Metanol

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Alkohol metylowy)
Metanol
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

CH4O

Inne wzory

CH3OH, MeOH

Masa molowa

32,04 g/mol

Wygląd

bezbarwna ciecz o zapachu podobnym do etanolu[1]

Identyfikacja
Numer CAS

67-56-1

PubChem

887

Podobne związki
Podobne związki

etanol, trifluorometanol, metanotiol

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Metanol, alkohol metylowy, CH3OH – organiczny związek chemiczny, najprostszy alkohol alifatyczny. Został odkryty w 1661 roku przez Roberta Boyle’a. Jest trujący dla człowieka.

Otrzymywanie[edytuj | edytuj kod]

Do 1923 roku był otrzymywany wyłącznie przez destylację rozkładową drewna. Obecnie produkuje się go syntetycznie, głównie dwiema metodami z gazu syntezowego:

  • metodą ICI
  • metodą Lurgi.

Główną reakcję tych procesów przedstawia równanie:

CO + 2H2 → CH3OH

Reakcja ta prowadzona jest w obecności katalizatora miedziowego (Cu-Zn-Al2O3), w temperaturze 250 °C, przy ciśnieniu 4–10 MPa. Wcześniej stosowane katalizatory chromowo-cynkowe wymagały 340–400 °C oraz 30–32 MPa.

W trakcie procesu przebiega równocześnie reakcja wodoru z dwutlenkiem węgla (potrzebnym do utrzymania aktywności katalizatora):

CO2 + 3H2 → CH3OH + H2O

Alkohol metylowy można także otrzymać, działając NaOH lub KOH na fluorowcopochodne metanu, na przykład CH3Cl, CH3Br, CH3I, CH3F:

CH3Cl + KOH → CH3OH + KCl

Metanol jest używany w zakładach przemysłowych jako rozpuszczalnik i surowiec do otrzymywania aldehydu mrówkowego, chlorku metylu, barwników.

Właściwości[edytuj | edytuj kod]

  • Spala się bladoniebieskim płomieniem.
  • Czysty metanol jest bezbarwną cieczą.
  • Miesza się z wodą w każdym stosunku.
  • Jest silną trucizną.

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Na początku 2015 roku w gdańskiej stoczni „Remontowa” po raz pierwszy na świecie przystosowano silniki statku (Stena Germanica) do napędzania metanolem[9].

Zatrucie[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Zatrucie alkoholem metylowym.

Alkohol metylowy jest silną trucizną. Picie lub wdychanie metanolu grozi śmiercią lub poważnym kalectwem: spożycie 8–10 gramów powoduje ślepotę, a 12–20 gramów śmierć. Metanol jest szczególnie niebezpieczny, gdyż można go łatwo pomylić z etanolem.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Podręczny słownik chemiczny, Romuald Hassa (red.), Janusz Mrzigod (red.), Janusz Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 243, ISBN 83-7183-240-0.
  2. a b c Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4.
  3. CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, s. 5-94, ISBN 978-1-4987-5429-3 (ang.).
  4. a b c d e f g Metanol (nr 494437) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2023-09-05]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  5. a b Methanol, [w:] PubChem [online], United States National Library of Medicine, CID: 887 (ang.).
  6. CRC Handbook of Chemistry and Physics, David R. Lide (red.), wyd. 88, Boca Raton: CRC Press, 2007, s. 9-53, ISBN 978-0-8493-0488-0 (ang.).
  7. Metanol, [w:] Classification and Labelling Inventory [online], Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-04-10] (ang.).
  8. Metanol (nr 322415) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2019-02-28]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  9. Stena Germanica będzie pływać na metanolu. Remontowa przebuduje prom. [dostęp 2015-03-27].