Aleksandr Imeretyński

Aleksandr Imeretyński
Data i miejsce urodzenia	24 września 1837 Moskwa
Data i miejsce śmierci	17 listopada 1900 Petersburg
Namiestnik Królestwa Polskiego
Okres	od 1896 do 1900
Poprzednik	Paweł Szuwałow
Następca	Iwan Podgorodnikow (p.o.)
Odznaczenia

Aleksander Bagration-Imeretyński, ros. Александр Константинович Багратион-Имеретинский (ur. 24 września 1837, Moskwa - zm. 17 listopada 1900, Petersburg) – rosyjski arystokrata (książę), generał-gubernator warszawski, namiestnik cara w Warszawie.

Aleksander Imeretyński pochodził z rodu Bagrationow - dynastii królewskiej, która kiedyś rządziła Gruzją. W latach 1897-1900 pełnił funkcję generał-gubernatora Warszawy z nadania cara, zastępując w fotelu Pawła Szuwałowa. Pozorny zwolennik porozumienia z Polakami i pozyskania ich przychylności dla państwa rosyjskiego.

W rzeczywistości widział zagrożenie we wzrastającym niezadowoleniu Polaków, podgrzewanym podówczas przez coraz liczniejsze wydawnictwa i organizacje nielegalne, jak np wydawany przez Piłsudskiego Robotnik i PPS.

Rozwijający się pod koniec XIX w. na ziemiach Królestwa Polskiego ruch socjalistyczny docierał do coraz liczniejszych mas - głównie robotników, ale też chłopów i żydów. Ponieważ największy odłam tego ruchu głosił konieczność wyzwolenia się z niewoli cara, Imertyński zdecydował o zmianie dotychczasowej represyjnej polityki wobec Polaków. Pozorne ustępstwa ze strony Rosjan (m.in. przywrócenie prawa do modlitwy w języku ojczystym w szkołach w 1897, zdymisjonowanie znienawidzonego przez Polaków kuratora Aleksandra Apuchtina, polskojęzyczna gazeta czy też zezwolenie na budowę pomnika Adama Mickiewicza) miały zneutralizować wpływ wydawnictw i ruchów nielegalnych.

W 1898 roku wykradziony został przez działaczy PPS tajny memoriał Imeretyńskiego dotyczący współpracy z caratem, w którym Imeretyński relacjonował carowi założenia swojej polityki pozornych ustępstw, mających doprowadzić de facto do wzrostu tempa rusyfikacji Polaków. Wydany w Londynie wraz z wstępem autorstwa Józefa Piłsudskiego, zdobył niebywały rozgłos i w znacznej mierze przyczynił się do dymisji Imeretyńskiego, jak też zdecydowanego osłabienia pozycji stronnictw ugodowych.

Zobacz też

• Namiestnicy carscy w Królestwie Polskim

Literatura

• A. Woźniak, Gruziński wielkorządca w Warszawie. Rządy księcia Aleksandra Imeretyńskiego w Królestwie Polskim (1897-1900), "Pro Georgia", 2004, nr 11, s. 75-88.