Aleksander Rusin

Aleksander Rusin

„Rusal”, „Olek”

pułkownik
Data i miejsce urodzenia	18 stycznia 1914 Dobrynin
Data śmierci	17 czerwca 2008
Przebieg służby
Lata służby	1935–1947
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Armia Krajowa
Jednostki	24 Pułk Artylerii Lekkiej
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa kampania wrześniowa akcja „Burza” działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce
Odznaczenia

Aleksander Rusin ps. „Rusal” i „Olek” (ur. 18 stycznia 1914 w Dobryninie, zm. 17 czerwca 2008) – pułkownik Wojska Polskiego, żołnierz i wywiadowca Armii Krajowej. Dowódca oddziału dywersyjnego, który m.in. zbierał informacje o rakietach V1 i V2 na poligonie w Bliźnie. Żołnierz zbrojnego antykomunistycznego podziemia niepodległościowego.

Życiorys

Po ukończeniu szkoły powszechnej w 1935 został powołany do służby w 6 Pułku Pancernym we Lwowie. Po przejściu szkolenia został przeniesiony do 24 Pułku Artylerii Lekkiej w Jarosławiu, gdzie pełnił służbę nadterminową w stopniu plutonowego. Brał udział w kampanii wrześniowej w okolicach Tarnowskiej Góry, Tarnowa, Przemyśla i Halicza.

Wiosną 1940 dołączył do Związku Walki Zbrojnej. W ramach konspiracyjnej działalności dla związku prowadził w domu drukarnię i wydawał gazetę „Odwet”.

Aleksander Rusin wraz ze swoją drużyną otrzymał rozkaz zbierania informacji o poligonie w Bliźnie. Wraz z towarzyszem broni, dzięki znajomości języka niemieckiego, przedostawali się na teren poligonu i robili zdjęcia. Towarzysze „Rusala” zostali złapani przez Niemców podczas rozkręcania rakiety V2. Wszystkie informacje udało się przekazać do konspiracyjnego laboratorium w Warszawie. Za przeprowadzoną akcję otrzymał list z podziękowaniem od premiera Wielkiej Brytanii Winstona Churchilla.

Po wojnie ścigany był przez Urząd Bezpieczeństwa. W maju 1945 roku funkcjonariusze UB zdemolowali i podpalili dom rodzinny w Dobryninie oraz pobili Marię „Muchę” Rusin – żonę Aleksandra Rusina.

Był czynnym członkiem Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej i Stowarzyszenia Klub Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Zmarł 17 czerwca 2008 roku i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Dobryninie.

Pseudonimem Aleksandra Rusina zostało nazwane Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej "Rusal" w Mielcu. Jego sylwetkę umieszczono też na pomniku Żołnierzy Wyklętych Niezłomnych w Mielcu.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari – 11 grudnia 1965
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski – 9 listopada 2007
• Krzyż Partyzancki – 27 listopada 1991
• Krzyż Armii Krajowej – 20 marca 1978
• Krzyż Kampanii Wrześniowej – 15 sierpnia 1985
• Medal Wojska
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 – 20 czerwca 1961
• Krzyż Obrony Lwowa – 22 listopada 1981
• Honorowa Odznaka żołnierzy z oddziału partyzanckiego Armii Krajowej i zgrupowania „Wolność i Niezawisłość” – 6 marca 1994
• Krzyż Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” za działalność niepodległościową w latach 1945-1954 – 25 maja 1994
• Odznaka „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny” – 9 stycznia 1995

Bibliografia

• Anna Kopacz-Lasoń: Wspominamy związanego między innymi z Dębicą Żołnierza Wyklętego, Zaporczyka - Aleksandra Rusina. (pol.).
• Rafał Surdacki: Rusin Aleksander „Olek”. (pol.).