Alstom

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Alstom S.A.
Logo
Państwo

 Francja

Siedziba

Levallois-Perret, Paryż

Adres

48 rue Albert Dhalenne, 93400 Saint-Ouen-sur-Seine, France

Data założenia

1928

Forma prawna

Société Anonyme

Prezes

Henri Poupart-Lafarge

Zatrudnienie

74 000 (lata 2021/22)

Giełda

Bourse de Paris

ISIN

FR0010220475

Symbol akcji

ALSO, ALO

Położenie na mapie Paryża
Mapa konturowa Paryża, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Alstom S.A.”
Położenie na mapie Francji
Mapa konturowa Francji, u góry znajduje się punkt z opisem „Alstom S.A.”
Położenie na mapie Île-de-France
Mapa konturowa Île-de-France, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Alstom S.A.”
Ziemia48°53′47″N 2°16′25″E/48,896389 2,273611
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
RegioCitadis – produkt serii Citadis firmy Alstom

Alstom – międzynarodowy koncern działający w sektorze niskoemisyjnego, zrównoważonego transportu. Jeden z globalnych prekursorów kolei dużych prędkości[1], a obecnie m.in. pociągów zasilanych wodorem[2] oraz pociągów autonomicznych (ATO – ang. automatic train operation(inne języki))[3]. Aktualne portfolio produktów Alstom obejmuje m.in. koleje dużych prędkości, pociągi metra, pociągi jednoszynowe oraz tramwaje[4], a także zintegrowane systemy i usługi w zakresie sterowania ruchem kolejowym (ang. signalling)[5] oraz rozwiązania w zakresie mobilności cyfrowej[6]. Na całym świecie w użyciu znajduje się obecnie około 150 tys. pojazdów Alstom[7].

Alstom jest największym producentem i eksporterem polskiego przemysłu kolejowego[8]. Zatrudnia w Polsce ponad 4 tys. osób w 9 zakładach[9]. Od 1997 roku łączna skala inwestycji Alstom w polskie zakłady przekroczyła 1 mld zł[10]. Grupa bazuje na bogatej tradycji przemysłowej swoich zakładów, takich jak Pafawag (założony w 1833 roku we Wrocławiu), Konstal (założony w 1864 roku w Chorzowie) oraz ZWUS (założony w 1926 roku w Katowicach)[11]. Alstom wprowadził do Polski m.in. pierwsze pociągi dużych prędkości (Pendolino)[12] oraz pierwszą sygnalizację ERTMS poziomu 2[13]. Od 2000 roku w warszawskim metrze jeżdżą pociągi z rodziny Metropolis, produkowane przez Alstom m.in. w zakładzie w Chorzowie[14]. Wyprodukowane przez zakłady Alstom w Polsce pojazdy szynowe oraz systemy automatyki kolejowej i infrastrukturalnej są eksploatowane w większości europejskich krajów, a także na Bliskim Wschodzie (m.in. pociągi metra w Dubaju i Rijadzie), w Azji, Afryce i Australii[15][16][17].

Nazwa firmy pochodzi od francuskiego regionu Alzacja (fr. Alsace) i Thomson (nazwisko inżyniera Elihu Thomsona). Główna siedziba Alstom znajduje się we Francji[18]. W skali całego świata Alstom działa obecnie w 70 krajach i zatrudnia ponad 74 tys. pracowników[19]. W roku podatkowym zakończonym 31 marca 2022 roku grupa kapitałowa odnotowała około 15,5 mld euro przychodów[20].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Alsthom[edytuj | edytuj kod]

Przedsiębiorstwo powstało w 1928 roku z połączenia dwóch podmiotów:

Alcatel – Alsthom[edytuj | edytuj kod]

W 1976 roku firma Compagnie Générale d’Électricité de Nancy(inne języki), która przejęła Alcatel 10 lat wcześniej, wchłonęła również Alsthom[21].

GEC Alsthom[edytuj | edytuj kod]

W 1988 roku doszło do fuzji przedsiębiorstwa z działem maszyn ciężkich brytyjskiego koncernu General Electric Company plc(inne języki). Alcatel pozostał częścią GCE. GEC i CGE zdecydowały się skupić na swojej podstawowej działalności – elektronice wojskowej w przypadku GEC (nazwę zmieniono w 1999 roku na Marconi Plc(inne języki)) oraz telekomunikacji w przypadku Alcatela. Skutkiem tego obydwa przedsiębiorstwa pozbyły się większości (52%) udziałów w GEC Alsthom, zostawiając sobie po 24% akcji. Była to największa operacja wprowadzania spółki europejskiej na giełdę (nie licząc prywatyzacji). W ten sposób powstała niezależna spółka GEC Alsthom.

Alstom[edytuj | edytuj kod]

Obecną nazwę przedsiębiorstwo przyjęło w 1998 roku. Zmiana miała na celu ułatwienie wymowy tej nazwy we wszystkich krajach, gdzie koncern jest obecny. W 1999 roku Alstom utworzył wspólnie z ABB spółkę zależną ABB Alstom Power, zajmującą się systemami produkcji energii[22]. Niedługo później Alstom przejął całość udziałów w tej spółce. W roku 2001 Alcatel pozbył się swojej części udziałów (24%) w Alstom[23]. Spółka nękana od czasu wejścia na giełdę problemami z niewystarczającym kapitałem, później pogłębionymi kłopotami z turbinami gazowymi dużej mocy, znalazła się w bardzo trudnej sytuacji pod koniec 2004 roku. Z kłopotów wydobyła się dzięki wsparciu rządu Francji. 4 stycznia 2006 roku Alstom pozbył się swoich stoczni na rzecz międzynarodowego koncernu stoczniowego z siedzibą w Oslo – Aker Yards(inne języki)[24][25]. W 2015 roku General Electric zakupiło część koncernu Alstom, przejmując między innymi zakłady w Elblągu produkujące turbiny i elementy stalowe wielkogabarytowe, w tym przęsła mostów[26][27]. Od tego czasu Alstom skupia się na rozwoju technologii dla sektora kolejowego. W 2021 roku Alstom zakończył przejmowanie przedsiębiorstwa Bombardier Transportation[28].

Produkty (wybór)[edytuj | edytuj kod]

Skład dużych prędkości AGV na torze doświadczalnym w Velimiu, Czechy

Rekord prędkości maksymalnej pojazdu szynowego, wynoszący 574,8 km/h, został ustanowiony 3 kwietnia 2007 we Francji przez TGV V150. Konkurencją dla pociągów firmy Alstom są między innymi niemieckie Siemens Velaro oraz japońskie Shinkansen serii E955, produkowane na potrzeby Tajwanu i Chin (prędkość konstrukcyjna E955 podczas testów w 2007 wyniosła 405 km/h).

Alstom intensywnie rozwija technologie pociągów autonomicznych (ATO – ang. automatic train operation). Wyprodukowane przez Alstom autonomiczne pociągi są eksploatowane m.in. w metrze w Paryżu[29] oraz na trasie do lotniska w Phoenix w USA[30]. W 2022 Alstom zaprezentował w pobliżu miasta Breda w Holandii najwyższy stopień automatyzacji (GoA4) w lokomotywach manewrowych[31]. Testy zostały przeprowadzone we współpracy z holenderskim zarządcą infrastruktury ProRail i belgijskim przewoźnikiem kolejowym Lineas[32].

Alstom jest też pionierem rozwoju pociągów zasilanych wodorem. W 2022 roku w Dolnej Saksonii, pomiędzy miastami Cuxhaven, Bremerhaven, Bremervörde i Buxtehude, zaprezentowano pierwszą na świecie trasę pasażerską, która będzie obsługiwana wyłącznie pociągami wodorowymi[33]. Wykorzystywane na tej trasie pociągi spalinowe są stopniowo zastępowane zasilanymi wodorem pociągami regionalnymi Coradia iLint wyprodukowanymi przez Alstom i należącymi do Landesnahverkehrsgesellschaft Niedersachsen (LNVG)(inne języki)[34].

Alstom w Polsce[edytuj | edytuj kod]

Skład Metropolis 98B dla Metra Warszawskiego
Prezentacja koncernu na targach Trako 2015

Alstom jest obecny w Polsce od 1997 roku i posiada 9 oddziałów, w tym zakłady produkcji taboru kolejowego i komponentów – w Chorzowie, Wrocławiu, Świętochłowicach i Nadarzynie; zakład produkcji systemów sterowania ruchem kolejowym w Katowicach; oraz centra serwisowe Pendolino (Warszawa), Traxx i Twindexx (Warszawa) i Traxx (Toruń)[35][36][37]. Łącznie Alstom zatrudnia w Polsce ponad 4 tys. osób[38]. Centrala Alstom na Europę Środkowo-Wschodnią znajduje się w Warszawie[39].

Zakład w Chorzowie[edytuj | edytuj kod]

Największy zakład produkcji taboru kolejowego w strukturach Alstom w Polsce[40]. W ramach międzynarodowej Grupy Alstom jest wiodącym zakładem oraz centrum kompetencyjnym, specjalizującym się w projektowaniu i produkcji m.in. pociągów metra i pociągów regionalnych, a także komponentów do transportu podmiejskiego i komunikacji miejskiej[41]. Wyprodukowane w ostatnich latach przez chorzowski zakład składy są eksploatowane m.in. w Niemczech, Holandii, Włoszech, Francji, a także w Zjednoczonych Emiratach Arabskich (metro w Dubaju) i Arabii Saudyjskiej (metro w Rijadzie)[41][42][43][44].

Zakład powstał w 1864 jako część Huty Królewskiej[45]. Po II wojnie światowej, jako Chorzowska Wytwórnia Konstrukcji Stalowych Konstal, był głównym dostawcą tramwajów, taboru kolejowego oraz różnego rodzaju konstrukcji stalowych w Polsce[46]. Od 1997 zakład działa jako Alstom Konstal. Obecnie zatrudnia około 2 tys. osób[40].

Zakład we Wrocławiu[edytuj | edytuj kod]

Zakład specjalizuje się w produkcji lokomotyw oraz pojazdów pasażerskich, produkuje również nadwozia do pociągów dużych prędkości oraz ramy wózków do różnego typów pojazdów szynowych[47]. We Wrocławiu powstały m.in. nadwozia i ramy wózków dla pociągów dużych prędkości ICE4, nadwozia lokomotyw Traxx 3 DC/AC/MSl i ALP Dual Power, ramy wózków Flexx Power Universal i wózki Flexx Eco i Compact[48][49][50][51]. W 2022 w zakładzie uruchomiono nowoczesną linię spawania aluminium[52].

Zakład powstał w 1833 i jest jednym z najstarszych zakładów produkcji taboru kolejowego w Europie[53]. Do 1997 działał jako Państwowa Fabryka Wagonów (Pafawag), specjalizował się w produkcji elektrowozów, elektrycznych zespołów trakcyjnych i wagonów kolejowych[54]. W strukturach Alstom w Polsce od 2021[55]. Obecnie zatrudnia ponad 1 tys. pracowników[56].

Zakład w Katowicach[edytuj | edytuj kod]

Jeden z największych w Europie producentów systemów i urządzeń sterowania ruchem kolejowym[57]. Zakład wdrożył ponad 200 konwencjonalnych komputerowych systemów sterowania ruchem, ponad 100 systemów urządzeń pokładowych ETCS, 30 lokalnych centrów sterowania, ponad 700 systemów blokady liniowej, ponad 1700 systemów sygnalizacji przejazdowej, a także systemy bezpieczeństwa i automatyki dla ruchu metra w Warszawie i Pradze[58]. Jako pierwszy w Polsce zaimplementował na 9 polskich liniach system ERTMS poziomu 2[59].

Zakład powstał w 1926 jako Zachodnio-Polska Budowa Telefonów (Zapotel). Po II wojnie światowej działał jako Zakłady Wytwórcze Urządzeń Sygnalizacyjnych (ZWUS)[60]. Od 2021 w strukturach Alstom w Polsce jako Alstom ZWUS. Zatrudnia prawie 1 tys. pracowników[61].

Dawne zakłady i oddziały[edytuj | edytuj kod]

Do roku 2015, tj. do czasu nabycia sektora energetycznego przez GE, Alstom w Polsce był reprezentowany także przez Alstom Power Sp. z o.o. w Warszawie z oddziałami we Wrocławiu i Elblągu oraz biurem w Łodzi (producent turbin parowych i gazowych, generatorów oraz odlewów turbinowych i okrętowych)[62] oraz Alstom Power Flowsystems (producent rurociągów preizolowanych)[63].

W okresie II Rzeczypospolitej dyrektorem oddziału przedsiębiorstwa „Als-Thom” w Polsce, z siedzibą przy ulicy Dworcowej 16 w Katowicach, był mjr inż. Maryan Esman[64][65].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Alstom w Polsce gotowy na koleje dużych prędkości, Rzeczpospolita [dostęp 2022-12-28] (pol.).
  2. ↑ Bezemisyjne pociągi na wodór za 2 lata mogą jeździć po Polsce. Dzięki współpracy PKN ORLEN i Alstom, Zielona planeta, 15 czerwca 2022 [dostęp 2022-12-28] (pol.).
  3. ↑ Alstom zaprezentował autonomiczną lokomotywę manewrową [film], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2022-12-28] (pol.).
  4. ↑ Bartłomiej Supernak, Koleje Irlandzkie zamówiły 18 pociągów Alstom X’trapolis, produkowanych w Chorzowie, Inwestycje.pl, 2 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-28] (pol.).
  5. ↑ Alstom planuje zatrudnić 150 informatyków w Katowicach, www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2022-12-28] (pol.).
  6. ↑ ALFA BRAVO, Rusza nowy zakład Alstom w Nadarzynie – ZielonaGospodarka.pl, Zielona gospodarka - polski ekoportal informacyjny [dostęp 2022-12-28] (pol.).
  7. ↑ Nowa fabryka Alstomu w Nadarzynie zatrudni 200 osób, biznes.interia.pl [dostęp 2022-12-28] (pol.).
  8. ↑ Połączone Alstom i Bombardier wśród największych firm polskiego rynku kolejowego, pb.pl [dostęp 2022-12-28] (pol.).
  9. ↑ Olga Krzyżyk, Alstom z tytułem Top Employer 2021 w Polsce. Alstom w gronie 67 laureatów. To najlepsi pracodawcu w kraju według Top Employers Institute, Dziennik Zachodni, 26 stycznia 2021 [dostęp 2022-12-28] (pol.).
  10. ↑ Kurier Kolejowy, Zespół Alstom świętuje 25-lecie obecności firmy Alstom w Polsce, kurier-kolejowy.pl [dostęp 2022-12-28].
  11. ↑ Alstom ma plan dla Polski, biznes.gazetaprawna.pl, 9 lutego 2021 [dostęp 2022-12-28] (pol.).
  12. ↑ PAP, Jakie będzie polskie Pendolino? Alstom: Pokażemy za rok, Newsweek, 20 września 2012 [dostęp 2022-12-28] (pol.).
  13. ↑ Polska, Portal informacyjny śląskiego biznesu – www.slaskibiznes.pl, www.slaskibiznes.pl [dostęp 2022-12-28] (pol.).
  14. ↑ Kabiny i sterowanie jazdą – transportszynowy.pl, www.transportszynowy.pl [dostęp 2022-12-28].
  15. ↑ Chorzów: Alstom z nową halą, w której powstają pociągi dla Holandii, plus.dziennikzachodni.pl, 3 grudnia 2018 [dostęp 2022-12-28] (pol.).
  16. ↑ Olga Krzyżyk, Na tory w Dubaju wyjechały pociągi metra z fabryki Alstom w Chorzowie. Zakład wyprodukował 50 pociągów Metropolis dla metra w ZEA, Dziennik Zachodni, 22 lipca 2020 [dostęp 2022-12-28] (pol.).
  17. ↑ Autonomiczne metro dla Arabii Saudyjskiej powstaje na Śląsku, Businessinsider, 10 lutego 2017 [dostęp 2022-12-28] (pol.).
  18. ↑ Alstom, francuski producent taboru szynowego, potrzebuje tysięcy pracowników, Rzeczpospolita [dostęp 2022-12-28] (pol.).
  19. ↑ Chorzowski Alstom wyprodukuje pociągi dla Kolei Irlandzkich, wnp.pl [dostęp 2022-12-28] (pol.).
  20. ↑ Koleje Irlandzkie zamawiają kolejne pociągi produkcji Alstom z Chorzowa, Alstom [dostęp 2022-12-28] (pol.).
  21. ↑ Alcatel Alsthom Compagnie Générale d’Electricité – Company Profile, Information, Business Description, History, Background Information on Alcatel Alsthom Compagnie Générale d’Electricité, www.referenceforbusiness.com [dostęp 2023-02-09].
  22. ↑ B. Kuzak, Adaptacja Zakładu Metalurgicznego ABB ALSTOM POWER Sp. z o.o. do wymagań rynku, „Przegląd Odlewnictwa” (Vol. 50, z. 2), 2000, s. 50–53, ISSN 0033-2275 [dostęp 2023-02-09] (pol.).
  23. ↑ Alstom spreads its wings, Railway Gazette International, 1 marca 2001 [dostęp 2023-02-09] (ang.).
  24. ↑ Norweska grupa stoczniowa rozmawiała w resorcie gospodarki o Stoczni Gdańskiej, wnp.pl [dostęp 2023-02-09] (pol.).
  25. ↑ Norwegowie chcą stoczni, biznes.interia.pl [dostęp 2023-02-09] (pol.).
  26. ↑ SOFTEL, General Electric przejmie Alstom, portelpl [dostęp 2023-02-09] (pol.).
  27. ↑ Weronika, Alstom w oczekiwaniu na przejęcie przez General Electric | Utrzymanie Ruchu [dostęp 2023-02-09] (pol.).
  28. ↑ Alstom zakończył przejmowanie Bombardiera. Rynek Kolejowy, 2021-01-29. [dostęp 2021-02-11].
  29. ↑ Alstom z kolejnym kontraktem na autonomiczne pociągi w Paryżu, www.transport-publiczny.pl [dostęp 2023-02-09] (pol.).
  30. ↑ Phoenix: Pojazdy Alstomu na nowym odcinku systemu do lotniska, www.rynek-lotniczy.pl [dostęp 2023-02-09] (pol.).
  31. ↑ Damian, Alstom demonstruje w pełni autonomiczne prowadzenie lokomotywy manewrowej w Holandii – Sektorkolejowy.pl, Sektorkolejowy.pl – Twoje rzetelne źródło informacji o kolei, 2 grudnia 2022 [dostęp 2023-02-09] (pol.).
  32. ↑ Alstom zaprezentował autonomiczną lokomotywę manewrową [film], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2023-02-09] (pol.).
  33. ↑ Zaprezentowano pierwszą w 100% wodorową linię kolejową, automatykab2b.pl [dostęp 2023-02-09] (pol.).
  34. ↑ Kurier Kolejowy, 14 pociągów wodorowych Coradia iLint będzie obsługiwać pierwszą w 100% wodorową linię kolejową., kurier-kolejowy.pl [dostęp 2023-02-09].
  35. ↑ Kurier Kolejowy, Zespół Alstom świętuje 25-lecie obecności firmy Alstom w Polsce, kurier-kolejowy.pl [dostęp 2023-02-09].
  36. ↑ Alstom zlikwidował oddział; przejmuje go PKP Cargotabor, TransInfo [dostęp 2023-02-09] (pol.).
  37. ↑ Karol Kaźmierczak, Nowy zakład Alstom w Nadarzynie. Pracę znajdzie 200 osób, Obserwator logistyczny, 12 października 2022 [dostęp 2023-02-09] (pol.).
  38. ↑ Alstom z certyfikatem Global Top Employer – netTG.pl – Gospodarka – Ludzie, nettg.pl [dostęp 2023-02-09] (ang.).
  39. ↑ Alstom Konstal powiększa biuro w Warsaw Financial Center – Nieruchomości – NowaWarszawa.pl, nowawarszawa.pl [dostęp 2023-02-09].
  40. ↑ a b Martyna Urban, Firma z Chorzowa jednym z najlepszych pracodawców w kraju! Oferuje tysiące nowych miejsc pracy. O której mowa?, Chorzów Nasze Miasto, 23 października 2021 [dostęp 2023-03-03] (pol.).
  41. ↑ a b Kurier Kolejowy, Nowa linia montażowa w zakładzie Alstom Konstal w Chorzowie, kurier-kolejowy.pl [dostęp 2023-03-03].
  42. ↑ Polska, Chorzów: pociągi z Alstomu już obsługują metro w Dubaju, www.slaskibiznes.pl [dostęp 2023-03-03] (pol.).
  43. ↑ Marcin Śliwa, W fabryce Alstomu w Chorzowie powstają pociągi nowej generacji nadające się do recyklingu. Będą nimi jeździć pasażerowie holenderskich kolei, Chorzów Nasze Miasto, 8 lipca 2022 [dostęp 2023-03-03] (pol.).
  44. ↑ Alstom wyprodukuje w Chorzowie pociągi dla metra w Tuluzie, automatykab2b.pl [dostęp 2023-03-03] (pol.).
  45. ↑ WPK » Alstom Konstal: nowoczesny tabor szynowy z Chorzowa, www.wpk.katowice.pl [dostęp 2023-03-03] (ang.).
  46. ↑ Warszawa: Tramwaje, które mogły powstać, a których nigdy nie było, www.transport-publiczny.pl [dostęp 2023-03-03] (pol.).
  47. ↑ Redakcja, Alstom dostarczy kolejne pociągi do Norwegii. Nadwozia do nich powstaną we Wrocławiu, Portal Kolejowy NaKolei.pl, 8 lutego 2023 [dostęp 2023-03-03] (pol.).
  48. ↑ Redakcja, Nadwozia do ICE 4 z Wrocławia, Portal Kolejowy NaKolei.pl, 31 października 2016 [dostęp 2023-03-03] (pol.).
  49. ↑ Polska dołączyła do światowej elity. Będziemy produkować koleje dużych prędkości [ZDJĘCIA], forsal.pl, 4 listopada 2016 [dostęp 2023-03-03] (pol.).
  50. ↑ Kurier Kolejowy, Bombardier dostarcza CARGOUNIT pierwszą z trzech lokomotyw TRAXX, kurier-kolejowy.pl [dostęp 2023-03-03].
  51. ↑ Nowe Traxxy z Bombardiera wjeżdżają do Polski, www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2023-03-03] (pol.).
  52. ↑ Damian, Alstom uruchomił we Wrocławiu nową linię do spawania aluminium. Będzie praca dla 100 osób – Sektorkolejowy.pl, Sektorkolejowy.pl – Twoje rzetelne źródło informacji o kolei, 4 października 2022 [dostęp 2023-03-03] (pol.).
  53. ↑ Tomasz, Fabryka Wagonów PAFAWAG we Wrocławiu, Zagłębie Przemysłu, 10 stycznia 2018 [dostęp 2023-03-03] (pol.).
  54. ↑ Pafawag – przemysłowa wizytówka Wrocławia w czasach PRL-u, Wroclaw.pl [dostęp 2023-03-03] (pol.).
  55. ↑ Telewizja Polska S.A, Wrocławski Bombardier zmieni nazwę na Alstom. Firma ma być największym graczem w Polsce, wroclaw.tvp.pl [dostęp 2023-03-03] (pol.).
  56. ↑ Orzech, Francuski koncern Alstom stawia na Wrocław, inwestuje i zwiększa zatrudnienie, investmap.pl, 5 października 2022 [dostęp 2023-03-03] (pol.).
  57. ↑ Katowicki oddział Bombardiera świętuje 90 lat istnienia [zdjęcia], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2023-03-03] (pol.).
  58. ↑ Kurier Kolejowy, Alstom prezentuje innowacje na targach TRAKO 2021, kurier-kolejowy.pl [dostęp 2023-03-03].
  59. ↑ Alstom prezentuje innowacje na targach TRAKO 2021 – energiapress.pl, energiapress.pl [dostęp 2023-03-03] (ang.).
  60. ↑ Czym zajmuje się firma Bombardier Transportation (ZWUS) Polska?, www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2023-03-03] (pol.).
  61. ↑ Alstom po fuzji z Bombardierem chce wzmocnić swoją obecność Polsce, wnp.pl [dostęp 2023-03-03] (pol.).
  62. ↑ Przejęcie Alstom Power & Grid przez GE korzystne dla polskiego rynku automatyki | infoWire.pl, www.infowire.pl, 26 listopada 2015 [dostęp 2023-02-09] (pol.).
  63. ↑ Grupa Wirtualna Polska, General Electric przejmie energetyczną część Alstomu. Komisja Europejska zgodziła się na ogromne przejęcie, www.money.pl [dostęp 2023-02-09] (pol.).
  64. ↑ Quatrième partie. Liste des membres de l’Association. W: Cinquante années de science appliquée à l’industrie (1882-1932). Paryż: École Supérieure de Physique et de Chimie Industrielles de la Ville de Paris, 1932, s. 321. (fr.).
  65. ↑ Als-Thom. „Technik”, s. 2, nr 7 z 1 kwietnia 1931. Towarzystwo Dokształcania Technicznego przy Polskim Stowarzyszeniu Inżynierów i Techników Województwa Śląskiego. 

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Przedsiębiorstwa CAC 40

Francja

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Alstom&oldid=71697489”