Amazonka kubańska
| Amazona leucocephala[1] | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
amazonka kubańska | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Amazonka kubańska[3] (Amazona leucocephala) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae), spotykany w suchych obszarach leśnych Kuby, Bahamów oraz Kajmanów (na Karaibach)[4]. Bliski zagrożenia wyginięciem.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość jej ciała wynosi ok. 28–33 cm[5]. Jej upierzenie ma przeważnie barwę zieloną z niewielką ilością niebieskich piór na skrzydłach. Podbródek, szyja oraz spodnia część głowy są barwy różowawej. Czoło oraz obrączki wokół oczu mają kolor biały. W ubarwieniu piór głowy występują różnice pomiędzy podgatunkami oraz populacjami na różnych wyspach. Dziób jest barwy rogu, a pióra ponad uszami posiadają czarny odcień. Brzuch dorosłego osobnika jest ciemnoczerwony. Młode mają niewiele piór w tym kolorze na brzuchu, bądź nie posiadają ich tam wcale. Również szyja i głowa u młodych są jaśniejsze[6].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
A. l. palmarum (opisany w r. 1916), zamieszkujący zachodnią Kubę oraz Isla de la Juventud (pierwotnie znaną jako Isla de Pinos), był uważany za osobny podgatunek amazonki, ze względu na zielone upierzenie występujące u pewnej grupy osobników. Jednak ponowna obserwacja tych samych osobników, przeprowadzona w roku 1928 wykazała, że zaobserwowana wcześniej barwa dotyczyła jedynie upierzenia ochronnego. Poza tym nie znaleziono żadnych odstępstw od zwyczajnej formy amazonki kubańskiej[6].
Podgatunki[edytuj | edytuj kod]
Wyróżniono cztery podgatunki[7][8][9]:
- A. l. bahamensis (H. Bryant, 1867), dwie populacje na Bahamach, jedna na Wielkim Abaco, druga – na Wielkiej Inagui;
- A. l. leucocephala (Linnaeus, 1758), występuje na Kubie oraz na Isla de La Juventud (Wyspie Młodości);
- A. l. caymanensis (Cory, 1886), występuje na Wielkim Kajmanie w archipelagu Kajmanów;
- A. l. hesterna Bangs, 1916, występuje na wyspie Cayman Brac, dawniej także na Małym Kajmanie.
Rozmieszczenie i środowisko[edytuj | edytuj kod]
Amazonka kubańska zamieszkuje różne środowiska na różnych wyspach. Bywa spotykana praktycznie na całej Kubie, chociaż praktycznie zasięg jej występowania jest ograniczony do zalesionych obszarów Kuby i Isla de la Juventud. Na Kubie żyje około 10 000 osobników, a na Isla de la Juventud – ok. 1100–1320. Na Kajmanach papuga zamieszkuje suche lasy oraz tereny zagospodarowane rolniczo. Populację osiadłą na Wielkim Kajmanie szacuje się na ok. 3402 osobniki (stan na 2006), a populacja na Cayman Brac liczy ok. 400–500 papug[4].
Zwyczaje[edytuj | edytuj kod]
Zimą amazonka kubańska gromadzi się w stada, a podczas okresu godowego dzieli się w pary.
- Zwyczaje żywieniowe
- Amazonka kubańska odżywia się różnymi gatunkami owoców i nasion, włącznie z owocami palm i nasionami mahoniu.
- Rozmnażanie
- Okres godowy trwa od marca do września. Większość podgatunków amazonki kubańskiej zakłada gniazda w dziuplach drzew. Wyjątkiem są papugi żyjące na Wielkim Abaco, które gniazdują w naturalnych otworach w wapieniu leżącym na ziemi, co chroni młode przed śmiercią w przypadku pożaru lasów sosnowych. Samica składa od dwóch do czterech jaj, które następnie wysiaduje przez 26–28 dni.
Status[edytuj | edytuj kod]
Ze względu na zmniejszanie się naturalnego środowiska amazonki, występujące co jakiś czas huragany oraz odłów z przeznaczeniem na handel jako ptak klatkowy, amazonka kubańska jest klasyfikowana jako gatunek bliski zagrożenia (NT – near threatened) w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN. Jest chroniona na mocy załącznika I konwencji waszyngtońskiej (CITES), zgodnie z którym zabroniony jest międzynarodowy handel tymi ptakami[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Amazona leucocephala, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ Amazona leucocephala, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Androglossini Sundevall, 1872. Wersja: 2020-01-11. W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-09-20].
- ↑ a b Rose-throated Parrot (Amazona leucocephala). Society for the Conservation and Study of Caribbean Birds (SCSCB). [dostęp 2015-10-04].
- ↑ Species factsheet: Amazona leucocephala (ang.). BirdLife International, 2020. [dostęp 2020-09-20].
- ↑ a b James. L Peters, The Races of Amazona leucocephala (Linn.) [pdf], „Auk”, XLV, lipiec 1928, s. 342–344 [zarchiwizowane z adresu 2008-07-24].
- ↑ Cuban Amazon (Amazona leucocephala) (ang.). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-06)].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos (ang.). IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-09-20].
- ↑ Zoological Nomenclature Resource: Psittaciformes (Version 12.012). www.zoonomen.net, 2021-09-20.
- ↑ Appendices I, II and III valid from 28 August 2020 (ang.). W: Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora [on-line]. [dostęp 2020-09-20].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne (ang.). W: eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology.
- Cuban Amazon (Amazona leucocephala) (ang.). W: Parrot Encyclopedia [on-line]. World Parrot Trust. [dostęp 2020-09-20].