getta (pomiędzy budynkami Opery a Domem Dysydentów)
- Kamienica Jacobsona, siedziba Instytutu Archeologii i Etnologii PAN (nr 105)
- Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny (nr 80)
- Biblioteka Publiczna w Dzielnicy Wola m.st. Warszawy (nr 90)
- Sąd Okręgowy w Warszawie (nr 127)
- Kamienica (nr 149)
- Pomnik Ofiar Rzezi Woli
- Urząd Dzielnicy Wola (nr 90), na ścianie budynku od strony ul. Żelaznej pomnik granic getta
- Hotel Ibis Warszawa Centrum (nr 165)
- Biurowiec City Gate
- Pałacyk Biernackich (ul. Wolska 27/29)
- PDT Wola (ul. Młynarska 8/12)
- Tablice pamiątkowe Tchorka (nr 66, 83/89, 84 i 90)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Adam Szczypiorski: Od Piotra Drzewickiego do Stefana Starzyńskiego. Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 1968, s. 65.
- ↑ a b Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 381. ISBN 83-86619-97X.
- ↑ Katalog nazw obiektów miejskich. W: Urząd m.st. Warszawy [on-line]. um.warszawa.pl. [dostęp 2019-01-17].
- ↑ Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, s. 138. ISBN 83-7005-211-8.
- ↑ W 1985 roku zreformowano sieć drogową w Polsce i wprowadzono nową numerację.
- ↑ Warszawa: Atlas aglomeracji 1:20 000. Wyd. pierwsze. Warszawa: Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1996. ISBN 83-7000-086-X.
- ↑ Jarosław Osowski. Wiedeński sznyt przystanków. „Gazeta Stołeczna”, s. 1, 22 lipca 2017.
