Lemurak karłowaty
| Allocebus trichotis | |||
| (Günther, 1875) | |||
 Ilustracja Josepha Wolfa dołączona do pierwszego opisu (1875) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Allocebus | ||
| Gatunek |
lemurak karłowaty | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Lemurak karłowaty[4] (Allocebus trichotis) – gatunek ssaka naczelnego z rodziny lemurkowatych (Cheirogaleidae).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Gatunek słabo poznany. Do 1989 roku znany tylko z pięciu okazów muzealnych pochodzących z obydwu brzegów rzeki Mananara w północno-wschodnim i środkowo-wschodnim Madagaskarze[5][3], dlatego uważany był za gatunek rzadki i zagrożony wyginięciem.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1875 roku niemiecko-brytyjski zoolog Albert Günther, nadając mu nazwę Chirogaleus trichotis[2]. Miejsce typowe to region pomiędzy Tamatave a Morondava na Madagaskarze[2][6]. Holotyp to dorosły samiec (sygnatura BMNH =1875.1.29.2) ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Londynie; okaz zebrany przez Alfreda Crossleya[7]. Jedyny przedstawiciel rodzaju lemurak[4] (Allocebus), który zdefiniowało w 1967 roku małżeństwo francuskich prymatologów: Jean-Jacques Petter i Arlette Petter-Rousseaux[1].
Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[5].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Allocebus: gr. αλλος allos „inny”[8]; κηβος kēbos „długoogoniasta małpa”[9].
- trichotis: gr. θριξ thrix, τριχος trikhos „włosy”[10]; -ωτις ōtis „-uchy”, od ους ous, ωτος ōtos „ucho”[11].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała (bez ogona) 13–16 cm, długość ogona 14–20 cm; masa ciała 79 g[12][13].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Lemurak karłowaty prowadzi nocny tryb życia. Był obserwowany w parach, z potomstwem i pojedynczo. Biologia i ekologia gatunku nie zostały poznane.
Status i zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN został zaliczony do kategorii EN[3]. W kolejnych latach stwierdzono jego występowanie w kilku parkach narodowych i rezerwatach we wschodnim Madagaskarze[14], co oznacza, że zasięg jego występowania jest znacznie szerszy niż początkowo uważano.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b A. Petter-Rousseaux, J.J. Petter. contribution à la systématique des Cheirogaleinae (Lemuriens Malgaches), Allocebus gen. nov., pour Cheirogaleus trichotis Gunther 1875. „Mammalia”. 31, s. 574, 1967. (fr.).
- ↑ a b c A.C.L.G. Günther. Notes on some Mammals from Madagascar. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1875, s. 78, 1875. (ang.).
- ↑ a b c E.E. Louis i inni, Allocebus trichotis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2022-2 [dostęp 2023-11-21] (ang.).
- ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 28. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 138. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Allocebus trichotis (Günther, 1875). [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-05]. (ang.).
- ↑ 1875.1.29.2. [w:] Data Portal [on-line]. Natural Museum History. [dostęp 2023-09-05]. (ang.).
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 11.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 43.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 236.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 158.
- ↑ Ch. Schwitzer, R.A. Mittermeier, E.E. Louis, Jr. & M.C. Richardson: Family Cheirogaleidae (Mouse, Giant Mouse, Dwarf and Fork-marked Lemurs). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 59. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).
- ↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 88. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Allocebus trichotis. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-07-18].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).