Aleksander Doba

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Aleksander Doba
Olek
Ilustracja
Aleksander Doba w Busku-Zdroju (2020)
Data i miejsce urodzenia 9 września 1946
Swarzędz
Data i miejsce śmierci 22 lutego 2021
Kilimandżaro, Tanzania
Zawód, zajęcie kajakarz, podróżnik, inżynier mechanik
Narodowość Polak
Tytuł naukowy inżynier
Edukacja Politechnika Poznańska
Małżeństwo Gabriela
Dzieci Bartłomiej, Czesław
Krewni i powinowaci wnuczki Olga, Agata
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Aleksander Ludwik Doba (ur. 9 września 1946 w Swarzędzu, zm. 22 lutego 2021 na Kilimandżaro w Tanzanii[1]) – polski podróżnik, kajakarz.

W plebiscycie „National Geographic” zdobył tytuł „Podróżnika Roku 2015”. Jako pierwszy człowiek w historii samotnie przepłynął kajakiem Ocean Atlantycki z kontynentu na kontynent (z Afryki do Ameryki Południowej), wyłącznie dzięki sile mięśni[2]. Opłynął kajakiem Morze Bałtyckie i Bajkał[3]. Również jako pierwszy opłynął całe polskie wybrzeże z Polic do Elbląga oraz Polskę po przekątnej z Przemyśla do Świnoujścia. Dwukrotny złoty, srebrny i brązowy medalista Otwartych Akademickich Mistrzostw Polski w kajakarstwie górskim[4]. 24 lutego 2015 został honorowym obywatelem Swarzędza[5]. Zmarł zdobywając najwyższy szczyt Afryki – Kilimandżaro[6].

Życie prywatne

Dzieciństwo spędził w Swarzędzu. Ukończył Politechnikę Poznańską z tytułem inżyniera mechanika. Od lat 70. XX wieku mieszkał w Policach, gdzie pracował w Zakładach Chemicznych Police. Miał żonę, Gabrielę, dwóch synów – Bartłomieja i Czesława, a także wnuczki Olgę i Agatę[4]. Zmarł z przyczyn naturalnych 22 lutego 2021 tracąc przytomność tuż po zdobyciu szczytu Uhuru na wulkanie Kibo na Kilimandżaro[7].

Osiągnięcia

  • Latał na szybowcach różnych typów, miał wylatane 250 godzin. Uzyskał drugą klasę wyszkolenia szybowcowego zdobywając srebrną odznakę szybowcową z jednym diamentem.
  • Uzyskał trzecią klasę skoczka spadochronowego po wykonaniu 14 skoków.
  • Aleksander Doba podczas World Travel Show 2016
    Zdobył złotą odznakę turystyki kolarskiej.
  • Uzyskał patent sternika jachtowego z rozszerzonymi uprawnieniami (na rejsy morskie).
  • Zdobył wszelkie odznaki kajakowe wszystkich stopni krajowych organizacji oraz najwyższe międzynarodowe organizacji ICF (złota ICF – jedna z kilku w Polsce). Przodownik Turystyki Kajakowej PTTK I stopnia, Instruktor Turystyki Kajakowej PZKaj Stopnia Związkowego, Instruktor Rekreacji Ruchowej o specjalności Kajakarstwo.
  • Zdobył tytuł Akademickiego Mistrza Polski w Kajakarstwie Górskim w 2003 roku. Obronił ten tytuł w 2004 roku.
  • Zdobył tytuł Drużynowego Akademickiego Mistrza Polski w Kajakarstwie Górskim w 2003 roku wraz z dwoma synami Czesławem (2. miejsce) oraz Bartłomiejem (4. miejsce)[8].
  • Zdobył szczyt Uhuru na wulkanie Kibo na Kilimandżaro (5895 m n.p.m.), a także szczyt Gerlach w Tatrach (2655 m n.p.m.)[9].

Wyczyny kajakowe

Aleksander Doba na Przystanku Woodstock 2015

Turystykę kajakową zaczął uprawiać od 1980 roku, mieszkając w Policach, w Klubie Kajakowym „Alchemik” Police oraz Akademickim Klubie Turystyki Kajakowej „Pluskon” w Szczecinie[10].

  • Kajak „Olo”, na którym Aleksander Doba przepłynął Atlantyk
    W roku 1989 w ciągu 13 dni przepłynął Polskę po przekątnej z Przemyśla do Świnoujścia, 1 – 13 kwietnia, 1189 km.
  • W 1989 roku wyśrubował rekord Polski (bijąc też Niemców) na 5125 km przepłyniętych kajakiem w jednym roku, mając do dyspozycji normalny urlop – 26 dni roboczych. Z tej liczby tylko 125 km przepłynął po raz wtóry w życiu. 5000 km to trasy po raz pierwszy w życiu przepłynięte przez niego kajakiem. W 1989 roku pływał kajakiem przez 108 dni – prawie co trzeci dzień w kajaku i to na nowych trasach. Ten nieoficjalny rekord Polski jest aktualny do dziś.
  • W 1991 roku jako pierwszy kajakarz po II wojnie światowej przepłynął od trójstyku granic Polski, Czechosłowacji i Niemiec Nysą Łużycką oraz Odrą trasę wzdłuż zachodniej granicy.
  • Także w 1991 roku jako pierwszy kajakarz przepłynął wzdłuż polskiej morskiej granicy oraz jako trzecia polska jednostka pływająca po II wojnie Światowej przepłynął przez Cieśninę Pilawską koło Bałtyjska i dopłynął do Elbląga (a potem do Gdyni).
  • Jako pierwszy kajakarz przepłynął całą Wisłę[11].
  • W 1998 roku (21 lipca – 11 września) rzekami i kanałami przepłynął w ciągu 57 dni trasę 2719 kilometrów „Kajakiem przez Niemcy i dookoła Danii z Polic do Polic”. Trasa: Police – Szczecin – Odra – Havel Kanal – Kopnik – Łaba – Hamburg – wzdłuż wybrzeży Danii: Esbjerg – Skagen – Kopenhaga – wzdłuż wybrzeży wysp Zelandii, Olandii, Fionii – Gedser Ode – Zingst (koło Rugii i Lubnicy) – Kap Arkona (Rugia) – Sośnica – wyspa Uznam – Świnoujście – Police.
  • Rok później (21 czerwca – 9 września 1999) podczas wyprawy „Kajakiem dookoła Bałtyku z Polic do Polic” samotnie opłynął Bałtyk. Zajęło mu to 80 dni, w czasie których pokonał 4227 kilometrów. Trasa: Police – Świnoujście – Nexø (Bornholm) – Sandvig – Simrishamn (Szwecja) – Karlskrona – Kalmar – Sztokholm – Wyspy Alandzkie – Turku (Finlandia) – Helsinki – Tallin (Estonia) – Parnawa – Ryga (Łotwa) – Windawa – Lipawa – Kłajpeda (Litwa) – Kaliningrad (Rosja) – Gdańsk – Hel – Ustka – Kołobrzeg – Świnoujście – Police.
  • Od 26 czerwca do 6 października 2000 w ciągu 101 dni przebył samotnie trasę 5369 kilometrów z Polic do Narwiku podczas wyprawy „Kajakiem za Koło Podbiegunowe Północne z Polic do Narwiku”. Trasa: Police – Nowe Warpno – Karnin – Lassan – Wolgast – Gedser Ode – Kopenhaga – Malmö – Helsingborg – Göteborg – Oslo – Stavanger – Bergen – Trondheim – Bodø – Narwik[12].
  • W roku 2004 wraz z Pawłem Napierałą wziął udział w „Pierwszej Polskiej Transatlantyckiej Wyprawie Kajakowej KAYLANTIC”[13] przez Atlantyk na trasie Tema (Ghana) – Brazylia. Planowany rejs na dystansie ok. 3000 Mm miał trwać ok. 80 dni. Po dwóch dobach prąd zniósł kajakarzy z powrotem do wybrzeży Ghany, fala przyboju zniszczyła prowiant i wyprawa została przerwana[14].
  • W 2008 roku, 7–12 lipca – członkowie Szczecińskiej Grupy Kajakowej K2[10] – Aleksander Doba, Piotr Owczarski i Jerzy Switek – podjęli próbę przepłynięcia kajakami przez kanał La Manche, na trasie Cap Gris-Nez – Folkestone. Kajakarzy asekurować miał jacht Gaudeamus. Próbę uniemożliwił sztorm[14].
  • W 2008 roku, sierpień – Aleksander Doba uczestniczył w wyprawie Klubu Podróżników Arsoba Travel „Ałtaj – pełne zaćmienie Słońca – Bajkał lato 2008”[15]. Zabrał ze sobą składany brezentowy 30-letni kajak produkcji NRD, którym chciał opłynąć Bajkał. Wypłynął, ale jesienna pogoda uniemożliwiła mu zakończenie rejsu. Zostawił kajak w Ułan Ude i wrócił do Polski[14].
  • W 2009 roku, w ciągu 41 dni, samotnie opłynął jezioro Bajkał w „Wyprawie DOOKOŁA BAJKAŁU”[16]. Pokonał wtedy prawie 2 tysiące kilometrów (1954 km linii brzegowej). Po zamknięciu pętli Bajkału (na pozostawionym rok wcześniej składanym kajaku) płynął z biegiem Angary do Irkucka. Stamtąd koleją transsyberyjską wrócił do Polski[17].
  • W 2010 roku Aleksander Doba postanowił po raz drugi, tym razem samotnie, przepłynąć Ocean Atlantycki podczas wyprawy „Transatlantic kayak expedition”. Rejs odbył się na jednostce zbudowanej w Szczecinie w stoczni Andrzeja Armińskiego zaprojektowanej specjalnie w tym celu pod jego kierownictwem przez Rafała Głodka, Michała Klimka i Radosława Zygmunta, napędzanej tylko kajakowym wiosłem, 26 października 2010 wyruszył z Dakaru (Senegal) w kierunku Fortalezy (Brazylia). Do miejscowości Acaraú w Brazylii dopłynął 2 lutego 2011 po 99 dniach rejsu i przepłynięciu 5394 km (2913 mil morskich) (dopłynięcie do planowanej Fortalenzy uniemożliwił silny znoszący na zachód prąd oraz wiatr). Tym samym, jako pierwszy na Świecie przepłynął kajakiem przez Atlantyk z kontynentu na kontynent (z Afryki do Ameryki Południowej) wyłącznie dzięki sile mięśni[4]. Wcześniej Atlantyk na kajaku przepłynęły 3 osoby: w 1928 roku Franz Romer (58 dni, z Wysp Kanaryjskich na Wyspy Dziewicze), w 1956 roku Hannes Lindemann (72 dni, z Wysp Kanaryjskich na Bahamy) – obaj płynęli na kajakach wspomaganych żaglem, w 2001 roku Peter Bray (76 dni z Nowej Fundlandii do Irlandii – czyli również z wyspy na wyspę).
  • W dniach 5 października 2013 – 17 kwietnia 2014 przepłynął Atlantyk od portu w Lizbonie poprzez krótki postój na Bermudach, do portu Canaveral na Florydzie w Stanach Zjednoczonych. Trasa miała długość 4500 mil morskich[18].
  • 3 września 2017 w Le Conquet we Francji zakończył po 110 dniach swoją trzecią podróż kajakiem przez Ocean Atlantycki, którą rozpoczął 16 maja w Nowym Jorku.

Nagrody

  • W 1999 roku – laureat „Conrady – Indywidualności Morskie” (przyznawanej przez Bałtyckie Bractwo Żeglarzy z Gdańska) za rejs kajakiem dookoła Bałtyku.
  • W 2000 roku – „Nagroda Kolos 2000”: wyróżnienie w kategorii Wyczyn Roku za studniowy rejs (5400 km) „Kajakiem z Polic do Narwiku”[19].
  • W 2000 roku – wyróżnienie w konkursie „Podróżnik Roku” (organizowanym przez miesięcznik Podróże) w kategorii „Europa”, za kajakową wyprawę do Narwiku[14].
  • W 2009 roku – „Nagroda Kolos 2009”: wyróżnienie w kategorii Wyczyn Roku za samotne opłyniecie kajakiem jeziora Bajkał, czego dokonał jako pierwszy Polak[19].
  • W 2010 roku, za swoją wyprawę kajakową dookoła jeziora Bajkał, został laureatem nagrody Złote Stopy 2010 przyznawanej przez internautów za największe osiągnięcia podróżnicze roku[20]. Zajął pierwsze miejsce w kategorii Woda[21], jak również w kategorii generalnej, wyprzedzając m.in. Martynę Wojciechowską, typowaną za zdobycie Korony Ziemi.
  • W 2012 roku – Nagroda „Super Kolos 2011” za całokształt osiągnięć kajakarskich i konsekwentne dążenie do realizacji coraz bardziej ambitnych celów eksploracyjnych[22].
  • W 2012 roku – Nagroda „Szczupak 2011” za spełnianie śmiałych marzeń, przyznanym w plebiscycie „Gazety Wyborczej” w Szczecinie[23].
  • W 2012 roku – Dyplom Kapitana Żeglugi Wielkiej Honoris Causa nr 6, przyznany przez Szczeciński Klub Kapitanów Żeglugi Wielkiej za sukcesy w samotnej żegludze kajakowej w trudnych warunkach (m.in. za rejs wokół Danii, dookoła Bałtyku i za koło podbiegunowe północne oraz samotne przepłynięcie kajakiem Oceanu Atlantyckiego z Senegalu do Brazylii)[23].
  • W 2012 roku – zaszczytny tytuł „Podróżnik im. Tony’ego Halika” na II Festiwalu Podróżniczym Bydgoszcz 2012[23].
  • W 2015 roku – Podróżnik roku, wybrany przez czytelników amerykańskiej edycji National Geographic[24].
  • W 2015 roku – nagroda „Kolosa” za rok 2014 w kategorii nagroda specjalna za samotne przepłynięcie kajakiem Atlantyku z Lizbony na Florydę[25].
  • W marcu 2018 trafił na okładkę gazety The New York Times[26].

Odznaczenia państwowe

Filmografia[28]

Książki

  • W 2012 roku napisał książkę Olo na Atlantyku wydaną przez Wydawnictwo Bezdroża, oraz wydany w wersji elektronicznej dodatek „Oceaniczny alfabet Aleksandra Doby”[23].
  • W 2015 roku ukazała się książka Na oceanie nie ma ciszy autor Dominik Szczepański, wydana przez AGORA Warszawa 2015. Biografia Aleksandra Doby.
  • W 2018 roku ukazała się książka dla dzieci pt. Ocean to pikuś, w której Łukasz Wierzbicki opisał przygody Aleksandra Doby na Atlantyku.

Wybory

W wyborach samorządowych w 2014 roku bezskutecznie kandydował do sejmiku województwa zachodniopomorskiego z listy komitetu Bezpartyjni Pomorze Zachodnie[29]. W wyborach prezydenckich w 2015 roku został członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego[30]. W wyborach samorządowych w 2018 roku uzyskał mandat radnego sejmiku województwa zachodniopomorskiego[31], jednak 16 listopada tego samego roku zrezygnował z pełnienia tej funkcji[32].

Przypisy

  1. ↑ Aleksander Doba nie żyje. Polski podróżnik i kajakarz miał 74 lata. RMF.FM, 2021-02-23. [dostęp 2021-02-23].
  2. ↑ Kajakarz z Polic spotka się z dziennikarzami, radio.szczecin.pl [dostęp 2017-11-21].
  3. ↑ Spotkanie z samotnym podróżnikiem w kajaku, radio.szczecin.pl [dostęp 2017-11-21].
  4. ↑ a b c Aleksander Doba, aleksanderdoba.pl [dostęp 2017-11-21] (pol.).
  5. ↑ Honorowe Obywatelstwo Miasta i Gminy Swarzędz. bip.swarzedz.pl. [dostęp 2021-02-23].
  6. ↑ Polsat News: Aleksander Doba nie żyje. Podróżnik miał 74 lata – Polsat News (pol.). polsatnews.pl. [dostęp 2021-02-23].
  7. ↑ Stanął na Dachu Afryki. Powiedział przewodnikom, że chwilę odpocznie, TVN24 [dostęp 2021-02-23] (pol.).
  8. ↑ http://amp.bystrze.org/amp2008/stare_wyniki_indywidualne.html.
  9. ↑ Wirtualna Polska Media, Tak Aleksander Doba mówił przed wyjazdem na Kilimandżaro. "Jestem nastawiony, że będzie bardzo fajnie" - WP SportoweFakty, sportowefakty.wp.pl, 23 lutego 2021 [dostęp 2021-02-26] (pol.).
  10. ↑ a b Społeczna Szkoła Podstawowa numer 1, sto.home.pl [dostęp 2017-11-21] (pol.).
  11. ↑ Aleksander Doba, www.mojswarzedz.pl [dostęp 2021-02-23].
  12. ↑ Kajakiem do Narviku. O wyprawie, Onet.pl [zarchiwizowane z adresu 2001-07-14] (pol.).
  13. ↑ homo3.qxd Kaylantic.
  14. ↑ a b c d WHO IS WHO – Doba, Aleksander.
  15. ↑ Ałtaj i całkowite zaćmienie Słońca, arsobatravel.pl [dostęp 2017-11-21] (pol.).
  16. ↑ Klub Podróżników Śródziemie, klubpodroznikow.com [dostęp 2017-11-21] (pol.).
  17. ↑ Kajakiem Dookoła Bajkału w pojedynkę, arsobatravel.pl [dostęp 2017-11-21] (pol.).
  18. ↑ Olek Doba pokonał Atlantyk! Kosmiczne zakończenie wyprawy kajakowej. W: Gazeta Wyborcza [on-line]. 2014-04-18. [dostęp 2014-04-18].
  19. ↑ a b Kolosy – laureaci nagród z lat 1999–2007.
  20. ↑ Złote Stopy 2010.
  21. ↑ W pojedynkę kajakiem dookoła Bajkału.
  22. ↑ Super Kolos 2011.
  23. ↑ a b c d http://bezdroza.pl/alfabet.pdf.
  24. ↑ Polak podróżnikiem roku według National Geographic! (pol.). national-geographic.pl. [dostęp 2015-02-11].
  25. ↑ Aleksander Ostrowski z Kolosem. radio.rzeszow.pl, 2015-07-16. [dostęp 2015-07-26].
  26. ↑ Opr. Tomasz Sikorski, Powiat Poznański 2018, w: Prasowa Powiatowa 17., nr 31-32(41-42)/2018, s. 4, ISSN 2544-3925.
  27. ↑ Prezydent nadał Medale Stulecia Odzyskanej Niepodległości. prezydent.pl, 2018-12-12. [dostęp 2018-12-16].
  28. ↑ Aleksander Doba, Filmweb [dostęp 2020-04-23] (pol.).
  29. ↑ Serwis PKW – Wybory 2014.
  30. ↑ Barbara Sowa: Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego, a kto z niego wypadł? Cała lista. dziennik.pl, 2015-03-16. [dostęp 2015-03-21].
  31. ↑ Zobacz, kto będzie rządził w sejmikach, „TVN24.pl” [dostęp 2018-10-24].
  32. ↑ Aleksander Doba zrezygnował z mandatu radnego sejmiku. „Jestem podróżnikiem, a nie politykiem”, „TVN24.pl” [dostęp 2018-11-16].

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aleksander_Doba&oldid=62453567”