Przejdź do zawartości

Alfa Sagittae

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Alfa Sagittae
α Sge
Ilustracja
Położenie w gwiazdozbiorze
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Strzała

Rektascensja

19h 40m 05,792s[1]

Deklinacja

+18° 00′ 50,01″[1]

Paralaksa (π)

0,00767 ± 0,00024[1]

Odległość

425 ± 14 ly
130,4 ± 4,2 pc

Wielkość obserwowana

4,38m[1]

Ruch własny (RA)

15,09 ± 0,16 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

−19,65 ± 0,15 mas/rok[1]

Prędkość radialna

1,72 ± 0,16 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

jasny olbrzym

Typ widmowy

G1 II[1]

Masa

4 M[2]

Promień

20 R[2]

Jasność

340 L[2]

Temperatura

5400 K[2]

Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 5 Sge
2MASS: J19400578+1800500
Bonner Durchmusterung: BD +17°2028
Boss General Catalogue: GC 27215
Katalog Henry’ego Drapera: HD 185758
Katalog Hipparcosa: HIP 96757
Katalog jasnych gwiazd: HR 7479
SAO Star Catalog: SAO 105120
Sham

Alfa Sagittae (α Sge, Sham) – gwiazda w gwiazdozbiorze Strzały. Jest odległa od Słońca o ok. 425 lat świetlnych.

Gwiazda ta ma tradycyjną nazwę Sham, która wywodzi się od arabskiego ‏سهم‎ sahm, co oznacza „strzała” i było dawniej odnoszone do całej konstelacji[2][3]. Choć jej oznaczenie Bayera to Alfa Sagittae, jest ona zaledwie trzecia co do jasności w gwiazdozbiorze[2]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna zatwierdziła użycie nazwy Sham dla określenia tej gwiazdy[4].

Charakterystyka

[edytuj | edytuj kod]

Sham to żółty, jasny olbrzym należący do typu widmowego G1. Temperatura jego powierzchni to około 5400 K, podobna do temperatury fotosfery Słońca. Jest on jednak 340 razy jaśniejszy i ma promień równy około 20 promieni Słońca. Jest ona w nietypowym stadium ewolucji, w luce na diagramie Hertzsprunga-Russella, w której znajduje się niewiele gwiazd (innymi słowy niewiele gwiazd ma równocześnie taką temperaturę i jasność). Skład chemiczny tej gwiazdy odbiega od słonecznego, jest on wzbogacony w azot, co oznacza, że gwiazda ta przeszła już przez fazę pojaśnienia i zachodzą już w niej reakcje syntezy helu. Gwiazdy o podobnej temperaturze i jasności są zwykle cefeidami, jednak Sham nią nie jest[2].

Alfa Sagittae ma trzech słabych optycznych kompanów. Składnik B jest odległy o 28,9 sekundy kątowej (pomiar z 2015 r.) i ma obserwowaną wielkość gwiazdową 13,2m[5][6]. Składnik C dzieli od olbrzyma 35,4″ (pomiar z 2013 r.), ma on wielkość 14,9m[5][7]. Składnik D jest oddalony o 82,6″ (pomiar z 2013 r.) i ma wielkość 11,21m[5][8].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h Alfa Sagittae w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e f g Jim Kaler: Sham (Alpha Sagittae). [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2017-05-10]. (ang.).
  3. Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 350. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
  4. Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-02-01. [dostęp 2017-05-10].
  5. a b c Mason et al.: WDS J19401+1801A. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
  6. UCAC4 541-099436 w bazie SIMBAD (ang.)
  7. UCAC4 541-099418 w bazie SIMBAD (ang.)
  8. 2MASS J19400699+1800070 w bazie SIMBAD (ang.)