Altfriesack
Altfriesack – dawny gród słowiański położony w gminie Fehrbellin w Brandenburgii w Niemczech, na północ od Berlina.
Grodzisko położone było na terenach zamieszkanych przez wieleckie plemię Ziemczyców. Stanowiło ośrodek wspólnoty terytorialnej typu opolnego[1]. Nie jest znane z żadnych źródeł pisanych[2]. W trakcie prac ziemnych przeprowadzonych w latach 1845-1850 jego pozostałości zostały częściowo zniszczone. W 1968 roku na stanowisku przeprowadzone zostały archeologiczne badania sondażowe i palinologiczne[1].
Koliste grodzisko o średnicy ok. 70 m powstało na przełomie VII i VIII wieku, istniało do wieku XI. W X wieku u jego podnóża powstało rozległe podgrodzie, na terenie którego znaleziono liczne fragmenty naczyń glinianych, kamienie żarnowe, ciężarki do sieci oraz żelazną klamrę. W VIII i IX wieku w sąsiedztwie grodziska powstało kilka osad otwartych. Większość z nich opuszczono w X wieku, część istniała jeszcze do końca wieku XII[1].
W 1857 roku w odległości ok. 40 m na południowy wschód od grodziska odkopano spoczywającą na głębokości 1,2 m rzeźbę kultową, prawdopodobnie słowiańską[1][2][3][4]. Wykonana z drewna dębowego figura ma 1,62 m wysokości. Datowanie radiowęglowe pozwoliło ustalić czas jej powstania na VI/VII wiek[2], choć taka datacja bywa kwestionowana[4]. Rzeźba przedstawia postać męską z głową osadzoną na długiej szyi, z rękami opuszczonymi wzdłuż tułowia i krótkimi nogami[1]. Na kultowy charakter figury wskazuje otwór przeznaczony na fallusa[2]. Rzeźba przechowywana jest w Neues Museum (Museum für Vor- und Frühgeschichte), części Staatliche Museen zu Berlin[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Słownik starożytności słowiańskich. T. 7. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1986, s. 354-355.
- ↑ a b c d Jerzy Strzelczyk: Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2007, s. 36.
- ↑ a b Hölzerne Kultfigur ("Götze von Altfriesack"), smb-digital.de.
- ↑ a b Th. Kersting, H. Lettow, Siedlungs- und Wirtschaftsgeschichte der slawischen Siedlungskammer um Wusterhausen, [w:] Ein spätslawischer Friedhof mit Schwertgräbern von Wusterhausen an der Dosse, red. F. Biermann, F. Schopper, (Arbeitsberichte zur Bodendenkmalpflege in Brandenburg, Heft 23), 2012, s. 14.