Aleksander Zakrzewski (fotografik)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Aleksander Alojzy Zakrzewski
Data i miejsce urodzenia

20 czerwca 1907
Ziłan(inne języki)

Data śmierci

23 lipca 1993

Narodowość

polska

Alma Mater

Uniwersytet Wileński

Dziedzina sztuki

fotografia

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi
Medal im. Jana Bułhaka

Aleksander Alojzy Zakrzewski (ur. 20 czerwca 1907 w Ziłanie(inne języki) w Kurlandii, zm. 23 lipca 1993) – polski fotografik i nauczyciel, członek Fotoklubu Wileńskiego i założyciel Łódzkiego Towarzystwa Fotograficznego[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Zakrzewski urodził się w 1907 w Ziłanie(inne języki) w Kurlandii. W latach 1908–1923 wraz z rodziną mieszkał w Moskwie, ze względu na pracę ojca. W latach 1923–1925 rodzina mieszkała w Suwałkach, a w 1925 osiadła w Wilnie na Rossie, gdzie Zakrzewski w 1929 ukończył Seminarium Nauczycielskie im. Tomasza Zana, a w 1933 zdał egzamin maturalny. W latach 1933–1939 studiował na wydziale Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego. Jednocześnie w latach 1929–1940 pracował jako nauczyciel w Wilnie, początkowo w dwóch szkołach podstawowych (1929–1931), a w latach 1931–1940 w Szkole Kolejowej. W Wilnie działał w Wileńskim Towarzystwie Miłośników Fotografii oraz był członkiem Fotoklubu Wileńskiego Jana Bułhaka. W latach 1928–1939 współpracował z czasopismami fotograficznymi, drukującymi jego fotografie oraz artykuły, takimi jak: „Fotograf Polski”, „Polski Przegląd Fotograficzny”, „Przegląd Fotograficzny”, „Miesięcznik Fotograficzny” i „Nowości Fotograficzne”. Publikował na tematy związane z technikami i technologiami fotograficznymi oraz na temat historii i estetyki fotografii[1].

Po wybuchu II wojny światowej, w latach 1940–1943, pracował w zarządzie administracji domów znacjonalizowanych. Następnie otworzył zakład fotograficzny „Foto pod psem” przy ul. Hetmańskiej 2 w Wilnie, działający od 1943 do 15 lipca 1944, tj. wkroczenia do miasta Armii Czerwonej. Następnie ponownie pracował w administracji domów znacjonalizowanych. W styczniu 1945 wraz z rodziną opuścił Wilno i przeniósł się do Białegostoku, a następnie w sierpniu 1945 do Łodzi, gdzie zamieszkał na osiedlu biskupim przy ul. Wyspiańskiego. W okresie od lutego do grudnia 1945 był przedstawicielem Rządu do spraw ewakuacji ludności rosyjskiej i białoruskiej w Okręgu Bielsk Podlaski, a następnie Okręgu Łódź[1].

W latach 1947–1973 był wykładowcą w Technikum Fotograficznym w Łodzi, a także działał jako członek Klub Miłośników Fotografii Polskiej YMCA, gdzie pełnił funkcję członka zarządu oraz członka jury wystaw i komitetu organizacyjnego wystawy „Łódź w fotografii”. W marcu 1949 wraz z Józefem Farbotko został współzałożycielem Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Fotograficznego (późn. Łódzkie Towarzystwo Fotograficzne). W ramach działalności w PTF i później ŁTF był w latach 1949–1953 członkiem Komisji Kwalifikacyjnej, przewodniczącym Sekcji Fotografiki Oddziału (1950). Był przewodniczącym Komisji Egzaminacyjnej na czeladnika i mistrza w zawodzie – fotograf przy Kuratorium Łódzkiego Okręgu Szkolnego (1960–1976) oraz członkiem Komisji Rzeczoznawców przy Pracowni Sztuk Plastycznych (1966–1981). Od 1949 należał do Związku Polskich Artystów Fotografików. W 1973 przeszedł na emeryturę, na której prowadził w mieszkaniu studio fotograficzne, w którym wykonywał portrety[1].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Był synem Szymona Zakrzewskiego – urzędnika kolejowego i Tekli – gospodyni domowej. Jego żoną była pochodząca z Wilna Wanda Zakrzewska (1918–2008), z którą miał 2 synów – Jerzego i Marka. Został pochowany na cmentarzu Piaski-Retkińska w Łodzi[1].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Twórczość Zakrzewskiego obejmuje zarówno zdjęcia realistyczne, jak i piktorialne impresje. Fotografował zarówno motywy przyrodnicze, martwą naturę, pejzaże, obiekty architektoniczne, jak i zdjęcia atelierowe. Fotografie tworzył w technikach takich jak: brom, wtórnik, bromolej, fresson, złotobrom, guma barwiona, monokl. Do jego najbardziej znanych fotografii architektury należą motywy z Gdańska (m.in. powojenne ruiny), Wrocławia, Łodzi (m.in. plac Wolności), Łowicza, Pragi i Jugosławii. W 1981 na wystawie fotografii „Łódź Stara i Nowa” dokonał zestawienia przemian w architekturze i urbanistyce Łodzi, konfrontując swoje zdjęcia z fotografiami autorstwa Bronisława Wilkoszewskiego z końca XIX w.[1] Jego prace znajdują się w zbiorach Łódzkiego Towarzystwa Fotograficznego, Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Narodowego we Wrocławiu i Muzeum Miasta Łodzi[1].

Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

  • II nagroda w III konkursie fotograficznym „Polskiego Przeglądu Fotograficznego” za zdjęcie „Złocienie” (1926)
  • II nagroda w IV konkursie fotograficznym „Polskiego Przeglądu Fotograficznego” za zdjęcie „w Wilnie o zachodzie” (1927)
  • Nagroda Wydziału Kultury i Sztuki Zarządu Miejskiego (1949) za pracę „Łódź – miasto kominów”
  • II nagroda w konkursie „Poznajemy pamiątki polskości Gdańska i Dolnego Powiśla” (1956)[1]

Wystawy prac[1][edytuj | edytuj kod]

1927:

  • XI Wystawa Fotografii Artystycznej we Lwowie
  • Wystawa Fotograficzna Krajobrazu Polski w Wilnie
  • Salon Jesienny w Wilnie
  • I Międzynarodowy Salon Fotografii Artystycznej w Warszawie

1928:

  • XIII Amateur – Wettbewerb Für Vorgeschrittene w Lucernie
  • I Mezinárodni Fotografický Salon w Pradze
  • II Międzynarodowy Salon Fotografii Artystycznej w Polsce we Lwowie – Wilno
  • 73rd International Annual Exhibition of The Royal Photographic Society w Londynie
  • Międzynarodowy Salon Fotografii Artystycznej w BessarabII w Kiszyniowie
  • Wołyńska Wystawa Fotografii. Krzemieniec-Łuck-Równe

1929:

  • Powszechna Wystawa Krajowa – Dział Sztuki w Poznaniu

1930:

  • II Ogólnopolska Wystawa Fotografiki w Wilnie
  • IV Międzynarodowy Salon Fotografiki w Polsce. Wilno

1931:

  • Wystawa Grupy Wileńskiej w PTF w Warszawie
  • Eleventh Annual Competition of American Photography 1931–1932

1932: I Ogólnopolska Wystawa Fotografiki w Tarnowie

1933:

  • 16th Annual Salon of Pictorial Photography. Los Angeles, San Francisco
  • III Wystawa Fotografiki w Wilnie

1934: Ogólnopolska Wystawa Fotografiki w Krzemieńcu

1935: III Wystawa Fotografiki Polskiej w Warszawie

1936:

  • IV Wystawa Fotografiki w Wilnie
  • XVI Doroczna Wystawa Fotografiki Polskiej we Lwowie
  • Ogólnopolska Wystawa Fotografiki w Kielcach

1937:

  • XXXII Salon International D’art Photographique w Paryżu
  • Wystawa Fotoklubu Wileńskiego w PTF w Warszawie
  • Wystawa Pokonkursowa Firmy Foton „Wspomnienia Wakacyjne”

1938:

  • Wystawa Fotografiki Polskiej w Lublinie
  • XVIII Doroczna Wystawa Fotografiki Polskiej we Lwowie
  • Ogólnopolska Wystawa Fotograficzna „Piękno Wilna i Ziemi Wileńskiej w Wilnie
  • V Internationale Foto-Kongress Ausstbllung w Wiedniu

1948: Wystawa Prac Fotograficznych Członków Klubu Miłośników Fotografii Polskiej YMCA w Łodzi

1949: „Łódź w Fotografii” Wystawa Pokonkursowa w Łodzi

1950:

  • 3 Doroczny Pokaz Prag Członków Klubu Miłośników Fotografii w Łodzi
  • II Ogólnopolska Wystawa Fotografiki PTF we Wrocławiu
  • Wystawa Fotografiki Członków Polskiego Związku Fotografików w Warszawie

1951: Wystawa Fotografiki Polskiej w Łodzi

1954:

  • IV Ogólnopolska Wystawa Fotografiki w Warszawie
  • I Doroczna Okręgowa Wystawa Fotografiki Związku Polskich Artystów Fotografików w Łodzi

1955:

  • II Doroczna Okręgowa Wystawa Fotografiki ZPAF w Łodzi
  • Wystawa Fotografiki Polskiej w Pekinie

1956:

  • „Poznajemy Pamiątki Polskości Gdańska I Dolnego Powiśla” w Gdańsku
  • III Okręgowa Wystawa Fotografiki ZPAF w Łodzi

1958:

  • „Z Kamerą Po Świecie” w Warszawie
  • IV Doroczna Wystawa Fotografiki ZPAF w Łodzi, Sieradzu i Piotrkowie

1959:

  • V Doroczna Wystawa Fotografików Okręgu Łódzkiego ZPAF w Łodzi
  • VIII Ogólnopolska Wystawa Fotografiki ZPAF w Warszawie

1960: III Ogólnopolska Wystawa Fotografii Marynistycznej w Warszawie

1961: X Ogólnopolska Wystawa Fotografiki ZPAF w Warszawie

  • VII Okręgowa Wystawa Fotografiki „Z Wędrówek Po Ziemi Łódzkiej” w Łodzi
  • 1962 VIII Doroczna Wystawa Fotografiki ZPAF Delegatury Łódzkiej w Łodzi
  • Szeged És Testvérvárosai Nemzetközi Fényképkiállitás w Szeged
  • Ogólnopolska Wystawa Fotografii Krajoznawczej „Pieśń O Ziemi Naszej” w Bytomiu

1963: IX Doroczna Okręgowa Wystawa Fotografiki w Łodzi

1965: X Doroczna Okręgowa Wystawa Fotografiki ZPAF w Łodzi

1967: XI Okręgowa Wystawa Fotografiki ZPAF w Łodzi

1969: XII Okręgowa Wystawa ZPAF w Łodzi

1970: „Elta” – Impresje Fotograficzne w Łodzi

1971: Zabytkowa Architektura I Budownictwo Przemysłowe Łodzi w Łodzi

1972: „Plastycy”. Wystawa Fotografiki Związku Polskich Artystów Fotografików w Łodzi

1973: „Strażacy”. Wystawa Fotografiki Okręgu Łódzkiego ZPAF w Łodzi

1974: „Łódzkie Przemiany”. Wystawa Fotografiki Związku Polskich Artystów Fotografików w Łodzi

1975: „40 Razy O Kobiecie”. Wystawa Fotografiki Okręgu Łódzkiego ZPAF w Łodzi

1981: „Łódź Stara I Nowa”. Indywidualna Wystawa Fotografii w Łodzi

1985: Aleksander Zakrzewski. [Retrospektywna Wystawa Fotografiki] w Łodzi

1989:

  • Retrospektywna Wystawa Twórczości Członków ŁTF w Łodzi
  • Wileńskie Środowisko Artystyczne 1919–1945 w Olsztynie
  • 150 Lat Fotografii w Zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu

1997: Portret w Twórczości Członków Łódzkiego Towarzystwa Fotograficznego w Łodzi

1999: 50 Lat Łódzkiego Towarzystwa Fotograficznego. (Wystawa Jubileuszowa 1949–1999) w Łodzi

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i j Grzegorz Bojanowski, Aleksander Zakrzewski (1907–1993) – fotografik wileński i łódzki, Łódź 2020.