Aleksander (Tołstopiatow)

Aleksander

Anatolij Tołstopiatow
Arcybiskup mołotowski i solikamski
Kraj działania	ZSRR
Data i miejsce urodzenia	4 listopada 1878 Moskwa
Data śmierci	26 września 1945
Arcybiskup mołotowski
Okres sprawowania	1945
Wyznanie	prawosławie
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Śluby zakonne	1923
Prezbiterat	1920
Chirotonia biskupia	21 sierpnia 1933

Sukcesja apostolska

Data konsekracji	21 sierpnia 1933
Miejscowość	Moskwa
Konsekrator	Sergiusz (Stragorodski)
Współkonsekratorzy	Aleksy (Simanski)

Aleksander, imię świeckie Anatolij Michajłowicz Tołstopiatow (ur. 23 października^?/4 listopada 1878 w Moskwie, zm. 26 września 1945) – rosyjski biskup prawosławny.

Życiorys

Pochodził z rodziny szlacheckiej, był synem profesora Uniwersytetu Moskiewskiego. W 1901 ukończył w Petersburgu konserwatorium, równolegle uczył się w Szkole Inżynierów Marynarki w Kronsztadzie, które także ukończył w 1901. W 1902 otrzymał stopień miczmana, w 1905 awansował na porucznika. Walczył w wojnie rosyjsko-japońskiej, został wzięty do niewoli. W 1911 ukończył Michajłowską Szkołę Artylerii w Moskwie i wykładał w Morskim Korpusie Kadetów oraz w gimnazjach petersburskich fizykę, mechanikę i wyższą matematykę, służył także na okrętach „Jakut”, „Pierieswiet”, „Diana” i „Piotr Wielki”. Do 1920 uzyskał stopień kapitana II rangi.

W 1920 ukończył studia w Instytucie Teologicznym przy Ławrze Aleksandra Newskiego i w tym samym roku przyjął święcenia kapłańskie. Przez jakiś czas był jeszcze wykładowcą fizyki w szkole kadry dowódczej marynarki, jednak już w 1921 prowadził już wyłącznie pracę duszpasterską w cerkwi Narodzenia Matki Bożej przy konserwatorium. 13 marca 1922 został aresztowany i oskarżony o czynne sprzeciwianie się akcji konfiskaty kosztowności cerkiewnych; w tym samym roku pod tym samym zarzutem aresztowany został metropolita piotrogrodzki i gdowski Beniamin i cała grupa innych duchownych i świeckich. W lipcu 1922 został skazany na trzy lata więzienia. Karę odbywał w więzieniu przy ul. Szpalernej w Petersburgu, został zwolniony przedterminowo w 1923. Po zwolnieniu złożył wieczyste śluby mnisze w Ławrze św. Aleksandra Newskiego, przyjmując imię mnisze Aleksander. Już w roku następnym został aresztowany po raz drugi, oskarżony o nakłanianie mnichów monasteru do niepłacenia czynszu i skazany na dwa lata łagru. Karę odbywał w obozie w dawnym Monasterze Sołowieckim. Zwolniony w czerwcu 1925, został zesłany do Niżnego Nowogrodu, gdzie zamieszkał w Pieczerskim Monasterze Wniebowstąpienia Pańskiego. W monasterze zajął się pisaniem tekstów teologicznych, które zostały mu odebrane i zniszczone w czasie kolejnego aresztowania. W 1927 został skazany na trzyletnią zsyłkę do Permu. W Permie miał możliwość prowadzenia działalności duszpasterskiej w cerkwi św. Mikołaja. W 1927 lub 1928 otrzymał godność archimandryty. W 1928 w Permie został oskarżony o prowadzenie agitacji antyradzieckiej i skazany na trzy lata łagrów. Karę odbywał przy budowie Kanału Białomorskiego. Po zwolnieniu w 1931 przyjechał do Moskwy, lecz już w tym samym roku został aresztowany powtórnie i przebywał w obozie do 1933.

Po odzyskaniu wolności, 21 sierpnia 1933 przyjął w Moskwie chirotonię biskupią z rąk zastępcy locum tenens Patriarchatu moskiewskiego, metropolity gorkowskiego Sergiusza, metropolity nowogrodzkiego Aleksego i innych hierarchów. Został skierowany do eparchii ałmackiej. Działalność duszpasterską prowadził do 1936, gdy został aresztowany po raz kolejny razem z duchownym służącym w cerkwi św. Mikołaja w Ałmaty, ks. Iwanem Mielnikowem. Oskarżony o systematyczną agitację antyradziecką i kierowanie grupą mnichów i duchownych prawosławnych o antypaństwowym nastawieniu, został ponownie skazany na karę łagru. Przebywał w nim do 1943, gdy został zwolniony z obozu i przewieziony do Moskwy na Sobór Biskupów Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Było to możliwe dzięki zmianie polityki Stalina wobec Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego wywołanej sytuacją wojenną.

W 1943 objął urząd biskupa mołotowskiego. Po dwóch latach został podniesiony do godności arcybiskupiej. W ciągu dwóch lat pracy duszpasterskiej w Mołotowie doprowadził do otwarcia 38 cerkwi, w tym soboru katedralnego. W 1945 brał udział w Soborze Lokalnym Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Zmarł w tym samym roku i został pochowany w Mołotowie.

W 1991 całkowicie zrehabilitowany.