Alpaka (zwierzę)
| ||
| Vicugna pacos | ||
| (Linnaeus, 1758) | ||
| ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ssaki | |
| Podgromada | żyworodne | |
| Infragromada | łożyskowce | |
| Rząd | parzystokopytne | |
| Podrząd | wielbłądokształtne | |
| Rodzina | wielbłądowate | |
| Rodzaj | Vicugna | |
| Gatunek | alpaka | |
| Synonimy | ||
| ||
Alpaka (Vicugna pacos) – południowoamerykański, trawożerny ssak parzystokopytny z rodziny wielbłądowatych. Zwierzę udomowione, hodowane dla wełny i mięsa, przypomina nieco lamę, ale jest od niej mniejsza i z budowy ciała bardziej podobna do owcy.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Alpaki nie występują w formie dzikiej. Są hodowane na zboczach Andów w Ekwadorze, Boliwii, Peru i Chile na wysokościach od 4000–4700 m n.p.m.
Pochodzenie[edytuj | edytuj kod]
Do niedawna uważano, że alpaka pochodzi od gwanako andyjskiego. Badania DNA dowodzą jednak, że jej protoplastą jest wikunia[1].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Ciało alpaki osiąga 128–151 cm długości, przy wysokości w kłębie 80–100 cm i masie ciała 55–85 kg. Ubarwienie różnorodne (22 kolory), najczęściej czarne lub brązowo-czarne, czasem białe. Alpaki są zwierzętami socjalnymi tworzącymi grupy rodzinne złożone z dominującego samca, kilku samic i ich potomstwa.
Ciąża u alpaki trwa około 335–340 dni, rodzi zazwyczaj jedno małe. Alpaki żyją około 15–25 lat. Hodowana w dużych stadach, na mięso i przede wszystkim wełnę. Właśnie dla tego surowca przystosowano ją do życia w Europie. Sierść alpaki wyróżnia się jedwabistym połyskiem. Występują dwie rasy alpak – suri i huacaya, różnią się okrywą włosową. Włosy suri dorastają do 50 cm długości. Z wełny alpaki produkuje się koce, poncza oraz wysokiej klasy odzież.
Mają bardzo łagodny charakter, przez co nadają się do pracy z dziećmi z cierpiącymi na ADHD i z porażeniem mózgowym[2]. Jednocześnie aktywnie walczą z drapieżnikami, co sprawia, że w Europie wykorzystuje się je do ochrony stad owiec[3].
Hodowla[edytuj | edytuj kod]
Alpaka hodowana jest w Andach na obszarze od południowego Peru, Chile po północną Boliwię. Dzięki lepszej od owczej wełnie i dobremu mięsu są hodowane także w innych regionach świata, także w Polsce. Nie niszczą pastwisk za sprawą miękkich poduszek kopyt, a dzięki dwudzielnej wardze, jedząc rośliny, nie wyrywają ich korzeni z ziemi. Przystosowane są do klimatu wysokogórskiego, a do wyżywienia wystarczą im słabe gleby piątej i szóstej klasy o niewielkim areale – na jednym hektarze jest w stanie utrzymać się około 20 sztuk alpak. Wytrzymują trudne zimy dzięki wełnie odpornej na mroźny klimat, która dłużej zatrzymuje ciepło. Ponadto nawóz alpak z dobrym skutkiem można wykorzystać w ogrodnictwie[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zobacz: lamy
- ↑ Alpaka – ssak z Ameryki Południowej, który zastąpi polską owcę?. swiatrolnika.info, 2016. [dostęp 2016-10-08].
- ↑ Alpaki jak psy pasterskie: bronią owiec przed drapieżnikami, tvnmeteo.tvn24.pl, 10 kwietnia 2013 [dostęp 2018-08-05].
- ↑ Andrzej Żyłowski: Alpaki – szansą dla rolników naszego powiatu. wyszkow24.pl, 2013-11-04. [dostęp 2014-07-30].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Halina Komosińska, Elżbieta Podsiadło: Ssaki kopytne : przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 128-129. ISBN 83-01-13806-8.
- Anna Morales Villavicencio: Chów alpak. Oficyna Wydawnicza Multico, 2010, ISBN 978-837-073-964-5.
