Aleja Klasyków
Aleja Klasyków (rum. Aleea Clasicilor) – aleja w kiszyniowskim parku Stefana Wielkiego, w której znajduje się 27 rzeźb przedstawiających wybitnych twórców kultury i literatury oraz historyków związanych z Mołdawią lub z kulturą rumuńskojęzyczną w ogólności.
Historia i opis[edytuj | edytuj kod]
Aleja Klasyków znajduje się w centralnej części kiszyniowskiego parku Stefana Wielkiego, w centrum Kiszyniowa. Z inicjatywą urządzenia plenerowej wystawy poświęconej wybitnym twórcom związanym z Mołdawią wystąpił w okresie międzywojennym rzeźbiarz Alexandru Plămădeală[1]. Do organizacji Alei przystąpiono jednak dopiero w 1957, dzięki staraniom Związku Pisarzy. Wzorem dla Alei była Rotunda Pisarzy w bukareszteńskich Ogrodach Cișmigiu[1]. W latach 1957–1958 w parku ustawiono pierwsze dwanaście rzeźb. Były to brązowe popiersia na postumentach z czerwonego granitu, przedstawiające dwanaście postaci urodzonych w historycznej Mołdawii[1]. W kolejnych latach w Alei ustawiane były kolejne wizerunki twórców kultury rumuńskiej[2]. Aleje otwiera natomiast popiersie Aleksandra Puszkina, który w Kiszyniowie przebywał na carskim zesłaniu, wykonane w 1885 przez rosyjskiego rzeźbiarza Opiekuszkina[2].
| Nr | Postać[3] | Data odsłonięcia[3] | Autor rzeźby[3] | Fotografia | Uwagi |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Vasile Alecsandri | 1957 | Lazăr Dubinovschi | 
|
|
| 2 | Tudor Arghezi | 1995 | Dimitrie Verdeanu | 
|
|
| 3 | Gheorghe Asachi | 1957 | Lazăr Dubinovschi | ||
| 4 | George Bacovia | 2001 | Milița Petrașcu | 
|
|
| 5 | Lucian Blaga | 1992 | Alexandra Picunov | 
|
|
| 6 | Dimitrie Cantemir | 1957 | Nikolay Gorenashev | 
|
|
| 7 | George Călinescu | 1997 | Serghei Ganenko | 
|
|
| 8 | George Coșbuc | 1996 | Constantin Popovici | 
|
|
| 9 | Ion Creangă | 1957 | Lev Averbuh | 
|
|
| 10 | Alecu Donici | 1957 | Ioan Cheptănaru | 
|
|
| 11 | Mircea Eliade | 1997 | Vasile Golea | 
|
|
| 12 | Mihai Eminescu | 1957 | Lazăr Dubinovschi | 
|
|
| 13 | Octavian Goga | 2000 | Cornel Medrea | 
|
|
| 14 | Bogdan Petriceicu Hasdeu | 1957 | Ioan Cheptănaru | 
|
|
| 15 | Alexandru Hâjdeu | 1957 | Vladislav Krakoveak | 
|
|
| 16 | Nicolae Iorga | 1990? | Mihail Ekobici |
|
Rzeźba znajdowała się pierwotnie w parku przy bibliotece publicznej im. Onisifora Ghibu[1]. |
| 17 | Mihail Kogălniceanu | 1990? | 
|
||
| 18 | Alexei Mateevici | 1990 | Dmitri Rusu-Skvortsov | 
|
|
| 19 | Nicolae Milescu | 1957 | Lev Averbuh | 
|
|
| 20 | Constantin Negruzzi | 1957 | Lazăr Dubinovschi i Aleksandr Maiko |
|
|
| 21 | Liviu Rebreanu | 2009 | Milița Petrașcu | Wzniesienie pomnika Rebreanu było przed 1991 blokowane przez władze komunistyczne[1]. | |
| 22 | Alecu Russo | 1957 | Vasili Larcenko | 
|
|
| 23 | Mihail Sadoveanu | 1990? | Praca zbiorowa | 
|
|
| 24 | Constantin Stamati | 1957 | Leonid Fitov | 
|
|
| 25 | Nichita Stănescu | 1990? | Praca zbiorowa | 
|
|
| 26 | Constantin Stere | 1991 | Giorgi Dubrovin | 
|
|
| 27 | Grigore Vieru | 2010 | Victor Macovei i Ruslan Tihonciuc |